ข้ามไปเนื้อหา

สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตอับคาเซีย

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียต
อับคาเซีย

Социалисттә Советтә Республика Аҧсны (Abkhaz)
საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკა აფხაზეთი (จอร์เจีย)
Социалистическая Советская Республика Абхазия (รัสเซีย)
1921–1931
ธงชาติอับคาเซีย
ธงชาติ
คำขวัญ: Пролетарии всех стран, соединяйтесь!
Proletarii vsekh stran, soyedinyaytes'!
"ชนกรรมาชีพทั่วโลกจงสามัคคีกัน!"
เพลงชาติ: Интернационал
Internatsional
"The Internationale"
สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตอับคาเซียใน ค.ศ. 1921
สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตอับคาเซียใน ค.ศ. 1921
สถานะสิ้นสุดสถานะ
เมืองหลวงซูฮูมี
ภาษาทั่วไปภาษาอับคาเซีย, ภาษาจอร์เจีย, ภาษารัสเซีย
การปกครองสาธารณรัฐสังคมนิยม
สภานิติบัญญัติสภาโซเวียต
ประวัติศาสตร์ 
• ก่อตั้ง
31 มีนาคม 1921
• สิ้นสุด
19 กุมภาพันธ์ 1931
ประชากร
• 1926[1]
201,016
สกุลเงินรูเบิล
ก่อนหน้า		 ถัดไป
สาธารณรัฐประชาธิปไตยจอร์เจีย
สาธารณรัฐปกครองตัวเองสังคมนิยมโซเวียตอับคาซ

สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตอับคาเซีย (อังกฤษ: Socialist Soviet Republic of Abkhazia; SSR Abkhazia)[a] เป็นสาธารณรัฐที่มีอยู่เป็นเวลาสั้น ๆ ในภูมิภาคคอเคซัสของสหภาพโซเวียต มีอาณาบริเวณครอบคลุมอับคาเซีย[b] และดำรงอยู่ระหว่างวันที่ 31 มีนาคม ค.ศ. 1921 ถึงวันที่ 19 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1931 สาธารณรัฐก่อตั้งขึ้นหลังการรุกรานจอร์เจียโดยกองทัพแดงใน ค.ศ. 1921 และคงสถานะเป็นรัฐเอกราชจนถึงวันที่ 16 ธันวาคม ค.ศ. 1921 ที่ซึ่งลงนามในข้อตกลงร่วมเพื่อเข้าเป็นส่วนหนึ่งของสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตจอร์เจีย สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตอับคาเซียมีความเหมือนกันกับสาธารณรัฐปกครองตัวเอง แต่ยังคงความเป็นเอกราชจากจอร์เจียรวมถึงได้รับสิทธิประโยชน์บางประการที่มีแต่สาธารณรัฐสหภาพเต็มตัวเท่านั้นจึงมีได้ เช่น การมีกองทัพเป็นของตนเอง ผ่านสถานะของรัฐในฐานะ "สาธารณรัฐตามสนธิสัญญา" (treaty republic) กับจอร์เจีย อับคาเซียเข้าร่วมในสหพันธ์สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตทรานส์คอเคซัส ซึ่งรวมสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตต่าง ๆ ในภูมิภาคคอเคซัส คือ อาร์มีเนีย, อาเซอร์ไบจาน และจอร์เจีย เช้าด้วยกันเป็นหน่วยสหพันธ์หนึ่ง หลังสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตจอร์เจียตั้งขึ้นใน ค.ศ. 1922 สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตอับคาเซียสิ้นสุดลงใน ค.ศ. 1931 และเปลี่ยนผ่านเป็นสาธารณรัฐปกครองตัวเองสังคมนิยมโซเวียตอับคาซภายใต้สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตจอร์เจีย

สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตอับคาเซียมีผู้นำคือเนสเตอร์ ลาโกบา ผู้ซึ่งตามตำแหน่งแล้ว เป็นประธานคณะกรรมการราษฎร แต่ควบคุมสาธารณรัฐมากจนถึงจุดที่มักเรียกสาธารณรัฐกันอย่างขำขันว่าเป็น "ลาโคบีสถาน" (Lakobistan) ลาโกบามีความสัมพันธ์ใกล้ชิดมากกับผู้นำโซเวียต โจเซฟ สตาลิน จึงส่งผลให้โครงการรวมที่นาในอับคาเซียถูกชะลอไปจนกว่าอับคาเซียจะถูกผนวกเข้ากับจอร์เจีย ในยุคนี้ อับคาเซียยังคงสถานะเป็นผู้นำในการผลิตยาสูบ โดยเป็นผู้เพาะปลูกอุปทานเกินครึ่งหนึ่งของยาสูบในสหภาพโซเวียต นอกจากนี้ อับคาเซียยังผลิตผลผลิตทางการเกษตรอื่น ๆ เช่น ชา, ไวน์ และผลไม้รสเปรี้ยว ส่งผลให้อับคาเซียเป็นหนึ่งในภูมิภาคที่มั่งคั่งที่สุดในสหภาพโซเวียต สภาพอากาศแบบกึ่งร้อนชื้นของอับคาเซียยังทำให้อับคาเซียเป็นเป้าหมายในการเดินทางพักผ่อนหย่อนใจ ทั้งสตาลินและผู้นำโซเวียตคนอื่น ๆ ล้วนมี ดาชา (บ้านพักตากอากาศ) อยู่ที่อับคาเซีย รวมถึงยังเดินทางมาพักผ่อนหย่อนใจเป็นเวลานานพอควรที่นี่เช่นกัน

อับคาเซียเป็นภูมิภาคที่มีความหลากหลายทางชาติพันธุ์ แต่โดยปกติแล้วก็นำโดยชาวอับคาซ ซึ่งคิดเป็นไม่ถึง 30 เปอร์เซนต์ของประชากร กลุ่มชาติพันธุ์กลุ่มใหญ่อื่น ๆ ได้แก่ ชาวจอร์เจีย, ชาวอาร์มีเนีย, ชาวกรีก และชาวรัสเซีย ถึงแม้ว่าประชากรส่วนใหญ่จะไม่ใช่กลุ่มชาติพันธุ์อับคาซ แต่วัฒนธรรมของอับคาซก็ได้รับการสนับสนุนอย่างมากและผลจากนโยบายโคเรนีซัตซียาในเวลานั้นทำให้ภาษาอับคาซได้รับการสนับสนุน นโยบายเหล่านี้ยังสนับสนุนอัตลักษณ์ประจำชาติอับคาซ ซึ่งนำไปสู่การก่อกำเนิดชาตินิยมอับคาเซีย สิ่งสืบเนื่องหลักของสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตอับคาเซียคือถือเป็นครั้งแรกในประวัติศาสตร์สมัยใหม่ที่เกิดสถานะทางภูมิศาสตร์ภายใต้ชื่ออับคาเซีย ถึงแม้สาธารณรัฐกึ่งเอกราชจะถูกลดทอนสถานะลงใน ค.ศ. 1931 ชาวอับคาซก็ไม่ได้หลงลืมว่าสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตอับคาเซียเคยดำรงอยู่ ภายใต้การมาถึงของกลัสนอสต์และเปเรสตรอยคาในปลายคริสต์ทศวรรษ 1980 ผู้นำชาวอับคาซได้เรียกร้องให้รัฐของตนแยกออกมาเป็นเอกราชจากจอร์เจีย โดยอ้างถึงสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตอับคาเซียว่าเคนดำรงอยู่มาก่อน การเรียกร้องนี้นำไปสู่การรื้อฟื้นรัฐธรรมนูญของสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตอับคาเซีย ค.ศ. 1925 อันนำไปสู่สงครามใน ค.ศ. 1992–1993 ระหว่างผู้แบ่งแยกดินแดนอับคาเซียกับจอร์เจีย และยังคงอยู่ถึงปัจจุบันในฐานะข้อพิพาทพรมแดนอับคาเซียกับจอร์เจีย

ประวัติศาสตร์

[แก้]

