ฟุตซอล

ฟุตซอล

การแข่งขันฟุตซอลระหว่างทีมชาติอาร์เจนตินากับทีมชาติบราซิลใน ค.ศ. 2007
สมาพันธ์สูงสุด	สหพันธ์ฟุตบอลนานาชาติ
ลักษณะเฉพาะ
การปะทะ	ใช่
ผู้เล่นในทีม	ทีมละ 5 คน
หมวดหมู่	ในร่ม
อุปกรณ์	ลูกฟุตซอล
สถานที่	สนามฟุตซอล
จัดแข่งขัน
โอลิมปิก	ไม่ (ยกเว้นโอลิมปิกเยาวชน 2018)
พาราลิมปิก	ไม่

ฟุตซอล (อังกฤษ: futsal) ลักษณะการเล่นเหมือนฟุตบอล แต่เป็นการเล่นในร่ม โดยสหพันธ์ฟุตบอลระหว่างประเทศ (ฟีฟ่า) เป็นองค์กรที่ควบคุมการเล่นฟุตซอลทั่วโลก ชื่อ ฟุตซอล มาจากวลีในภาษาโปรตุเกสว่า ฟูตึบอลดึซาเลา (futebol de salão) และในภาษาสเปนว่า ฟุตโบลซาลา (fútbol sala) ซึ่งวลีทั้งสองหมายถึง "ฟุตบอลที่เล่นในห้อง"

การเล่นฟุตซอลจะแบ่งออกเป็นสองทีม โดยแต่ละทีมมีทั้งหมด 5 คน รวมผู้รักษาประตูข้างละ 1 คน ลูกบอลที่ใช้เล่นจะมีขนาดเล็กกว่าลูกฟุตบอลทั่วไป และจะหนักกว่า

ประวัติ

คำว่า ฟุตซอล มีรากศัพท์มาจากภาษาสเปนหรือโปรตุเกส ที่ว่า FUTbol หรือ FUTebol และภาษาสเปนหรือฝรั่งเศสเรียกคำว่า Indoor เป็นคำว่า SALa เมื่อนำมารวมกันจึงกลายเป็นคำว่า ฟุตซอล

กีฬาฟุตซอลถือกำเนิดขึ้นในประเทศแคนาดาเมื่อ ค.ศ. 1854 เนื่องจากเมื่อย่างเข้าหน้าหนาว หิมะตกคลุมทั่วบริเวณ ทำให้นักกีฬาไม่สามารถเล่นกีฬาฟุตบอลกลางแจ้งได้ จึงหันมาเล่นฟุตบอลในร่ม โดยใช้โรงยิมบาสเกตบอลเป็นสนามแข่ง ทำให้ช่วงนั้นเรียกกีฬาฟุตซอลว่า Indoor soccer (อินดอร์ซอคเกอร์) หรือ five a side soccer

ค.ศ. 1930 ฮวน คาร์ลอส เซอเรียนี (Juan Carlos Ceriani)จากเมืองมอนเตวิเดโอ ประเทศอุรุกวัย ได้นำกีฬาฟุตซอลไปใช้ในสมาคม YMCA (Young Man's Christian Association) โดยใช้สนามบาสเกตบอลในการเล่นทั้งภายในและภายนอกอาคาร ทำให้กีฬา Indoor soccer ได้รับความนิยมมากขึ้นเรื่อย ๆ

ค.ศ. 1932 โรเจอร์ เกรน ได้บัญญัติกฎเพื่อใช้เป็นมาตรฐานควบคุมกีฬาชนิดนี้ และใช้มาจนถึงทุกวันนี้ หลังจากนั้นไม่นาน กีฬาชนิดนี้ก็แพร่หลายไปทั่วโลก เป็นที่นิยมทั่วทั้งทวีปอเมริกาใต้ ทวีปยุโรป และแพร่กระจายไปทั่วโลก

