วิกิพีเดีย:การก่อกวน

การก่อกวน คือ การเพิ่ม ลบหรือเปลี่ยนแปลงเนื้อหาซึ่งเป็นความพยายามโดยเจตนาเพื่อทำลายวิกิพีเดีย ตัวอย่างการก่อกวนตามแบบ เช่น การเพิ่มความลามกที่ไม่เกี่ยวข้องและอารมณ์ขันดิบลงในหน้า การทำหน้าว่างโดยผิดกฎ และการแทรกเรื่องไร้สาระอย่างชัดเจนลงในหน้า การสร้างหรือการใช้บัญชีผู้ใช้และเลขที่อยู่ไอพีอย่างละเมิดอาจครบองค์ประกอบการก่อกวนได้

การก่อกวนเป็นสิ่งต้องห้าม แม้จะส่งเสริมให้ผู้เขียนตักเตือนและอบรมผู้ก่อกวน แต่ผู้ดูแลระบบไม่จำเป็นต้องเตือนก่อนบล็อก (แม้ว่าปกติผู้ดูแลระบบจะบล็อกก็ต่อเมื่อตักเตือนไปแล้วหลายครั้ง)

ความพยายามโดยสุจริตใจใด ๆ เพื่อพัฒนาวิกิพีเดียไม่ถือเป็นการก่อกวน แม้ว่าหลงผิด เจตนาขัดต่อมติหรือรบกวนสงครามแก้ไขเหนือเนื้อหาก็มิใช่การก่อกวน อาจต้องใช้การพิจารณาอย่างถี่ถ้วนเพื่อแยกระหว่างการแก้ไขซึ่งมีประโยชน์ เป็นโทษแต่มีเจตนาดี และการก่อกวน การตีตราการแก้ไขโดยสุจริตใจอย่างผิด ๆ อาจถือเป็นอันตรายได้

คุณควรย้อนการแก้ไขที่ก่อกวนอย่างชัดเจนทันทีที่พบ โดยใช้ฟังก์ชันทำกลับหรือเครื่องมือต่อต้านการก่อกวน แล้วตักเตือนผู้เขียนที่ก่อกวน ให้แจ้งผู้ใช้ที่ก่อกวนอย่างต่อเนื่องแม้ได้รับคำเตือนแล้วแก่ผู้ดูแลระบบทางรายชื่อการก่อกวน และผู้ดูแลระบบควรเข้าแทรกแซงเพื่อปกป้องเนื้อหาและป้องกันการรบกวนต่อไปโดยบล็อกผู้ใช้คนดังกล่าวมิให้แก้ไข บัญชีซึ่งมีการใช้งานหลักหรือเฉพาะเพื่อก่อกวนอย่างชัดเจนหรือดำเนินกิจกรรมต้องห้ามอื่น ๆ อาจถูกบล็อกโดยไม่ต้องเตือน ซึ่งปกติไม่มีกำหนด

ลักษณะของการก่อกวน

ลักษณะต่อไปนี้เป็นตัวอย่างของการก่อกวนที่พบได้บ่อยในวิกิพีเดีย ทั้งนี้การกระทำอื่นๆ ที่ไม่ได้อยู่ในรายการด้านล่างอาจถูกพิจารณาว่าเป็นการก่อกวนก็ได้:

ทำหน้าว่าง

ลบข้อมูลทั้งหมดหรือส่วนใดส่วนหนึ่งของบทความ ซึ่งทำให้ข้อความสำคัญได้ถูกลบออกไป อย่างไรก็ตามการลบข้อมูลส่วนใดส่วนหนึ่งออกไปนั้นบางครั้งไม่ถือว่าเป็นการก่อกวน หากมีข้อความก่อกวนอยู่แล้วก่อนหน้า หรือเป็นการลบข้อความที่ซ้ำซ้อนกับข้อความอื่นอย่างชัดเจน หรือการลบข้อความที่ละเมิดลิขสิทธิ์จากเว็บไซต์อื่น ตามนโยบายลิขสิทธิ์

