ข้ามไปเนื้อหา

ผลต่างระหว่างรุ่นของ "โรคพิษสุนัขบ้า"

แก้ไขลิงก์
จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
เรียกดูประวัติแบบโต้ตอบ
← การแก้ไขก่อนหน้าการแก้ไขถัดไป →
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
เห็นภาพข้อความวิกิ
Horus (คุย | ส่วนร่วม)
ผู้ตรวจตรา
การแก้ไข 150,564 ครั้ง
ลไม่มีความย่อการแก้ไข
ไม่มีความย่อการแก้ไข
บรรทัด 27: บรรทัด 27:
ช่วงระหว่างการติดเชื้อและอาการคล้ายหวัดครั้งแรกตรงแบบคือ 2 ถึง 12 สัปดาห์ในมนุษย์ มีบันทึก[[ระยะฟัก]]สั้นเพียงสี่วันและนานกว่าหกปี ขึ้นอยู่กับตำแหน่งและความรุนแรงของแผลที่มีการปนเปื้อนและปริมาณไวรัสที่เข้าสู่ร่างกาย ไม่นานอาการและอาการอาจเพิ่มเป็น[[อัมพาต]]เล็กน้อยหรือบางส่วน [[ความวิตกกังวล|วิตกกังวล]] [[การนอนไม่หลับ|นอนไม่หลับ]] สับสน กระสับกระส่าย มีพฤติกรรมผิดปกติ [[โรคจิตหวาดระแวง]]และ[[ประสาทหลอน]] ดำเนินเป็น[[อาการเพ้อ]]<ref name=Robbins/><ref>{{cite web | author=Schoenstadt A | date=2008-07-21 | accessdate=2010-01-30 | url= http://rabies.emedtv.com/rabies/rabies-symptoms.html | title=Rabies Symptoms | publisher=eMedTV}}</ref>
ช่วงระหว่างการติดเชื้อและอาการคล้ายหวัดครั้งแรกตรงแบบคือ 2 ถึง 12 สัปดาห์ในมนุษย์ มีบันทึก[[ระยะฟัก]]สั้นเพียงสี่วันและนานกว่าหกปี ขึ้นอยู่กับตำแหน่งและความรุนแรงของแผลที่มีการปนเปื้อนและปริมาณไวรัสที่เข้าสู่ร่างกาย ไม่นานอาการและอาการอาจเพิ่มเป็น[[อัมพาต]]เล็กน้อยหรือบางส่วน [[ความวิตกกังวล|วิตกกังวล]] [[การนอนไม่หลับ|นอนไม่หลับ]] สับสน กระสับกระส่าย มีพฤติกรรมผิดปกติ [[โรคจิตหวาดระแวง]]และ[[ประสาทหลอน]] ดำเนินเป็น[[อาการเพ้อ]]<ref name=Robbins/><ref>{{cite web | author=Schoenstadt A | date=2008-07-21 | accessdate=2010-01-30 | url= http://rabies.emedtv.com/rabies/rabies-symptoms.html | title=Rabies Symptoms | publisher=eMedTV}}</ref>


