เครื่องอิสริยยศพระราชาณาจักรกัมพูชา

เครื่องอิสริยยศพระราชาณาจักรกัมพูชา
	; เครื่องอิสริยยศพระราชาณาจักรกัมพูชา; ชั้นมหาสิริวัฒน์;
ประเภท	อิสริยาภรณ์แห่งชาติ จำนวน 5 ขั้น
วันสถาปนา	8 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1864
ประเทศ	ราชอาณาจักรกัมพูชา
จำนวนสำรับ	ไม่จำกัด
ผู้สมควรได้รับ	เป็นบำเหน็จความชอบแก่ข้าราชการทั้งฝ่ายทหารและพลเรือน
สถานะ	ยังคงมีการพระราชทาน
ผู้สถาปนา	สมเด็จพระนโรดมพรหมบริรักษ์
ประธาน	พระมหากษัตริย์แห่งราชอาณาจักรกัมพูชา, ประธานาธิบดีแห่งสาธารณรัฐฝรั่งเศส (สมัยรัฐอารักขา)
ลำดับเกียรติ
สูงกว่า	เครื่องอิสริยยศชาตูปการ
รองมา	เครื่องอิสริยยศมุนีสาราภัณฑ์

เครื่องอิสริยยศพระราชาณาจักรกัมพูชา (เขมร: គ្រឿងឥស្សរិយយសព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា เคฺรืองอิสฺสริยยสพฺระราชาณาจกฺรกมฺพุชา, ฝรั่งเศส: Ordre royal du Cambodge; เทียบเป็นคำภาษาไทยคือ "เครื่องราชอิสริยาภรณ์พระราชอาณาจักรกัมพูชา") เป็นเครื่องราชอิสริยาภรณ์แห่งชาติของราชอาณาจักรกัมพูชา สถาปนาครั้งแรกเมื่อวันที่ 8 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1864 ในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระนโรดม บรมรามเทวาวตาร อันเป็นยุคที่กัมพูชามีฐานะเป็นรัฐในอารักขาของฝรั่งเศส เพื่อมอบเป็นบำเหน็จความชอบแก่ข้าราชการทั้งฝ่ายทหารและพลเรือน โดยมีพระมหากษัตริย์แห่งราชอาณาจักรกัมพูชาทรงเป็นประธานแห่งเครื่องราชอิสริยาภรณ์ตระกูลนี้

ในสมัยที่กัมพูชาอยู่ภายใต้การปกครองของฝรั่งเศสนั้น ประธานาธิบดีแห่งสาธารณรัฐฝรั่งเศสมีฐานะเป็นประธานเครื่องอิสริยยศพระราชาณาจักรกัมพูชาด้วยเช่นกันจนถึง ค.ศ. 1948 ฐานะประธานแห่งเครื่องราชอิสริยาภรณ์ตระกูลนี้จึงตกเป็นสิทธิ์ขาดของพระมหากษัตริย์กัมพูชาเพียงฝ่ายเดียว เนื่องจากฝรั่งเศสได้เริ่มมอบเอกราชบางส่วนให้กัมพูชาปกครองตนเองอีกครั้ง ทั้งนี้ สีของแพรแถบเครื่องราชอิสริยาภรณ์นี้แบบที่รัฐบาลฝรั่งเศสมอบให้ จะใช้คนละสีกับแบบที่พระมหากษัตริย์กัมพูชาเป็นผู้พระราชทาน

เครื่องอิสริยยศพระราชาณาจักรกัมพูชาได้มีการพระราชทานสืบต่อกันมาจนกระทั่งต้องยกเลิกไปเนื่องจากการเปลี่ยนแปลงทางการเมืองใน ค.ศ. 1975 หลังจากมีการฟื้นฟูพระราชอาณาจักรอีกครั้ง จึงได้เริ่มการพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์นี้ขึ้นใหม่ ตามพระบรมราชโองการของพระบาทสมเด็จพระนโรดม สีหนุ ลงวันที่ 5 ตุลาคม ค.ศ. 1995

ลักษณะ[แก้]

เครื่องอิสริยยศพระราชาณาจักรกัมพูชาแบ่งออกเป็นชั้นต่าง ๆ 5 ชั้น มีลักษณะดังนี้ (ชื่อของแต่ละชั้นใช้การปริวรรตอักษรตามภาษาเขมร)^[1]

มหาเสรีวัฒน์ (เขมร: មហាសេរីវឌ្ឍន៍ มหาเสรีวฑฺฒน์; อังกฤษ: Grand Cross; ฝรั่งเศส: Grand-croix) ประกอบด้วยดวงตราห้อยกับสายสะพายสีแดง ขอบสีเขียว สะพายเฉวียงบ่าของผู้ได้รับพระราชทานจากขวาไปซ้าย มีดาราสีทองประดับอัญมณีที่ใต้อกเสื้อเบื้องซ้าย
มหาเสนา (เขมร: មហាសេនា มหาเสนา; อังกฤษ: Grand Officer; ฝรั่งเศส: Grand-Officier) ประกอบด้วยดวงตราห้อยแพรแถบสีแดง ขอบสีเขียว สำหรับสวมคอ มีดาราสีทองประดับอัญมณีที่ใต้อกเสื้อเบื้องซ้ายของผู้ได้รับพระราชทาน
ธิบดินทร์ (เขมร: ធិបឌិន្ទ ธิบฑินฺท; อังกฤษ: Commander; ฝรั่งเศส: Commandeur) ลักษณะดวงตราและการประดับเป็นอย่างเดียวกับชั้นมหาเสนา แต่ไม่มีดาราประกอบ
เสนา (เขมร: សេនា เสนา; อังกฤษ: Officer; ฝรั่งเศส: Officier) เป็นดวงตราห้อยแพรแถบสีแดง ขอบสีเขียว สำหรับประดับที่เหนือกระเป๋าเสื้อเบื้องซ้ายของผู้ได้รับพระราชทาน บนแพรแถบประดับด้วยแพรจีบรูปดอกไม้สีเดียวกับกับแพรแถบเครื่องราชอิสริยาภรณ์ตระกูลนี้
อัสสฤทธิ์ (เขมร: អស្សឬទ្ធិ อสฺสฤๅทฺธิ; อังกฤษ: Knight; ฝรั่งเศส: Chevalier) ลักษณะดวงตราและการประดับเป็นอย่างเดียวกับชั้นเสนา แต่ไม่มีการประดับแพรจีบรูปดอกไม้

เครื่องอิสริยยศพระราชาณาจักรกัมพูชาแบบที่รัฐบาลฝรั่งเศสเป็นผู้มอบให้ ใช้สีสายสะพายและสีแพรแถบเป็นสีขาว ขอบสีเหลือง

เครื่องหมายแพรแถบย่อ
มหาเสรีวัฒน์	มหาเสนา	ธิบดินทร์	เสนา	อัสสฤทธิ์
มหาเสรีวัฒน์ (สมัยรัฐในอารักขา)	มหาเสนา (สมัยรัฐในอารักขา)	ธิบดินทร์ (สมัยรัฐในอารักขา)	เสนา (สมัยรัฐในอารักขา)	อัสสฤทธิ์ (สมัยรัฐในอารักขา)