โจฮวน

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
โจฮวน (เฉา ฮฺว่าน)
曹奐
เว่ย์-ยฺเหวียนตี้
魏元帝
ภาพวาดโจฮวนจากนวนิยายภาพสามก๊ก (ค.ศ. 1957)
จักรพรรดิแห่งวุยก๊ก
ครองราชย์27 มิถุนายน ค.ศ. 260 – 4 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 266
ก่อนหน้าโจมอ
ผู้สำเร็จราชการสุมาเจียว
สุมาเอี๋ยน
ฉางเต้าเซียงกง อำเภออานชื่อ
(安次縣常道鄉公)
ดำรงตำแหน่ง256 – 27 มิถุยายน ค.ศ. 260
ตันลิวอ๋อง (陳留王 เฉินหลิวหวาง)
ดำรงตำแหน่ง4 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 266 – ค.ศ. 302
ประสูติค.ศ. 246
สวรรคตค.ศ. 302
มเหสีจักรพรรดินีเปี้ยน
พระนามเต็ม
ชื่อสกุล: โจ/เฉา (曹)
ชื่อตัว: ฮวน/ฮฺว่าน (奐)
ชื่อรอง: จิ่งหมิง (景明)
รัชศก
พระมรณนาม
ยฺเหวียนตี้ (元帝)
ราชวงศ์ราชวงศ์โจ (เฉา)
พระราชบิดาโจฮู
พระราชมารดาจางชื่อ

พระเจ้าโจฮวน (จีนตัวย่อ: 曹奂; จีนตัวเต็ม: 曹奐; พินอิน: Cáo Hùan) เป็นฮ่องเต้พระองค์สุดท้ายของวุย ก๊ก ซึ่งถูกสุมาเอี๋ยน (Sima Yan) ขับออกจากราชบังลังก์และสถาปนาราชวงศ์จิ้นขึ้นแทนที่ราชวงศ์วุยและเปลี่ยนชื่อก๊กจากวุยก๊กเป็นไต้จิ้น

โจฮวน ตอนเกิดชื่อ โจฮวง (Cao Huang 曹璜 ) เป็นบุตรของโจฮู (Cao Yu) ซึ่งเป็นบุตรคนที่ 3 ของโจโฉกับนางฮวนฮูหยิน (บุตรคนโตของโจโฉกับนางฮวนฮูหยินคือโจฉอง ซึ่งได้ชื่อว่ามีสติปัญญาคิดวิธีชั่งน้ำหนักช้างได้ แต่เสียชีวิตตั้งแต่ยังเด็ก) ในปี ค.ศ. 258 ขณะโจฮวนทรงมีพระชนมายุได้ 12 พรรษา ทรงได้รับการแต่งตั้งเป็น ดยุคแห่ง Changdao ( "Duke of Changdao District" (常道鄉公) ) ซึ่งอยู่ในเขตซานตง

หลังจากพระเจ้าโจมอถูกปลงพระชนม์ พระองค์ได้รับเชิญให้ขึ้นครองราชย์และเปลี่ยนชื่อเป็นโจฮวน เนื่องจากชื่อเดิมของพระองค์เขียนคล้ายกับคำหลายคำที่ใช้กันทั่วไป (เช่น คำว่าเหลือง "yellow" (黃) หรือฮ่องเต้ "emperor" (皇)) โดยทั้งนี้เพื่อป้องกันการใช้ชื่อซ้ำกับพระองค์ (ตามธรรมเนียมจีน ดูที่ Naming taboo) ในรัชสมัยของพระองค์อำนาจต่าง ๆ ได้ตกอยู่กับตระกูลสุมาทั้งหมดแล้ว ในปี ค.ศ. 263 เมื่อทรงพระชนมายุได้ 17 พรรษาได้ทรงอภิเษกกับ นางเปียนฮูหยินและตั้งเป็นจักรพรรดินี

ในปีแรก ๆ ในรัชสมัยของพระองค์มีการโจมตีจากจ๊กก๊ก (Shu) อย่างต่อเนื่องภายใต้การนำของเกียงอุย (Jiang Wei) แม้โดยส่วนมากทัพเกียงอุยจะถูกตีกลับโดยง่าย แต่ในที่สุดสุมาเจียว (Sima Zhao) ก็ตัดสินใจโจมตีจ๊กก๊กกลับด้วยกำลังทหาร 180,000 นายภายใต้การนำของจงโฮย (Zhong Hui) และเต็งงาย(Deng Ai) ในช่วงท้ายของ ค.ศ. 263 พระเจ้าเล่าเสี้ยน (Liu Shan) แห่งจ๊กก๊กได้ยอมจำนนต่อเต็งงายทำให้จ๊กก๊กล่มสลาย ต่อมาจงโฮยได้กล่าวหาเต็งงายว่าเป็นกบฏ และเข้ายึดอำนาจจากเต็งงาย ในต้นปี 264 จงโฮยได้วางแผนกับเกียงอุยเพื่อฟื้นฟูจ๊กก๊กและได้คิดกำจัดแม่ทัพวุยก๊กที่ไม่เห็นด้วยทั้งหมด แต่แม่ทัพวุยก๊กได้รวมตัวกันต่อต้านและสังหารจงโฮยและเกียงอุยเสีย ทำให้จ๊กก๊ก (ปัจจุบันคือ เสฉวน (Sichuan) ฉงชิงChongqing) ยูนนาน (Yunnan) ทางใต้ของส่านซี (Shaanxi) และทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ของ กานซู่ (Gansu)) ถูกผนวกเข้ากับแคว้นวุยโดยสมบูรณ์

ในปี 263 สุมาเจียวได้บังคับให้พระเจ้าโจฮวนพระราชทานจิ่วซี (เครื่องราชเกียรติยศทั้ง 9)(Chinese: 九錫; pinyinjǐu xī) แก่เขา ซึ่งเป็นการแสดงว่าขุนนางผู้ได้รับนั้นมีอำนาจบารมีมากและมีความตั้งใจที่จะยึดบัลลังก์ในไม่ช้า ในปี 264 สุมาเจียวได้รับการแต่งตั้งเป็นอ๋องแห่งจิ้น (Prince of Jin) ซึ่งเป็นขั้นสุดท้ายของการยึดบัลลังก์ สุมาเจียวได้ตายลงเสียก่อนในปี 265 สุมาเอี๋ยน (Sima Yan) ได้สืบทอดเจตนารมณ์ของบิดา บังคับพระเจ้าโจฮวนให้สละราชสมบัติ และก่อตั้งราชวงศ์จิ้น (Jin Dynasty) ส่วนโจฮวนได้รับการแต่งตั้งเป็นตันลิวอ๋อง (Prince of Chenliu) ซึ่งพระองค์อยู่ในตำแหน่งนั้นจนสิ้นพระชนม์ในปี 303 เมื่อพระชนม์มายุ 56 พรรษาในรัชกาลของพระเจ้าสุมาซอง (Sima Zhong โอรสของพระเจ้าสุมาเอี๋ยน)

ไม่ได้มีบันทึกมากนักเกี่ยวกับพระเจ้าโจฮวนหลังสละราชสมบัติ โดยพระเจ้าสุมาเอี๋ยนได้ทรงอนุญาตให้โจฮวนใช้ธงจักรพรรดิ (imperial banner) และรถพระที่นั่งของจักรพรรดิ์ตามเดิม และอนุญาตให้โจฮวนไม่จำเป็นต้องเรียกตัวเองว่าอยู่ใต้การปกครองของพระเจ้าสุมาเอี๋ยน

ก่อนหน้า โจฮวน ถัดไป
โจมอ
(พระเจ้าโจมอ)
จักรพรรดิจีน
วุยก๊ก

(พ.ศ. 803 - พ.ศ. 808)
จักรพรรดิจิ้นอู่ตี้
ราชวงศ์จิ้นตะวันตก