การเสียชีวิตส่วนใหญ่เกิด 2 ถึง 10 วันหลังมีอาการแรก การรอดชีวิตพบน้อยเมื่อเกิดอาการแล้ว แม้ได้รับการรักษาอย่างเหมาะสมและเข้มแล้วก็ตาม<ref name="Expert Review of Anti-infective Therapy">{{cite journal | author = Rupprecht CE, Willoughby R, Slate D | title = Current and future trends in the prevention, treatment and control of rabies | journal = Expert Review of Anti-infective Therapy | volume = 4 | issue = 6 | pages = 1021–38 | year = 2006 | pmid = 17181418 | doi = 10.1586/14787210.4.6.1021 }}</ref> Jeanna Giese ซึ่งเป็นผู้ป่วยคนแรกที่ได้รับการรักษาด้วย[[มิลวอกีโพรโทคอล]]ในปี 2547<ref name="Lite2009">{{cite magazine | url=http://www.scientificamerican.com/article.cfm?id=jeanna-giese-rabies-survivor | title=Medical Mystery: Only One Person Has Survived Rabies without Vaccine—But How? |magazine= [[Scientific American]] | author = Jordan Lite | date = 2008-10-08 | accessdate = 2010-01-30 }}</ref> เป็นบุคคลแรกเท่าที่มีบันทึกที่รอดชีวิตจากโรคพิษสุนัขบ้าโดยไม่ได้รับการป้องกันโรคหลังสัมผัสสำเร็จ การวิเคราะห์เจตนารักษา (intention-to-treat analysis) นับแต่นั้นพบว่าโพรโทคอลนี้มีอัตรารอดชีวิตประมาณ 8%<ref name="doi10.2217/fvl.09.52" />
การเสียชีวิตส่วนใหญ่เกิด 2 ถึง 10 วันหลังมีอาการแรก การรอดชีวิตพบน้อยเมื่อเกิดอาการแล้ว แม้ได้รับการรักษาอย่างเหมาะสมและเข้มแล้วก็ตาม<ref name="Expert Review of Anti-infective Therapy">{{cite journal | author = Rupprecht CE, Willoughby R, Slate D | title = Current and future trends in the prevention, treatment and control of rabies | journal = Expert Review of Anti-infective Therapy | volume = 4 | issue = 6 | pages = 1021–38 | year = 2006 | pmid = 17181418 | doi = 10.1586/14787210.4.6.1021 }}</ref> Jeanna Giese ซึ่งเป็นผู้ป่วยคนแรกที่ได้รับการรักษาด้วย[[มิลวอกีโพรโทคอล]]ในปี 2547<ref name="Lite2009">{{cite magazine | url=http://www.scientificamerican.com/article.cfm?id=jeanna-giese-rabies-survivor | title=Medical Mystery: Only One Person Has Survived Rabies without Vaccine—But How? |magazine= [[Scientific American]] | author = Jordan Lite | date = 2008-10-08 | accessdate = 2010-01-30 }}</ref> เป็นบุคคลแรกเท่าที่มีบันทึกที่รอดชีวิตจากโรคพิษสุนัขบ้าโดยไม่ได้รับการป้องกันโรคหลังสัมผัสสำเร็จ การวิเคราะห์เจตนารักษา (intention-to-treat analysis) นับแต่นั้นพบว่าโพรโทคอลนี้มีอัตรารอดชีวิตประมาณ 8%<ref name="doi10.2217/fvl.09.52" />

=== กลัวน้ำ ===
[[ไฟล์:Rabid dog.jpg|thumb|หมาที่เป็นโรคพิษสุนัขบ้า]]
โรคกลัวน้ำ (hydrophobia) เป็นชื่อเดิมของโรคพิษสุนัขบ้า<ref>{{cite book|last1=Smallman-Raynor|first1=Andrew Cliff, Peter Haggett, Matthew|title=World atlas of epidemic diseases|date=2004|publisher=Arnold|location=London|isbn=9780340761717|page=51|url=https://books.google.com/books?id=yNVCiNnGVvsC&pg=PA51}}</ref> หมายถึง กลุ่มอาการในระยะท้าย ๆ ของการติดเชื้อที่บุคคลกลืนลำบาก แสดงอาการตื่นตระหนกเมื่อเสนอของเหลวให้ดื่ม และไม่สามารถดับความกระหายของผู้นั้นได้ [[สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม]]ทุกชนิดที่ติดเชื้อไวรัสนี้อาจแสดงอาการกลัวน้ำทั้งนั้น<ref name=NHS/>

การผลิตน้ำลายเพิ่มขึ้นมาก และความพยายามดื่ม หรือแม้แต่เจตนาหรือการแนะนำให้ดื่ม อาจทำให้เกิดการหดเกร็งของกล้ามเนื้อในลำคอและ[[กล่องเสียง]]ที่เจ็บอย่างยิ่ง อาการนี้สามารถอธิบายได้จากข้อเท็จจริงที่ว่าไวรัสเพิ่มจำนวนและอยู่ในต่อมน้ำลายของสัตว์ที่ติดเชื้อโดยมีความมุ่งหมายเพื่อส่งผ่านเพิ่มผ่านการกัด ความสามารถส่งผ่านไวรัสของสัตว์ที่ติดเชื้อจะลดลงอย่างสำคัญหากสัตว์นั้นสามารถกลืนน้ำลายและน้ำได้<ref>{{cite web|url=http://www.animalswecare.com/home_section/rabies/|website=AnimalsWeCare.com|title=Rabies}}</ref>

