ผลต่างระหว่างรุ่นของ "หม่อมเจ้าพระสมเด็จพระพุฒาจารย์ (ทัด)"

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
เรียกดูประวัติแบบโต้ตอบ
← การแก้ไขก่อนหน้าการแก้ไขถัดไป →
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
เห็นภาพข้อความวิกิ
ไม่มีความย่อการแก้ไข
ไม่มีความย่อการแก้ไข
บรรทัด 15: บรรทัด 15:
}}
}}


'''หม่อมเจ้าพระสมเด็จพระพุฒาจารย์ (ทัด เสนีวงศ์)''' ([[9 ตุลาคม]] [[พ.ศ. 2365]] - [[10 มิถุนายน]] [[พ.ศ. 2443]]) พระโอรสใน[[พระสัมพันธวงศ์เธอ พระองค์เจ้าแตง กรมหลวงเสนีบริรักษ์]] พระนัดดาใน[[สมเด็จพระเจ้าหลานเธอ เจ้าฟ้าทองอิน กรมพระอนุรักษ์เทเวศร์]] (วังหลัง)
'''หม่อมเจ้าพระสมเด็จพระพุฒาจารย์ (ทัด)''' ([[9 ตุลาคม]] [[พ.ศ. 2365]] - [[10 มิถุนายน]] [[พ.ศ. 2443]]) อดีต[[เจ้าคณะอรัญวาสี]] [[เจ้าคณะใหญ่หนกลาง|เจ้าคณะใหญ่คณะกลาง]] และ[[เจ้าอาวาส]][[วัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามราชวรมหาวิหาร]]


== ประวัติ ==
== ประวัติ ==
'''หม่อมเจ้าพระสมเด็จพระพุฒาจารย์''' มีพระนามเดิมว่า'''หม่อมเจ้าทัด''' ประสูติเมื่อวันพุธ แรม 9 ค่ำ เดือน 11 ปีมะเมีย<ref name="เรื่องตั้ง เล่ม ๑">{{อ้างหนังสือ|ผู้แต่ง =สมมอมรพันธุ์, พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระ|ชื่อหนังสือ = เรื่องตั้งพระราชาคณะผู้ใหญ่ในกรุงรัตนโกสินทร์ เล่ม ๑|URL = |จังหวัด = กรุงเทพฯ|พิมพ์ที่ = กรมศิลปากร|ปี = 2545|ISBN = 974-417-530-3|จำนวนหน้า = 428|หน้า = 137-40}}</ref> ตรงกับวันที่ 9 ตุลาคม พ.ศ. 2365 เป็นพระโอรสใน[[พระสัมพันธวงศ์เธอ พระองค์เจ้าแตง กรมหลวงเสนีบริรักษ์]] กับหม่อมบุญมา
⚫
'''หม่อมเจ้าพระสมเด็จพระพุฒาจารย์''' ประสูติเมื่อวันที่ 9 ตุลาคม พ.ศ. 2365 มีพระนามเดิมว่า'''หม่อมเจ้าทัด''' ทรงเป็นนาคหลวงอุปสมบทเมื่อปี พ.ศ. 2385 ที่[[วัดพระศรีรัตนศาสดาราม]] มี[[สมเด็จพระอริยวงษญาณ สมเด็จพระสังฆราช (ด่อน)]] เป็นพระอุปัชฌาย์ [[สมเด็จพระพุฒาจารย์ (โต พฺรหฺมรํสี)|พระมหาโต]]เป็นพระกรรมวาจาจารย์ ผนวชแล้วไปประทับที่[[วัดระฆังโฆสิตารามวรมหาวิหาร]]

⚫
ในรัชสมัย[[พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว]] หม่อมเจ้าทัดได้ผนวชเป็นสามเณรที่[[วัดพระศรีรัตนศาสดาราม]] แล้วไปเล่าเรียนกับ[[สมเด็จพระพุฒาจารย์ (โต พฺรหฺมรํสี)|พระมหาโต]] ที่[[วัดระฆังโฆสิตารามวรมหาวิหาร]] จนอายุครบอุปสมบทในปี พ.ศ. 2385 จึงผนวชเป็นภิกษุที่วัดพระศรีรัตนศาสดาราม มี[[สมเด็จพระอริยวงษญาณ สมเด็จพระสังฆราช (ด่อน)]] เป็นพระอุปัชฌาย์ พระมหาโตเป็นพระกรรมวาจาจารย์ ผนวชแล้วไปประทับที่วัดระฆังโฆสิตารามตามเดิม

