ผลต่างระหว่างรุ่นของ "เสียงพยัญชนะนาสิก"
Octahedron80 (คุย | ส่วนร่วม) ไม่มีความย่อการแก้ไข |
Octahedron80 (คุย | ส่วนร่วม) ล →นิยาม |
||
บรรทัด 33: | บรรทัด 33: | ||
ภาษาคาตาลัน ภาษาออกซิตัน ภาษาสเปน และภาษาอิตาลีมีเสียง {{IPA|[m]}}, {{IPA|[n]}}, {{IPA|[ɲ]}} เป็น[[หน่วยเสียง|หน่วยเสียงหลัก]] (phoneme) และมี {{IPA|[ɱ]}}, {{IPA|[ŋ]}} เป็น[[หน่วยเสียงย่อย]] (allophone) (สำเนียงภาษาสเปนในอเมริกาบางสำเนียง ไม่มีเสียงนาสิกฐานเพดานแข็ง มีแต่เพียงเสียงนาสิกที่[[ลิ้นส่วนหน้าสู่เพดานแข็ง]] (palatalized nasal) {{IPA|[nʲ]}} ''นย'' เหมือนในคำอังกฤษ canyon) |
ภาษาคาตาลัน ภาษาออกซิตัน ภาษาสเปน และภาษาอิตาลีมีเสียง {{IPA|[m]}}, {{IPA|[n]}}, {{IPA|[ɲ]}} เป็น[[หน่วยเสียง|หน่วยเสียงหลัก]] (phoneme) และมี {{IPA|[ɱ]}}, {{IPA|[ŋ]}} เป็น[[หน่วยเสียงย่อย]] (allophone) (สำเนียงภาษาสเปนในอเมริกาบางสำเนียง ไม่มีเสียงนาสิกฐานเพดานแข็ง มีแต่เพียงเสียงนาสิกที่[[ลิ้นส่วนหน้าสู่เพดานแข็ง]] (palatalized nasal) {{IPA|[nʲ]}} ''นย'' เหมือนในคำอังกฤษ canyon) |
||
คำว่า เสียง |
คำว่า เสียงหยุดนาสิก มักจะถูกย่อเหลือเพียงแค่ เสียงนาสิก อย่างไรก็ตามก็มีเสียงนาสิกอื่น ๆ เช่น เสียงเสียดแทรกนาสิก เสียงสะบัดลิ้นนาสิก และ[[เสียงสระนาสิก]] เช่นในภาษาฝรั่งเศส ภาษาโปรตุเกส ภาษาคาตาลัน (บางสำเนียง) [[ภาษาโยรูบา]] [[ภาษากเบ]] ภาษาโปแลนด์ และ[[ภาษาสโลวีเนีย]]สำเนียง[[ลยูบลยานา]] ในสัญลักษณ์สัทอักษรสากล เสียงสระนาสิกแสดงด้วยเครื่องหมาย[[ทิลเดอ]] (~) ไว้เหนือสระ เช่น คำฝรั่งเศส sang {{IPA|[sɑ̃]}} ออกเสียงคล้าย ''ซอง'' แต่ไม่ใช่เสียงสะกด |
||
== ภาษาที่ไม่มีเสียงนาสิก == |
== ภาษาที่ไม่มีเสียงนาสิก == |
รุ่นแก้ไขเมื่อ 13:57, 16 เมษายน 2553
เสียงพยัญชนะนาสิก เป็นเสียงพยัญชนะที่เกิดจากการหย่อนเพดานอ่อนในปาก แล้วปล่อยอากาศอย่างอิสระออกทางจมูก อวัยวะในช่องปากรูปแบบต่าง ๆ ทำหน้าที่สั่นพ้องเสียงให้ก้อง แต่อากาศจะไม่ออกมาทางช่องปากเพราะถูกกักด้วยริมฝีปากหรือลิ้น นอกจากนี้ยังมีเสียงพยัญชนะอื่นที่ออกเสียงขึ้นจมูก (nasalized) ซึ่งพบได้ยาก
นิยาม
