สปอร์ (วิดีโอเกม)

สปอร์ Spore
ผู้พัฒนา	แมกซิส
ผู้จัดจำหน่าย	อิเล็กทรอนิก อาตส์
ออกแบบ	วิล ไรท์
แต่งเพลง	Brian Eno Cliff Martinez
เอนจิน	EA Graphics Library
เครื่องเล่น	คอมพิวเตอร์
วางจำหน่าย	4 กันยายน 2551 (AU)
แนว	การจำลอง
รูปแบบ	วิดีโอเกมผู้เล่นเดี่ยว

สปอร์ (อังกฤษ: Spore) เป็นวิดีโอเกมแนวจำลองสถานะการณ์ที่พัฒนาโดยแมกซิส ออกแบบโดยวิลล์ ไรต์ และเผยแพร่โดยอิเล็กทรอนิก อาตส์ ในเกมผู้เล่นจะได้ควบคุมและกำหนดความเป็นไปของสายพันธุ์สิ่งมีชีวิต ตั้งแต่เป็นสิ่งมีชีวิตเซลล์เดียว วิวัฒนาการเป็นสิ่งมีชีวิตที่ซับซ้อนขึ้น พัฒนาระบบสังคม ไปจนถึงออกสำรวจอวกาศในฐานะจักรวรรดิ วางจำหน่ายครั้งแรก 4 กันยายน 2551 ในออสตราเลเชีย 5 กันยายน 2551 ในยุโรป และ 7 กันยายน 2551 ในอเมริกาเหนือ

เนื้อหาเกมกล่าวถึงการกำเนิด การวิวัฒนาการ การพัฒนาและความเป็นไปของสิ่งมีชีวิตสายพันธ์ุหนึ่ง โดยเกมจะแบ่งเป็นช่วงตามการวิวัฒนาการหรือพัฒนาการนั้น ซึ่งแต่ละช่วงจะมีรูปแบบการเล่นแตกต่างกันอย่างชัดเจน และเมื่อจบช่วงจะได้ผลลัพธ์ 1 แบบจากผลลัพธ์ที่เป็นไปได้ 3 แบบ ซึ่งผลลัพธ์เหล่านี้จะกำหนดปัจจัยต่าง ๆ ในช่วงถัด ๆ ไป เช่น ความเป็นมิตรของสิ่งมีชีวิตสายพันธ์ุอื่น ความสามารถพิเศษของเผ่า ฯลฯ สปอร์แบ่งเป็น 5 ช่วงดังนี้