พ.ศ. 2392 ได้สอบพระปริยัติธรรมซึ่งจัดที่วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม ได้เป็น[[เปรียญธรรม 3 ประโยค]] ถึงปี พ.ศ. 2404 ได้สอบอีกที่วัดพระศรีรัตนศาสดาราม ได้เพิ่มอีก 4 ประโยค รวมเป็น[[เปรียญธรรม 7 ประโยค]]


พ.ศ. 2407 ได้รับแต่งตั้งเป็น[[พระราชาคณะ]]ที่ ''หม่อมเจ้าพุทธุปบาทปิลันทน์''
พ.ศ. 2407 ได้รับแต่งตั้งเป็น[[พระราชาคณะ]]ที่ ''หม่อมเจ้าพุทธุปบาทปิลันทน์''
บรรทัด 28: บรรทัด 32:
พ.ศ. 2435 ได้เลื่อนสมณศักดิ์เป็น[[พระราชาคณะเจ้าคณะรอง]]ฝ่ายเหนือที่ ''[[พระพิมลธรรม]]์ มหันตคุณ วิบุลปรีชาญาณนายก ตรีปิฎกคุณาลังการภูษิต อุตรทิศคณฤศร บวรสังฆาราม คามวาสี''<ref>ราชกิจจานุเบกษา, [http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2435/052/461.PDF คำประกาศตั้งตำแหน่งพระสงฆ์], เล่ม 9, หน้า 461-2</ref> ย้ายไปครอง[[วัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามราชวรมหาวิหาร]]
พ.ศ. 2435 ได้เลื่อนสมณศักดิ์เป็น[[พระราชาคณะเจ้าคณะรอง]]ฝ่ายเหนือที่ ''[[พระพิมลธรรม]]์ มหันตคุณ วิบุลปรีชาญาณนายก ตรีปิฎกคุณาลังการภูษิต อุตรทิศคณฤศร บวรสังฆาราม คามวาสี''<ref>ราชกิจจานุเบกษา, [http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2435/052/461.PDF คำประกาศตั้งตำแหน่งพระสงฆ์], เล่ม 9, หน้า 461-2</ref> ย้ายไปครอง[[วัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามราชวรมหาวิหาร]]


พ.ศ. 2437 ได้รับสถาปนาเป็น[[สมเด็จพระราชาคณะ]]เจ้าคณะอรัญวาสีและ[[เจ้าคณะใหญ่หนกลาง|เจ้าคณะใหญ่คณะกลาง]]ที่ ''หม่อมเจ้าพระ[[สมเด็จพระพุฒาจารย์]] อเนกสถานปรีชา สัปตวิสุทธิจริยาสมบัติ นิพัทธธุตคุณ สิริสุนทรพรตจาริก อรัญญิกมหาปรินายก ตรีปิฎกโกศล วิมลมัชฌิมคณฤศร บวรสังฆาราม คามวาสี อรัญญวาสี''<ref>ราชกิจจานุเบกษา, [http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2437/039/308.PDF ประกาศตั้งตำแหน่งพระสงฆ์], เล่ม 11, หน้า 309</ref>
พ.ศ. 2437 ได้รับสถาปนาเป็น[[สมเด็จพระราชาคณะ]][[เจ้าคณะอรัญวาสี]]และ[[เจ้าคณะใหญ่หนกลาง|เจ้าคณะใหญ่คณะกลาง]]ที่ ''หม่อมเจ้าพระ[[สมเด็จพระพุฒาจารย์]] อเนกสถานปรีชา สัปตวิสุทธิจริยาสมบัติ นิพัทธธุตคุณ สิริสุนทรพรตจาริก อรัญญิกมหาปรินายก ตรีปิฎกโกศล วิมลมัชฌิมคณฤศร บวรสังฆาราม คามวาสี อรัญญวาสี''<ref>ราชกิจจานุเบกษา, [http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2437/039/308.PDF ประกาศตั้งตำแหน่งพระสงฆ์], เล่ม 11, หน้า 309</ref>