โดยหลักการแห่งการเกิดเสียง เสียงนาสิกเป็นเสียงกลุ่มซอนอแรนต์ (sonorant) ซึ่งหมายความว่าเสียงกลุ่มนี้จะไม่ปิดกั้นลมออก และเป็นเสียงก้องเสมอในแทบทุกภาษา เว้นแต่ภาษาไอซ์แลนด์กับภาษาเวลส์ที่มีแบบเสียงไม่ก้อง (ในขณะที่เสียงกลุ่มออบสตรูนต์ (obstruent) คือเสียงที่ปิดกั้นลมออก หรือปล่อยอากาศปริมาณน้อย และมีทั้งเสียงก้องและไม่ก้อง) อย่างไรก็ตามเสียงนาสิกต่าง ๆ ก็ถือว่าเป็นเสียงกักบนฐานที่เกิด เพราะการไหลของอากาศผ่านปากหยุดโดยสิ้นเชิง แต่ในขณะเดียวกันก็ปล่อยอากาศออกทางจมูกแทน จึงสามารถเรียกได้ว่าเสียงนาสิกมีพฤติกรรมที่เหมือนทั้งซอนอแรนต์และทั้งออบสตรูนต์ โดยทั่วไปเสียงนาสิกจะพิจารณาว่าเป็นซอนอแรนต์ตามคำอธิบาย แต่ในหลายภาษาเสียงนาสิกพัฒนามาจากหรือพัฒนาไปเป็นเสียงพยัญชนะกัก เสียงนาสิกมีแถบของพลังงานอยู่ที่ประมาณ 200 ถึง 2,000 เฮิรตซ์
IPA | เสียง | คำอธิบาย | SAMPA | เทียบเท่า เสียงไทย |
---|---|---|---|---|
[m] | เสียงนาสิก ริมฝีปาก ก้อง | [m] | ม | |
[ɱ] | เสียงนาสิก ริมฝีปากกับฟัน ก้อง | [F] | — | |
[n̪] | เสียงนาสิก ฟัน ก้อง | ภาษาทมิฬมีอักษรแทนเสียงนี้แยกต่างหากคือ ந | [n_d] | — |
[n] | เสียงนาสิก ปุ่มเหงือกหรือฟัน ก้อง | [n] | น | |
[ɳ] | เสียงนาสิก ปลายลิ้นม้วน ก้อง | พบได้ในภาษากลุ่มอินโด-อารยัน | [n`] | (ณ) |
[ɲ] | เสียงนาสิก เพดานแข็ง ก้อง | พบได้ในภาษาแถบยุโรปอาทิ ภาษาสเปน (ñ) ภาษาฝรั่งเศสและภาษาอิตาลี (gn) ภาษาคาตาลัน ภาษาฮังการี และภาษาลูกันดา (ny) ภาษาโปแลนด์ (ń) ภาษาออกซิตันและภาษาโปรตุเกส (nh) เป็นต้น |
[J] | (ญ) |
[ŋ] | เสียงนาสิก เพดานอ่อน ก้อง | มักเขียนแทนด้วย ng | [N] | ง |
[ɴ] | เสียงนาสิก ลิ้นไก่ ก้อง | [N\] | — |
ภาษาไทย ภาษาอังกฤษ ภาษาเยอรมัน ภาษาจีนกลาง ฯลฯ ล้วนมีเสียง [m], [n] และ [ŋ] แต่บางภาษาก็มีมากกว่านั้น เช่นภาษาทมิฬมีอักษรแต่ละตัวแทนเสียง [m], [n̪], [n], [ɳ], [ɲ] และ [ŋ] ได้แก่ ம, ந, ன, ண, ஞ และ ங ตามลำดับ ซึ่งอาจทำให้ผู้ศึกษาสับสนได้
ภาษาคาตาลัน ภาษาออกซิตัน ภาษาสเปน และภาษาอิตาลีมีเสียง [m], [n], [ɲ] เป็นหน่วยเสียงหลัก (phoneme) และมี [ɱ], [ŋ] เป็นหน่วยเสียงย่อย (allophone) (สำเนียงภาษาสเปนในอเมริกาบางสำเนียง ไม่มีเสียงนาสิกฐานเพดานแข็ง มีแต่เพียงเสียงนาสิกที่ลิ้นส่วนหน้าสู่เพดานแข็ง (palatalized nasal) [nʲ] นย เหมือนในคำอังกฤษ canyon)