โรคกลัวน้ำโดยทั่วไปสัมพันธ์กับโรคพิษสุนัขบ้าดุร้าย (furious rabies) ซึ่งเกิดใน 80% ของผู้ที่ติดเชื้อ อีก 20% ที่เหลืออาจประสบโรคพิษสุนัขบ้าแบบอัมพาตซึ่งมีลักษณะกล้ามเนื้ออ่อนแรง เสียการรู้สึกและอัมพาต โรคพิษสุนัขบ้าแบบนี้ปกติไม่ทำให้เกิดความกลัวน้ำ<ref name=NHS>{{cite web|title=Symptoms of rabies|url=http://www.nhs.uk/Conditions/Rabies/Pages/Symptoms.aspx|website=NHS.uk|accessdate=3 September 2014|date=June 12, 2012}}</ref>


== สาเหตุ ==
== สาเหตุ ==

รุ่นแก้ไขเมื่อ 16:48, 6 กรกฎาคม 2560

สำหรับโรคทางจิตวิทยา ดูที่ โรคกลัวน้ำ (จิตวิทยา)
โรคพิษสุนัขบ้า
(Rabies)
หมาที่เป็นโรคพิษสุนัขบ้าในขั้นอัมพาต (หลังระยะดุร้าย)
บัญชีจำแนกและลิงก์ไปภายนอก
ICD-10A82-
ICD-9071
DiseasesDB11148
MedlinePlus001334
eMedicinemed/1374 emerg/493 ped/1974
MeSHD011818

โรคพิษสุนัขบ้า หรือโรคกลัวน้ำ (อังกฤษ: rabies, hydrophobia) เป็นโรคไวรัสที่ทำให้เกิดการอักเสบเฉียบพลันของสมองในมนุษย์และสัตว์เลือดอุ่นชนิดอื่น[1] อาการเริ่มต้นมีไข้และอาการเป็นเหน็บ ณ ตำแหน่งสัมผัส[1] อาการเหล่านี้ตามด้วยอาการต่อไปนี้อย่างหนึ่งหรือมากกว่า ได้แก่ การเคลื่อนไหวรุนแรง ความตื่นเต้นควบคุมไม่ได้ กลัวน้ำ ไม่สามารถขยับร่างกายบางส่วน สับสนและไม่รู้สึกตัว[1] เมื่อเกิดอาการแล้ว จะลงเอยด้วยถึงแก่ชีวิตแทบทั้งสิ้น[1] ช่วงเวลาระหว่างการติดต่อโรคและการเริ่มแสดงอาการนั้นปกติระหว่างหนึ่งถึงสามเดือน ทว่า ช่วงเวลานี้มีได้ตั้งแต่น้อยกว่าหนึ่งสัปดาห์จนถึงกว่าหนึ่งปี[1] เวลานี้ขึ้นอยู่กับระยะทางที่ไวรัสเข้าระบบประสาทส่วนกลาง[2]