หม่อมเจ้าพระสมเด็จพระพุฒาจารย์สิ้นชีพิตักษัยด้วยพระโรคชรา เมื่อวันอาทิตย์ ขึ้น 13 ค่ำ เดือน 7 ปีชวด ตรงกับวันที่ 10 มิถุนายน พ.ศ. 2443 เวลาบ่าย 2 โมงเศษ ได้รับโกศไม้สิบสองประกอบศพ<ref>ราชกิจจานุเบกษา, [http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2443/012/118.PDF ข่าวสิ้นชีพตักไษย หม่อมเจ้าพระสมเด็จพระพุฒาจาริย์], เล่ม 17, ตอน 12, 19 มิถุนายน 2443, หน้า 118</ref> สิริชันษา {{อายุปีและวัน|2365|10|9|2443|6|10}} ได้รับพระราชทานเพลิงศพพร้อมกับ[[สมเด็จพระวันรัต (แดง สีลวฑฺฒโน)]] วันที่ 15 กุมภาพันธ์ พ.ศ.2444<ref>ราชกิจจานุเบกษา, [http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2443/048/687.PDF การศพหม่อมเจ้าพระสมเด็จพระพุฒาจารย์แลสมเด็จพระวันรัต], เล่ม 17, ตอน 48, 19 กุมภาพันธ์ 2443, หน้า 687</ref>
หม่อมเจ้าพระสมเด็จพระพุฒาจารย์สิ้นชีพิตักษัยเมื่อวันที่ 10 มิถุนายน พ.ศ. 2443


== อ้างอิง ==
== อ้างอิง ==
{{รายการอ้างอิง}}
{{รายการอ้างอิง}}


{{เริ่มกล่อง}}
{{สืบตำแหน่ง
| สี1 = lightsalmon
| สี2 =
| สี3 = lightsalmon
| รูปภาพ = Dharmacakra flag (Thailand).svg
| ตำแหน่ง = [[เจ้าคณะใหญ่หนกลาง|เจ้าคณะใหญ่คณะกลาง]]
| จำนวนตำแหน่ง =
| ก่อนหน้า = [[สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (จี่ อินฺทสโร)|สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์<br/> (จี่ อินฺทสโร)]]
| จำนวนก่อนหน้า =
| ถัดไป = [[พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าพระอรุณนิภาคุณากร|พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้า<br/>พระอรุณนิภาคุณากร]]
| จำนวนถัดไป =
| ช่วงเวลา = [[พ.ศ. 2437]] - [[พ.ศ. 2443]]
}}
{{สืบตำแหน่ง
| สี1 = #FFCC00
| สี2 =
| สี3 = #FFCC00
| รูปภาพ = Dharmacakra flag (Thailand).svg
| ตำแหน่ง = [[เจ้าคณะอรัญวาสี]]
| จำนวนตำแหน่ง =
| ก่อนหน้า = [[สมเด็จพระพุฒาจารย์ (ศรี อโนมสิริ)|สมเด็จพระพุฒาจารย์ <br/>(ศรี อโนมสิริ)]]
| จำนวนก่อนหน้า =
| ถัดไป = [[พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าพระอรุณนิภาคุณากร|พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้า<br/>พระอรุณนิภาคุณากร]]
| จำนวนถัดไป =
| ช่วงเวลา = [[พ.ศ. 2437]] - [[พ.ศ. 2443]]
}}
{{สืบตำแหน่ง
| สี1 = lightsalmon
| สี2 =
| สี3 = lightsalmon
| รูปภาพ = Dharmacakra flag (Thailand).svg
| ตำแหน่ง = [[วัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามราชวรมหาวิหาร#ลำดับเจ้าอาวาส|เจ้าอาวาสวัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม]]
| จำนวนตำแหน่ง =
| ก่อนหน้า = พระพิมลธรรม (อ้น)
| จำนวนก่อนหน้า =
| ถัดไป = [[พระอุบาฬีคุณูปมาจารย์ (ปาน)]]
| จำนวนถัดไป =
| ช่วงเวลา = [[พ.ศ. 2434]] - [[พ.ศ. 2443]]
}}
{{จบกล่อง}}



