ข้ามไปเนื้อหา

โพรทิสต์

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
โพรทิสต์
ช่วงเวลาที่มีชีวิตอยู่: กลางยุคแพลีโอโพรเทอโรโซอิก – ปัจจุบัน 2100-0 mya
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
โดเมน: Eukaryota
อาณาจักร: Protista*
Haeckel, 1866
ไฟลัมทั่วไป
อื่น ๆ; จำแนกชั้นต่างกันไป

โพรทิสต์ (อังกฤษ: protist มาจากคำในภาษากรีกว่า protiston แปลว่า สิ่งแรกสุด) หมายถึงจุลชีพยูแคริโอตหลากหลายกลุ่มใหญ่กลุ่มหนึ่ง ในอดีตกลุ่มโพรทิสต์มีสถานะเป็นอาณาจักร โพรทิสตา (อังกฤษ: Protista) ซึ่งรวมสิ่งมีชีวิตเซลล์เดียวที่ไม่สามารถจัดประเภทลงอาณาจักรอื่นได้เลย ซึ่งต่อมาก็ถูกคัดค้านในอนุกรมวิธานสมัยใหม่ [1] มันอาจพิจารณาได้ว่าเป็นการรวมกลุ่มอย่างหลวม ๆ ของสิ่งมีชีวิต 30-40 ไฟลัมที่ผสมผสานกันต่าง ๆ นานาในเรื่องภาวะโภชนาการ กลไกของการเคลื่อนไหวเอง ผนังที่ห่อหุ้มเซลล์ และวงจรชีวิต [2]

คำศัพท์ โพรทิสตา ถูกใช้เป็นครั้งแรกโดย แอร์นสท์ เฮคเคิล (Ernst Haeckel) เมื่อ ค.ศ. 1866 โพรทิสต์ดั้งเดิมจัดประเภทเป็นกลุ่ม ๆ ตามความคล้ายของอาณาจักร "ที่สูงกว่า" เป็นต้นว่า สิ่งมีชีวิตเซลล์เดียวที่คล้ายสัตว์เรียกว่าโพรโทซัว (protozoa) ที่คล้ายพืชเรียกว่าโพรโทไฟตา (protophyta; คือสาหร่ายเซลล์เดียวเป็นส่วนมาก) และที่คล้ายเห็ดราเรียกว่าราเมือกและราน้ำ ต่อมาการจัดประเภทดังกล่าวถูกแทนที่ด้วยการจำแนกทางชีววิทยาโดยใช้พื้นฐานของวิวัฒนาการชาติพันธุ์ (ความสัมพันธ์ในวิวัฒนาการระหว่างสิ่งมีชีวิต) อย่างไรก็ตาม ศัพท์คำนี้ก็ยังคงใช้เรียกอย่างไม่เป็นทางการเพื่ออธิบายสัณฐานวิทยาและนิเวศวิทยาของโพรทิสต์ต่าง ๆ

โพรทิสต์อาศัยอยู่ในสภาวะแวดล้อมใดก็ได้เกือบทั้งหมดที่มีน้ำในรูปของเหลว โพรทิสต์หลายชนิดเช่นสาหร่ายสามารถสังเคราะห์ด้วยแสงได้ และเป็นผู้ผลิตปฐมภูมิที่สำคัญยิ่งในระบบนิเวศ โดยเฉพาะอย่างยิ่งแพลงก์ตอนที่อาศัยอยู่ในมหาสมุทร ส่วนโพรทิสต์อื่น ๆ อย่างเช่นคิเนโทพลาสติด (Kinetoplastid) และเอพิคอมเพล็กซา (Apicomplexa) ก่อให้เกิดโรคร้ายแรงในมนุษย์เช่นมาลาเรียและโรคเหงาหลับ

อ้างอิง

[แก้]
  1. Simonite T (November 2005). "Protists push animals aside in rule revamp". Nature. 438 (7064): 8–9. doi:10.1038/438008b. PMID 16267517.
  2. Harper, David; Benton, Michael (2009). Introduction to Paleobiology and the Fossil Record. Wiley-Blackwell. p. 207. ISBN 1-4051-4157-3.{{cite book}}: CS1 maint: multiple names: authors list (ลิงก์)