สแปม

โดยการใส่ลิงก์ที่ไม่เกี่ยวข้องโดยตรงเข้าไปในบทความ อาจจะเพื่อโฆษณาเว็บไซต์ของตนเอง

การแก้ไขไร้สาระ

การใส่ข้อความเขียนเล่น รวมทั้งข้อความและตัวอักษรที่ไม่มีความหมายลงไป ซึ่งในบางครั้งการแก้ไขเหล่านี้เกิดจากการทดลองเขียนจากผู้ใช้ใหม่ ซึ่งอาจจะไม่ถือว่าเป็นการก่อกวนโดยเจตนา

การใส่คำหยาบสอดแทรก

ใส่คำด่า คำหยาบ หรือคำต้องห้าม เขียนเล่นลงไปโดยเขียนสอดแทรกในส่วนใดส่วนหนึ่งของบทความ คำอธิบายอย่างย่อ หรือใส่ในหน้าพูดคุย

การแอบก่อกวน

การก่อกวนประเภทนี้ส่วนใหญ่จะทำการแอบแก้ไขข้อมูลเพียงเล็กน้อยในบทความซึ่งยากต่อการสังเกต เช่นการแก้ไขจำนวนตัวเลข (เช่น แอบแก้ไขวันที่)

การก่อกวนหน้าผู้ใช้

ใส่คำด่าหรือคำพูดดูถูกต่อผู้ใช้ ในหน้าผู้ใช้หรือหน้าพูดคุยของผู้ใช้ (ดูวิกิพีเดีย:อย่าว่าร้ายผู้อื่น) การแก้ไขหน้าผู้ใช้ของคนอื่นเช่นการสะกดคำไม่ถือว่าเป็นการก่อกวน แต่โดยทั่วไปตามมารยาทในวิกิพีเดียควรจะขออนุญาตผู้ใช้คนนั้นก่อน

การก่อกวนผ่านภาพ

อัปโหลดภาพไม่เหมาะสม ภาพโป๊ ภาพผีสาง ภาพคนตาย และสอดแทรกไปในบทความที่ไม่เกี่ยวข้องถือเป็นการก่อกวนในวิกิพีเดีย อย่างไรก็ตามในวิกิพีเดียนั้น บางบทความที่เกี่ยวกับเพศศึกษาหรือศิลปะอาจจะมีภาพโป๊หรือเปลือยสอดแทรกอยู่

อัปโหลดภาพที่อาจละเมิดลิขสิทธิ์ติดต่อกัน

อัปโหลดหรือใช้สื่อในวิกิพีเดียที่ละเมิดนโยบายลิขสิทธิ์ หลังจากได้ถูกเตือนแล้ว ถือว่าเป็นการก่อกวน เนื่องจากว่าผู้ใช้อาจไม่ทราบว่าเป็นการละเมิดลิขสิทธิ์ ซึ่งการกระทำดังกล่าวจะถือว่าเป็นการก่อกวน หากผู้ใช้ยังดำเนินการต่อไปหลังจากที่ได้มีการแจ้งผู้ใช้ให้ทราบแล้ว

การเจตนาใส่ป้ายผิด

การเจตนาใส่ป้ายผิด เช่น ป้ายลบ หรือป้ายเตือนก่อกวนกับผู้ใช้ที่ไม่ได้ก่อกวน นั้นถือว่าเป็นการก่อกวนต่อวิกิพีเดียในภาพรวม (ดูวิกิพีเดีย:อย่าว่าร้ายผู้อื่น)

เจตนาย้ายป้ายออก

การลบป้าย {{ลบ}} {{ละเมิดลิขสิทธิ์}} หรือป้ายอื่นที่ใกล้เคียงกัน โดยมีเจตนาหลีกเลี่ยงการลบบทความอาจถือเป็นการก่อกวนได้ โปรดทราบว่าผู้ใช้ใหม่อาจไม่เข้าใจระบบในวิกิพีเดีย และควรให้ความเห็นใจ พร้อมทั้งแจ้งผู้ใช้ให้ทราบโดยชี้แนะไปหน้าที่อธิบายถึงนโยบายดังกล่าว

