วัดนาคตหลวง

วัดนาคตหลวง
ที่ตั้ง	ตำบลป่าตัน อำเภอแม่ทะ จังหวัดลำปาง
ประเภท	วัดราษฎร์
นิกาย	มหานิกาย
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมพระพุทธศาสนา

วัดนาคตหลวง เป็นวัดราษฎร์สังกัดคณะสงฆ์ฝ่ายมหานิกาย ตั้งอยู่ในตำบลป่าตัน อำเภอแม่ทะ จังหวัดลำปาง

วัดนาคตหลวงสร้างขึ้นโดยครูบาทนันชัย ราว พ.ศ. 2359 ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมาเมื่อ พ.ศ. 2480 กรมศิลปากรได้ขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถานแห่งชาติในราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ 97 ตอนที่ 163 ลงวันที่ 21 ตุลาคม พ.ศ. 2523

อาคารเสนาสนะที่สำคัญ ได้แก่ วิหารศิลปะล้านนาสร้างมาตั้งแต่วันที่ 29 พฤษภาคม พ.ศ. 2401 และได้ทำการบูรณะครั้งใหญ่ เมื่อ พ.ศ. 2472 เป็นวิหารทรงต่ำ หลังคาทรงจั่ว หน้าจั่วประดับตกแต่งด้วยปูนปั้นหางวันนาคสดุ้งติดกระจกสี และยอดจั่วประดับด้วยช่อฟ้าใบระกาทุกจั่ว สันจั่วหลังคาด้านบนยอดสุดประดับตกแต่งด้วยปราสาทเฟื้องมีรูปหน้าเป็นสิงห์ตัวเป็นนกยวนยัง คั่นกลางด้วยมณฑป และมีฉัตรปักอยู่ทั้งสาม ทางเข้าหน้าราวบันไดทางขึ้นประดับด้วยรูปปั้นตัวสิงห์หน้านาง และมีรูปปั้นสิงห์อยู่ 2 ข้าง หน้าวิหาร ในวิหารมีเสาไม้สี่เหลี่ยม มีค้ำยัน นาคขะตัน เป็นไม้แกะสลักรูปนาค ยักษ์ มีบุษบกธรรมาสน์ตั้งอยู่ฝั่งซ้ายมืออยู่ 1 หลัง พระประธานประดิษฐานอยู่บนฐานชุกชีปูนปั้นประดับลวดลายลวดตะกั่วติดกระจกสี ผนังด้านหลังพระประธานเขียนสีลวดลายพระจันทร์พระอาทิตย์และเทวดาถือฉัตร มีลวดลายต้นโพธิ์และใบโพธิ์อยู่หลังเศียรพระประธาน ด้านหน้าประดับด้วยหงส์มียอดเครื่องสูง มีสัตตภัณฑ์เชิงเทียนไม้ประดับไว้ด้านล่าง

วิหารอีกหลังยังมี ภาพเขียนตุงค่าว หรือ พระบฏ วาดเรื่องราวของมหาเวสสันดรชาดก มี 13 กัณฑ์ 20 ภาพ รวมความยาวได้ 24 เมตร กว้างประมาณ 80 เซนติเมตร เขียนด้วยสีฝุ่น เป็นศิลปะรัตนโกสินทร์ผสมผสานกับศิลปะพม่า ภาพเขียนมีจารึกบนภาพเรียกผ้าผืนนี้ว่า ผ้าค่าวเวสสันดร และจารึกไว้ว่าเป็นภาพที่เขียนขึ้นเมื่อจุลศักราช 1221 (พ.ศ. 2442)