• ช่วงจุลชีพ เป็นช่วงแรกสุดของเกม ผู้เล่นควบคุมสิ่งมีชีวิตเซลล์เดียว 1 เซลล์ให้ว่ายในของเหลวในระนาบ 2 มิติ กินอาหารเพื่อรับคะแนนดีเอ็นเอและพัฒนาขนาดเซลล์ เก็บชิ้นส่วนอุกาบาตหรือฆ่าเซลล์อื่น ๆ เพื่อปลดล็อกชิ้นส่วนใหม่ ๆ เช่น ซิเลีย พิษ ฯลฯ และเรียกหาเพื่อนเพื่อปรับรูปร่างและลดหรือเพิ่มชิ้นส่วนด้วยคะแนนดีเอ็นเอ ผู้เล่นจะสามารถเข้าสู่ช่วงวิวัฒนาการได้เมื่อเซลล์สิ้นสุดการพัฒนาขนาดและเริ่มมีสมอง ผลลัพธ์ของช่วงจุลชีพจะขึ้นอยู่กับนิสัยการกินของสิ่งมีชีวิต ได้แก่ กินพืช กินเนิ้อ หรือกินทั้งพืชและเนื้อ ซึ่งจะกำหนดลักษณะปากที่เลือกใช้ได้ในช่วงวิวัฒนาการและกำหนดความสามารถพิเศษในช่วงถัด ๆ ไป
• ช่วงวิวัฒนาการ เป็นช่วงที่สิ่งมีชีวิตขึ้นมาอาศัยบนบก ผู้เล่นจะควบคุมสัตว์บก 1 ตัวบนทวีปหนึ่งที่ประกอบด้วยพืชและสัตว์ต่าง ๆ กระจายอยู่ทั่ว ในช่วงนี้สิ่งมีชีวิตต้องกินอาหารเพื่อรอดชีวิต ฆ่าหรือผูกมิตรกับสัตว์อื่นเพื่อรับคะแนนดีเอ็นเอ พัฒนาสมอง และปลดล็อกชิ้นส่วนใหม่ ๆ เช่น เขา ปีก ซึ่งการฆ่าจนสูญพันธุ์หรือผูกมิตรจนเป็นพันธมิตรจะได้รับคะแนนดีเอ็นเอมากขึ้น และสืบพันธุ์ที่รังที่เป็นจุดเกิดเพื่อปรับรูปร่างและลดหรือเพิ่มชิ้นส่วนด้วยคะแนนดีเอ็นเอ นอกจากนี้ยังสามารถปลดล็อกชิ้นส่วนใหม่ ๆ ได้ด้วยการเก็บโครงกระดูกที่กระจายอยู่ทั่วทวีป ผู้เล่นจะสามารถเข้าสู่ช่วงสร้างเผ่าได้เมื่อสมองสัตว์พัฒนาเต็มที่ ผลลัพธ์ของช่วงวิวัฒนาการจะขึ้นอยู่กับปฏิสัมพันธ์กับสัตว์อื่น ได้แก่ ผู้ล่า สังคม หรือปรับตัวง่าย ซึ่งจะกำหนดลักษณะความสามารถพิเศษในช่วงถัด ๆ ไป
• ช่วงสร้างเผ่า เป็นช่วงที่สิ่งมีชีวิตพัฒนาเป็นสังคมเผ่า ผู้เล่นจะควบคุมสมาชิกทุกตัวในเผ่าแบบ real time strategy บนทวีปเดียวกันกับช่วงวิวัฒนาการ รวบรวมคะแนนอาหารด้วยการเก็บผลไม้ ล่าสัตว์ ทำประมง หรือเลี้ยงสัตว์ พิชิตเผ่าอื่นด้วยการฆ่าและทำลายกระท่อม หรือสร้างความประทับใจด้วยเสียงดนตรี เพื่อปลดล็อกอาชีพและเครื่องแต่งกายใหม่ ๆ รวมถึงเพิ่มจำนวนสมาชิกสูงสุดในเผ่า และใช้คะแนนอาหารเพื่อเพิ่มอาชีพใหม่ ๆ และออกแบบเครื่องแต่งกายให้กับเผ่า ผู้เล่นจะสามารถเข้าสู่ช่วงสร้างอารยธรรมได้เมื่อพิชิตทุกเผ่าในทวีป ผลลัพธ์ของช่วงสร้างเผ่าจะขึ้นอยู่กับปฏิสัมพันธ์กับเผ่าอื่น ได้แก่ ก้าวร้าว เป็นมิตร หรืออุตสาหะ ซึ่งจะกำหนดลักษณะของเมืองหลวงในช่วงสร้างอารยธรรมและกำหนดความสามารถพิเศษในช่วงถัด ๆ ไป
• ช่วงสร้างอารยธรรม เป็นช่วงที่สิ่งมีชีวิตพัฒนาเป็นอารยธรรม ผู้เล่นจะควบคุมยานพาหนะทั้งทางบก ทางน้ำ และทางอากาศเพื่อทำภารกิจตามลักษณะประเทศที่ยานพาหนะเหล่านั้นสังกัด ได้แก่ ประเทศทางการทหาร ประเทศทางศาสนา และประเทศเศรษฐกิจ โดยลักษณะของประเทศเริ่มต้นหรือเมืองหลวงจะเป็นไปตามผลลัพธ์ของช่วงสร้างเผ่า และเมื่อเข้ายึดหรือซื้อประเทศอื่นจะสามารถเลือกได้ว่าจะให้ประเทศนั้นมีลักษณะตามเดิมหรือมีลักษณะตามวิธีที่ใช้ครอบครอง ผู้เล่นต้องบริหารจำนวนประชากร Sporebucks (หน่วยเงิน) และความสุขในประเทศ ด้วยการอ้างสิทธิ์ในแหล่งเครื่องเทศ (น้ำพุ) ต่าง ๆ ทำการค้า และวางผังเมืองที่ประกอบด้วย ที่อยู่อาศัย โรงงาน และแหล่งบรรเทิง ซึ่งผู้เล่นสามารถออกแบบหรือเลือกใช้ทั้งสิ่งปลูกสร้างและยานพาหนะทั้งหมด ผู้เล่นจะสามารถเข้าสู่ช่วงท่องอวกาศได้เมื่อปกครองทุกประเทศบนดาว ผลลัพธ์ของช่วงสร้างอารยธรรมจะขึ้นอยู่กับปฏิสัมพันธ์กับประเทศอื่น ได้แก่ การทหาร ศาสนา หรือการเศรษฐกิจ ซึ่งจะกำหนดความสามารถพิเศษในช่วงท่องอวกาศ