ภูมิหลัง

[แก้]
เอเฟรม เอชบา
เนสเตอร์ ลาโกบา

จักรวรรดิรัสเซียผนวกอับคาเซียเข้าเป็นส่วนหนึ่งในต้นคริสต์ศตวรรษที่ 19 และได้รวบรวมอำนาจเหนือภูมิภาคเรื่อยมาไม่เกิน ค.ศ. 1864[2] ทางการรัสเซียซึ่งไม่เต็มใจสร้างหน่วยดินแดนเชิงชาติพันธุ์ (ethno-territorial units) จึงได้รวบรวมภูมิภาคนี้เข้ากันเป็นเขตผู้ว่าการกูไตส์[3] การเคลื่อนย้ายของประชากรขนาดใหญ่ทำให้องค์ประกอบทางชาติพันธุ์ของอับคาเซียเปลี่ยนแปลงไปอย่างมาก โดยมีชาวอับคาซหลายพันคนถูกขับไล่ออกไป และชาวมิงเกรเลียนเข้ามาแทนที่[4][5] หลังการปฏิวัติเดือนกุมภาพันธ์ใน ค.ศ. 1917 ที่ทำให้จักรวรรดิรัสเซียล่มสลายลง สถานะของอับคาเซียจึงเป็นที่ถกเถียงและมีความไม่แน่นอน[6] เนื่องจากอับคาเซียไม่ได้ตกอยู่ภายใต้การปกครองของรัสเซียแล้ว จึงมีการพิจารณาเข้าร่วมกับสาธารณรัฐที่สูงคอเคซัสเหนือใน ค.ศ. 1917 แต่ท้ายที่สุดได้ตัดสินใจไม่เข้าร่วมสาธารณรัฐนี้เรื่องจากตำแหน่งที่ตั้งของอับคาเซียซึ่งอยู่ห่างออกไปมากจากรัฐอื่น ๆ ในสาธารณรัฐนี้[7] ในเดือนกุมภาพันธ์ 1918 บอลเชวิคชาวอับคาซได้มีความพยายามก่อตั้งคอมมูนขึ้น ซึ่งเป็นระบบที่คล้ายกับสภาโซเวียตที่ตั้งขึ้นในรัสเซีย ความพยายามนี้ล้มเหลวและผู้นำบอลเชวิค ทั้งเอฟรัม เอชบาและเนสเตอร์ ลาโกบา ต้องเดินทางออกจากอับคาเซีย[8] ในเวลาต่อมามีการก่อตั้งสภาประชาชนอับคาซ (APC) ซึ่งสามารถมีอำนาจควบคุมดินแดนนี้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ เมื่อสาธารณรัฐประชาธิปไตยจอร์เจียสถาปนาขึ้นในเดือนพฤษภาคม ค.ศ. 1918 จอร์เจียได้ผนวกอับคาเซียเข้าเป็นส่วนหนึ่งและถือว่าอับคาเซียเป็นส่วนหนึ่งของเขตแดนของตน อย่างไรก็ตาม จอร์เจียไม่เคยเข้ามายึดครองหรือควบคุมภูมิภาคนี้ แต่ปล่อยให้สภาประชาชนปกครองจนกระทั่งบอลเชวิครุกรานใน ค.ศ. 1921[9]

สถานะของอับคาเซียได้รับการรับรองในรัฐธรมนูญจอร์เจีย ค.ศ. 1921 มาตราที่ 107 รับรองให้ "อับฆาเซตี[c] (อำเภอซูฆูม; Soukhoum)" มีสถานะเป็นอิสระที่จะ "ปกครองตนเอง"[10] รัฐธรรมนูญนี้ประกาศใช้อย่างเป็นทางการหลังกองทัพแดงเข้ารุกรานจอร์เจียในเดือนกุมภาพันธ์ ค.ศ. 1921 อย่างไรก็ตาม หลักการในการปกครองตนเองที่ให้สัญญาไว้นี้ไม่เคนถูกระบุชี้ชัด[11] นักประวัติศาสตร์ ตีมอตี บลาวเวลท์ ระบุว่าข้อความนี้ในรัฐธรรมนูญทำให้เกิดผลสืบเนื่องยาวนานในภูมิภาคนี้ เนื่องจากถือเป็นครั้งแรกในประวัติศาสตร์ยุคใหม่ที่มีการนิยามอับคาเซียในฐานะสิ่งทางภูมิศาสตร์ที่โดดเด่นแยกชัดเป็นของตนเอง[12]