ค.ศ. 1965 มีการจัดการแข่งขันฟุตซอลนานาชาติเป็นครั้งแรก และประเทศปารากวัยก็เป็นทีมชนะเลิศ ต่อจากนั้นก็มีการจัดแข่งขันในระดับนานาชาติมาเรื่อย ๆ จนกระทั่งปี ค.ศ. 1982 มีการจัดฟุตซอลชิงแชมป์โลกขึ้นที่ประเทศบราซิล และเจ้าภาพเองก็เป็นฝ่ายได้รับชัยชนะไป จึงมีการจัดการแข่งขันอย่างไม่เป็นทางการอีก 2 ครั้ง ในปี ค.ศ. 1985 และ ค.ศ. 1988 ที่มีประเทศสเปนและออสเตรเลียเป็นเจ้าภาพ จนกระทั่งปี ค.ศ. 1989 สหพันธ์ฟุตบอลนานาชาติ ได้เข้ามาดูแลจัดการการแข่งขันฟุตซอลชิงแชมป์โลกอย่างเป็นทางการ

กติกา

สนามฟุตซอล

ลูกฟุตซอล

ในกีฬาฟุตซอลมีกติกาสากลทั้งหมด 18 ข้อ หลักที่มีการใช้ในฟุตซอลทั่วโลก สนามแข่งขันต้องเป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า ความยาวเส้นข้างต้องยาวกว่าความยาวเส้นประตู โดยสนามมีความยาวต่ำสุด 25 เมตร สูงสุด 42 เมตร ความกว้างต่ำสุด 16 เมตร สูงสุด 25 เมตร

ลูกบอลต้องเป็นทรงกลม ทำด้วยหนังหรือวัสดุอื่น ๆ เส้นรอบวง ไม่น้อยกว่า 62 เซนติเมตร แต่ไม่เกิน 64 เซนติเมตร ขณะการแข่งขัน ลูกบอลต้องมีความดันลม ไม่น้อยกว่า 400 กรัม ไม่มากกว่า 440 กรัม ความดันลมของลูกบอลจะอยู่ผ่านเส้นประตูระหว่างเสาประตูใต้คานประตู แต่ต้องไม่มีการทำผิดกติกาโดยทีมที่ทำประตู ผู้รักษาประตูไม่สามารถทำประตูได้ด้วยมือแต่ทำด้วยการเตะได้ และผู้เล่นฝ่ายรุกไม่สามารถทำประตูได้ด้วยแขน

สรุปกติกา

ความยาวสนาม

เล็กสุด 25 x 16 เมตร ใหญ่สุด 42 x 25 เมตร

ลูกบอล

การแข่งขันรุ่นอายุมากกว่า 13 ปี ใช้ลูกบอลไซต์ 4 มีขนาดก่อนเริ่มเกมคือ เส้นรอบวงยาว 62–64 ซม. น้ำหนักระหว่าง 400–440 กรัม

การแข่งขันรุ่นอายุ 9-13 ปี ใช้ลูกบอลไซต์ 3 มีขนาดก่อนเริ่มเกมคือ เส้นรอบวงยาว 56–59 ซม. น้ำหนักระหว่าง 350–380 กรัม

มาตราฐานลูกบอลคือ เมื่อปล่อยลูกบอลลงมาจากความสูง 2 เมตร การกระเด้งครั้งแรกต้องสูงไม่ต่ำกว่า 50 ซม. หรือมากกว่า 65 ซม.