โรคพิษสุนัขบ้าเกิดจากลิสซาไวรัส (lyssavirus) ได้แก่ ไวรัสพิษสุนัขบ้า (rabies virus) และลิสซาไวรัสค้างคาวออสเตรเลีย (Australian bat lyssavirus)[3] โรคพิษสุนัขบ้าแพร่เมื่อสัตว์ที่ติดเชื้อข่วนหรือกัดสัตว์อื่นหรือมนุษย์[1] น้ำลายจากสัตว์ที่ติดเชื้อยังสามารถส่งผ่านโรคพิษสุนัขบ้าได้หากสัมผัสกับตา ปากหรือจมูก[1] ทั่วโลก หมาเป็นสัตว์ที่เกี่ยวข้องมากที่สุด[1] ผู้ป่วยโรคพิษสุนัขบ้ากว่า 99% ในประเทศที่หมามีโรคเป็นปกติเกิดจากหมากัด[4] ในทวีปอเมริกา ค้างคาวกัดเป็นแหล่งที่พบมากที่สุดของการติดเชื้อโรคพิษสุนัขบ้าในมนุษย์ และผู้ป่วยน้อยกว่า 5% มาจากหมา[1][4] สัตว์ฟันแทะติดเชื้อโรคพิษสุนัขบ้าน้อยมาก[4] ไวรัสโรคพิษสุนัขบ้าเดินทางไปสมองโดยตามประสาทส่วนปลาย โรคนี้สามารถวินิจฉัยได้หลังเริ่มแสดงอาการแล้วเท่านั้น[1]

โครงการควบคุมสัตว์และให้วัคซีนลดความเสี่ยงของโรคพิษสุนัขบ้าจากหมาในหลายภูมิภาคของโลก[1] มีการแนะนำให้การสร้างภูมิคุ้มกันแก่บุคคลก่อนสัมผัสสำหรับผู้ที่มีความเสี่ยงสูง กลุ่มเสี่ยงสูงมีผู้ที่ทำงานกับค้างคาวหรือผู้ที่ใช้เวลานานในพื้นที่ของโลกที่มีโรคพิษสุนัขบ้าเป็นปกติ[1] ในผู้ที่สัมผัสโรคพิษสุนัขบ้า วัคซีนโรคพิษสุนัขบ้าและบ้างทีอิมมูโนโกลบูลินโรคพิษสุนัขบ้ามีผลป้องกันโรคหากบุคคลได้รับการรักษาก่อนเริ่มมีอาการโรคพิษสุนัขบ้า[1] การล้างแผลถูกกัดและข่วนด้วยน้ำสบู่ โพวิโดนไอโอดีนหรือสารชะล้างเป็นเวลา 15 นาทีอาจลดจำนวนอนุภาคไวรัสและอาจมีผลบ้างในการป้องกันการแพร่เชื้อ[1][5] มีเพียงไม่กี่คนที่รอดชีวิตจากการติดเชื้อโรคพิษสุนัขบ้าหลังแสดงอาการ และได้รับการรักษาใหญ่ที่เรียก มิลวอกีโพรโทคอล (Milwaukee protocol)[6]

โรคพิษสุนัขบ้าเป็นเหตุให้มีผู้เสียชีวิตประมาณ 26,000 ถึง 55,000 คนต่อปี[1][7] การเสียชีวิตจากโรคพิษสุนัขบ้ากว่า 95% เกิดในทวีปแอฟริกาและเอเชีย[1] โรคพิษสุนัขบ้าพบในกว่า 150 ประเทศและทุกทวีปยกเว้นทวีปแอนตาร์กติกา[1] กว่า 3 พันล้านคนอาศัยอยู่ในบริเวณของโลกที่พบโรคพิษสุนัขบ้า[1] หลายประเทศ ได้แก่ ออสเตรเลีย แคนาดา ญี่ปุ่น สหรัฐและยุโรปตะวันตก ไม่มีโรคพิษสุนัขบ้าในหมา[8][9] หลายประเทศเกาะขนาดเล็กไม่มีโรคพิษสุนัขบ้าเลย[10]

อาการและอาการแสดง

ผู้เป็นโรคพิษสุนัขบ้า ปี 2502

ช่วงระหว่างการติดเชื้อและอาการคล้ายหวัดครั้งแรกตรงแบบคือ 2 ถึง 12 สัปดาห์ในมนุษย์ มีบันทึกระยะฟักสั้นเพียงสี่วันและนานกว่าหกปี ขึ้นอยู่กับตำแหน่งและความรุนแรงของแผลที่มีการปนเปื้อนและปริมาณไวรัสที่เข้าสู่ร่างกาย ไม่นานอาการและอาการอาจเพิ่มเป็นอัมพาตเล็กน้อยหรือบางส่วน วิตกกังวล นอนไม่หลับ สับสน กระสับกระส่าย มีพฤติกรรมผิดปกติ โรคจิตหวาดระแวงและประสาทหลอน ดำเนินเป็นอาการเพ้อ[2][11]

การเสียชีวิตส่วนใหญ่เกิด 2 ถึง 10 วันหลังมีอาการแรก การรอดชีวิตพบน้อยเมื่อเกิดอาการแล้ว แม้ได้รับการรักษาอย่างเหมาะสมและเข้มแล้วก็ตาม[12] Jeanna Giese ซึ่งเป็นผู้ป่วยคนแรกที่ได้รับการรักษาด้วยมิลวอกีโพรโทคอลในปี 2547[13] เป็นบุคคลแรกเท่าที่มีบันทึกที่รอดชีวิตจากโรคพิษสุนัขบ้าโดยไม่ได้รับการป้องกันโรคหลังสัมผัสสำเร็จ การวิเคราะห์เจตนารักษา (intention-to-treat analysis) นับแต่นั้นพบว่าโพรโทคอลนี้มีอัตรารอดชีวิตประมาณ 8%[14]

สาเหตุ

การแพร่เชื้อ

สัตว์เลือดอุ่นทุกชนิดรวมทั้งมนุษย์อาจสามารถติดเชื้อไวรัสโรคพิษสุนัขบ้าและแสดงอาการได้ทั้งหมด มีการแพร่เชื้อโรคพิษสุนัขบ้าให้นกแบบมนุษย์ทำครั้งแรกในปี 2427 ทว่า นกที่ติดเชื้อส่วนใหญ่หรือทั้งหมดไร้อาการ และฟื้นตัว นกชนิดอื่นทราบว่าพัฒนาแอนติบอดีโรคพิษสุนัขบ้า ซึ่งเป็นสัญญาณของการติดเชื้อ หลังกินสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมที่ติดเชื้อโรคพิษสุนัขบ้า

ไวรัสนี้ยังปรับตัวให้เติบโตในเซลล์สัตว์มีกระดูกสันหลังเลือดเย็นได้ สัตว์ส่วนใหญ่สามารถติดเชื้อไวรัสและสามารถแพร่เชื้อโรคสู่มนุษย์ได้ ค้างคาว ลิง แรคคูน หมาป่า สกั๊งค์ ปศุสัตว์ หมาป่า ไคโยตี หมา พังพอน (ปกติพังพอนสีเหลือง) และแมวมีความเสี่ยงต่อมนุษย์สูงสุด

โรคพิษสุนัขบ้ายังแพร่ผ่านการสัมผัสหมี สัตว์ฟาร์มเลี้ยง กราวน์ฮ็อก วีเซิลและสัตว์กินเนื้อป่าอื่น อันดับกระต่าย เช่น กระต่ายป่าและกระต่าย และสัตว์ฟันแทะ เช่น ชิปมังก์ เจอร์บิล หนูตะเภา แฮมสเตอร์ หนูหริ่ง หนูและกระรอก แทบไม่พบว่าติดเชื้อด้วยโรคพิษสุนัขบ้าและไม่ทราบว่าส่งผ่านโรคพิษสุนัขบ้าสู่มนุษย์ การกัดจากหนูหริ่ง หนูหรือกระรอกแทบไม่ต้องป้องกันโรคพิษสุนัขบ้าเพราะสัตว์ฟันแทะเหล่านี้ตรงแบบถูกฆ่าเมื่อเผชิญกับสัตว์ที่เป็นโรคพิษสุนัขบ้าที่ใหญ่กว่า ฉะนั้น จะไม่เป็นพาหะ โอพอสซัมเวอร์จิเนียต้านทานแต่ไม่มีภูมิคุ้มกันต่อโรคพิษสุนัขบ้า

ปกติพบไวรัสในประสาทและน้ำลายของสัตว์ที่เป็นโรคพิษสุนัขบ้าที่แสดงอาการ เส้นทางการติดเชื้อปกติเป็นการกัด แต่ไม่เสมอไป ในสัตว์จำนวนมาก สัตว์ที่ติดเชื้อก้าวร้าวเป็นพิเศษ อาจทำร้ายโดยไม่ถูกยั่วยุ และแสดงพฤติกรรมผิดแปลก นี้เป็นตัวอย่างของไวรัสก่อโรคที่ดัดแปรพฤติกรรมของตัวถูกเบียนของมันให้เอื้อต่อการแพร่เชื้อไปตัวถูกเบียนอื่น

