ค่ายตากสิน
ค่ายตากสิน | |
|---|---|
| ส่วนหนึ่งของกองทัพเรือไทย | |
| เมืองจันทบุรี จันทบุรี | |
 ศาลพระเจ้าตากสินมหาราช ตั้งอยู่บริเวณทางเข้าค่ายตากสิน | |
 | |
 | |
| พิกัด | 12°37′02″N 102°06′37″E / 12.617351°N 102.110287°E |
| ประเภท | ค่ายทหาร |
| ข้อมูล | |
| เจ้าของ |  ฝรั่งเศส (พ.ศ. 2436–2447) สยาม (พ.ศ. 2447–2482) ไทย (พ.ศ. 2482–ปัจจุบัน) |
| ผู้ดำเนินการ |  กองทัพเรือไทย |
| ควบคุมโดย |  หน่วยบัญชาการนาวิกโยธิน |
| ประวัติศาสตร์ | |
| สร้าง | พ.ศ. 2436 (กองทหารฝรั่งเศส) |
| สร้างโดย | กองทหารฝรั่งเศส |
| การใช้งาน | พ.ศ. 2447 (รัฐบาลสยามและไทย) พ.ศ. 2507 (พระราชทานนาม) |
ค่ายตากสิน (อังกฤษ: Taksin Camp) เป็นค่ายทหารที่ตั้งของหน่วยนาวิกโยธิน กองทัพเรือไทย ตั้งอยู่ในตำบลวัดใหม่ อำเภอเมืองจันทบุรี จังหวัดจันทบุรี
ประวัติ
[แก้]ค่ายตากสิน แต่เดิมในปี พ.ศ. 2310 พื้นที่ดังกล่าวเป็นที่ตั้งในการตั้งค่ายของสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชหลังจากเข้าตีเมืองจันทบุรี และตั้งค่ายในการเตรียมกำลังเพื่อกอบกู้ชาติจากพม่าครั้งตอนเสียกรุงศรีอยุธยาในปี พ.ศ. 2310[1]
จากนั้นใน ร.ศ. 112 หรือ พ.ศ. 2436 ประเทศฝรั่งเศสได้ใช้กำลังในการให้ประเทศไทยยกดินแดนฝั่งซ้ายของแม่น้ำโขงในลาวและเขมรส่วนนอก ซึ่งในอดีตเป็นประเทศราชของไทยให้กับประเทศฝรั่งเศส โดยระหว่างกระบวนการต่าง ๆ ทางสนธิสัญญา ฝรั่งเศสได้เข้ามายึดเมืองจันทบุรีของไทยไว้เป็นประกันจนถึงปี พ.ศ. 2448 เนื่องจากมีความสำคัญด้านยุทธศาสตร์ สามารถควบคุมอ่าวสยามที่ต่อเนื่องกับแหลมมลายูของอังกฤษ รวมถึงเป็นเมืองที่เป็นทางผ่านไปยังจัดหวัดที่มีความอุดมสมบูรณ์สูงคือ บ่อพลอย บ่อไพลิน ในพื้นที่เมืองพระตะบอง เสียมราฐ และศรีโสภณ นอกจากนี้ยังมีอู่ต่อเรือที่มีศักยภาพสูงบริเวณปากแม่น้ำจันทบุรีที่สามารถต่อเรือขนาด 300-400 ตัน ซึ่งเป็นการตัดกำลังของไทยในอีกทางหนึ่ง โดยกองทหารฝรั่งเศสได้ตั้งค่ายทหารขึ้นในบริเวณปากน้ำแหลมสิงห์[1]จำนวน 1 กองร้อย[2] และบริเวณบ้านลุ่ม[3] หรือค่ายตากสินในปัจจุบันจำนวน 1 กองพัน[2] ซึ่งคงเหลือหลักฐานทางประวัติศาสตร์อยู่ในค่ายตากสิน ประกอบด้วย อาคารกองรักษาการณ์ อาคารตอนสรรพาวุธและตอนส่งกำลังบำรุง อาคารพัสดุ อาคารคลังแสงหมายเลข 5 และอาคารคลังแสงหมายเลข 6[1]
หลังจากทหารฝรั่งเศสถอนกำลังออกจากเมืองจันทบุรีใน พ.ศ. 2447[2] พื้นที่ของค่ายตากสินถูกใช้งานในด้านต่าง ๆ ตามลำดับ ดังนี้[1]
- พ.ศ. 2447 หลังจากการฉลองเมือง ได้ทำการย้ายสถานที่ราชการต่าง ๆ จากริมน้ำเข้าไปในค่ายทหารฝรั่งเศส เช่น โรงเรียน ศาลมณฑล ที่ว่าการอำเภอเมือง[2]
- พ.ศ. 2449 มีการจัดตั้งกองทหารเรือและนำไปประจำการในค่ายทหารฝรั่งเศส ต่อมาได้ปรับมาเป็นที่ทำการของทหารบก คือกองพันกรมทหารพราน[2]
- พ.ศ. 2472 ใช้งานเป็นที่ตั้งของโรงเรียนประชาบาล และบ้านพักของข้าราชการฝ่ายปกครอง[1]
- ไม่ปรากฏปี มีการระบุว่ามีการใช้งานพื้นที่ค่ายตากสินโดยตำรวจตระเวนชายแดนอยู่ช่วงหนึ่ง ก่อนที่จะถูกใช้งานต่อโดยนาวิกโยธิน[4]
- พ.ศ. 2479 ใช้งานเป็นที่ตั้งของกองพันทหารม้าที่ 4 (ม.พัน.4)[1]
- พ.ศ. 2488 ใช้งานเป็นที่ตั้งของกองพันทหารราบนาวิกโยธินที่ 3 (พัน.นย.3) เนื่องจากการปฏิบัติงานที่โดดเด่นในการทำสงครามอินโดจีน ทำให้รัฐบาลเห็นควรมอบพื้นที่ภาคตะวันออกของประเทศพื้นที่ดังกล่าวให้นาวิกโยธินดูแล ก่อนที่จะถูกยุบหน่วยเนื่องจากสถานการณ์ทางการเมืองในกรุงเทพฯ ในปี พ.ศ. 2494 และมีการส่งทหารบกมารักษาการณ์ในพื้นที่จำนวน 1 หมวด[5]
- พ.ศ. 2497 ใช้งานเป็นที่ตั้งของกองป้องกันพิเศษจันทบุรี อัตรา 1 กองร้อย ใช้พื้นที่อาคารที่พักแบ่งครึ่งร่วมกันกับโรงเรียนพลตำรวจภูธรภาค 2 จนถึงวันที่ 22 ธันวาคม พ.ศ. 2499 โรงเรียนพลตำรวจภูธรภาค 2 ได้ย้ายออกไปจากพื้นที่ค่ายตากสิน[5]
- พ.ศ. 2498 ได้มีการขยายอัตรากำลังกองป้องกันพิเศษเมื่อวันที่ 24 ตุลาคม จาก 1 กองร้อย เพิ่มขึ้นเป็น 1 กองพัน เป็น กองพันทหารราบที่ 2 นาวิกโยธิน (พัน.ร.2 นย.) ทำให้ พัน.ร.2 นย. ถือเอาวันดังกล่าวเป็นวันสถาปนาหน่วย[5]
- พ.ศ. 2507 กองพันทหารราบที่ 2 นาวิกโยธิน ได้รับพระราชทานนามที่ตั้งหน่วยว่า ค่ายตากสิน[5]
ต่อมาในวันที่ 18 เมษายน พ.ศ. 2518 กองกำลังด้านจันทบุรี–ตราด (กจต.) ได้ย้ายกองบัญชาการจากที่ตั้งเดิม ค่ายกรมหลวงชุมพร อำเภอสัตหีบ จังหวัดชลบุรี มายังค่ายตากสิน[6] และได้ก่อตั้ง กองบัญชาการป้องกันชายแดนจันทบุรีและตราด เรียกย่อว่า กปช.จต. เมื่อวันที่ 3 พฤษภาคม พ.ศ. 2522[7]
จากนั้นได้มีการปรับสถานะกองพันทหารราบที่ 2 นาวิกโยธิน แปรสภาพเป็น กองพันทหารราบที่ 2 กรมทหารราบที่ 1 กรมผสมนาวิกโยธินในวันที่ 10 สิงหาคม พ.ศ. 2521 และปัจจุบันแปรสภาพเป็นกองพันทหารราบที่ 2 กรมทหารราบที่ 1 กองพลนาวิกโยธิน หน่วยบัญชาการนาวิกโยธินในวันที่ 1 เมษายน พ.ศ. 2532[1]
หน่วยภายใน
[แก้]
ค่ายตากสิน ประกอบด้วยที่ตั้งทางทหารของกองทัพเรือ ได้แก่
- กองพันทหารราบที่ 2 กรมทหารราบที่ 1 กองพลนาวิกโยธิน
- กองบัญชาการป้องกันชายแดนจันทบุรีและตราด
- หมวดบิน 41 ฝูงบินทหารเรือ 3141
สิ่งอำนวยความสะดวก
[แก้]ค่ายตากสิน มีสิ่งอำนวยความสะดวกพื้นฐานตามรูปแบบของค่ายนาวิกโยธิน เช่น
- กองร้อยพยาบาล – สังกัดกองสนับสนุนการช่วยรบ กองบัญชาการป้องกันชายแดนจันทบุรีและตราด[8]
- สนามยิงปืนค่ายตากสิน[9] – สังกัดกองพันทหารราบที่ 2 กรมทหารราบที่ 1 กองพลนาวิกโยธิน
- ลานจอดอากาศยาน – สังกัดหมวดบิน 41 ฝูงบินทหารเรือ 3141 กองบัญชาการป้องกันชายแดนจันทบุรีและตราด[8]
- สระว่ายน้ำลูกตากสิน ค่ายตากสิน – สังกัดกองบัญชาการป้องกันชายแดนจันทบุรีและตราด
สถานที่สำคัญ
[แก้]โบราณสถานค่ายทหารฝรั่งเศส
[แก้]โบราณสถานค่ายทหารฝรั่งเศส สืบเนื่องจากวิกฤตการณ์ ร.ศ. 112 (พ.ศ. 2436) เป็นกลุ่มโบราณสถานที่ถูกบูรณะฟื้นฟูโดยมูลนิธิอนุรักษ์โบราณสถานในพระราชวังเดิมร่วมกับกรมศิลปากร ได้ดำเนินสำรวจและศึกษาตั้งแต่ปี พ.ศ. 2545 เป็นต้นมา ซึ่งก่อนหน้านี้ประสบปัญหาตัวอาคารทีทรุดโทรมไปตามกาลเวลาทั้งปัญหาความชื้นและโครงสร้างทรุดตัว และเริ่มการบูรณะในปี พ.ศ. 2551 และทำพิธีเปิดอาคารโบราณสถานหลังการบูรณะโดยสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินไปทรงเป็นประธานเปิด ใช้วงเงินทั้งสิ้น 45 ล้านบาทในการดำเนินการฟื้นฟูบูรณะ ซึ่งได้มาจากเงินบริจาค การขายของที่ระลึก และการสนับสนุนจากเอกอัคราชทูตฝรั่งเศสประจำประเทศไทยที่ประสานงานกับสมาคมชาวฝรั่งเศส-ไทยเพื่อสาธารณประโยชน์ และภาคเอกชนฝรั่งเศสในประเทศไทย[3]
โบราณสถานประกอบด้วยอาคารจำนวน 7 หลังที่ถูกสร้างและใช้งานโดยกองทัพฝรั่งเศสที่ใช้เป็นกองบัญชาการของทหารฝรั่งเศส โดยปรับเป็นแหล่งเรียนรู้[3][10] ดังนี้
- อาคารกองรักษาการณ์ทหารฝรั่งเศส ปรับเป็นส่วนจัดแสดงพระราชประวัติและพระราชกรณียกิจของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
- อาคารที่พักทหารฝรั่งเศส ปรับเป็นห้องสมุดสำหรับสืบค้นข้อมูล
- อาคารคลังพัสดุ ปรับเป็นส่วนจัดแสดงประวัติเมืองจันทบุรีและกระบวนงานการบูรณะโบราณสถานในค่ายตากสิน
- อาคารกองบัญชาการทหารฝรั่งเศส ปรับเป็นส่วนนำเสนอความสัมพันธ์ระหว่างประเทศไทยและฝรั่งเศส ตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยาถึงสมัยรัชกาลที่ 8
- อาคารที่คุมขังทหาร ปรับเป็นส่วนจัดแสดงขั้นตอนในการอนุรักษ์โบราณสถาน
- อาคารคลังกระสุนดินดำ (คส.5) ปรับเป็นส่วนนำเสนอเรื่องการรบที่เกาะช้าง
- อาคารคลังกระสุนดินดำ (คส.6) ปรับเป็นส่วนจัดแสดงนิทรรศการความสัมพันธ์ระหว่างประเทศไทยกับฝรั่งเศสในปัจจุบัน
โบราณสถานค่ายทหารฝรั่งเศส สามารถเข้าชมได้ทุกวันไม่เว้นวันหยุดราชการโดยไม่มีค่าใช้จ่ายระหว่างเวลา 08.30-16.30 น.[3]
ดูเพิ่ม
[แก้]อ้างอิง
[แก้]- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 "ประวัติค่ายตากสิน - โบราณสถานค่ายทหารฝรั่งเศส". www.wangdermpalace.org.
{{cite web}}: CS1 maint: url-status (ลิงก์) - ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 จดหมายเหตุสมัยฝรั่งเศสยึดเมืองจันทบุรี (พ.ศ. ๒๔๓๖- ๒๔๔๗). หอสมุดแห่งชาติ.
- ↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 "ชุบชีวิตโบราณสถานค่ายตากสิน บทเรียนจากอดีต ร.ศ.112". www.matichon.co.th. สืบค้นเมื่อ 2024-10-07.
{{cite web}}: CS1 maint: url-status (ลิงก์) - ↑ "ค่ายทหารฝรั่งเศสที่จันทบุรี เมื่อ รศ.112 (พ.ศ. 2436)". www.thairath.co.th. 2010-09-26.
- ↑ 5.0 5.1 5.2 5.3 "ประวิติค่ายตากสิน จันทบุรี". wangdermpalace.org.
{{cite web}}: CS1 maint: url-status (ลิงก์) - ↑ "Royal Thai Navy - Detail History". www.ctbdc.navy.mi.th.
- ↑ "ผบ.ทร. เยี่ยมทหาร กกล.จันทบุรี-ตราด และฉก.นย. ย้ำทำหน้าที่ห้ามประมาท". www.thairath.co.th. 2023-04-23.
- ↑ 8.0 8.1 "กองร้อยพยาบาล กองสนับสนุนการช่วยรบ กองกำลังป้องกันชายแดนจันทบุรีและตราด จัดทีมชุดแพทย์ สนับสนุนการฝึกแผนปฏิบัติเมื่ออากาศยานอุบัติเหตุหรือประสบเหตุฉุกเฉิน". phisweb.nmd.go.th. สืบค้นเมื่อ 2024-10-07.
{{cite web}}: CS1 maint: url-status (ลิงก์) - ↑ "ฝึกอบรมการใช้อาวุธปืนข้าราชตำรวจ ทบทวนยิงปืนต่อสู้ภายใต้สภาวะกดดัน | TOPNEWS" (ภาษาอังกฤษแบบอเมริกัน). 2022-10-07.
- ↑ "นิทรรศการ - โบราณสถานค่ายทหารฝรั่งเศส". www.wangdermpalace.org.
{{cite web}}: CS1 maint: url-status (ลิงก์)
| ฐานทัพเรือ |
| | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| สถานีเรือ | ||||||||||
| สถานีการบิน |
| |||||||||
| นาวิกโยธิน |
| |||||||||
| หน่วยเฉพาะกิจ | ||||||||||
