หงสาวดีมิบะยา
| หงสาวดีมิบะยา ဟံသာဝတီ မိဖုရား | |
|---|---|
| อัตรมเหสีแห่งพม่า | |
| ดำรงพระยศ | 10 พฤศจิกายน ค.ศ. 1581 – 19 ธันวาคม [ตามปฎิทินเก่า: 9 ธันวาคม] 1599 |
| ก่อนหน้า | พระนางจันทาเทวี |
| ถัดไป | พระนางสิริมหาธัมมราชาธิบดีเทวี |
| ประสูติ | ป. ค.ศ. 1536 ป. 898 ME ตองอู |
| สวรรคต | มิถุนายน ค.ศ. 1606 วันที่ 1 เดือนวาโซ 968 ME ตองอู |
| คู่อภิเษก | พระเจ้านันทบุเรง |
| พระราชบุตร | 1. Thakin Gyi[1] 2. Min Htwe (พระราชธิดา) 3. มังกยอชวา 4. พระนางคีนมะน่อง (พระราชธิดา) 5. Khin Pu (พระราชธิดา) 6. มังรายกะยอฉะวาที่ 2 7. ตะโดธรรมราชาที่ 3 |
| ราชวงศ์ | ตองอู |
| พระราชบิดา | พระเจ้าตะเบ็งชะเวตี้ |
| พระราชมารดา | พระนางธัมมเทวี? |
| ศาสนา | พุทธเถรวาท |
หงสาวดีมิบะยา[note 1] (พม่า: ဟံသာဝတီ မိဖုရား, ออกเสียง: [hàɴθàwədì mḭbəjá] ฮานตาวะดีมิบะย่า; ป. ค.ศ. 1536 – มิถุนายน ค.ศ. 1606) เป็นพระอัครมเหสีในพระเจ้านันทบุเรงแห่งราชวงศ์ตองอู ดำรงพระอิสริยยศระหว่าง ค.ศ. 1581 ถึง 1599 และเป็นพระราชมารดาของเจ้าชายถึง 3 พระองค์คือมังกะยอชวาที่ 1 แห่งตองอู มังกะยอชวาที่ 2 แห่งอังวะ และตะโดธรรมราชาที่ 3 กษัตริย์แห่งเมืองแปร
พระประวัติ
[แก้]พระราชินีเป็นพระราชธิดาองค์หนึ่งในพระราชโอรสธิดาสองพระองค์ของพระเจ้าตะเบ็งชเวตี้ที่ระบุไว้ในพงศาวดารพม่า[2] พระราชมารดาของพระนางอาจเป็นพระนางธัมมเทวี[note 2]
เจ้าหญิงสมรสกับพระเจ้านันทบุเรง ทายาทผู้มีสิทธิโดยตรงที่เป็นลูกพี่ลูกน้องใน ค.ศ. 1551 ทั้งสองมีพระราชโอรสธิดาด้วยกันเจ็ดพระองค์ (พระราชธิดา 4 พระองค์และพระราชโอรส 3 พระองค์) ระหว่าง ค.ศ. 1550 ถึงประมาณ ค.ศ. 1571[2][note 3]
เมื่อพระเจ้านันทบุเรงขึ้นครองราชย์ใน ค.ศ. 1581 พระนางกลายเป็นอัครมเหสี พระเจ้านันทบุเรงทรงเป็นผู้ปกครองในช่วงล่มสลายของจักรวรรดิตองอูในช่วง 18 ปีต่อมา ใน ค.ศ. 1599 พระสวามีของพระนางสูญเสียอำนาจ และพระบรมวงศานุวงศ์ทั้งสองถูกส่งไปที่ตองอูโดยเมงเยสีหตูที่ 2 แห่งตองอูผู้ได้รับชัยชนะ ผู้ชนะทรงดูแลพระบรมวงศานุวงศ์ทั้งสองให้ปลอดภัยในพระราชวัง แต่นะฉิ่นเหน่าง์ พระราชโอรส ได้ลอบปลงพระชนม์กษัตริย์ผู้พ่ายแพ้ในปีต่อมา เมงเยสีหตูทรงผิดหวังและปกป้องพระราชินี พระองค์จึงทรงย้ายพระนางไปประทับกับพระราชธิดาองค์โต ซึ่งได้อภิเษกสมรสกับมังกะยอดิน พระอนุชา (ต่อมาเป็นที่รู้จักในนาม ตะโดธรรมราชา) พร้อมด้วยบริวารเต็มวัง[2]
พระนางใช้ชีวิตบั้นปลายทั่นั่นและสิ้นพระชนม์ในเดือนมิถุนายน ค.ศ. 1606[3]
ในวัฒนธรรมร่วมสมัย
[แก้]พระนางได้รับการดัดแปลงเป็นตัวละครในละครโทรทัศน์เรื่อง สมเด็จพระนเรศวรมหาราช พ.ศ. 2530 ในชื่อ พระนางเกษรา รับบทโดย เมตตา รุ่งรัตน์ กษัตริยา พ.ศ. 2546 ในชื่อ เจ้านางศุภยา รับบทโดย ปนัดดา วงศ์ผู้ดี[4][5] และปรากฏในภาพยนตร์ ตำนานสมเด็จพระนเรศวรมหาราช พ.ศ. 2550 ในฐานะพระอัครมเหสีที่ประทับข้างพระเจ้านันทบุเรง[6][7] และ พ.ศ. 2568 ในละครโทรทัศน์ จอมใจอโยธยา รับบทโดย อนุสรา วันทองทักษ์ ในชื่อว่า พระนางเกศราเทวี[8][9][10]
หมายเหตุ