การแพร่เชื้อระหว่างมนุษย์ด้วยกันพบน้อยมาก มีผู้ป่วยน้อยคนมีบันทึกผ่านการปลูกถ่ายอวัยวะ หลังการติดเชื้อมนุษย์ตรงแบบโดยการกัด ไวรัสเข้าระบบประสาทนอกส่วนกลาง แล้วเดินทางตามประสาทนำเข้าสู่ระบบประสาทส่วนกลาง ระหว่างระยะนี้ ไวรัสไม่สามารถถูกพบได้โดยง่ายในตัวถูกเบียน และวัคซีนอาจยังทำให้เกิดภูมิคุ้มกันอาศัยเซลล์เป็นสื่อ (cell-mediated immunity) เพื่อป้องกันโรคพิษสุนัขบ้าที่แสดงอาการ เมื่อไวรัสเข้าสมอง มันทำให้เกิดสมองอักเสบอย่างเร็ว ระยะบอกเหตุโรค และเป็นจุดเริ่มต้นของอาการ เมื่อผู้ป่วยแสดงอาการแล้ว การรักษาแทบไร้ผลโดยสิ้นเชิงและอัตราตายมีกว่า 99% โรคพิษสุนัขบ้าอาจยังทำให้ไขสันหลังอักเสบ ทำให้เกิดไขสันหลังอักเสบตามขวาง (transverse myelitis)

การป้องกัน

การป้องกันโรคพิษสุนัขบ้าที่ดีที่สุดคือ ระวังอย่าให้ถูกสุนัขกัดหรือแมวกัด เพราะการติดเชื้อ ส่วนใหญ่จะมาจากน้ำลายสัตว์ที่เป็นโรคอยู่แล้ว ที่สำคัญที่สุด คือ การเสริมภูมิคุ้มกันในสุนัข ซึ่งเป็นสัตว์นำโรคหลัก รวมทั้ง การควบคุมจำนวนสุนัข

การปฏิบัติหลังคาดว่าได้รับเชื้อ

เมื่อสงสัยว่าได้รับเชื้อโรคพิษสุนัขบ้า ควรจะดำเนินการดังต่อไปนี้

  1. แจ้งให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องในพื้นที่ทราบ ประสานกับปศุสัตว์ในพื้นที่เพื่อควบคุมโรค
  2. ตัดหัวสัตว์ที่สงสัยว่าเป็นโรคพิษสุนัขบ้า ห่อหุ้มด้วยถุงพลาสติกให้มิดชิด แช่น้ำแข็ง นำไปชันสูตรยืนยันที่ห้องปฏิบัติการ เพื่อตรวจสอบยืนยันว่ามีเชื้ออยู่และจะได้ดำเนินการต่อไป

การเก็บตัวอย่างส่งห้องปฏิบัติการ

ในการเก็บตัวอย่างส่งห้องปฏิบัติการ ควรกักขังสัตว์ไว้ในที่ปลอดภัย และเฝ้าดูอาการประมาณ 15 วัน ไม่ควรทำลายสัตว์โดยไม่จำเป็น ควรปล่อยให้สัตว์ตายเอง ซึ่งจะตรวจพบเชื้อได้ง่าย และแน่นอน ในการส่งซาก หลังจากที่สัตว์ตายลง ถ้าเป็นสัตว์เล็กเช่นสุนัข แมว การส่งตัวอย่างอาจส่งเฉพาะหัว หรือส่งทั้งซากก็ได้ แต่ถ้าเป็นสัตว์ใหญ่เช่น โค กระบือ ต้องตัดหัวหรือสมองสัตว์ใส่ถุงพลาสติกแช่น้ำแข็ง นำส่งห้องปฏิบัติการ เพราะตัวอย่างที่จะใช้ตรวจโรคคือสมองของสัตว์ ซึ่งต้องทำอย่างระมัดระวัง อย่าใช้วิธีทุบที่กะโหลก เพราะอาจทำให้สมองเละ ตรวจหาสมองส่วน ฮิปโปแคมปัส (Hippocampus) ได้ยาก แล้วส่งให้เร็วที่สุด โดยต้องปฏิบัติอย่างระมัดระวัง โดยผู้ทำการต้องสวมถุงมือ หรือใช้ถุงพลาสติกหุ้มมือให้มิดชิด และล้างมือให้สะอาดหลังจากเก็บซาก