{{เรียงลำดับ|พุฒาจารย์ (ทัด)}}
{{เรียงลำดับ|พุฒาจารย์ (ทัด)}}
{{เกิดปี|2365}}
{{อายุขัย|2365|2443}}
⚫
[[หมวดหมู่:ภิกษุในสังกัดคณะสงฆ์มหานิกาย]]
{{ตายปี|2443}}
[[หมวดหมู่:เจ้าอาวาส]]
[[หมวดหมู่:เจ้าคณะใหญ่หนกลาง]]
[[หมวดหมู่:เจ้าคณะใหญ่]]
[[หมวดหมู่:เจ้าคณะอรัญวาสี]]
[[หมวดหมู่:สมเด็จพระพุฒาจารย์]]
[[หมวดหมู่:เจ้าอาวาสวัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามราชวรมหาวิหาร]]
[[หมวดหมู่:สมเด็จพระพุฒาจารย์|ทัด]]
[[หมวดหมู่:เปรียญธรรม 7 ประโยค]]
[[หมวดหมู่:เปรียญธรรม 7 ประโยค]]
[[หมวดหมู่:บุคคลจากกรุงเทพมหานคร‎‎]]
[[หมวดหมู่:บุคคลจากกรุงเทพมหานคร‎‎]]
บรรทัด 46: บรรทัด 95:
[[หมวดหมู่:ราชสกุลเสนีวงศ์]]
[[หมวดหมู่:ราชสกุลเสนีวงศ์]]
[[หมวดหมู่:พระสงฆ์ที่เป็นพระราชวงศ์]]
[[หมวดหมู่:พระสงฆ์ที่เป็นพระราชวงศ์]]
⚫
[[หมวดหมู่:ภิกษุในสังกัดคณะสงฆ์มหานิกาย]]

รุ่นแก้ไขเมื่อ 00:03, 23 พฤษภาคม 2558

หม่อมเจ้าพระสมเด็จพระพุฒาจารย์
(ทัด เสนีวงศ์)

ทัด เสนีวงศ์
ประสูติ9 ตุลาคม พ.ศ. 2365
สิ้นพระชนม์10 มิถุนายน พ.ศ. 2443
ราชวงศ์จักรี
พระบิดาพระสัมพันธวงศ์เธอ พระองค์เจ้าแตง กรมหลวงเสนีบริรักษ์
พระมารดาหม่อมบุญมา

หม่อมเจ้าพระสมเด็จพระพุฒาจารย์ (ทัด) (9 ตุลาคม พ.ศ. 2365 - 10 มิถุนายน พ.ศ. 2443) อดีตเจ้าคณะอรัญวาสี เจ้าคณะใหญ่คณะกลาง และเจ้าอาวาสวัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามราชวรมหาวิหาร

ประวัติ

หม่อมเจ้าพระสมเด็จพระพุฒาจารย์ มีพระนามเดิมว่าหม่อมเจ้าทัด ประสูติเมื่อวันพุธ แรม 9 ค่ำ เดือน 11 ปีมะเมีย[1] ตรงกับวันที่ 9 ตุลาคม พ.ศ. 2365 เป็นพระโอรสในพระสัมพันธวงศ์เธอ พระองค์เจ้าแตง กรมหลวงเสนีบริรักษ์ กับหม่อมบุญมา

ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว หม่อมเจ้าทัดได้ผนวชเป็นสามเณรที่วัดพระศรีรัตนศาสดาราม แล้วไปเล่าเรียนกับพระมหาโต ที่วัดระฆังโฆสิตารามวรมหาวิหาร จนอายุครบอุปสมบทในปี พ.ศ. 2385 จึงผนวชเป็นภิกษุที่วัดพระศรีรัตนศาสดาราม มีสมเด็จพระอริยวงษญาณ สมเด็จพระสังฆราช (ด่อน) เป็นพระอุปัชฌาย์ พระมหาโตเป็นพระกรรมวาจาจารย์ ผนวชแล้วไปประทับที่วัดระฆังโฆสิตารามตามเดิม

พ.ศ. 2392 ได้สอบพระปริยัติธรรมซึ่งจัดที่วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม ได้เป็นเปรียญธรรม 3 ประโยค ถึงปี พ.ศ. 2404 ได้สอบอีกที่วัดพระศรีรัตนศาสดาราม ได้เพิ่มอีก 4 ประโยค รวมเป็นเปรียญธรรม 7 ประโยค

พ.ศ. 2407 ได้รับแต่งตั้งเป็นพระราชาคณะที่ หม่อมเจ้าพุทธุปบาทปิลันทน์

ต่อมาในปี พ.ศ. 2413 ตรงกับสมัยรัชกาลที่ 5 จึงได้เป็นเจ้าอาวาสวัดระฆังฯ แทนสมเด็จพระพุฒาจารย์ (โต พรหมรังสี) ที่มรณภาพ[2]

พ.ศ. 2430 เป็นพระราชาคณะผู้ใหญ่ที่ หม่อมเจ้าพระพุทธุปบาทปิลันธน์พระธรรมเจดีย์ กระวีวงษนายก ตรีปิฎกบัณฑิตย มหาคณฤศร บวรสังฆาราม คามวาสี[3]

