ข้ามไปเนื้อหา

หม่อมเจ้าประสงค์สม บริพัตร

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
หม่อมเจ้าประสงค์สม บริพัตร
หม่อมเจ้า ชั้น 4
ประสูติ12 ธันวาคม พ.ศ. 2429
สิ้นชีพตักษัย21 มิถุนายน พ.ศ. 2499 (69 ปี)
สวามีสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต
พระบุตร
ราชสกุลไชยันต์ (ประสูติ)
บริพัตร (เสกสมรส)
ราชวงศ์จักรี
พระบิดาพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นมหิศรราชหฤทัย
พระมารดาหม่อมกลีบ ไชยันต์ ณ อยุธยา

หม่อมเจ้าประสงค์สม บริพัตร (ราชสกุลเดิม: ไชยันต์; 12 ธันวาคม พ.ศ. 2429 – 21 มิถุนายน พ.ศ. 2499) พระชายาในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต

พระประวัติ

[แก้]

หม่อมเจ้าประสงค์สม บริพัตร ประสูติเมื่อวันที่ 12 ธันวาคม พ.ศ. 2429 เป็นพระธิดาของพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นมหิศรราชหฤทัย กับหม่อมกลีบ ไชยันต์ ณ อยุธยา (สกุลเดิม ฌูกะวิโรจน์) มีพระพี่น้องร่วมพระมารดาคือ

เสกสมรส

[แก้]

หม่อมเจ้าประสงค์สม เสกสมรสกับสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต พระราชโอรสในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว กับสมเด็จพระปิตุจฉาเจ้า สุขุมาลมารศรี พระอัครราชเทวี ซึ่งหม่อมเจ้าประสงค์สมเป็นหนึ่งในหม่อมเจ้าหญิงที่สมเด็จพระปิตุจฉาเจ้า สุขุมาลมารศรี พระอัครราชเทวี ทรงเตรียมไว้สำหรับพระราชโอรสทรงเลือกที่จะเสกสมรส[1]

หม่อมเจ้าประสงค์สม มีโอรสและธิดาแปดพระองค์ ซึ่งห้าพระองค์แรกล้วนมีฐานันดรศักดิ์เป็น หม่อมเจ้า ตั้งแต่ประสูติ ครั้นในปี พ.ศ. 2453 พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงมีพระบรมราชโองการ โปรดเกล้าฯ ให้ยกพระบุตรของสมเด็จฯ เจ้าฟ้ากรมพระนครสวรรค์วรพินิตที่ประสูติแต่หม่อมเจ้าประสงค์สมเป็น พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้า ทั้งสาย[2] มีพระนามดังนี้

  1. พระเจ้าวรวงศ์เธอ กรมหมื่นนครสวรรค์ศักดิพินิต (5 ธันวาคม พ.ศ. 2447 – 15 กันยายน พ.ศ. 2502) เสกสมรสกับหม่อมราชวงศ์พันธุ์ทิพย์ บริพัตร (ราชสกุลเดิม เทวกุล) มีพระธิดาองค์เดียว
  2. พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าศิริรัตนบุษบง (4 มกราคม พ.ศ. 2449 – 6 กรกฎาคม พ.ศ. 2533) เสกสมรสกับหม่อมเจ้าอาชวดิศ ดิศกุล มีพระโอรสบุญธรรมคนเดียว
  3. พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสุทธวงษวิจิตร (16 มีนาคม พ.ศ. 2450 – 20 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2546)
  4. พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าพิสิฐสบสมัย (21 กันยายน พ.ศ. 2451 – 23 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2517) เสกสมรสกับหม่อมเจ้าโกลิต กิติยากร มีพระธิดาคนเดียว
  5. พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจุไรรัตนศิริมาน (21 ธันวาคม พ.ศ. 2452 – 24 พฤศจิกายน พ.ศ. 2543) เสกสมรสกับ พลตรี หม่อมเจ้าฉัตรมงคล โสณกุล มีพระโอรสและพระธิดาสี่คน
  6. พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจันทรกานตมณี (24 กันยายน พ.ศ. 2455 – 30 ธันวาคม พ.ศ. 2520) เสกสมรสกับหม่อมเจ้าอรชุนชิษณุ สวัสดิวัตน์ มีพระโอรสและพระธิดาสองคน
  7. พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าน้อง (12 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2462 – 4 ธันวาคม พ.ศ. 2462)
  8. พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าปรียชาติสุขุมพันธุ์ (4 มิถุนายน พ.ศ. 2463 – 29 พฤษภาคม พ.ศ. 2465)

สิ้นชีพิตักษัย

[แก้]

หม่อมเจ้าประสงค์สม บริพัตร สิ้นชีพิตักษัยเมื่อวันที่ 21 มิถุนายน พ.ศ. 2499 สิริชันษา 69 ปี สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ในขณะนั้น (เนื่องจากพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตรทรงผนวชอยู่) เสด็จพระราชดำเนินไปในการพระราชทานเพลิงศพ ณ วัดเทพศิรินทราวาสราชวรวิหาร ในโอกาสนี้ พระภิกษุ พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร เสด็จพระราชดำเนินมาในงานนี้ด้วย

งานนิพนธ์

[แก้]
  • บันทึกความทรงจำบางเรื่องของหม่อมเจ้าหญิงประสงค์สม บริพัตร ในสมเด็จเจ้าฟ้ากรมพระนครสวรรค์วรพินิต (พ.ศ. 2499)[3]

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

[แก้]

พงศาวลี

[แก้]

อ้างอิง

[แก้]
  1. ศันสนีย์ วีระศิลป์ชัย. หอมติดกระดาน. กรุงเทพฯ : มติชน, 2553, หน้า 178
  2. "ประกาศ ยกพระวรวงษ์เธอ เป็นพระเจ้าวรวงษ์เธอ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 27 (1ก): 99. 8 มกราคม พ.ศ. 2453. {{cite journal}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |date= (help)
  3. ประสมสงค์ บริพัตร, หม่อมเจ้า. บันทึกความทรงจำบางเรื่องของหม่อมเจ้าหญิงประสงค์สม บริพัตร ในสมเด็จเจ้าฟ้ากรมพระนครสวรรค์วรพินิต. พิมพ์เป็นอนุสรณ์ในงานเมรุ ณ สุสานหลวง วัดเทพศิรินทราวาส วันที่ 3 พฤศจิกายน พ.ศ. 2499. พระนคร : โรงพิมพ์พระจันทร์, 2499
  4. "พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 67 (25): 1806. 2 พฤษภาคม พ.ศ. 2493. {{cite journal}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |date= (help)
  5. "พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์รัชกาลปัจจุบันฝ่ายใน" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 25 (39): 1153. 27 ธันวาคม พ.ศ. 2451. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2011-11-20. สืบค้นเมื่อ 2014-10-20. {{cite journal}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |date= (help)
  6. "พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ฝ่ายใน" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 43 (0ง): 3114. 26 พฤศจิกายน พ.ศ. 2465. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2011-11-20. สืบค้นเมื่อ 2014-10-20. {{cite journal}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |date= (help)