การสถาปนา

[แก้]
หนึ่งในบรรดาการเดินขบวนฉลองในซูฮูมีหลังโซเวียตเข้ามามีอำนาจเมื่อ 8 มีนาคม 1921

ในวันที่ 15 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1921 กองทัพแดงเข้ารุกรานจอร์เจียและรุกรานอับคาเซียในสองวันให้หลัง[13] เอชบาและลาโกบาเดินทางกลับอับคาเซียก่อนการรุกรานและตั้งสภาปฏิวัติ (เรฟคอม; Revkom) เพื่อเตรียมพร้อมสู่การตั้งรัฐบาลบอลเชวิค[14] กรุงซูฮูมี เมืองหลวงของอับคาเซีย ถูกยึดครองในวันที่ 4 มีนาคม ในขณะที่การสู้รบในจอร์เจียดำเนินต่อไป เรฟคอมซึ่งไม่ได้คาดหวังว่าจะเป็นผู้ปกครองหนึ่งเดียวของอับคาเซีย ได้ฉวยโอกาสจากความสับสนนี้และประกาศเอกราชให้กับอับคาเซีย[15] เรฟคอมได้ส่งโทรเลขไปยังมอสโกเพื่อขอคำแนะนำในการดำเนินการต่อไป รวมถึงยังเสนอเข้าร่วมสหพันธ์สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตรัสเซีย แต่เซียร์โก ออร์ดจอนีคีดเซ ผู้นำบอลเชวิคและผู้นำบูโรคอเคซัส (กัฟบีวโร) ปฏิเสธข้อเสนอนี้[16] ในวันที่ 31 มีนาคม ค.ศ. 1921 จึงมีการประกาศว่า "ด้วยปรารถนาของเหล่ากรรมกร สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตอับคาเซียแห่งใหม่นี้จึงถือกำเนิดขึ้นมา"[17] อับคาเซียจึงกลายเป็นสาธารณรัฐเอกราชในนามภายใต้ความเข้าใจของทั้งฝั่งอับคาเซียและจอร์เจียว่าท้ายที่สุดอับคาเซียจะเข้าร่วมสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตจอร์เจียที่จะสถาปนาขึ้นในภายหลัง[17] จนถึงตอนนั้น จะถือว่าอับคาเซียไม่เป็นส่วนหนึ่งของจอร์เจีย เรฟคอมของจอร์เจีย ซึ่งเป็นรัฐบาลของสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตจอร์เจียได้อ้าแขนต้อนรับอับคาเซียผ่านทางโทรเลขในวันที่ 21 พฤษภาคม ค.ศ. 1921 และระบุว่ารูปแบบของความสัมพันธ์ระหว่างสองรัฐควรจะตกลงกันได้ในการประชุมสามัญแรงงานครั้งแรกของทั้งสองสาธารณรัฐ[18]

สถานะ

[แก้]
สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตจอร์เจียใน ค.ศ. 1922 สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตอับคาเซียแสดงโดยเน้นสีชมพู

เรฟคอมของอับคาซซึ่งอยู่ในอำนาจไม่ปรารถนาที่จะจัดการประชุมสภาเพื่อกำหนดสถานะของอับคาเซียในอนาคต เนื่องจากจะทำให้เรฟคอมเองเสียอำนาจในการควบคุมภูมิภาค ท้ายที่สุดกัฟบีวโร (Kavbiuro) บังคับให้เรฟคอมต้องออกตัวและต่อรองในสนธิสัญญาระหว่างอับคาเซียกับจอร์เจีย ซึ่งเริ่มต้นในเดือนตุลาคม ค.ศ. 1921[19] สนธิสัญญาดังกล่าวลงนามในวันที่ 16 ธันวาคม ค.ศ. 1921 ประกอบด้วยสองมาตรา:

1. สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตจอร์เจียและสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตอับคาเซีย จะเช้าสู่ความร่วมมือทางการเมือง, การทหาร และทางเศรษฐกิจ-การเงิน
2. เพื่อให้สามารถปฏิบัติไปตามเป้าหมายที่ระบุข้างต้น รัฐบาลของทั้งสองรัฐประกาศการรวมกรรมการราษฎรของทั้งสองรัฐเข้าด้วยกัน อันประกอบด้วยส่วน: a) กองทัพ, b) การเงิน, c) กสิกรรมประชาชน, d) ไปรษณีย์โทรเลข, e) เชการ์, f) รับกรีน, g) กรรมการราษฎรฝ่ายยุติธรรม และ h) [กรรมการราษฎร] ฝ่ายคมนาคมทางน้ำ

— สนธิสัญญาสหภาพระหว่างสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตจอร์เจีย และ สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตอับคาเซีย[20]

สนธิสัญญานี้รวมทั้งสองรัฐเข้าด้วยกัน และทำให้สถานะของอับคาเซียเป็น "รัฐตามสนธิสัญญา" ("treaty republic") และเป็นรัฐใต้ปกครองจอร์เจียในนาม[21] สถานะพิเศษของอับคาเซียในจอร์เจียยิ่งถูกเน้นย้ำขึ้นอีกในรัฐธรรมนูญจอร์เจียใน ค.ศ. 1922 ซึ่งระบุถึง "สนธิสัญญาสหภาพพิเศษ" ระหว่างสองรัฐ รัฐธรรมนูญอับคาเซีย ค.ศ. 1925 ระบุว่าอับคาอซียผนวกเข้ากับจอร์เจียในแง่ของ "สนธิสัญญาพิเศษ"[22] ในวันที่ 13 ธันวาคม ค.ศ. 1922 ขณะซึ่งยังเป็นส่วนเดียวกับจอร์เจีย อับคาเซียได้เข้าร่วมสหพันธ์สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตทรานส์คอเคซัส ร่วมกับสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตอาร์มีเนีย และ อาเซอร์ไบจาน สหพันธรัฐใหม่นี้ตั้งขึ้นโดยเปิดเผยเพื่อประโยชน์ทางเศรษฐกิจ แต่ก็มีแนวโน้มสูงว่าตั้งขึ้นเพื่อสร้างฐานอำนาจของโซเวียตในภูมิภาคให้มั่นคงขึ้น ซึ่งก็เป็นที่ถกเถียง[23] ส่วนใหญ่แล้ว อับคาเซียได้รับการปฏิบัติต่อในฐานะเขตปกครองตนเองของจอร์เจีย ถึงแม้ว่าจะไม่เหมือนกับรัฐปกครองตนเองอื่น ๆ ในสหภาพโซเวียต อับคาเซียมีสัญลักษณ์ประจำชาติของตนเอง ทั้งธงชาติ ตราแผ่นดิน และหน่วยทหารประจำชาติ สิทธิที่กล่าวมานี้มีได้เพียงเฉพาะรัฐเอกราชสมบูรณ์ในสหภาพโซเวียตเองเท่านั้น[24] ตราแผ่นดินอับคาเซียมีระบุถึงในรัฐธรรมนูญ ค.ศ. 1925 ว่า "ประกอบด้วยค้อนและเคียวทองบนพื้นหลังของภูมิทัศน์ของอับคาเซียและอักษรในภาษาอับคาเซียว่า 'SSR Abkhazia'"[25] ก่อนจะถูกดัดแปรงเล็กน้อยใน ค.ศ. 1926 ที่เติมคำชวัญประจำชาติ (เช่นเดียวกับรัฐในโซเวียตทั้งหลาย) ที่ว่า "ชนกรรมาชีพทั่วโลกจงสามัคคีกัน!" ซึ่งเขียนด้วยภาษาอับคาเซีย, จอร์เจีย และรัสเซีย (เดิมทีมีเพียงภาษาอับคาเซีย)[25] นอกจากนี้อับคาเซียยังมีรัฐธรรมนูญของตนเอง ประกาศใช้เมื่อ 1 เมษายน ค.ศ. 1925 ซึ่งสิทธินี้มีได้เฉพาะในสาธารณรัฐอย่างเต็มรูปแบบเท่านั้น[26]

การเป็นสหภาพกับจอร์เจียไม่ได้รับความนิยมในบรรดาผู้นำหรือประชาชนของอับคาเซีย[12] เช่นเดียวกันในจอร์เจียซึ่งถือว่านี่เป็นแผนการของบอลเชวิกเพื่อจะหันเหความต่อต้านของชาวจอร์เจียต่อทางการมอสโกไปยังสู่อับคาเซียแทน เนื่องจากชาวจอร์เจียในเวลานั้นเป็นหนึ่งในกลุ่มที่ต่อต้านบอลเชวิกหนักที่สุด[27] ในฐานะ "สาธารณรัฐตามสนธิสัญญา" เพียงแห่งเดียวของสหภาพโซเวียต สถานะแน่ชัดของสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตอับคาเซียสร้างความไม่วางใจต่อทั้งโซเวียตและจอร์เจียซึ่งไม่อยากให้ภูมิภาคอื่น ๆ เกิดการเรียกร้องสถานะในลักษณะเดียวกันนี้[28] เพื่อจะแก้ปัญหานี้จึงมีการตัดสินใจลดสถานะของอับคาเซียลง ในวันที่ 19 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1931 โดยจัดตั้งสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตอับคาเซียขึ้นใหม่ในสถานะสาธารณรัฐปกครองตนเองสังคมนิยมโซเวียตอับคาซ ซึ่งกลายเป็นรัฐใต้ปกครองของสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตจอร์เจีย แต่ยังคงสถานะอยู่ในสหพันธรัฐทรานส์คอเคซัส[29] ชาวอับคาเซียต่อต้านการประกาศครั้งนี้อย่างหนัก และนำไปสู่การประท้วงต่อต้านโซเวียตครั้งใหญ่เป็นครั้งแรกในอับคาเซีย[30]

การเมือง

[แก้]
เนสเตอร์ ลาโกบา ผู้นำโดยพฤตินัยของอับคาเซียตั้งแต่ปี 1921 จนเสียชีวิตใน ค.ศ. 1936 เขามีบทบาทสำคัญมากในการตั้งสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตอับคาเซีย

ในตอนแรก เรฟคอมอับคาเซียมีผู้นำคือประธานคณะกรรมการ เอเฟรม เอชบาร์ มีหน้าที่ควบคุมดูแลอับค่เศียจนกว่าจะมีการตั้งรัฐบาลที่ถาวรกว่าขึ้นมาแทน[18] ในวันที่ 17 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1922 คณะกรรมการราษฎรได้ก่อตั้งขึ้นและเนสเตอร์ ลาโกบา ได้รับเลือกตั้งเป็นประธานของคณะกรรมการ และกลายมาเป็นหัวหน้ารัฐบาลของสาธารณรัฐ การเลือกตั้งนี้ถือเป็นแค่รูปทางการให้กับลาโกบาเท่านั้น เขามีบทบาทควบคุมอับคาเซียมาตั้งแต่เมื่อบอลเชวิคเข้ายึดครองอับคาเซียใน ค.ศ. 1921 แล้ว[31][32] เขากับกับเอชบาเป็นบอลเชวิคแนวหน้าหลังเกิดการปฏิวัติรัสเซีย ลาโกบาและเอชบาเคยนำการพยายามยึดครองอับคาเซียสองครั้งในเดือนกุมภาพันธ์และเมษายน ค.ศ. 1918 ทั้งสองครั้งสิ้นสุดด้วยการยกเลิกแผน หลังความพยายามครั้งหลังล้มเหลว ทั้งคู่ได้หลบหนีออกจากอับคาเซีย และเดินทางกลับมาในเดือนมีนาคม ค.ศ. 1921 หลังการยึดอำนาจโดยบอลเชวิคสำเร็จ ไม่นาน เอชบาได้เปลี่ยนผ่านและโยกย้ายตำแหน่งไปตำแหน่งอื่น เหลือไว้เพียงลาโกบาคนเดียวเป็นผู้นำของอับคาเซีย [33]