• ช่วงท่องอวกาศ เป็นช่วงที่สิ่งมีชีวิตพัฒนาจนสามารถเดินทางในอวกาศได้ ผู้เล่นควบคุมยานอวกาศ 1 ลำ ในกาแล็กซีที่ประกอบด้วยดาวเคราะห์ประมาณ 500,000 ดวง ในระบบดาวฤกษ์ประมาณ 100,000 ดวง เพื่อ สำรวจ ทำภารกิจ ขยายจักรวรรดิ ล่าสมบัติ ค้าขาย ทำสงคราม ฯลฯ ซึ่งจะทำให้ยานได้รับการเลื่อนยศและปลดล็อกวิทยาการใหม่ ๆ เช่น กุญแจรูหนอน เสาหินแห่งกาลเวลา โดยจักรวรรดิของผู้เล่นจะมีหลักปรัชญา 1 แบบจาก 10 แบบที่เป็นไปได้ ขึ้นกับผลลัพธ์การเล่น 4 ช่วงก่อนหน้า หลักปรัชญาแต่ละแบบจะมีความสามารถพิเศษที่ติดมาแตกต่างกัน ผู้เล่นจะจบเกมได้ด้วยการเข้าสู่หลุมดำที่ใจกลางกาแล็กซี ซึ่งถูกล้อมโดยระบบดาวที่มีอาณานิคมของกร็อซที่จะโจมตียานเมื่อเข้าสู่พื้นที่ของพวกมัน เมื่อถึงใจกลางกาแล็กซีผู้เล่นจะได้พบกับสตีฟและได้รับรางวัลเป็นสตัฟฟ์ออฟไลฟ์
• ช่วงที่ถูกยกเลิก: ผู้พัฒนาได้กล่าวถึงช่วงที่ถูกยกเลิกหลายช่วง เช่น ช่วงสัตว์น้ำที่อยู่ระหว่างช่วงจุลชีพและช่วงวิวัฒนาการ ช่วงโมเลกุล ช่วงปรับสภาพ ช่วงสร้างเมือง

ชุดเสริม

• โปรแกรมกำเนิดสปอร์ (2551, พีซี และ แมค) เป็นโปรแกรมที่ใช้สร้างสิ่งมีชีวิตในเกม "สปอร์" ได้จัดจำหน่ายก่อนเกมสปอร์ตัวเต็มจะวางจำหน่าย
• สปอร์ (2551, พีซี และ แมค)
  • สปอร์: กาแลคทิค เอดิชัน เป็นตัวเกมชุดพิเศษของเกม "สปอร์"
  • สปอร์: ชุดชิ้นส่วน น่ารักน่าบรื๋อ (2552, พีซี และ แมค) เพิ่มชื้นส่วนต่าง ๆ โดยเฉพาะช่วงวิวัฒนาการ (คล้ายๆชุดไอเท็มเสริมของเดอะซิมส์)
  • สปอร์ กาแล็คทิค แอดเวนเจอร์ส (2552, พีซี และ แมค) เพิ่มเนื้อหาส่วนภารกิจในช่วงท่องอวกาศ
• สปอร์ ครีเอทเจอร์ส (2551, บนนินเท็นโด ดีเอส)
• สปอร์ ออริจินส์ (2551, บนโทรศัพท์มือถือ)
• สปอร์ ฮีโร่ (2552, วี)
• สปอร์ ฮีโร่ แอรีน่า (2552, นินเท็นโด ดีเอส)
• ดาร์คสปอร์ (2554, พีซี และ แมค)

แหล่งข้อมูลอื่น

• เว็บไซต์อย่างเป็นทางการของเกม
• สิ้นสุดการรอคอย "สปอร์" กระจายพันธุ์ทั่วโลก 7 ก.ย.นี้ เก็บถาวร 2016-03-05 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน ข่าวจากผู้จัดการ
• เว็บไซต์ในรูปแบบวิกิของเกมส์