เลียงผาใต้

เลียงผาใต้
สถานะการอนุรักษ์
ใกล้สูญพันธุ์  (IUCN 2.3)
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร:	Animalia
ไฟลัม:	Chordata
ชั้น:	Mammalia
อันดับ:	Artiodactyla
วงศ์:	Bovidae
วงศ์ย่อย:	Caprinae
สกุล:	Capricornis
สปีชีส์:	C.  sumatraensis
ชื่อทวินาม
Capricornis sumatraensis (Bechstein, 1799)
ชนิดย่อย
C. s. maritimus (Heude, 1888) (พบตั้งแต่เหนือคอคอดกระขึ้นไป) C. s. sumatraensis (Bechstein, 1799) (พบตั้งแต่ใต้คอคอดกระลงไป)
ชื่อพ้อง
Naemorhaedus sumatraensis Nemorhaedus sumatraensis

เลียงผาใต้ (อังกฤษ: Common serow, Sumatran serow, Southern serow, Mainland serow) เป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมชนิดหนึ่ง อยู่ในอันดับสัตว์กีบคู่ วงศ์ Bovidae อันเป็นวงศ์เดียวกับแพะ, แกะ และวัว

ลักษณะ

มีรูปร่างหน้าตาคล้ายแพะ ลำตัวสั้น ขายาว ขนมีเส้นเล็กและหยาบ ขนตามลำตัวมีสีเทาอมดำ บริเวณท้องจะมีสีอ่อนกว่า สีของเลียงผาวัยอ่อนจะมีสีเข้ม แต่จะอ่อนลงเรื่อย ๆ เมื่อโตตามวัย จนดูคล้ายกับสีเทา สีขนบริเวณหน้าแข้งหรือใต้หัวเข่ามีหลากหลาย บางตัวอาจมีสีดำ บางตัวอาจมีสีเทาหรือสีน้ำตาลเหลือง มีแผงคอยาวในบางตัวอาจพาดไปถึงหัวไหล่ มีต่อมขนาดใหญ่อยู่ใต้ตาเห็นได้ชัดเจน ริมฝีปากมีสีขาว หูยาวคล้ายลา มีเขาทั้งตัวผู้และตัวเมีย มีรูปร่างคล้ายเขาของแพะ แต่เขาตัวเมียจะสั้นกว่าตัวผู้

แผงคอยาวสีขาว

มีขนาดความยาวลำตัวและหัว 140-155 เซนติเมตร ความยาวหาง 115-160 เซนติเมตร ความสูงจากพื้นดินถึงหัวไหล่ 85-94 เซนติเมตร น้ำหนัก 85-154 กิโลกรัม

ถิ่นกำเนิด

มีการกระจายพันธุ์ในประเทศไทยในป่าทุกภาคเป็นหย่อม ๆ พบมากตามแนวเทือกเขาตะนาวศรี ในต่างประเทศพบที่ ลาว, กัมพูชา, เวียดนาม, แหลมมลายู ตลอดไปจนถึงเกาะสุมาตราในอินโดนีเซีย แบ่งออกได้เป็นชนิดย่อย 2 ชนิด คือ C. s. maritimus พบตั้งแต่เหนือคอคอดกระขึ้นไป จะมีขนสีแดง และ C. s. sumatraensis พบได้ตั้งแต่ใต้คอคอดกระลงไป จะมีขนสีดำ

ที่อยู่อาศัย

มักอาศัยและหากินตามลำพังบนภูเขาสูงหรือหน้าผา ที่มีพุ่มไม้เตี้ยขึ้นอยู่ กินพืช เช่น ใบไม้และยอดไม้เป็นหลัก ปีนหน้าผาได้อย่างคล่องแคล่ว ออกหากินในเวลาเช้าตรู่ และพลบค่ำ นอนหลับพักผ่อนในเวลากลางวันตามพุ่มไม้ ชอบลับเขาตามต้นไม้หรือโขดหินที่เคยทำอยู่ประจำ มีนิสัยชอบถ่ายมูลซ้ำที่เดิม ว่ายน้ำเก่ง เคยมีรายงานหลายครั้งว่า สามารถว่ายน้ำข้ามแม่น้ำขนาดใหญ่ เช่น แม่น้ำโขง หรือว่ายไปมาระหว่างเกาะในทะเลได้ด้วย เมื่อพบศัตรูจะยืนอยู่นิ่ง ๆ ครู่หนึ่งแล้วจึงกระโจนหลบหนีไป มีประสาทหูและตาดีเยี่ยม จมูกรับกลิ่นดีมาก มีฤดูผสมพันธุ์ระหว่างเดือนตุลาคม-พฤศจิกายน ใช้เวลาตั้งท้องประมาณ 7 เดือน ออกลูกครั้งละ 1 ตัว

การอนุรักษ์

เลียงผาใต้ เป็นสัตว์ป่าสงวนตามพระราชบัญญัติสงวนและคุ้มครองสัตว์ป่า พ.ศ. 2535 สถานภาพปัจจุบันใกล้สูญพันธุ์แล้ว เนื่องจากถูกล่าไปทำเป็นยาสมุนไพรจีน

หมายเหตุ

เดิมทีเลียงผาใต้ เคยเป็นเลียงผาเพียงชนิดเดียวที่พบได้ในประเทศไทย แต่ในปัจจุบันด้วยข้อมูลใหม่พบว่ายังมีเลียงผาอีกชนิดหนึ่งที่สามารถพบได้ในประเทศไทย นั่นคือ เลียงผาเหนือ (C. milneedwardsii)

แหล่งข้อมูลอื่น

ข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับ Capricornis sumatraensis ที่วิกิสปีชีส์