[แก้]- ↑ หงสาวดีมิบะยา แปลว่า พระมเหสีกรุงหงสาวดี แต่พระนามเดิมไม่ปรากฏในพงศาวดาร
- ↑ แม้ว่าพงศาวดารไม่ได้ระบุถึงพระนามพระราชมารดาโดยตรง มีความเป็นไปได้ว่าพระราชมารดาคือพระนางธัมมเทวี ซึ่งเป็นหนึ่งในสามอัครมเหสีของพระเจ้าตะเบ็งชเวตี้ในคริสต์ทศวรรษ 1530 โดยอิงตามข้อเท็จจริงว่าพระราชธิดาได้รับสถานะอัครมเหสี โดยทั่วไปแล้ว พระราชธิดาของของพระมเหสีองค์แรกจะได้รับการยกสถานะให้เป็นอัครมเหสี
- ↑ เนื่องจากมังกยอชวา บุตรองค์ที่ 3 เสด็จพระราชสมภพในวันที่ 27 พฤศจิกายน ค.ศ. 1558 ตาม (Ohn Shwe 1966: xxviii) ทั้งคู่ต้องมีบุตรองค์แรกเร็วสุดใน ค.ศ. 1556 มังรายกะยอฉะวาที่ 2 แห่งอังวะ บุตรองค์ที่ 6 เสด็จพระราชสมภพในเดือนนะดอ 929 ME (1 พฤศจิกายนถึง 30 พฤศจิกายน ค.ศ. 1567) ตาม (Zata 1960: 47) บุตรองค์สุดท้ายที่เป็นบุตรองค์ที่ 7 ต้องเสด็จพระราชสมภพเร็วสุดที่ปลาย ค.ศ. 1568 หรือต้น ค.ศ. 1569 นอกจากนี้ ตาม (Maha Yazawin Vol. 2 2006: 324–335) พระเจ้านันทบุเรงทรงนำทัพในสยามและล้านช้างในช่วงตุลาคม ค.ศ. 1568 ถึงมิถุนายน ค.ศ. 1570 แล้วเสด็จกลับพะโคในวันที่ 21 มิถุนายน ค.ศ. 1570 (ขึ้น 10 ค่ำ เดือนวาโซ 932 ME) นั่นหมายความว่าบุตรองค์สุดท้ายอาจเสด็จพระราชสมภพเร็วที่สุดใน ค.ศ. 1571
อ้างอิง
[แก้]- ↑ Yazawin Thit Vol. 2 2012: 239
- 1 2 3 Maha Yazawin Vol. 3 2006: 102–103
- ↑ (Maha Yazawin Vol. 3 2006: 130): วันที่ 1 เดือนวาโซ 968 ME = 5 มิถุนายน ค.ศ. 1606 ถึง 4 กรกฎาคม ค.ศ. 1606 ตามแบบใหม่; 26 พฤษภาคม ค.ศ. 1606 ถึง 24 มิถุนายน 1606 ตามแบบเก่า
- ↑ https://www.ryt9.com/s/prg/124415
- ↑ https://dvdlakornthai.com/%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A2%E0%B8%A5%E0%B8%B0%E0%B9%80%E0%B8%AD%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%94%E0%B8%AA%E0%B8%B4%E0%B8%99%E0%B8%84%E0%B9%89%E0%B8%B2-91098-%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%A2%E0%B8%B2-13-dvd.html
- ↑ "ตำนานสมเด็จพระนเรศวรมหาราช". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2010-06-13. สืบค้นเมื่อ 2022-12-31.
- ↑ https://www.sanook.com/movie/20454/gallery/
- ↑ https://mgronline.com/drama/detail/9680000014648
- ↑ https://drama.kapook.com/view288868.html
- ↑ https://www.sanook.com/movie/180399/
บรรณานุกรม
[แก้]- Kala, U (1724). มหาราชวงศ์ (ภาษาพม่า). Vol. 1–3 (2006, 4th printing ed.). Yangon: Ya-Pyei Publishing.
- Maha Sithu (1798). Myint Swe; Kyaw Win; Thein Hlaing (บ.ก.). มหาราชวงศ์ ฉบับใหม่ (ภาษาพม่า). Vol. 1–3 (2012, 2nd printing ed.). Yangon: Ya-Pyei Publishing.
- Ohn Shwe, U; Natshinnaung (1920). Natshinnaung Yadu Collection (ภาษาพม่า) (1966, 3rd printing ed.). Yangon: Hanthawaddy.
- Royal Historians of Burma (c. 1680). U Hla Tin (Hla Thamein) (บ.ก.). Zatadawbon Yazawin (1960 ed.). Historical Research Directorate of the Union of Burma.