กลุ่มภาษาบอร์เนียว-ฟิลิปปินส์

กลุ่มภาษาบอร์เนียว-ฟิลิปปินส์ (อังกฤษ: Borneo-Philippines languages) หรือกลุ่มภาษาเอสเปโรนีเซีย หรือกลุ่มภาษามาลาโย-โพลีเนเซียตะวันตกนอก เป็นภาษาตระกูลออสโตรนีเซียนที่รวมภาษาของฟิลิปปินส์ เกาะบอร์เนียว คาบสมุทรทางเหนือของเกาะซูลาเวซี และเกาะมาดากัสการ์ (Wouk and Ross 2002) ภายในกลุ่มมาลาโย-โพลีเนเซียตะวันตกแบ่งได้เป็นสองกลุ่มคือกลุ่มนอก (บอร์เนียว-ฟิลิปปินส์) และกลุ่มใน (ซุนดา-ซูลาเวซี) การแบ่งแบบนี้ถือเป็นการแบ่งตามภูมิศาสตร์

การจัดแบ่ง[แก้]

ภาษาในกลุ่มนี้มีจำนวนมาก แบ่งเป็นกลุ่มเล็ก ๆ มากมาย แต่ความสัมพันธ์ระหว่างกันยังไม่แน่นอน

กลุ่มฟิลิปปินส์เหนือ[แก้]

กลุ่มภาษาบาชิอิก มี 4 ภาษาระหว่างเกาะลูซอนกับเกาะฟอร์โมซา วมทั้งภาษาอีวาตันในฟิลิปปินส์ และภาษายามิในไต้หวัน
กลุ่มภาษาลูซอนเหนือ ได้แก่
- ภาษาอีโลกาโน
- กลุ่มภาษากอร์ดิลเยราเหนือ มี 15 ภาษาในกอร์ดิลเยราและชายฝั่งตะวันออกของลูซอน รวมภาษาอีบานักและภาษาอักตา
- กลุ่มภาษากอร์ดิลเยรากลาง-ใต้ มี 25 ภาษาในเขตภูเขาของลูซอนเหนือ รวมทั้งภาษาปางาซินันและภาษาอีโกโรต
- ภาษาอาร์ตา ในบริเวณปางาซินัน
- กลุ่มภาษาลูซอนกลาง มี 5 ภาษาใกล้ภูเขาไฟปีนาตูโบ รวมทั้งภาษากาปัมปางัน
- กลุ่มภาษาซัมบาลิก รวมภาษาซัมบัลและภาษาโบลิเนา
กลุ่มภาษามินโดโรเหนือ หรือมังยันเหนือ มี 3 ภาษา

กลุ่มภาษาวิซายัสและลูซอนใต้[แก้]

กลุ่มภาษามังยันใต้ มี 3 ภาษาในเขตมินโดโร รวมทั้งภาษาบูฮิดและภาษาฮานูโนโอ
กลุ่มภาษากาลาเมียน มี 2 ภาษาระหว่างมินโดโรกับปาลาวัน รวมทั้งภาษาตักบันวา
กลุ่มภาษาปาลาวาโน มี 5 ภาษาในเกาะปาลาวาโนส
กลุ่มภาษาฟิลิปปินส์กลาง ได้แก่
- ภาษาตากาล็อกหรือภาษาฟิลิปปินส์
- กลุ่มภาษาบิกอล มี 3 ภาษาในลูซอนใต้ เรียกรวมกันว่าบิกอล
- กลุ่มภาษาวิซายัน มี 20 ภาษาในและรอบๆทะเลซีบูยันและทะเลวิซายันรวมทั้งมินดาเนาเหนือ ภาษาหลักได้แก่ ภาษาเซบัวโน ภาษาฮิลิกายนอน ภาษาวาราย-วาราย ภาษากินารายอา ภาษาเตาซุก
- ภาษามามันวา ทางเหนือของมินดาเนา
- กลุ่มภาษามันซากัน มี 8 ภาษาในบริเวณดาเวารวมทั้งภาษาดาวาเวนโย

กลุ่มมินดาเนา[แก้]

กลุ่มภาษาฟิลิปปินส์ใต้ ได้แก่
- กลุ่มภาษามาโนโบ มี 15 ภาษาในมินดาเนากลาง รวมภาษาตาซาดาย
- กลุ่มภาษาดาเนา มี 3 ภาษาในมินดาเนาตะวันออก รวมทั้งภาษามากินดาเนา และภาษามาราเนา
- กลุ่มภาษาซูบานุน มี 5 ภาษาในคาบสมุทรทางตะวันตกของมินดาเนา
กลุ่มภาษามินดาเนาใต้ มี 5 ภาษาทางชายฝั่งตอนใต้รวมทั้งภาษาตโบลี
กลุ่มภาษาซามา-บาเจา มี 10 ภาษา ในเกาะซูลูและบีลีรัน

กลุ่มบอร์เนียว[แก้]

กลุ่มภาษาบารีโต มี 12 ภาษาในบอร์เนียวใต้ และมาดากัสการ์รวมทั้งภาษารายู ดยัค และภาษามาลากาซี
กลุ่มภาษากายัน มี 18 ภาษาในบอร์เนียวกลาง รวมทั้งภาษากายัน
ภาษาเปนัน
กลุ่มภาษาดยัคบก มี 12 ภาษาในบอร์เนียวตะวันตก เช่น ภาษาลารา
กลุ่มภาษาเมลาเนา-กาจัง แบ่งเป็นภาษาเมลาเนา กับภาษากาจัง
กลุ่มภาษาเบอราวัน-บารัมโต
กลุ่มบินตูลู
กลุ่มภาษาไดยัก เป็นภาษาในบริเวณชายแดนของรัฐซาบะฮ์กับกาลีมันตัน แบ่งเป็น
- กลุ่มภาษาเกลาบีติก มี 5 ภาษา รวมทั้งภาษาเกลาบิต
- กลุ่มภาษามูรูติก มี 12 ภาษารวมทั้งภาษาโตโกล มูรุต
กลุ่มภาษาเกนยะห์ มี 11 ภาษาในบอร์เนียวกลาง เรียกเกนยะห์
กลุ่มภาษารีจัง-เซเจา
กลุ่มภาษาซาบะฮ์ แบ่งเป็น
- กลุ่มภาษาดูซูนิก มี 19 ภาษา รวมทั้งภาษากาดาซัน-ดูซุน
- ภาษาอีดาอัน
- กลุ่มภาษาไปตานิก มี 5 ภาษา รวมทั้งภาษาตัมบาเนา

กลุ่มภาษาซูลาเวซีเหนือ[แก้]

กลุ่มภาษาซันกีริกมี 4 ภาษา ในทางเหนือสุด รวมทั้งกลุ่มภาษาบันติก
กลุ่มภาษามีนามาซัน มี 5 ภาษาเรียกภาษามีนาอาซา
กลุ่มภาษาโมนโกนโดว-โกรอนตาโล มี 9 ภาษา ในโก-รนตาโลและจังหวัดซูลาเวซีเหนือ รวมภาษาโบลาอัง โมนโกนโดว

อ้างอิง[แก้]

Fay Wouk and Malcolm Ross (ed.), The history and typology of western Austronesian voice systems. Australian National University, 2002.