อ้างอิง

  1. ↑ 1.00 1.01 1.02 1.03 1.04 1.05 1.06 1.07 1.08 1.09 1.10 1.11 1.12 1.13 1.14 1.15 1.16 1.17 "Rabies Fact Sheet N°99". World Health Organization. July 2013. สืบค้นเมื่อ 28 February 2014.
  2. ↑ 2.0 2.1 Cotran RS; Kumar V; Fausto N (2005). Robbins and Cotran Pathologic Basis of Disease (7th ed.). Elsevier/Saunders. p. 1375. ISBN 0-7216-0187-1. {{cite book}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |name-list-format= ถูกละเว้น แนะนำ (|name-list-style=) (help)
  3. ↑ "Rabies, Australian bat lyssavirus and other lyssaviruses". The Department of Health. Dec 2013. สืบค้นเมื่อ 1 March 2014.
  4. ↑ 4.0 4.1 4.2 Tintinalli, Judith E. (2010). Emergency Medicine: A Comprehensive Study Guide (Emergency Medicine (Tintinalli)). McGraw-Hill. pp. Chapter 152. ISBN 0-07-148480-9.
  5. ↑ William H. Wunner (2010). Rabies: Scientific Basis of the Disease and Its Management. Academic Press. p. 556. ISBN 9780080550091.
  6. ↑ Hemachudha T, Ugolini G, Wacharapluesadee S, Sungkarat W, Shuangshoti S, Laothamatas J (May 2013). "Human rabies: neuropathogenesis, diagnosis, and management". Lancet neurology. 12 (5): 498–513. doi:10.1016/s1474-4422(13)70038-3. PMID 23602163.{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (ลิงก์)
  7. ↑ Lozano R, Naghavi M, Foreman K, Lim S, Shibuya K, Aboyans V, Abraham J, Adair T, Aggarwal R และคณะ (Dec 15, 2012). "Global and regional mortality from 235 causes of death for 20 age groups in 1990 and 2010: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2010". Lancet. 380 (9859): 2095–128. doi:10.1016/S0140-6736(12)61728-0. PMID 23245604.{{cite journal}}: CS1 maint: uses authors parameter (ลิงก์)
  8. ↑ WHO Expert Consultation on Rabies : second report (PDF) (2 ed.). Geneva: WHO. 2013. p. 3. ISBN 9789241209823.
  9. ↑ "Penang on rabies alert". The Star. September 17, 2015. สืบค้นเมื่อ 19 September 2015.
  10. ↑ "Rabies-Free Countries and Political Units". CDC. สืบค้นเมื่อ 1 March 2014.
  11. ↑ Schoenstadt A (2008-07-21). "Rabies Symptoms". eMedTV. สืบค้นเมื่อ 2010-01-30.
  12. ↑ Rupprecht CE, Willoughby R, Slate D (2006). "Current and future trends in the prevention, treatment and control of rabies". Expert Review of Anti-infective Therapy. 4 (6): 1021–38. doi:10.1586/14787210.4.6.1021. PMID 17181418.{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (ลิงก์)
  13. ↑ Jordan Lite (2008-10-08). "Medical Mystery: Only One Person Has Survived Rabies without Vaccine—But How?". Scientific American. สืบค้นเมื่อ 2010-01-30.
  14. ↑ อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อ doi10.2217/fvl.09.52

แหล่งข้อมูลอื่น

วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อที่เกี่ยวข้องกับ โรคพิษสุนัขบ้า
เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=โรคพิษสุนัขบ้า&oldid=7097969"