น้ำหนักที่เหมาะสมควรอยู่ระหว่าง 390-490 กรัม ไม่ควรเบากว่า 380 กรัม และ ไม่ควรหนักกว่า 500 กรัม

ระยะเวลาการแข่งขัน

การแข่งขันมีทั้งหมด 2 ครึ่ง ครึ่งละ 20 นาที และระยะเวลาการแข่งขันแต่ละครึ่งอาจเพิ่มเวลาเตะลูกโทษ ณ จุดโทษ ส่วนการขอเวลานอกนั้น ทั้งสองทีมมีสิทธิขอเวลานอก 1 นาที ในแต่ละครึ่งเวลา

จำนวนผู้เล่น

ส่งผู้เล่นลงสนามทีมละ 5 คน โดยมีผู้รักษาประตู 1 คน ตำแหน่งอื่น 4 คน ในหนึ่งเกมสามารถใช้ผู้เล่นได้สูงสุด 12 คน ไม่มีโควต้าการเปลี่ยนตัวสามารถเปลี่ยนได้เรื่อย ๆ และต้องเปลี่ยนทันที

ชิงแชมป์โลก

ฟุตซอลทีมชาติบราซิลตั้งแถวก่อนเริ่มการแข่งขัน

บทความหลัก: ฟุตซอลชิงแชมป์โลก

การแข่งขันฟุตซอลชิงแชมป์โลกครั้งแรกจัดที่ประเทศเนเธอร์แลนด์ มีทีมที่ร่วมการแข่งขันทั้งสิ้น 16 ทีม ซึ่งทีมที่ได้แชมป์คือ ทีมชาติบราซิล ซึ่งชนะเนเธอร์แลนด์ 2–1 และตำแหน่งดาวยิงสูงสุดคือ Laszlo Zladany ทีมชาติฮังการี ทำได้ 7 ประตู

การแข่งขันฟุตซอลชิงแชมป์โลกครั้งที่ 2 จัดขึ้นที่ฮ่องกงใน ค.ศ. 1992 และบราซิลก็ได้แชมป์สมัยที่ 2 อย่างสวยงาม ด้วยการถล่มสหรัฐอเมริกา 4–1 ส่วนดาวซัลโวคือ Rajabi Shirazi ทำได้ 16 ประตู

การแข่งขันฟุตซอลชิงแชมป์โลกครั้งที่ 3 จัดที่ประเทศสเปนใน ค.ศ. 1996 ทีมชาติบราซิลก็ยังคงครองเจ้าสนามโต๊ะเล็กอีกครั้งด้วยการพิชิตสเปนเจ้าภาพ 6–4 และตำแหน่งดาวซัลโวคือ Manoel ทีมชาติบราซิล 14 ประตู

การแข่งขันฟุตซอลชิงแชมป์โลกครั้งที่ 4 จัดที่ประเทศกัวเตมาลา ค.ศ. 2000 ซึ่งในครั้งนี้ทีมชาติไทยได้ลงสังเวียนระดับโลกเป็นครั้งแรก ถึงแม้ว่าจะแพ้ทั้ง 3 นัดแต่ก็เป็นการชิมลางในระดับโลกได้เป็นอย่างดี และสเปนรองแชมป์เก่าก็กลับมาทวงแค้นด้วยการเอาชนะบราซิล 4–3 คว้าแชมป์ไปครองอย่างพลิกความคาดหมาย ส่วนดาวซัลโวคือ Manoel Tobias ทีมชาติบราซิล 19 ประตู

การแข่งขันฟุตซอลชิงแชมป์โลกครั้งที่ 5 ไทเป ค.ศ. 2004 ทีมชาติไทยก็ยังมีโอกาสมาโชว์ฝีเท้าอีกครั้ง และครั้งนี้ยังเก็บได้ 3 แต้ม ด้วยการชนะออสเตรเลีย 3–2 ส่วนแชมป์ตกเป็นของสเปนซึ่งเอาชนะอิตาลี 2–1

การแข่งขันฟุตซอลชิงแชมป์โลกครั้งที่ 6 จะจัดขึ้นที่ประเทศบราซิล ค.ศ. 2008 ทีมชาติไทยก็ได้เป็นหนึ่งในตัวแทนจากทวีปเอเชียได้เข้าแข่งขันในครั้งนี้ด้วย

