ผลต่างระหว่างรุ่นของ "พืชเมล็ดเปลือย"
หน้าใหม่: {{Taxobox | name = พืชเมล็ดเปลือย (Gymnospermae) | fossil_range = {{fossil range|Bashkirian|0|earliest=380|ยุคคาร์บอน... |
(ไม่แตกต่าง)
|
รุ่นแก้ไขเมื่อ 16:00, 18 กุมภาพันธ์ 2564
| พืชเมล็ดเปลือย (Gymnospermae) ช่วงเวลาที่มีชีวิตอยู่: ยุคคาร์บอนิเฟอรัส – ปัจจุบัน | |
|---|---|
| |
| พืชเมล็ดเปลือยหลากชนิด | |
| การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์ | |
| อาณาจักร: | Plantae |
| อาณาจักรย่อย: | Embryophyta |
| ไม่ได้จัดลำดับ: | Spermatophyta |
| ไม่ได้จัดลำดับ: | Gymnospermae (รวมสูญพันธุ์; พาราไฟเลติก) Acrogymnospermae (เฉพาะที่ยังมีอยู่) |
| Divisions | |
|
Pinophyta (หรือ Coniferophyta) – Conifers | |
พืชเมล็ดเปลือย (อังกฤษ: gymnosperms) หรือ Acrogymnospermae เป็นพืชมีเมล็ดกลุ่มหนึ่งที่ประกอบด้วยสน ปรง แปะก๊วย และเนโทไฟตา คำ gymnosperm มาจากการรวมคำภาษากรีกโบราณ 2 คำคือ γυμνός (gumnós, “เปลือย”) และ σπέρμα (spérma, “เมล็ด”)[1] สาเหตุที่เรียกพืชเมล็ดเปลือยเนื่องจากเมล็ดไม่ได้ถูกห่อหุ้มด้วยรังไข่เพราะไม่มีดอก และเมล็ดเจริญบนแผ่นใบหรือโคน[2] ต่างจากพืชดอกที่เมล็ดห่อหุ้มด้วยรังไข่ซึ่งต่อมาเจริญเป็นผล[3][4]
พืชเมล็ดเปลือยและพืชมีดอกเป็นสองกลุ่มที่รวมกันเป็นพืชมีเมล็ด (spermatophytes) พืชเมล็ดเปลือยประกอบด้วย 6 ไฟลัม 4 ไฟลัมที่ยังคงมีอยู่ ได้แก่ ไซแคโดไฟตา (Cycadophyta) กิงโกไฟตา (Ginkgophyta) เนโทไฟตา (Gnetophyta) และพิโนไฟตา (Pinophyta) ขณะที่อีก 2 ไฟลัมคือ เทอริโดสเปอร์มาโตไฟตา (Pteridospermatophyta) และคอร์ไดทาเลส (Cordaitales) นั้นสูญพันธุ์แล้ว[5] ในบรรดา 4 ไฟลัมที่ยังมีอยู่ สนเป็นไฟลัมที่มีจำนวนชนิดมากที่สุด รองลงมาคือปรง เนโทไฟต์ (สกุลมะเมื่อย เอฟิดรา เวลวิชเซีย) และแปะก๊วย
พืชเมล็ดเปลือยมีช่วงสปอโรไฟต์เป็นช่วงเด่นในวงจรชีวิตเช่นเดียวกับพืชมีท่อลำเลียง สปอร์สองชนิดคือไมโครสปอร์และเมกะสปอร์จะถูกสร้างที่โคนเพศผู้และโคนเพศเมียตามลำดับ ในช่วงแกมีโตไฟต์ จะมีการสร้างละอองเรณูจากไมโครสปอร์ ขณะที่เมกะแกมีโตไฟต์หรือเซลล์ไข่จะถูกสร้างจากเมกะสปอร์และถูกเก็บไว้ในออวุล ระหว่างการถ่ายเรณู ละอองเรณูจะถูกลมหรือแมลงพาไปยังออวุลของอีกต้น ละอองเรณูจะผ่านเข้าช่องเล็ก ๆ ของเยื่อหุ้มออวุลไปพบกับเซลล์ไข่และเกิดการปฏิสนธิ หลังจากนั้นไซโกตจะพัฒนาเป็นเอ็มบริโอและเมล็ด
ปัจจุบันมีพืชเมล็ดเปลือยที่ยังอยู่มากกว่า 1,000 ชนิด[6] มีการยอมรับอย่างแพร่หลายว่าพืชเมล็ดเปลือยถือกำเนิดช่วงปลายยุคคาร์บอนิเฟอรัส โดยมาแทนที่ป่าฝนไลโคไฟต์ในภูมิภาคเขตร้อน[7][8] พืชเมล็ดเปลือยมีคุณค่าทางเศรษฐกิจ เกี๊ยะ เฟอร์ สปรูซ และซีดาร์เป็นตัวอย่างพืชกลุ่มสนที่นำมาทำเป็นไม้แปรรูป ผลิตกระดาษ และเรซิน ประโยชน์อื่น ๆ ของพืชเมล็ดเปลือย ได้แก่ สบู่ สารเคลือบเงา ยาทาเล็บ น้ำหอม และอาหาร
การจำแนกประเภท
การจำแนกประเภทอย่างเป็นทางการของพืชเมล็ดเปลือยที่ยังมีอยู่เรียกว่า Acrogymnospermae ซึ่งเป็นกลุ่มโมโนไฟเลติกในพืชมีเมล็ด[9][10] กลุ่ม Gymnospermae ที่กว้างกว่ารวมถึงพืชเมล็ดเปลือยที่สูญพันธุ์และเชื่อว่าเป็นกลุ่มพาราไฟเลติก ซึ่งฟอสซิลที่พบไม่เข้ากับพืช 4 กลุ่มที่ยังมีอยู่ โดยมีลักษณะเป็นพืชมีเมล็ดคล้ายเฟิร์น (บางครั้งเรียกเทอริโดสเปิร์ม หรือเฟิร์นมีเมล็ด)[11]
ปัจจุบันพืชเมล็ดเปลือยที่ยังมีอยู่ประกอบด้วย 12 วงศ์หลัก 83 สกุล และมากกว่า 1,000 ชนิด[6][10][12]
ชั้นย่อย Cycadidae
- อันดับ Cycadales
- วงศ์ Cycadaceae: Cycas
- วงศ์ Zamiaceae: Dioon, Bowenia, Macrozamia, Lepidozamia, Encephalartos, Stangeria, Ceratozamia, Microcycas, Zamia.
ชั้นย่อย Ginkgoidae
- อันดับ Ginkgoales
- วงศ์ Ginkgoaceae: Ginkgo
ชั้นย่อย Gnetidae
- อันดับ Welwitschiales
- วงศ์ Welwitschiaceae: Welwitschia
- อันดับ Gnetales
- วงศ์ Gnetaceae: Gnetum
- อันดับ Ephedrales
- วงศ์ Ephedraceae: Ephedra
ชั้นย่อย Pinidae
- อันดับ Pinales
- วงศ์ Pinaceae: Cedrus, Pinus, Cathaya, Picea, Pseudotsuga, Larix, Pseudolarix, Tsuga, Nothotsuga, Keteleeria, Abies
- อันดับ Araucariales
- วงศ์ Araucariaceae: Araucaria, Wollemia, Agathis
- วงศ์ Podocarpaceae: Phyllocladus, Lepidothamnus, Prumnopitys, Sundacarpus, Halocarpus, Parasitaxus, Lagarostrobos, Manoao, Saxegothaea, Microcachrys, Pherosphaera, Acmopyle, Dacrycarpus, Dacrydium, Falcatifolium, Retrophyllum, Nageia, Afrocarpus, Podocarpus
- อันดับ Cupressales
- วงศ์ Sciadopityaceae: Sciadopitys
- วงศ์ Cupressaceae: Cunninghamia, Taiwania, Athrotaxis, Metasequoia, Sequoia, Sequoiadendron, Cryptomeria, Glyptostrobus, Taxodium, Papuacedrus, Austrocedrus, Libocedrus, Pilgerodendron, Widdringtonia, Diselma, Fitzroya, Callitris, Actinostrobus, Neocallitropsis, Thujopsis, Thuja, Fokienia, Chamaecyparis, Cupressus, Juniperus, Calocedrus, Tetraclinis, Platycladus, Microbiota
- วงศ์ Taxaceae: Austrotaxus, Pseudotaxus, Taxus, Cephalotaxus, Amentotaxus, Torreya
สูญพันธุ์แล้ว
- อันดับ Bennettitales
- วงศ์ Cycadeoidaceae
- วงศ์ Williamsoniaceae
- อันดับ Erdtmanithecales
- อันดับ Pentoxylales
- อันดับ Czekanowskiales
อ้างอิง
- ↑ "Definition of gymnosperm". Merriam-Webster. สืบค้นเมื่อ February 18, 2021.
- ↑ Grant, Bonnie (July 21, 2017). "Do Gymnosperms Produce Flowers & Fruit?". Sciencing. สืบค้นเมื่อ February 18, 2021.
- ↑ Bailey, Regina (May 2, 2018). "What Are Gymnosperms?". ThoughtCo. สืบค้นเมื่อ February 18, 2021.
- ↑ Delevoryas, Theodore. "Gymnosperm plants". Britannica. สืบค้นเมื่อ February 18, 2021.
- ↑ Raven, P.H. (2013). Biology of Plants. New York: W.H. Freeman and Co.
- ↑ 6.0 6.1 "Gymnosperms on The Plant List". Theplantlist.org. สืบค้นเมื่อ 2013-07-24.
- ↑ Sahney, S.; Benton, M.J.; Falcon-Lang, H.J. (2010). "Rainforest collapse triggered Pennsylvanian tetrapod diversification in Euramerica". Geology. 38 (12): 1079–1082. Bibcode:2010Geo....38.1079S. doi:10.1130/G31182.1.
- ↑ Campbell and Reece; Biology, Eighth edition
- ↑ Cantino 2007.
- ↑ 10.0 10.1 Christenhusz, M.J.M.; Reveal, J.L.; Farjon, A.; Gardner, M.F.; Mill, R.R.; Chase, M.W. (2011). "A new classification and linear sequence of extant gymnosperms" (PDF). Phytotaxa. 19: 55–70. doi:10.11646/phytotaxa.19.1.3.
- ↑ Hilton, Jason, and Richard M. Bateman. 2006. Pteridosperms are the backbone of seed-plant phylogeny. Journal of the Torrey Botanical Society 133: 119–168 (abstract)
- ↑ Christenhusz, M. J. M.; Byng, J. W. (2016). "The number of known plants species in the world and its annual increase". Phytotaxa. 261 (3): 201–217. doi:10.11646/phytotaxa.261.3.1.
 | บทความพีชนี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล |