จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
กรดไขมันไม่อิ่มตัวมีพันธะคู่หลายคู่ (อังกฤษ: Polyunsaturated fatty acids, ตัวย่อ PUFA) เป็นกรดไขมันที่มีพันธะคู่มากกว่าหนึ่งในโครงสร้าง
สารประกอบสำคัญต่าง ๆ หลายอย่าง เช่น กรดไขมันจำเป็นและน้ำมันชักแห้ง (drying oil) อยู่ในกลุ่มกรดไขมันนี้
PUFA อาจแบ่งเป็นกลุ่มต่าง ๆ ตามโครงสร้างทางเคมีรวมทั้ง
- methylene-interrupted polyenes
- กรดไขมันพันธะคู่สลับเดี่ยว (conjugated fatty acids)
- PUFA อื่น ๆ
ประเภท[แก้]
Methylene-interrupted polyenes[แก้]
กรดไขมันเหล่านี้มีพันธะคู่แบบ ซิส (cis) 2 คู่หรือยิ่งกว่านั้นซึ่งแยกจากกันโดย methylene bridge เดี่ยว (-CH2-)
รูปแบบนี้บางครั้งก็เรียกด้วยว่า divinylmethane pattern[1]
Methylene-interrupted double bonds
| −C−C=C−C−C=C−
|
กรดไขมันจำเป็นทั้งหมดคือกรดไขมันโอเมกา-3 และโอเมกา-6 อยู่ในรูปแบบ methylene-interrupted fatty acid นี้
กรดไขมันโอเมกา-3[แก้]
| ชื่อสามัญ
|
ชื่อลิพิด
|
ชื่อเคมี
|
กรดไขมันโอเมกา-3 มีพันธะคู่หลายคู่
| Hexadecatrienoic acid (HTA)
|
16:3 (n-3)
|
all-cis 7,10,13-hexadecatrienoic acid
|
| กรดอัลฟาลิโนเลนิก (ALA)
|
18:3 (n-3)
|
all-cis-9,12,15-octadecatrienoic acid
|
| Stearidonic acid (SDA)
|
18:4 (n-3)
|
all-cis-6,9,12,15,-octadecatetraenoic acid
|
| Eicosatrienoic acid (ETE)
|
20:3 (n-3)
|
all-cis-11,14,17-eicosatrienoic acid
|
| Eicosatetraenoic acid (ETA)
|
20:4 (n-3)
|
all-cis-8,11,14,17-eicosatetraenoic acid
|
| Eicosapentaenoic acid (EPA, Timnodonic acid)
|
20:5 (n-3)
|
all-cis-5,8,11,14,17-eicosapentaenoic acid
|
| Heneicosapentaenoic acid (HPA)
|
21:5 (n-3)
|
all-cis-6,9,12,15,18-heneicosapentaenoic acid
|
| Docosapentaenoic acid (DPA, Clupanodonic acid)
|
22:5 (n-3)
|
all-cis-7,10,13,16,19-docosapentaenoic acid
|
| Docosahexaenoic acid (DHA, Cervonic acid)
|
22:6 (n-3)
|
all-cis-4,7,10,13,16,19-docosahexaenoic acid
|
| Tetracosapentaenoic acid
|
24:5 (n-3)
|
all-cis-9,12,15,18,21-tetracosapentaenoic acid
|
| Tetracosahexaenoic acid (Nisinic acid)
|
24:6 (n-3)
|
all-cis-6,9,12,15,18,21-tetracosahexaenoic acid
|
กรดไขมันโอเมกา-6[แก้]
| ชื่อสามัญ
|
ชื่อลิพิด
|
ชื่อเคมี
|
กรดไขมันโอเมกา-6 มีพันธะคู่หลายคู่
| กรดลิโนเลอิก
|
18:2 (n-6)
|
all-cis-9,12-octadecadienoic acid
|
| กรดลิโนเลนิกแกมมา (GLA)
|
18:3 (n-6)
|
all-cis-6,9,12-octadecatrienoic acid
|
| Eicosadienoic acid
|
20:2 (n-6)
|
all-cis-11,14-eicosadienoic acid
|
| Dihomo-gamma-linolenic acid (DGLA)
|
20:3 (n-6)
|
all-cis-8,11,14-eicosatrienoic acid
|
| Arachidonic acid (AA)
|
20:4 (n-6)
|
all-cis-5,8,11,14-eicosatetraenoic acid
|
| Docosadienoic acid
|
22:2 (n-6)
|
all-cis-13,16-docosadienoic acid
|
| Adrenic acid
|
22:4 (n-6)
|
all-cis-7,10,13,16-docosatetraenoic acid
|
| Docosapentaenoic acid (Osbond acid)
|
22:5 (n-6)
|
all-cis-4,7,10,13,16-docosapentaenoic acid
|
| Tetracosatetraenoic acid
|
24:4 (n-6)
|
all-cis-9,12,15,18-tetracosatetraenoic acid
|
| Tetracosapentaenoic acid
|
24:5 (n-6)
|
all-cis-6,9,12,15,18-tetracosapentaenoic acid
|
กรดไขมันโอเมกา-9[แก้]
กรดไขมันพันธะคู่สลับเดี่ยว[แก้]
กรดไขมันพันธะคู่สลับเดี่ยว
(Conjugated double bonds)
| -C=C-C=C-
|
| ชื่อสามัญ
|
ชื่อลิพิด
|
ชื่อเคมี
|
กรดไขมันพันธะคู่สลับเดี่ยวโดยมีพันธะคู่ 2 คู่หรือยิ่งกว่า
| กรดลิโนเลอิกมีพันธะคู่สลับเดี่ยว (มีพันธะคู่ 2 คู่ที่สลับกับเดี่ยว)
|
| Rumenic acid
|
18:2 (n-7)
|
9Z,11E-octadeca-9,11-dienoic acid
|
|
|
18:2 (n-6)
|
10E,12Z-octadeca-10,12-dienoic acid
|
| กรดลิโนเลอิกมีพันธะคู่สลับเดี่ยว (มีพันธะคู่ 3 คู่ที่สลับกับเดี่ยว)
|
| α-Calendic acid
|
18:3 (n-6)
|
8E,10E,12Z-octadecatrienoic acid
|
| β-Calendic acid
|
18:3 (n-6)
|
8E,10E,12E-octadecatrienoic acid
|
| Jacaric acid
|
18:3 (n-6)
|
8Z,10E,12Z-octadecatrienoic acid
|
| α-Eleostearic acid
|
18:3 (n-5)
|
9Z,11E,13E-octadeca-9,11,13-trienoic acid
|
| β-Eleostearic acid
|
18:3 (n-5)
|
9E,11E,13E-octadeca-9,11,13-trienoic acid
|
| Catalpic acid
|
18:3 (n-5)
|
9Z,11Z,13E-octadeca-9,11,13-trienoic acid
|
| Punicic acid
|
18:3 (n-5)
|
9Z,11E,13Z-octadeca-9,11,13-trienoic acid
|
| อื่น ๆ
|
| Rumelenic acid
|
18:3 (n-3)
|
9E,11Z,15E-octadeca-9,11,15-trienoic acid
|
| α-Parinaric acid
|
18:4 (n-3)
|
9E,11Z,13Z,15E-octadeca-9,11,13,15-tetraenoic acid
|
| β-Parinaric acid
|
18:4 (n-3)
|
all trans-octadeca-9,11,13,15-tretraenoic acid
|
| Bosseopentaenoic acid
|
20:5 (n-6)
|
5Z,8Z,10E,12E,14Z-eicosanoic acid
|
กรดไขมันไม่อิ่มตัวมีพันธะคู่หลายคู่อื่น ๆ[แก้]
| ชื่อสามัญ
|
ชื่อลิพิด
|
ชื่อเคมี
|
| Pinolenic acid
|
18:3 (n-6)
|
(5Z,9Z,12Z)-octadeca-5,9,12-trienoic acid
|
| Podocarpic acid
|
20:3 (n-6)
|
(5Z,11Z,14Z)-eicosa-5,11,14-trienoic acid
|
หน้าที่และผล[แก้]
ผลทางชีวภาพของกรดไขมันโอเมกา-3 และโอเมกา-6 ส่วนมากอำนวยโดยอันตรกิริยาที่มีต่อกันและกัน
ดูเพิ่ม[แก้]
อ้างอิง[แก้]
- ↑ Baggott, James (1997). The divinylmethane pattern in fatty acids. Salt Lake City, UT: Knowledge Weavers.
อ้างอิงอื่น ๆ[แก้]
