เนื้อทราย

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
เนื้อทราย
สถานะการอนุรักษ์
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร: Animalia
ไฟลัม: Chordata
ชั้น: Mammalia
อันดับ: Artiodactyla
วงศ์: Cervidae
วงศ์ย่อย: Cervinae
สกุล: Hyelaphus
สปีชีส์: A.  porcinus
ชื่อทวินาม
Axis porcinus
(Zimmermann, 1780)
ชื่อพ้อง
  • megaloceros porcinus
  • Axis porcinus

เนื้อทราย ทราย หรือ ตามะแน (ชื่อวิทยาศาสตร์: Axis porcinus) เป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมจำพวกกวางชนิดหนึ่ง มีรูปร่างอ้วนป้อม ขาสั้น เนื้อทรายจะมีสีขนเปลี่ยนไปตามสภาพภูมิอากาศ

ลักษณะ[แก้]

โดยปกติจะมีสีน้ำตาลเข้มในฤดูหนาว สีเทาในฤดูร้อน ลูกเนื้อทรายเมื่อแรกเกิดจะมีจุดสีขาวตามลำตัว เมื่อโตขึ้นจึงจางหายไป บริเวณช่วงท้องมีสีอ่อนกว่าลำตัว ขนสั้นมีปลายขนสีขาว มีแถบสีเข้มพาดตามหน้าผาก มีเขาเฉพาะเพศผู้ ลักษณะเขาคล้ายกวางป่า มีความยาวลำตัวและหัว 140–150 เซนติเมตร ความยาวหาง 17.5–21 เซนติเมตร ความสูงจากพื้นดินถึงหัวไหล่ 65–72 เซนติเมตร น้ำหนักประมาณ 70–110 กิโลกรัม

ถิ่นที่อยู่[แก้]

มีการกระจายพันธุ์ตั้งแต่ภาคเหนือของอินเดีย, เนปาล, ศรีลังกา, ภูฏาน, บังกลาเทศ, พม่า, ภาคใต้ของจีน, ไทย, ลาว, พม่า, กัมพูชา, เวียดนาม, หมู่เกาะกาลาเมียนในฟิลิปปินส์ และเกาะบาเวอันในอินโดนีเซีย

มักอาศัยอยู่ในบริเวณที่ราบต่ำที่น้ำท่วมถึง ออกหากินในเวลากลางคืน มีประสาทสัมผัสในการดมกลิ่นและฟังเสียงดีเยี่ยม แม่เนื้อทรายสามารถจดจำลูกตัวเองได้โดยการดมกลิ่น เมื่อพบศัตรูจะวิ่งหนีไม่กระโดดเหมือนเก้งและกวาง โดยปกติจะอาศัยอยู่ตามลำพัง แต่ในฤดูผสมพันธุ์ ราวเดือนกันยายนตุลาคม อาจหากินเป็นฝูงเล็ก ๆ ได้ ราว 12 ตัว ตั้งท้องประมาณ 8 เดือน วัยเจริญพันธุ์อยู่ที่ 2 ปี ออกลูกครั้งละ 1 ตัว ในสถานที่เลี้ยงมีอายุราว 10–15 ปี

สัตว์สงวน[แก้]

เนื้อทราย เคยเป็นสัตว์ป่าสงวนในพระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พ.ศ. 2503[2] และถูกถอดชื่อออกเป็นสัตว์ป่าคุ้มครองประเภทที่ 1 ในพระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พ.ศ. 2535 เนื่องจากสามารถเพาะขยายพันธุ์ได้ในปริมาณที่มากจำนวนหนึ่ง แต่สถานะในธรรมชาติในประเทศไทย เชื่อว่าในปัจจุบันเหลือเพียง 2 แห่งเท่านั้น คือ ห้วยขาแข้ง และเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าภูเขียว จังหวัดชัยภูมิ โดยเฉพาะที่ภูเขียว เป็นสถานที่ที่มีเนื้อทรายอยู่มากที่สุด จากการเพาะขยายพันธุ์และสืบพันธุ์เองตามธรรมชาติจากพ่อแม่พันธุ์ที่เกิดจากการเพาะโดยมนุษย์ที่ถูกปล่อย

เนื้อทรายตามคติของคนไทย ถือว่าเป็นสัตว์ที่มีนัยน์ตาสวย จึงมีคำเปรียบเปรยว่า "ตาสวยดังเนื้อทราย"

เนื้อทรายยังมีชื่อเรียกอื่น ๆ อีก เช่น "กวางแขม", "ลำโอง" และ "กวางทราย"[3]

หมายเหตุ: เดิมเนื้อทรายเคยถูกแบ่งออกได้เป็น 2 ชนิดย่อย คือ เนื้อทรายอินเดีย (Hyelaphus porcinus porcinus) และเนื้อทรายอินโดจีน (Hyelaphus porcinus annamiticus) แต่ปัจจุบันเห็นว่าควรแยกออกมาเป็นชนิดต่างหาก[4]

ชนิดย่อย[แก้]

เนื้อทรายมีชนิดย่อยสองชนิด คือ Hyelaphus porcinus porcinus อาศัยอยู่ตามที่ราบอินโด-คงคาของประเทศปากีสถาน ภาคเหนือของอินเดีย เนปาล ตะวันตกเฉียงใต้ของยูนนาน จนถึงตะวันตกของประเทศไทย อีกชนิดย่อยหนึ่งคือ Hyelaphus porcinus annamiticus พบในตะวันออกและอีสานตอนใต้ของประเทศไทย ลาว กัมพูชา ส่วนเนื้อทรายในศรีลังกา ออสเตรเลีย และสหรัฐ เป็นสัตว์ที่มนุษย์นำเข้าไปปล่อย

ระเบียงภาพ[แก้]

อ้างอิง[แก้]

  1. Timmins, R.J., Duckworth, J.W., Samba Kumar, N., Anwarul Islam, Md., Sagar Baral, H., Long, B. & Maxwell, A. (2008).Axis porcinus In: IUCN 2008. IUCN Red List of Threatened Species. Downloaded on 8 April 2009. Database entry includes a brief justification of why this species is of endangered.
  2. ราชกิจจานุเบกษา. พระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พ.ศ. ๒๕๐๓. เล่ม 77 ตอนที่ 108 หน้า 1085. วันที่ 27 ธันวาคม 2503.
  3. ราชบัณฑิตยสถาน. พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2525. กรุงเทพฯ : อักษรเจริญทัศน์, 2539. 972 หน้า. หน้า 65. ISBN 974-8122-79-4
  4. Ungulate Taxonomy – A new perspective from Groves and Grubb (2011). ultimateungulate.com

แหล่งข้อมูลอื่น[แก้]

  • ข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับ Hyelaphus porcinus ที่วิกิสปีชีส์