คำว่า เสียงหยุดนาสิก มักจะถูกย่อเหลือเพียงแค่ เสียงนาสิก อย่างไรก็ตามก็มีเสียงนาสิกอื่น ๆ เช่น เสียงเสียดแทรกนาสิก เสียงสะบัดลิ้นนาสิก และเสียงสระนาสิก เช่นในภาษาฝรั่งเศส ภาษาโปรตุเกส ภาษาคาตาลัน (บางสำเนียง) ภาษาโยรูบา ภาษากเบ ภาษาโปแลนด์ และภาษาสโลวีเนียสำเนียงลยูบลยานา ในสัญลักษณ์สัทอักษรสากล เสียงสระนาสิกแสดงด้วยเครื่องหมายทิลเดอ (~) ไว้เหนือสระ เช่น คำฝรั่งเศส sang [sɑ̃] ออกเสียงคล้าย ซอง แต่ไม่ใช่เสียงสะกด
ภาษาที่ไม่มีเสียงนาสิก
ภาษาเพียงส่วนน้อยประมาณ 2.3% ของโลก ไม่มีเสียงพยัญชนะนาสิก [1] Ferguson จึงตั้งข้อสังเกตว่าทุกภาษาจะต้องมีเสียงพยัญชนะนาสิกเป็นหลักอย่างน้อยหนึ่งเสียง [2] เมื่อมีภาษาใดภาษาหนึ่งถูกจัดว่าไม่มีเสียงพยัญชนะนาสิกแล้ว เสียงนาสิกที่เกิดขึ้นจะถือว่าเป็นหน่วยเสียงย่อย คือไม่ใช่รูปแบบทางทฤษฎีที่จะยอมรับได้ว่าเสียงนาสิกเป็นเสียงพื้นฐานของภาษานั้น
- บางภาษาในตระกูลภาษาไนเจอร์-คองโก อาทิ ภาษาปิราฮาง (Pirahã) แห่งลุ่มแม่น้ำแอมะซอน
- ภาษาทลิงกิต (Tlingit) มี [l] และ [n] เป็นหน่วยเสียงย่อย
- กลุ่มภาษาชิมาควัน (Chimakuan) กลุ่มภาษาซาลิชัน (Salishan) กลุ่มภาษาวากาชัน (Wakashan) ที่พูดโดยชาวอินเดียแดงไม่มีเสียงนาสิกใด ๆ เลย เช่นภาษากวิลียูต (Quileute) ภาษาลูชูตซีด (Lushootseed) ภาษามาคอ (Makah)
- บางสำเนียงของภาษาโรโตกาส (Rotokas) ในปาปัวนิวกินี และภาษากลุ่มเลกส์เพลน (Lakes Plain) ในปาปัวตะวันตก
อ้างอิง
- ↑ Maddieson, Ian. 2008. Absence of Common Consonants. In: Haspelmath, Martin & Dryer, Matthew S. & Gil, David & Comrie, Bernard (eds.) The World Atlas of Language Structures Online. Munich: Max Planck Digital Library, chapter 18. Available online at http://wals.info/feature/18. Accessed on 2008-09-15.
- ↑ Ferguson (1963) 'Assumptions about nasals', in Greenberg (ed.) Universals of Language, pp 50-60.
- Ladefoged, Peter (1996). The Sounds of the World's Languages. Oxford: Blackwell. ISBN 0-631-19814-8.
{{cite book}}
: ไม่รู้จักพารามิเตอร์|coauthors=
ถูกละเว้น แนะนำ (|author=
) (help) - Saout, J. le (1973) 'Languages sans consonnes nasales', Annales de l Université d'Abidjan, H, 6, 1, 179-205.
- Williamson, Kay (1989) 'Niger-Congo overview', in Bendor-Samuel & Hartell (eds.) The Niger-Congo Languages, 3-45.