ท้าววนิดาพิจาริณี (บาง สนิทวงศ์ ณ อยุธยา)

ท้าว วนิดาพิจาริณี (บาง สนิทวงศ์ ณ อยุธยา) ท.จ.ว.
ท้าววนิดาพิจาริณีเมื่อวันที่ 26 เมษายน พ.ศ. 2493
เกิด	บาง บุญธร 11 มกราคม พ.ศ. 2429
เสียชีวิต	2 มีนาคม พ.ศ. 2513 (83 ปี) โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ จังหวัดพระนคร
ตำแหน่ง	ท้าววนิดาพิจาริณี
คู่สมรส	เจ้าพระยาวงษานุประพัทธ์ (หม่อมราชวงศ์สท้าน สนิทวงศ์)
บุตร	หม่อมหลวงสงบ สนิทวงศ์ หม่อมหลวงบัว กิติยากร หม่อมหลวงจินดา สนิทวงศ์ ท่านผู้หญิงมณีรัตน์ บุนนาค
บิดามารดา	รวย บุญธร แหว บุญธร

ท้าววนิดาพิจาริณี มีนามเดิมว่า บาง สนิทวงศ์ ณ อยุธยา (สกุลเดิม บุญธร; พ.ศ. 2429— 2 มีนาคม พ.ศ. 2513) เป็นพระอัยยิกาในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวงและพระปัยยิกาในพระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว

ประวัติ

ท้าววนิดาพิจาริณี เกิดในปี พ.ศ. 2429 เป็นบุตรคนหนึ่งจากทั้งหมดห้าคนของนายรวย บุญธร กับนางแหว (สกุลเดิม ณ บางช้าง) มารดาของนายรวยเป็นสตรีจากสกุลบุณยรัตพันธุ์ ในวัยเยาว์นายรวยเคยสนองพระเดชพระคุณเป็นจางวางในพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นภูบดีราชหฤทัยซึ่งมีเจ้าจอมมารดามาจากสกุลบุณยรัตพันธุ์ ส่วนนางแหว เป็นราชินิกุล ณ บางช้าง เป็นบุตรีของนายทัด บุตรจางวางด้วง ณ บางช้าง จางวางในพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระพิพิธโภคภูเบนทร

ท้าววนิดาพิจาริณีมีบุตร-ธิดากับ เจ้าพระยาวงษานุประพัทธ์ (หม่อมราชวงศ์สท้าน สนิทวงศ์) ได้แก่

1. หม่อมหลวงสงบ สนิทวงศ์ (ถึงแก่กรรมตั้งแต่เด็ก)
2. หม่อมหลวงบัว กิติยากร (25 พฤศจิกายน พ.ศ. 2452 — 19 กันยายน พ.ศ. 2542) เสกสมรสกับพระวรวงศ์เธอ กรมหมื่นจันทบุรีสุรนาถ มีพระโอรส-ธิดาหนึ่งพระองค์ กับอีกสามคน หนึ่งในนั้นคือสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง
3. พลโท นายแพทย์ หม่อมหลวงจินดา สนิทวงศ์ (26 สิงหาคม พ.ศ. 2459 — 24 ตุลาคม พ.ศ. 2530) สมรสกับท่านผู้หญิงเกนหลง สนิทวงศ์ ณ อยุธยา มีบุตรสามคน
4. ท่านผู้หญิงมณีรัตน์ บุนนาค (23 มิถุนายน พ.ศ. 2465 — 23 เมษายน พ.ศ. 2543) สมรสกับสุรเทิน บุนนาค มีบุตรสองคน

ท้าววนิดาพิจาริณีและเจ้าพระยาวงษานุประพัทธ์เป็นผู้เลี้ยงดูสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ที่มีชันษา 3 เดือน ในระหว่าง พ.ศ. 2475-2477 เมื่อหม่อมหลวงบัว กิติยากร ธิดา ต้องติดตามหม่อมเจ้านักขัตรมงคล กิติยากร ผู้สามี ไปปฏิบัติราชการตำแหน่งเลขานุการเอก ณ สถานเอกอัครราชทูตไทยประจำกรุงวอชิงตัน สหรัฐอเมริกา

ในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานบรรดาศักดิ์ให้เป็น "ท้าววนิดาพิจาริณี" เมื่อวันที่ 25 เมษายน พ.ศ. 2493 อันถือเป็นการสถาปนายศบรรดาศักดิ์ชั้นท้าวนาง สำหรับข้าราชสำนักฝ่ายใน ตามโบราณราชประเพณีเป็นครั้งสุดท้าย

ท้าววนิดาพิจาริณี (บาง สนิทวงศ์ ณ อยุธยา) ถึงแก่อนิจกรรมด้วยโรคชราเมื่อวันที่ 2 มีนาคม พ.ศ. 2513 ณ โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สิริอายุ 84 ปี และพระราชทานเพลิงศพเมื่อวันที่ 30 มีนาคม พ.ศ. 2513 ณ เมรุหน้าพลับพลาอิศริยาภรณ์ วัดเทพศิรินทราวาส ได้รับพระราชทานโกศไม้สิบสองประกอบเกียรติยศ

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

• พ.ศ. 2493 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 2 ทุติยจุลจอมเกล้าวิเศษ (ท.จ.ว.) (ฝ่ายใน)
• พ.ศ. 2496 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 9 ชั้นที่ 3 (ภ.ป.ร.3)

ลำดับสาแหรก

ลำดับสาแหรกของท้าววนิดาพิจาริณี (บาง สนิทวงศ์ ณ อยุธยา)

4.                             2. รวย บุญธร                                   5. สตรีจากสกุลบุณยรัตพันธุ์                             1. ท้าววนิดาพิจาริณี (บาง สนิทวงศ์ ณ อยุธยา)                                         24.               12. ด้วง ณ บางช้าง                       25. ท่านยายเจ้ามุข               6. ทัด ณ บางช้าง                             13.                       3. แหว บุญธร                                   14.                       7.                             15.

อ้างอิง

​