พ.ศ. 2435 ได้เลื่อนสมณศักดิ์เป็นพระราชาคณะเจ้าคณะรองฝ่ายเหนือที่ พระพิมลธรรม์ มหันตคุณ วิบุลปรีชาญาณนายก ตรีปิฎกคุณาลังการภูษิต อุตรทิศคณฤศร บวรสังฆาราม คามวาสี[4] ย้ายไปครองวัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามราชวรมหาวิหาร

พ.ศ. 2437 ได้รับสถาปนาเป็นสมเด็จพระราชาคณะเจ้าคณะอรัญวาสีและเจ้าคณะใหญ่คณะกลางที่ หม่อมเจ้าพระสมเด็จพระพุฒาจารย์ อเนกสถานปรีชา สัปตวิสุทธิจริยาสมบัติ นิพัทธธุตคุณ สิริสุนทรพรตจาริก อรัญญิกมหาปรินายก ตรีปิฎกโกศล วิมลมัชฌิมคณฤศร บวรสังฆาราม คามวาสี อรัญญวาสี[5]

หม่อมเจ้าพระสมเด็จพระพุฒาจารย์สิ้นชีพิตักษัยด้วยพระโรคชรา เมื่อวันอาทิตย์ ขึ้น 13 ค่ำ เดือน 7 ปีชวด ตรงกับวันที่ 10 มิถุนายน พ.ศ. 2443 เวลาบ่าย 2 โมงเศษ ได้รับโกศไม้สิบสองประกอบศพ[6] สิริชันษา 77 ปี 244 วัน ได้รับพระราชทานเพลิงศพพร้อมกับสมเด็จพระวันรัต (แดง สีลวฑฺฒโน) วันที่ 15 กุมภาพันธ์ พ.ศ.2444[7]

อ้างอิง

  1. ↑ สมมอมรพันธุ์, พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระ. เรื่องตั้งพระราชาคณะผู้ใหญ่ในกรุงรัตนโกสินทร์ เล่ม ๑. กรุงเทพฯ : กรมศิลปากร, 2545. 428 หน้า. หน้า 137-40. ISBN 974-417-530-3
  2. ↑ สมประสงค์ ทรัพย์พาลี. ๑๐๑ จุลจักรี ๑๐๑ ปี จุลจอมเกล้า. กรุงเทพ : [ม.ป.พ.], พิมพ์ครั้งที่ 1 พ.ศ. 2555. 154 หน้า. ISBN 9786169092605
  3. ↑ ราชกิจจานุเบกษา, ตั้งตำแหน่งพระสงฆ, เล่ม 4, หน้า 325
  4. ↑ ราชกิจจานุเบกษา, คำประกาศตั้งตำแหน่งพระสงฆ์, เล่ม 9, หน้า 461-2
  5. ↑ ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศตั้งตำแหน่งพระสงฆ์, เล่ม 11, หน้า 309
  6. ↑ ราชกิจจานุเบกษา, ข่าวสิ้นชีพตักไษย หม่อมเจ้าพระสมเด็จพระพุฒาจาริย์, เล่ม 17, ตอน 12, 19 มิถุนายน 2443, หน้า 118
  7. ↑ ราชกิจจานุเบกษา, การศพหม่อมเจ้าพระสมเด็จพระพุฒาจารย์แลสมเด็จพระวันรัต, เล่ม 17, ตอน 48, 19 กุมภาพันธ์ 2443, หน้า 687


ก่อนหน้า หม่อมเจ้าพระสมเด็จพระพุฒาจารย์ (ทัด) ถัดไป
สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์
(จี่ อินฺทสโร)
เจ้าคณะใหญ่คณะกลาง
(พ.ศ. 2437 - พ.ศ. 2443) 		พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้า
พระอรุณนิภาคุณากร
สมเด็จพระพุฒาจารย์
(ศรี อโนมสิริ)
เจ้าคณะอรัญวาสี
(พ.ศ. 2437 - พ.ศ. 2443) 		พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้า
พระอรุณนิภาคุณากร
พระพิมลธรรม (อ้น)
เจ้าอาวาสวัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม
(พ.ศ. 2434 - พ.ศ. 2443) 		พระอุบาฬีคุณูปมาจารย์ (ปาน)
เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=หม่อมเจ้าพระสมเด็จพระพุฒาจารย์_(ทัด)&oldid=5998508"