เจตนาใส่ลิงก์ไปผิด

การแก้ไขลิงก์ในวิกิพีเดียหรือใส่ลิงก์ที่ไม่เกี่ยวข้อง โดยบางครั้งการแสดงผลเหมือนเดิมแต่หน้าปลายทางเป็นหน้าที่ไม่เกี่ยวข้อง

เจตนาเปลี่ยนชื่อบทความ หรือเปลี่ยนทางผิด

การเปลี่ยนชื่อบทความ หรือเปลี่ยนทางไปอีกชื่อที่ไม่เกี่ยวข้อง ไม่เหมาะสม นั้นอาจถือว่าเป็นการก่อกวนเพื่อหลอกผู้ใช้ไปหน้าที่ผิด หรือสร้างความเข้าใจผิด

บิดเบือนความเห็นผู้อื่น

การแก้ไขข้อความพูดคุยหรือความเห็นของผู้อื่นในหน้าพูดคุย โดยเจตนาให้ผู้อ่านเข้าใจผิด ยกเว้นเสียแต่ว่าการลบคำหยาบหรือคำด่าออกจากบทพูดคุย อย่างไรก็ตามในวิกิพีเดียไม่สนับสนุนให้ผู้ใช้แก้ไขตัวสะกดผิดของผู้ใช้อื่น

การสร้างเรื่องหลอกลวง

การสร้างเรื่องหลอกลวงต่างๆ เช่น บุคคลที่ไม่มีตัวตน สถานที่ที่ไม่มีอยู่จริง หรือข่าวลวง เพื่อให้ผู้อ่าน หรือผู้ใช้อื่นๆ หลงเชื่อและเข้าใจผิดนั้นถือเป็นการก่อกวน เว้นแต่เรื่องหลอกลวงที่โดดเด่นพอที่จะปรากฎในวิกิพีเดีย หรือเรื่องดังกล่าวปรากฎอยู่ในบันเทิงคดีต่างๆ ที่เกิดขึ้นจริง

อะไรที่ไม่ใช่การก่อกวน

อย่างไรก็ตามบางครั้งอาจเกิดความเข้าใจผิดกันได้ว่าสำหรับผู้ใช้ทั่วไปที่มีลักษณะคล้ายการก่อกวน

การทดลองเขียนจากผู้ใช้ใหม่

บางครั้งการแก้ไขจากผู้ทดลองเขียนใหม่ อาจดูเหมือนเป็นการก่อกวน ซึ่งควรจะแนะนำให้ผู้ใช้ใหม่ทดลองเขียนในหน้า ทดลองเขียน โดยควรจะต้อนรับผู้เขียนใหม่และใส่ป้าย {{test}} เข้าไปเตือน ซึ่งผู้ใช้ใหม่ที่มีเจตนาดีจะหยุดการแก้ไข และอาจไปทดลองเขียนก่อน

การใช้คำผิดและใช้คำสั่งผิด

ผู้เขียนใหม่ในวิกิพีเดียอาจจะใช้คำสั่งผิด หรือการจัดรูปแบบหน้าผิด โดยอาจจะสลับส่วน "ดูเพิ่ม" กับ "แหล่งข้อมูลอื่น" หรืออาจจะใส่คำสั่งทำตัวหนากับทำตัวเอียงผิด ซึ่งควรจะเข้าไปแนะนำการใช้งาน และอาจจะชี้ให้เข้าไปอ่านเพิ่มเติมที่ วิกิพีเดีย:การแก้ไขหน้า หรือ วิกิพีเดีย:วิธีการแก้ไขหน้าพื้นฐาน