ประเทศไทยเป็นเจ้าภาพฟุตซอลชิงแชมป์โลกครั้งที่ 7 ค.ศ. 2012 และประเทศโคลัมเบียได้เป็นเจ้าภาพฟุตซอลชิงแชมป์โลกครั้งที่ 8 ค.ศ. 2016

การแข่งขันฟุตซอล 5 คน ในประเทศไทย

ประเทศไทยได้มีการจัดการแข่งขันฟุตซอล 5 คน ขึ้นครั้งแรกในปี ค.ศ. 1997 ด้วยความร่วมมือจากหลาย ๆ ฝ่ายที่ช่วยกันผลักดันกีฬาชนิดนี้ให้ได้รับความนิยมมากขึ้น ไม่ว่าจะเป็นสมาคมฟุตบอลแห่งประเทศไทยในพระบรมราชูปถัมภ์ กรุงเทพมหานคร การกีฬาแห่งประเทศไทย และเดอะมอลล์ กรุ๊ป จำกัด ร่วมกันจัดการแข่งขันฟุตซอล 5 คน ในรายการ STAR IN DOOR SOCCER 1997 เมื่อวันที่ 12–21 กรกฎาคม 2540 ณ เดอะมอลล์ บางกะปิ โดยมี 12 ทีมสโมสรชั้นนำจากไทยแลนด์ลีกเข้าร่วมการแข่งขัน และทีมการท่าเรือแห่งประเทศไทยชนะเลิศ

ในปีต่อมาได้จัดการแข่งขันฟุตซอล 5 คน ขึ้นอีกเป็นครั้งที่ 2 ในครั้งนี้ ทีมกรุงเทพมหานครชนะแชมป์เก่าการท่าเรือแห่งประเทศไทย

ในปี ค.ศ. 2000 ได้มีการจัดการแข่งขันฟุตซอลขึ้นเป็นครั้งที่ 3 โดยมีการแข่งขันรอบคัดเลือกในแต่ละภาคเพื่อนำทีมชนะเลิศและรองชนะเลิศมาแข่งขันกับทีมสโมสรชั้นนำจากไทยลีก ในการแข่งขันฟุตซอลชิงชนะเลิศแห่งประเทศไทย จัดแข่ง ณ โรงเรียนเทคโนโลยีดอนบอสโกบ้านโป่ง

ซึ่งจากความสำเร็จในการแข่งขันครั้งนี้ทำให้กีฬาฟุตซอลเป็นที่นิยมมากยิ่งขึ้น

ต่อมาประเทศไทยได้มีโอกาสเป็นเจ้าภาพจัดการแข่งขันฟุตซอลชิงแชมป์เอเชีย และจากการแข่งขันดังกล่าวทำให้ประเทศไทยได้อันดับสามและได้สิทธิ์เดินทางไปแข่งขันฟุตซอลชิงแชมป์โลกรอบสุดท้าย ระหว่างวันที่ 18 พฤศจิกายน – 3 ธันวาคม ค.ศ. 2000 ณ ประเทศกัวเตมาลา

ในปัจจุบันฟุตซอล เป็นกีฬาที่ได้รับความนิยมและสนใจจากทุกเพศทุกวัย เนื่องจากเป็นเกมกีฬาที่ตื่นเต้น สนุกสนานในทุก ๆ วินาทีของการแข่งขัน และสามารถเล่นได้ตลอดปี ทุกสภาพอากาศ ทำให้ฟุตซอล กลายเป็นกีฬายอดนิยมรับสหัสวรรษใหม่นี้

อันดับโลก

วิธีคำนวณคะแนน

$P=P_{\text{Old}}+n(r-r_{e})$

ซึ่ง:

