ผลต่างระหว่างรุ่นของ "มอร์ฟีน"

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
เรียกดูประวัติแบบโต้ตอบ
← การแก้ไขก่อนหน้าการแก้ไขถัดไป →
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
เห็นภาพข้อความวิกิ
Setawut (คุย | ส่วนร่วม)
การแก้ไข 34,791 ครั้ง
MuanN (คุย | ส่วนร่วม)
การแก้ไข 15,017 ครั้ง
บรรทัด 30: บรรทัด 30:
แหล่งมอร์ฟีนหลักคือการแยกจากฟางป๊อปปี (poppy straw) จาก[[ต้นฝิ่น]] ใน ค.ศ. 2013 มีการผลิตมอร์ฟีนประมาณ 523,000 กิโลกรัม มีการใช้ 45,000 กิโลกรัมโดยตรงสำหรับความปวด ซึ่งเพิ่มสี่เท้าในเวลายี่สิบปี การใช้เพื่อวัตถุประสงค์นี้ส่วนมากในประเทศพัฒนาแล้ว มอร์ฟีนประมาณ 70% ใช้ผลิตโอพิออยด์อื่น เช่น ไฮโดรมอร์โฟน [[อ็อกซีโคโดน]] [[เฮโรอีน]]และ[[เมทาโดน]] เป็นยา Schedule II ในสหรัฐ Class A ในสหราชอาณาจักร และ Schedule I ในประเทศแคนาดา มอร์ฟีนอยู่ในรายการยาหลักของตัวแบบองค์การอนามัยโลก ยาสำคัญที่สุดที่จำเป็นในระบบสาธารณสุขพื้นฐาน
แหล่งมอร์ฟีนหลักคือการแยกจากฟางป๊อปปี (poppy straw) จาก[[ต้นฝิ่น]] ใน ค.ศ. 2013 มีการผลิตมอร์ฟีนประมาณ 523,000 กิโลกรัม มีการใช้ 45,000 กิโลกรัมโดยตรงสำหรับความปวด ซึ่งเพิ่มสี่เท้าในเวลายี่สิบปี การใช้เพื่อวัตถุประสงค์นี้ส่วนมากในประเทศพัฒนาแล้ว มอร์ฟีนประมาณ 70% ใช้ผลิตโอพิออยด์อื่น เช่น ไฮโดรมอร์โฟน [[อ็อกซีโคโดน]] [[เฮโรอีน]]และ[[เมทาโดน]] เป็นยา Schedule II ในสหรัฐ Class A ในสหราชอาณาจักร และ Schedule I ในประเทศแคนาดา มอร์ฟีนอยู่ในรายการยาหลักของตัวแบบองค์การอนามัยโลก ยาสำคัญที่สุดที่จำเป็นในระบบสาธารณสุขพื้นฐาน


==การใช้ทางการแพทย์==
===ความเจ็บปวด===
ในการแพทย์นิยมใช้มอร์ฟีนเพื่อบรรเทาความเจ็บปวดรุนแรงทั้งชนิดเฉียบพลันและเรื้อรัง รวมถึงความเจ็บปวดจากโรคหัวใจขาดเลือดและความเจ็บปวดระหว่างการคลอดด้วย<ref name=AHFS>{{cite web |title = Morphine Sulfate |url = https://www.drugs.com/monograph/morphine-sulfate.html |publisher = The American Society of Health-System Pharmacists |accessdate = 3 April 2011 |deadurl = no |archiveurl = https://web.archive.org/web/20110303060122/http://www.drugs.com/monograph/morphine-sulfate.html |archivedate = 3 March 2011 |df = dmy-all }}</ref> ระยะเวลาที่มอร์ฟีนจะมีผลควบคุมความเจ็บปวดได้โดยทั่วไปจะอยู่ที่ 3-7 ชั่วโมง<ref name=AHFS2015 /><ref name=Rockwood2009 />

บททบทวนงานวิจัยโดยสถาบันคอเครนเมื่อ ค.ศ. 2016 ให้ข้อสรุปว่ามอร์ฟีนเป็นยาแก้ปวดที่ใช้ได้ผลดีในการบรรเทาความเจ็บปวดจากมะเร็ง ผลข้างเคียงต่างๆ เช่น ความคลื่นไส้ อาการท้องผูก มักเป็นไม่รุนแรงมากถึงขั้นที่จะบดบังประโยชน์จากการรักษานี้<ref name="Wiffen_2016">{{cite journal | vauthors = Wiffen PJ, Wee B, Moore RA | title = Oral morphine for cancer pain | journal = The Cochrane Database of Systematic Reviews | volume = 4 | issue = | pages = CD003868 | year = 2016 | pmid = 27105021 | doi = 10.1002/14651858.CD003868.pub4 | url = http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/14651858.CD003868.pub4/full |deadurl = no |archiveurl = https://web.archive.org/web/20170117054029/http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/14651858.CD003868.pub4/full |archivedate = 17 January 2017 |df = dmy-all }}</ref>
===ความเหนื่อย===
===โรคใช้โอพิออยด์ไม่เหมาะสม===
== ผลข้างเคียง ==
== ผลข้างเคียง ==
*ทำให้สภาพจิตใจอ่อนแอ
*ทำให้สภาพจิตใจอ่อนแอ

รุ่นแก้ไขเมื่อ 19:25, 9 กันยายน 2561

มอร์ฟีน
ข้อมูลทางคลินิก
รหัส ATC
ตัวบ่งชี้
PubChem CID
DrugBank
ECHA InfoCard100.000.291
สารานุกรมเภสัชกรรม

มอร์ฟีน (อังกฤษ: Morphine) ที่ขายภายใต้ชื่อการค้าหลายชื่อ เป็นยาระงับปวดชนิดยาเข้าฝิ่น ออกฤทธิ์โดยตรงต่อระบบประสาทส่วนกลางเพื่อลดความรู้สึกปวด ใช้ได้ทั้งกับอาการปวดเฉียบพลันและปวดเรื้อรัง มอร์ฟีนยังมักใช้กับอาการปวดจากกล้ามเนื้อหัวใจตายเหตุขาดเลือดและระหว่างการคลอด สามารถให้ทางปาก โดยฉีดเข้ากล้ามเนื้อ ฉีดใต้ผิวหนัง เข้าหลอดเลือดดำ เข้าช่องว่างระหว่างไขสันหลัง หรือทางทวารหนัก ฤทธิ์สูงสุดอยู่ประมาณ 20 นาทีเมื่อให้เข้าหลอดเลือดดำ และ 60 นาทีเมื่อให้ทางปาก ส่วนระยะออกฤทธิ์อยู่ระหว่าง 3 ถึง 7 ชั่วโมง นอกจากนี้ยังมีสูตรออกฤทธิ์ยาว

ผลข้างเคียงรุนแรงที่อาจเกิดได้มีความพยายามหายใจลดและความดันเลือดต่ำ มอร์ฟีนมีศักยะสูงสำหรับการติดยาและการใช้เป็นสารเสพติด หากลดขนาดหลังการใช้ระยะยาว อาจเกิดอาการถอนได้ ผลข้างเคียงทั่วไปมีซึม อาเจียนและท้องผูก แนะนำให้ระวังเมื่อใช้ระหว่างตั้งครรภ์หรือเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ เพราะมอร์ฟีนจะมีผลต่อทารก

ฟรีดริช แซร์ทัวร์เนอร์เป็นผู้แรกที่แยกมอร์ฟีนระหว่าง ค.ศ. 1803 ถึง 1805 โดยทั่วไปเชื่อว่าเป็นการแยกสารประกอบกัมมันต์จากพืชครั้งแรก แมร์คเริ่มขายเชิงพาณิชย์ครั้งแรกใน ค.ศ. 1827 มอร์ฟีนมีใช้กว้างขวางหลังการประดิษฐ์กระบอกฉีดยาชั้นใต้หนังใน ค.ศ. 1853–1855 แซร์ทัวร์เนอร์เดิมตั้งชื่อสารนี้ว่ามอร์เฟียมตามพระนามเทพเจ้าแห่งฝันของกรีก มอร์เฟียส สำหรับแนวโน้มที่จะทำให้หลับ

แหล่งมอร์ฟีนหลักคือการแยกจากฟางป๊อปปี (poppy straw) จากต้นฝิ่น ใน ค.ศ. 2013 มีการผลิตมอร์ฟีนประมาณ 523,000 กิโลกรัม มีการใช้ 45,000 กิโลกรัมโดยตรงสำหรับความปวด ซึ่งเพิ่มสี่เท้าในเวลายี่สิบปี การใช้เพื่อวัตถุประสงค์นี้ส่วนมากในประเทศพัฒนาแล้ว มอร์ฟีนประมาณ 70% ใช้ผลิตโอพิออยด์อื่น เช่น ไฮโดรมอร์โฟน อ็อกซีโคโดน เฮโรอีนและเมทาโดน เป็นยา Schedule II ในสหรัฐ Class A ในสหราชอาณาจักร และ Schedule I ในประเทศแคนาดา มอร์ฟีนอยู่ในรายการยาหลักของตัวแบบองค์การอนามัยโลก ยาสำคัญที่สุดที่จำเป็นในระบบสาธารณสุขพื้นฐาน

การใช้ทางการแพทย์

ความเจ็บปวด

ในการแพทย์นิยมใช้มอร์ฟีนเพื่อบรรเทาความเจ็บปวดรุนแรงทั้งชนิดเฉียบพลันและเรื้อรัง รวมถึงความเจ็บปวดจากโรคหัวใจขาดเลือดและความเจ็บปวดระหว่างการคลอดด้วย[1] ระยะเวลาที่มอร์ฟีนจะมีผลควบคุมความเจ็บปวดได้โดยทั่วไปจะอยู่ที่ 3-7 ชั่วโมง[2][3]

บททบทวนงานวิจัยโดยสถาบันคอเครนเมื่อ ค.ศ. 2016 ให้ข้อสรุปว่ามอร์ฟีนเป็นยาแก้ปวดที่ใช้ได้ผลดีในการบรรเทาความเจ็บปวดจากมะเร็ง ผลข้างเคียงต่างๆ เช่น ความคลื่นไส้ อาการท้องผูก มักเป็นไม่รุนแรงมากถึงขั้นที่จะบดบังประโยชน์จากการรักษานี้[4]

ความเหนื่อย

โรคใช้โอพิออยด์ไม่เหมาะสม

ผลข้างเคียง

  • ทำให้สภาพจิตใจอ่อนแอ
  • รู้สึกเคลิบเคลิ้มและเป็นสุข (euphoria)
  • เซื่องซึม (drowsiness)
  • เฉื่อยชา (lethargy)
  • สายตาพร่ามัว (blurred vision)
  • ทำให้ท้องผูก (constipation)
  • เบื่ออาหาร (decreases hunger)
  • ยับยั้งอาการไอ (inhibits the cough reflex)
  • คลื่นไส้ อาเจียน
  • หายใจติดขัด

ใช้ทางการแพทย์

การบริหารยา ( route of administration )

  • ยาฉีด (Parenteral)
    • ยาฉีด เข้าผิวหนัง (subcutaneous)
    • ยาฉีด เข้าเส้น (intravenous)
    • แผ่นติดผิวหนัง (slow-release transdermal patch)
  • ทางปาก (Orally)
    • ยาน้ำ (elixir หรือ solution)
    • ยาเม็ด
      • ยาเม็ดตอก (tablet form)
      • ยาแคปซูล ( capsule ) ที่พบในทางการค้าจะอยู่ในรูป มอร์ฟีน ซัลเฟต , ในกรณีที่เป็นยารูปแบบที่ออกฤทธิ์ต่อเนื่องกันเป็นระยะเวลานาน อาจใช้การบรรจุ pellet ขนาดเล็กภายในแคปซูล ซึ่งในกรณีนี้อัตราการปลดปล่อยยาจะขึ้นอยู่กับความหนาของฟิมล์ที่เคลือบเพลเลทไว้ โดยมอร์ฟีนแคปซูลนี้อาจใช้กินเป็นแคปซูล หรือแกะเปลือกแคปซูลออกแล้วเทเอาเพลเลทใส่ gastotomy tube นอกจากนี้อาจแกะแคปซูลแล้วเทเพลเล็ทใส่เครื่องดื่มหรือาหารเหลวให้คนไข้ก็ได้

ข้อบ่งใช้

ตามกฎหมายอนุญาตให้มอร์ฟีนได้ดังนี้;

  • บรรเทาอาการปวดที่รุนแรงและเฉียบพลัน
    • ปวดหลังผ่าตัด
    • ปวดจากบาดแผล
  • อาการปวดเรื้อรังขนาดกลางและรุนแรง
    • อาการปวดจากมะเร็ง
    • ปวดจากถอนฟัน
  • ใช้ร่วมกับยาชาทั่วไป
  • ใช้เป็นยาแก้ไอ (antitussive) ในกรณีไออย่างรุนแรง
  • แก้ท้องร่วงเรื้อรัง

ข้อห้ามใช้

ประวัติ

แหล่งข้อมูลอื่น

Stub icon

บทความเภสัชกรรมและยานี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล

  1. ↑ "Morphine Sulfate". The American Society of Health-System Pharmacists. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 3 มีนาคม 2011. สืบค้นเมื่อ 3 เมษายน 2011. {{cite web}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |deadurl= ถูกละเว้น แนะนำ (|url-status=) (help)
  2. ↑ อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อ AHFS2015
  3. ↑ อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อ Rockwood2009
  4. ↑ Wiffen PJ, Wee B, Moore RA (2016). "Oral morphine for cancer pain". The Cochrane Database of Systematic Reviews. 4: CD003868. doi:10.1002/14651858.CD003868.pub4. PMID 27105021. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 17 มกราคม 2017. {{cite journal}}: ไม่รู้จักพารามิเตอร์ |deadurl= ถูกละเว้น แนะนำ (|url-status=) (help)
เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=มอร์ฟีน&oldid=7833100"