การใส่ข้อความไม่เป็นกลาง

การใส่ข้อความไม่เป็นกลางนั้นไม่ถือว่าเป็นการก่อกวนในวิกิพีเดีย เว้นเสียแต่ว่าใส่ข้อความซ้ำแล้วซ้ำอีกหลังจากที่ถูกลบออก

ใส่ข้อมูลผิดพลาด

บางครั้งผู้ใช้บางคนใส่ข้อความที่ไม่ถูกต้องเข้าไปโดยอาจจะเชื่อว่าข้อมูลนั้นถูกต้อง ซึ่งการแก้ไขนี้ไม่ถือว่าเป็นการก่อกวน เพราะเนื่องจากต้องการปรับปรุงวิกิพีเดียให้ดีขึ้น ซึ่งถ้าคุณมีข้อมูลที่ถูกต้องพร้อมแหล่งอ้างอิง ควรที่จะอภิปรายทั้งสองฝ่ายและแก้ไขให้ถูกต้อง

ใส่ข้อความภาษาอื่นแทรก

การใส่ข้อความในภาษาอื่นนอกจากภาษาไทยแทรกในบทความหลายส่วนไม่ถือเป็นการก่อกวน โดยผู้เขียนอาจจะมีเจตนาใส่ภาษาอื่นเพื่อไว้เป็นการอ้างอิง ยกเว้นเสียแต่ว่าใส่ภาษาอื่นหมดทั้งหมดหรือใส่ภาษาอื่นเป็นภาษาหลักในหน้านั้น

ตรวจสอบการก่อกวน

การตรวจสอบการก่อกวนนั้น วิธีที่ง่ายที่สุดคือตรวจสอบผ่านหน้า การปรับปรุงล่าสุด และจับตาดูในหน้า รายการเฝ้าดู สำหรับหน้าที่สนใจในแต่ละหน้า สามารถเลือกดู "การปรับปรุงที่โยงมา" ได้ นอกจากนี้ยังอาจตรวจสอบจากหน้า ภาพ:Example.jpg, สื่อ:Example.ogg, ชื่อลิงก์, ข้อความหัวเรื่อง, Insert text, ใส่ชื่อหน้า, ตัวหนา, ไฟล์:ข้อความหัวเรื่อง

การดำเนินการกับผู้ก่อกวน

เมื่อเจอกับการก่อกวนให้ทำการย้อนข้อมูลกลับไปยังรุ่นก่อนหน้า และเตือนในหน้าพูดคุยของผู้ก่อกวน โดยทำการตรวจสอบประวัติของผู้ก่อกวนว่าได้เขียนก่อกวนในหน้าไหนไว้บ้าง ซึ่งบางครั้งผู้ก่อกวนอาจจะก่อกวนมากกว่าหนึ่งบทความ และเพื่อแน่ใจว่าได้ทำการย้อนการก่อกวนทั้งหมด

ผู้ก่อกวนที่แกล้งใส่ข้อความขำขันโดยทั่วไปมักจะเลิกก่อกวนไปเองภายหลังจากที่ได้รับการแจ้งเตือน แต่ถ้าผู้ก่อกวนยังคงก่อกวนต่อเนื่อง ให้ใส่รายชื่อหรือหมายเลขไอพีไว้ที่ รายชื่อการก่อกวน เพื่อให้ผู้ดูแลระบบจัดการบล็อกผู้ใช้นั้น

ตรวจสอบ ไอพีแอดเดรส

คุณอาจจะตรวจสอบไอพีแอดเดรสของผู้ก่อกวน ได้โดยการตรวจสอบจากแหล่งต่อไปนี้:

• ARIN (ทวีปอเมริกาเหนือ)
• RIPE (ทวีปยุโรป ตะวันออกกลาง และเอเชียกลาง)
• APNIC (เอเชียแปซิฟิก)
• LACNIC (ลาตินอเมริกา และแคริบเบียน)
• AfriNIC (แอฟริกา)

ดูเพิ่ม

• วิกิพีเดีย:รายชื่อการก่อกวน
• วิกิพีเดีย:เกรียน