• P_Old: คะแนนก่อนการแข่งขัน
• n : ค่าสัมประสิทธิ์ความสำคัญ:
  • 70 สำหรับชิงแชมป์โลก
  • 60 สำหรับชิงภายในทวีปหรือชิงระหว่างทวีปที่สำคัญ
  • 50 สำหรับฟุตซอลโลกรอบคัดเลือกและทัวร์นาเมนต์สำคัญ
  • 40 สำหรับทัวร์นาเมนต์อื่นทั้งหมด
  • 30 สำหรับนัดกระชับมิตร
• r: ผลการแข่งขัน:
  • 1 สำหรับชนะในเวลาปกติหรือทดเวลาพิเศษ
  • 0.75 สำหรับการชนะในการดวลจุดโทษ
  • 0.5 สำหรับการเสมอหรือแพ้ในการดวลจุดโทษ
  • 0 สำหรับแพ้ในเวลาปกติหรือทดเวลาพิเศษ
• r_e : ผลการแข่งขันที่คาดหวัง:

$r_{e}={\frac {1}{10^{-dR/400}+1}}$

dR คือ ความต่างของคะแนนระหว่างทั้งสองทีม

ฟุตซอลชาย

อันดับโลก ณ วันที่ 4 เมษายน 2025
อันดับ	เปลี่ยนแปลง	ทีม	คะแนน
1		บราซิล	1655.54
2		โปรตุเกส	1549.51
3	1	สเปน	1530.82
4	1	อาร์เจนตินา	1518.65
5	1	อิหร่าน	1488.67
6	1	โมร็อกโก	1468.4
7	2	คาซัคสถาน	1439.09
8		รัสเซีย	1409.11
9		ยูเครน	1399.12
10		ฝรั่งเศส	1394.52
11		ไทย	1318.68
12		ปารากวัย	1267.33
13		ญี่ปุ่น	1267.21
14		จอร์เจีย	1250.42
15	2	โครเอเชีย	1247.6
16	2	อิตาลี	1244.36
17	2	เวเนซุเอลา	1228.03
18	2	เช็กเกีย	1215.93
19	3	โปแลนด์	1207.2
20	11	อาร์มีเนีย	1197.87
*เปลี่ยนแปลงจาก 11 ตุลาคม 2024
ดูอันดับเพิ่มเติมที่ FIFA.com

ฟุตซอลหญิง

อันดับโลก ณ วันที่ 4 เมษายน 2025
อันดับ	เปลี่ยนแปลง	ทีม	คะแนน
1		บราซิล	1417.65
2		สเปน	1338.84
3		โปรตุเกส	1283.81
4		อาร์เจนตินา	1211.76
5	1	ไทย	1201.61
6	2	อิตาลี	1190.48
7	2	โคลอมเบีย	1184.87
8	1	รัสเซีย	1172.11
9		อิหร่าน	1153.17
10		ญี่ปุ่น	1139.54
11		เวียดนาม	1135.7
12		ปารากวัย	1110.61
13		ยูเครน	1094.88
14	2	โปแลนด์	1087.49
15	4	อุรุกวัย	1078.24
16	1	ฟินแลนด์	1068.38
17	7	อินโดนีเซีย	1064.15
18	7	จีนไทเป	1055.51
19	5	นิวซีแลนด์	1054.88
20	2	สวีเดน	1044.36
*เปลี่ยนแปลงจาก 11 ตุลาคม 2024
ดูอันดับเพิ่มเติมที่ FIFA.com

ดูเพิ่ม

• ฟุตบอล
• ฟุตซอลชิงแชมป์โลก
• ฟุตซอลผู้พิการทางสมองชิงแชมป์โลก
• กติกาฟุตซอล 18 ข้อ เก็บถาวร 2023-09-30 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน

อ้างอิง

• ข้อมูล ฟุตซอล เก็บถาวร 2006-12-13 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน จาก สำนักพัฒนาการกีฬา กระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา
• ข้อมูล ฟุตซอล จาก คอลัมน์รู้ไปโม้ด
• โดยFifa.com เก็บถาวร 2007-04-09 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน