ณ บางช้าง

ราชินิกุล ณ บางช้าง

เชื้อชาติ	ไทย​
ถิ่นกำเนิด	ตำบลบางช้าง​ อำเภออัมพวา​ จังหวัดสมุทรสงคราม​
ต้นราชินิกุล	ทอง ณ บางช้าง​
สัมพันธ์กับ	ราชวงศ์จักรี​ ราชสกุลเจษฎางกูร​ ราชินิกุลชูโต ราชินิกุลบุนนาค​

ราชินีกุล ณ บางช้าง เป็นสกุลซึ่งเป็นพระญาติวงศ์ในสมเด็จพระอมรินทราบรมราชินีกรมพระอมรินทรามาตย์ พระบรมราชินีในพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช

สกุล ณ บางช้าง นับว่าเป็นหนึ่งในนามสกุลเก่าแก่ของไทย

สกุล ณ บางช้าง ยังเป็นราชินิกุลแห่งราชวงศ์จักรี ราชินิกุลบางช้างประกอบด้วย 5 สกุลย่อย ได้แก่ ชูโต, แสง-ชูโต, สวัสดิ-ชูโต, บุนนาค และ ณ บางช้าง

ต้นตระกูลคือ พระชนกทองและพระชนนีสั้น ทรงเป็นพระชนกและพระชนนีในสมเด็จพระอมรินทราบรมราชินี มีพระบุตร 10 องค์

1. เจ้าคุณหญิงแวน
2. เจ้าคุณหญิงทองอยู่
3. เจ้าคุณชายชูโต
4. สมเด็จพระอมรินทราบรมราชินี
5. เจ้าแตง
6. เจ้าคุณหญิงชีโพ
7. เจ้าพู
8. เจ้าคุณหญิงเสม
9. เจ้าคุณพระราชพันธุ์นวล
10. เจ้าคุณหญิงแก้ว

สามองค์ในบรรดาพระโอรสพระธิดา เป็นต้นตระกูลของวงศ์ (กลุ่มหรือหมู่) บางช้างของสกุลต่าง ๆ ของสมเด็จพระอมรินทราบรมราชินี สามองค์ดังกล่าวคือ

1. เจ้าคุณชายชูโต สมรสกับคุณทองดี มีธิดาเพียงท่านเดียว คือ คุณหญิงม่วง ซึ่งเป็นต้นสกุล ชูโต, แสง-ชูโต และ สวัสดิ-ชูโต
2. เจ้าคุณหญิงนวล สมรสกับเจ้าพระยาอรรคมหาเสนา ซึ่งได้รับนามสกุลบุนนาคของสามีพระองค์
3. เจ้าคุณหญิงแก้ว ซึ่งสมรสกับพระยาสมุทรสงคราม (นามสกุลของผู้ที่สืบเชื้อสายจากพระยาสมุทรสงครามและเจ้าหญิงแก้วคือ ณ บางช้าง)

เจ้าคุณหญิงแก้ว ท่านเป็นภรรยาพระยาสมุทรสงคราม (ศร) ผู้ว่าราชการเมืองสมุทรสงคราม มีบุตรธิดาเป็นชั้น 2 คือ

1. คุณชายเลี้ยง เป็นพระยาราชานุวงศ์
2. คุณชายกลาง เป็นพระยาอุไทยธรรม ผู้ว่าราชการเมืองสมุทรสงคราม
3. คุณชายแสง เป็นพระยาวงศาภูษิต
4. คุณหญิงจับ

อ้างอิง

• บุษกร ณ บางช้าง. ราชินิกุล ณ บางช้าง. กรุงเทพฯ : บริษัท อมรินทร์พริ้นติ้งแอนด์พับลิชชิ่ง จำกัด (มหาชน), 29 กันยายน 2547. 71 หน้า. (พิมพ์เป็นอนุสรณ์งานพระราชทานเพลิงศพศาสตราจารย์ นายแพทย์เอิบ ณ บางช้าง ม.ป.ช., ม.ว.ม., ท.จ.)
• เทพ สุนทรศารทูล. พงศาวดารราชินีกุลบางช้าง. กรุงเทพฯ : สำนักพิมพ์พระนารายณ์, พ.ศ. 2540. 232 หน้า.
• http://na-bangxang.webs.com

สอิ้ง รัตนกุล (ณ บางช้าง. ลำดับราชินิกุลบางช้าง, หจก.ศิวพร,11 มีนาคม 2501. 111 หน้า. (พิมพ์เป็นอนุสรณ์งานพระราชทานเพลิงศพ ร.ต.อ. ขุนวารินทรสัญจร (ขาว ณ บางช้าง)