วัดวรโพธิ์

วัดวรโพธิ์
ที่ตั้ง	ตำบลท่าวาสุกรี อำเภอพระนครศรีอยุธยา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
ประเภท	วัดราษฎร์
นิกาย	มหานิกาย
เจ้าอาวาส	พระอธิการสุเจริญ ธัมมรโต
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมพระพุทธศาสนา

วัดวรโพธิ์ โบราณสถานประเภทวัดในสังกัดคณะสงฆ์ มหานิกาย ตั้งอยู่ที่ ตำบลท่าวาสุกรี อำเภอพระนครศรีอยุธยา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ตั้งอยู่ตรงข้ามกับ วัดโลกยสุธาราม และ วัดวรเชษฐาราม

ประวัติ

วัดวรโพธิ์สร้างในสมัยกรุงศรีอยุธยาตอนต้นไม่ปรากฏนามผู้สร้าง มีชื่อเดิมว่า วัดระฆัง เป็นที่ประทับของสมเด็จพระสังฆราชในสมัยกรุงศรีอยุธยา ต่อมาวัดระฆังได้ปรากฏชื่อในพระราชพงศาวดารว่า พระศรีศิลป์ ได้ผนวชอยู่ที่วัดระฆังแห่งนี้จนได้รับพระราชทานสมณศักดิ์ พระพิมลธรรมอนันตปรีชา ในภายหลังได้ลาผนวชมาขึ้นครองสิริราชสมบัติเป็นสมเด็จพระเจ้าทรงธรรม

ต่อมาในช่วงปลายสมัยกรุงศรีอยุธยา วัดระฆังได้ปรากฏชื่อในพระราชพงศาวดารอีกครั้งในรัชสมัยสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ ประมาณ พ.ศ. 2295–2296 เมื่อคณะสมณทูตที่เดินทางไปเผยแพร่พระพุทธศาสนาที่ลังกาได้นำต้นพระศรีมหาโพธิ์กลับมาปลูกที่วัดระฆังพร้อมกับได้มีการเปลี่ยนชื่อเป็นวัดวรโพธิ์ ต่อมาเมื่อปี พ.ศ. 2300 สมเด็จพระเจ้าอุทุมพรขณะดำรงพระราชอิสริยยศเป็นกรมพระราชวังบวรสถานมงคล พระปรางค์มหาธาตุวัดวรโพธิ์หักลง สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศจึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สมเด็จกรมพระราชวังบวรสถานมงคล เป็นแม่กองในการบูรณะพระมหาธาตุ

โบราณสถาน

โบราณสถานภายในวัดประกอบด้วยพระปรางค์ประธาน ซึ่งปัจจุบันเหลือเพียงแต่ซากฐาน ปรางค์ล้อมรอบด้วยระเบียงคดรูปสี่เหลี่ยม มีบันไดขึ้นสู่องค์เรือนธาตุทั้งสี่ด้าน ลักษณะการก่อบัวของฐานปรางค์มีการเล่นระดับแบบที่ปรากฏในแถบล้านนา ปรางค์องค์นี้น่าจะสร้างขึ้นในสมัยอยุธยาตอนกลาง ซึ่งเป็นระยะเวลาที่ศิลปะล้านนาได้แพร่หลายเข้ามาสู่อยุธยามากขึ้น และน่าจะเป็นเวลาเดียวกับการสร้างวิหารสมัยแรก ที่อยู่ภายใต้วิหารสมัยอยุธยาตอนปลายในปัจจุบัน

พระวิหารและพระเจดีย์เหลี่ยม ซึ่งเหลือแต่ซาก พระวิหารที่ประดิษฐานรอยพระพุทธบาทจำลอง พระพุทธรูปปางมารวิชัยกลางแจ้ง ทางด้านทิศเหนือของวัดนี้เป็นที่ตั้งของแท่นพระศรีมหาโพธิ์ ซึ่งสันนิษฐานว่าน่าจะสร้างขึ้นในรัชกาลสมเด็จพระเจ้าปราสาททองเพื่อทรงปลูกพระศรีมหาโพธิ์ที่นำมาจากลังกา