ไทขาว
 ธงไทขาวในเมืองไล ช่วง พ.ศ. 2487−2496 | |
 เครื่องแต่งกายของชาวไทขาว | |
| ประชากรทั้งหมด | |
|---|---|
| 490,000 คน[1] | |
| ภูมิภาคที่มีประชากรอย่างมีนัยสำคัญ | |
| ประเทศเวียดนาม, ประเทศลาว | |
| ภาษา | |
| ไทขาว, ลาว, อื่น ๆ | |
| ศาสนา | |
| ศาสนาผี (60%), ศาสนาพุทธ (38%), ศาสนาคริสต์ (2%)[2] |
ไทขาว, ไทด่อน, ไตด่อน (ไทขาว: ꪼꪕꪒ꪿ꪮꪙ, /taj˦˦.dɔn˦˥/;[3] เวียดนาม: Tai Dón) หรือ ท้ายจั้ง (เวียดนาม: Thái Trắng; แปลตรงตัว 'ไทขาว') เป็นกลุ่มชาติพันธุ์จากตระกูลภาษาไทกลุ่มหนึ่งอาศัยอยู่ในประเทศลาว ประเทศเวียดนาม และประเทศจีน เป็นกลุ่มชาติพันธุ์ที่มีลักษณะใกล้เคียงกันกับชาวไทดำและไทแดง แต่แบ่งจากกันด้วยความแตกต่างด้านการแต่งกายของสตรีเป็นสำคัญ กล่าวคือ สตรีชาวไทขาวนิยมสวมเสื้อแขนยาวสีขาวเข้ากับซิ่นสีดำ ขณะที่ชาวไทดำจะสวมเสื้อและซิ่นสีดำหรือคราม และชาวไทแดงจะสวมเสื้อผ้าขลิบสีแดง[4] นอกจากนี้สตรีไทดำที่สมรสแล้วจะสวมผ้าเปียวคลุมศีรษะ แต่ชาวไทขาวไม่มีธรรมเนียมดังกล่าว[5] กล่าวกันว่าบรรพชนของชาวไทขาวอพยพลงมาจากมณฑลยูนนานในประเทศจีน ก่อนกระจายตัวตั้งถิ่นฐานแถบลุ่มแม่น้ำแดงและดำ[2][6] ไทขาวตั้งถิ่นฐานเลียบลำน้ำบริเวณที่ราบลุ่มหุบเขาทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศเวียดนาม ดำรงชีพจากการเก็บของป่า ทำเกษตรกรรม เลี้ยงสัตว์อย่างเรียบง่าย ทั้งยังรู้จักการจัดสรรระบบน้ำเพื่อใช้ในการเกษตรเป็นอย่างดีเช่นเดียวกับชาวไทดำ[5]
ในอดีตชาวไทในเวียดนามมีการปกครองเรียกว่า สิบสองจุไท เป็นหัวเมืองหลัก 12 เมืองเป็นรัฐอิสระต่อกัน[7] ปกครองโดยเจ้านายชาวไทจากคนนามสกุลลอ (สิงลอ) และสกุลดำ (สิงดำ)[8] แบ่งเป็นเมืองของชาวไทดำ 8 หัวเมือง และเมืองชาวไทขาว 4 เมือง ได้แก่ เมืองไล เมืองมน เมืองเจียน และเมืองบาง[7] โดยเมืองไลเคยมีอำนาจสูงสุดและเป็นเมืองหลวงของสิบสองจุไทในช่วงระยะเวลาหนึ่ง[8]
ชาวไทขาวอิงกับเทพเจ้าตามธรรมชาติ มีความเชื่อเรื่องแถนและผีบรรพชนเช่นเดียวกับชาวไทดำ แต่ก็มีความเชื่อปลีกย่อยที่แตกต่างกันอยู่บ้าง[5]
จากการประมาณการใน พ.ศ. 2545 มีชาวไทขาวอาศัยอยู่ในประเทศเวียดนามประมาณ 280,000 คน และมีการประมาณการใน พ.ศ. 2538 พบชาวไทขาวอาศัยอยู่ในประเทศลาวราว 200,000 คน และในมณฑลยูนนาน ประเทศจีนราว 10,000 คน[1]
อ้างอิง
[แก้]- 1 2 Tai Dón. Ethnologue.
- 1 2 "The White Tai of Laos". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2007-03-11. สืบค้นเมื่อ 2021-11-22.
- ↑ "The White Tai refer to themselves and their language as tay⁴ dɔn², probably because of the white blouses worn by the women. The usual word for 'white' in White Tai is dɔn²" (p. 8). Hudak, T. J. (2008). William J. Gedney’s comparative Tai source book. Honolulu: University of Hawai'i Press.
- ↑ สุมิตร ปิติพัฒน์, รองศาสตราจารย์ (2544). ศาสนาและความเชื่อไทดำในสิบสองจุไท ประเทศเวียดนาม. สถาบันไทยคดีศึกษา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. p. 2.
- 1 2 3 "ถิ่นฐานไทในเวียดนาม (ไทขาว ไทดำ ไทแดง)". มหาวิทยาลัยเชียงใหม่. 5 มกราคม 2565. สืบค้นเมื่อ 14 กันยายน 2568.
{{cite web}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน:|accessdate=(help) - ↑ Forbes, Andrew, and Henley, David: Vietnam Past and Present: The North (History and culture of Hanoi and Tonkin). Chiang Mai. Cognoscenti Books, 2012. ASIN: B006DCCM9Q.
- 1 2 สุมิตร ปิติพัฒน์, รองศาสตราจารย์ (2544). ศาสนาและความเชื่อไทดำในสิบสองจุไท ประเทศเวียดนาม. สถาบันไทยคดีศึกษา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. p. 3.
- 1 2 สุมิตร ปิติพัฒน์, รองศาสตราจารย์ (2544). ศาสนาและความเชื่อไทดำในสิบสองจุไท ประเทศเวียดนาม. สถาบันไทยคดีศึกษา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. p. 4.
 | บทความมานุษยวิทยานี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล |