ผลต่างระหว่างรุ่นของ "พระเจ้ากาวิโลรสสุริยวงศ์"
Pongsak ksm (คุย | ส่วนร่วม) −หมวดหมู่:ราชนัดดาในเจ้าผู้ครองนครลำปาง องค์ที่ 2; −[[หมวดหมู่:ราชปนัดดาในเจ้าผู้ครองนคร... |
Pongsak ksm (คุย | ส่วนร่วม) ลไม่มีความย่อการแก้ไข |
||
บรรทัด 11: | บรรทัด 11: | ||
| พระมารดา = [[แม่เจ้าโนจาราชเทวี]] |
| พระมารดา = [[แม่เจ้าโนจาราชเทวี]] |
||
| พระมเหสี = [[แม่เจ้าอุษามหาเทวี]] |
| พระมเหสี = [[แม่เจ้าอุษามหาเทวี]] |
||
| พระโอรส/ธิดา = · [[แม่เจ้าเทพไกรสรราชเทวี]]<br> · [[เจ้าอุบลวรรณา |
| พระโอรส/ธิดา = · [[แม่เจ้าเทพไกรสรราชเทวี]]<br> · [[เจ้าอุบลวรรณา]] |
||
| ราชวงศ์ = ราชวงศ์เจ้าเจ็ดตน (ทิพย์จักราธิวงศ์) |
| ราชวงศ์ = ราชวงศ์เจ้าเจ็ดตน (ทิพย์จักราธิวงศ์) |
||
| ทรงราชย์ = [[พ.ศ. 2399]] - [[พ.ศ. 2413]] |
| ทรงราชย์ = [[พ.ศ. 2399]] - [[พ.ศ. 2413]] |
||
บรรทัด 26: | บรรทัด 26: | ||
'''พระเจ้ากาวิโลรสสุริยวงศ์''' ทรงมีราชเชษฐา ราชอนุชา และราชขนิษฐา รวม 5 พระองค์ มีพระนามตามลำดับ ดังนี้ |
'''พระเจ้ากาวิโลรสสุริยวงศ์''' ทรงมีราชเชษฐา ราชอนุชา และราชขนิษฐา รวม 5 พระองค์ มีพระนามตามลำดับ ดังนี้ |
||
* '''เจ้าราชบุตร |
* '''เจ้าราชบุตร (สุริยฆาต), เจ้าราชบุตรนครเชียงใหม่''' - พระไปยกา (เจ้าตาทวด) ใน "เจ้าหญิงทิพวัน กฤดากร" และ "เจ้าหญิงศรีนวล กฤดากร" ชายา ใน "พลเอก พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าบวรเดช" |
||
* '''พระเจ้ากาวิโลรสสุริยวงศ์, พระเจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ องค์ที่ 6''' |
* '''พระเจ้ากาวิโลรสสุริยวงศ์, พระเจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ องค์ที่ 6''' |
||
บรรทัด 40: | บรรทัด 40: | ||
== ราชโอรส ราชธิดา == |
== ราชโอรส ราชธิดา == |
||
'''พระเจ้ากาวิโลรสสุริยวงศ์''' ทรงมีราชธิดา รวม 2 พระองค์ อยู่ในราชตระกูล [[ |
'''พระเจ้ากาวิโลรสสุริยวงศ์''' ทรงมีราชธิดา รวม 2 พระองค์ อยู่ในราชตระกูล [[ณ เชียงใหม่]] มีพระนามตามลำดับ ดังนี้ |
||
=== แม่เจ้าอุษามหาเทวี === |
=== แม่เจ้าอุษามหาเทวี === |
||
บรรทัด 47: | บรรทัด 47: | ||
* '''แม่เจ้าเทพไกรสรราชเทวี''' - ราชเทวีใน [[พระเจ้าอินทวิชยานนท์]] พระเจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ องค์ที่ 7 และทรงเป็น พระราชชนนีใน [[พระราชชายา เจ้าดารารัศมี ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว]] |
* '''แม่เจ้าเทพไกรสรราชเทวี''' - ราชเทวีใน [[พระเจ้าอินทวิชยานนท์]] พระเจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ องค์ที่ 7 และทรงเป็น พระราชชนนีใน [[พระราชชายา เจ้าดารารัศมี ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว]] |
||
* '''เจ้าหญิงอุบลวรรณา |
* '''เจ้าหญิงอุบลวรรณา''' - พระราชชนนีของเจ้ากรรณิการ์ พระอัยยิกา (เจ้าย่า) ใน [[เจ้าหญิงศิริมา ณ เชียงใหม่]] พระชายาใน [[พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าดิลกนพรัฐ กรมหมื่นสรรควิสัยนรบดี]] |
||
== ราชกรณียกิจ == |
== ราชกรณียกิจ == |
รุ่นแก้ไขเมื่อ 16:49, 11 กันยายน 2555
พระเจ้ากาวิโลรสสุริยวงศ์ | |
---|---|
พระเจ้านครเชียงใหม่ | |
ครองราชย์ | พ.ศ. 2399 - พ.ศ. 2413 |
รัชสมัย | 16 ปี |
รัชกาลก่อนหน้า | พระเจ้ามโหตรประเทศ |
รัชกาลถัดไป | พระเจ้าอินทวิชยานนท์ |
พิราลัย | พ.ศ. 2413 |
พระมเหสี | แม่เจ้าอุษามหาเทวี |
พระเจ้ากาวิโลรสสุริยวงศ์ ดำรงนพีสีนคร สุนทรทศลักษณะเกษตร วรฤทธิ์เดชมหาโยนางคราชวงศาธิบดี พระเจ้านครเชียงใหม่ | |
พระบุตร | · แม่เจ้าเทพไกรสรราชเทวี · เจ้าอุบลวรรณา |
ราชวงศ์ | ราชวงศ์เจ้าเจ็ดตน (ทิพย์จักราธิวงศ์) |
พระบิดา | พระเจ้าบรมราชาธิบดีกาวิละ |
พระมารดา | แม่เจ้าโนจาราชเทวี |
พระเจ้ากาวิโลรสสุริยวงศ์ ทรงเป็น พระเจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ องค์ที่ 6 แห่ง "ราชวงศ์ทิพย์จักราธิวงศ์ (เจ้าเจ็ดตน)"[1] ด้วยพระนิสัยที่เด็ดขาดเป็นที่เคารพยำเกรงในหมู่ข้าราชบริพารและพสกนิกร เมื่อทรงพิจารณาตัดสินว่าคดีความใดแล้ว หากทรงเอ่ยว่า "อ้าว" เมื่อใด หมายถึงการต้องโทษตัดศีรษะประหารชีวิต จนประชาชนทั่วไปต่างถวายพระสมัญญาว่า "เจ้าชีวิตอ้าว"
พระราชประวัติ
พระเจ้ากาวิโลรสสุริยวงศ์ หรือ พระเจ้ากาวิโลรสสุริยวงศ์ ดำรงนพีสีนคร สุนทรทศลักษณะเกษตร วรฤทธิ์เดชมหาโยนางคราชวงศาธิบดี พระเจ้านครเชียงใหม่ ทรงราชสมภพเมื่อจุลศักราช - ปี- จัตวาศก (พ.ศ.-) ทรงเป็นราชโอรสใน พระเจ้าบรมราชาธิบดีกาวิละ, พระเจ้านครเชียงใหม่ องค์ที่ 1 กับ แม่เจ้าโนจาราชเทวี และทรงเป็นราชนัดดา (หลานปู่) ใน เจ้าฟ้าชายแก้ว สิงหราชธานี เจ้าผู้ครองนครลำปาง กับ แม่เจ้าจันทาราชเทวี
พระเจ้ากาวิโลรสสุริยวงศ์ ทรงมีราชเชษฐา ราชอนุชา และราชขนิษฐา รวม 5 พระองค์ มีพระนามตามลำดับ ดังนี้
- เจ้าราชบุตร (สุริยฆาต), เจ้าราชบุตรนครเชียงใหม่ - พระไปยกา (เจ้าตาทวด) ใน "เจ้าหญิงทิพวัน กฤดากร" และ "เจ้าหญิงศรีนวล กฤดากร" ชายา ใน "พลเอก พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าบวรเดช"
- พระเจ้ากาวิโลรสสุริยวงศ์, พระเจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ องค์ที่ 6
- เจ้าหนานมหาวงศ์ - พระอัยกา (เจ้าปู่) ใน เจ้าจอมมารดาเจ้าทิพเกษร ณ เชียงใหม่ และ พระไปยกา (เจ้าตาทวด) ใน พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าดิลกนพรัฐ กรมหมื่นสรรควิสัยนรบดี ใน พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
- เจ้าหญิงคำใส
- เจ้าหนานไชยเสนา
พระเจ้ากาวิโลรสสุริยวงศ์ เสด็จขึ้นครองนครเชียงใหม่ ใน พ.ศ. 2399 จนกระทั่งถึงแก่พิราลัยใน พ.ศ. 2413 รวมระยะเวลาที่ทรงครองนคร 16 ปี สิริพระชนมายุได้ - ชันษา
ราชโอรส ราชธิดา
พระเจ้ากาวิโลรสสุริยวงศ์ ทรงมีราชธิดา รวม 2 พระองค์ อยู่ในราชตระกูล ณ เชียงใหม่ มีพระนามตามลำดับ ดังนี้
แม่เจ้าอุษามหาเทวี
ใน แม่เจ้าอุษามหาเทวี (มีราชธิดา 2)
- แม่เจ้าเทพไกรสรราชเทวี - ราชเทวีใน พระเจ้าอินทวิชยานนท์ พระเจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ องค์ที่ 7 และทรงเป็น พระราชชนนีใน พระราชชายา เจ้าดารารัศมี ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
- เจ้าหญิงอุบลวรรณา - พระราชชนนีของเจ้ากรรณิการ์ พระอัยยิกา (เจ้าย่า) ใน เจ้าหญิงศิริมา ณ เชียงใหม่ พระชายาใน พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าดิลกนพรัฐ กรมหมื่นสรรควิสัยนรบดี
ราชกรณียกิจ
พระเจ้ากาวิโลรสสุริยวงศ์ ทรงปกครองนครเชียงใหม่ และทำนุบำรุงศาสนาอย่างสม่ำเสมอ ทั้งยังทรงจัดสร้างระฆังชุดใหญ่ ถวายแด่วัดพระบรมธาตุดอยสุเทพ ในด้านการปกครองทรงเข้มแข็งเป็นที่เกรงขาม แม้แต่สยามประเทศ ก็ยังมิอาจล่วงเกินกิจการภายในของนครเชียงใหม่ได้ แต่พระเจ้ากาวิโรรสฯ ก็มิได้ทรงโปรดให้มีการเผยแพร่ศาสนาอื่น เข้ามาในนครเชียงใหม่ และได้ทรงสั่งประหารชีวิตคริสเตียน จำนวน 2 คน ในปี พ.ศ. 2411
อ้างอิง
- ↑ รุ่งพงษ์ ชัยนาม. ประวัติศาสตร์ล้านนา : ประวัติศาสตร์ไทยที่คนไทยไม่ค่อยมีโกาสได้ศึกษา. มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช
แหล่งข้อมูลอื่น
- ปราณี ศิริธร ณ พัทลุง. เพ็ชร์ล้านนา. (ครั้งที่ 2) เชียงใหม่ :ผู้จัดการ ศูนย์ภาคเหนือ, 2538.
- เจ้าวงศ์สัก ณ เชียงใหม่, คณะทายาทสายสกุล ณ เชียงใหม่. เจ้าหลวงเชียงใหม่. กรุงเทพฯ: อมรินทร์พริ้นติ้ง แอนด์ พับลิชชิ่ง จำกัด (มหาชน), 2539.
- นงเยาว์ กาญจนจารี. ดารารัศมี : พระประวัติพระราชชายา เจ้าดารารัศมี. เชียงใหม่ :สุริวงศ์บุ๊คเซนเตอร์, 2539.
- คัมภีร์ คัมภีรญาณนนท์, นาวาอากาศเอก. เจ้านายฝ่ายเหนือ. [1]
ก่อนหน้า | พระเจ้ากาวิโลรสสุริยวงศ์ | ถัดไป | ||
---|---|---|---|---|
พระเจ้ามโหตรประเทศ | เจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ (พ.ศ. 2399 - พ.ศ. 2413) |
พระเจ้าอินทวิชยานนท์ |