ในทางปฏิบัติ ลาโกบาควบคุมอับคาเซียในฐานะแคว้นฟิวดอล (fiefdom) ของตนเอง จนถึงขั้นที่มีการเรียกอับคาเซียกันอย่างขำขันว่าเป็น "ลาโกบีสถาน" ("Lakobistan") ในขณะเดียวกัน สถานะของลาโกบาในฐานะผู้นำสูงสุดของสาธารณรัฐก็ไม่เคยถูกโต้แย้งหรือตั้งคำถามเลย[34] เขาต้านทานนโยบายกดขี่ประชาชนจำนวนมากที่ถูกนำมาใช้ในที่อื่น ๆ ในสหภาพโซเวียต เช่น นโยบายการยึดคืนและแจกจ่ายกรรมสิทธิ์ใหม่ ลาโกบายังสนับสนุนทางการเงินแก่ชนชั้นนำของอับคาเซีย เขาทำเช่นนี้ได้ก็เพราะเขาเป็นมิตรสหายใกล้ชิดกับโจเซฟ สตาลิน ผู้นำโซเวียต[35]

เศรษฐกิจ

[แก้]
บ้านพักตากอากาศของโจเซฟ สตาลิน ที่ทะเลสาบรีชา [ru] หนึ่งในดาชาของสตาลินที่อยู่ในอับคาเซีย

อับคาเซียเป็นผู้ผลิตยาสูบรายใหญ่ในสมัยโซเวียต ในคริสต์ทศวรรษ 1930 อับคาเซียผลิตยาสูบถึง 52 เปอร์เซนต์ของจำนวนการส่งออกยาสูบของโซเวียต[36] ผลผลิตทางการเกษตรอื่น เช่น ชา, ไวน์ และผลไม้รสเปรี้ยว (โดยเฉพาะส้ม) มีการผลิตในขนานใหญ่ ทำให้อับคาเซียเป็นหนึ่งในภูมิภาคที่มั่งคั่งที่สุดในทั้งสหภาพเวียต รวมถึงร่ำรวยกว่าจอร์เจียอย่างมาก[37] การส่งออกทรัพยากรเปล่านี้ทำให้อับคาเซียกลายเป็น "เกาะแห่งความเจริญ ในท่ามกลางคอเคซัสที่ถูกถล่มด้วยสงคราม"[38] มีการสร้างโรงงานในภูมิภาคเป็นส่วนหนึ่งของการพัฒนาสหภาพโซเวียตโดยรวม แต่ก็ไม่ได้ส่งผลมากนักต่อความแข็งแกร่งทางเศรษฐกิจโดยภาพรวมของอับคาเซีย[39]

อับคาเซียยังเป็นที่เชิดหน้าชูตาในฐานะจุดหมายปลายทางการท่องเที่ยวสำคัญของทั้งชนชั้นนำและประชาชนของโซเวียต สตาลินเดินทางมาอับคาเซียปีละครั้งตลอดคริสต์ทศวรรษ 1920 เช่นเดียวกับเพื่อนร่วมงานของเขาในเครมลิน ซึ่งเดินทางมาด้วยเพื่อสร้างความไว้วางใจจากสตาลิน[40] ลาโกบาในฐานะเจ้าบ้านจึงมีความสัมพันธ์ใกล้ชิดสนิทสนมกับสตาลินขึ้นอย่างมากและกลายมาเป็นหนึ่งในบุคคลที่สตาลินไว้ใจ ส่งผลให้ลาโกบาคงสถานะอำนาจใหญ่ในอับคาเซียได้[41] เราสามารถเห็นได้ชัดที่สุดจากการที่ลาโกบาปฏิเสธการยึดคืนและแจกจ่ายกรรมสิทธิ์ใหม่ (collectivisation) ที่ซึ่งลาโกบาโต้แย้งว่า ในรัฐนี้ไม่มี คูลัก (kulak; ไพร่ผู้มั่งคั่ง)[42] นโยบายนี้ยังได้รับการแก้ต่างโดยสตาลิน ผู้กล่าวว่านโยบายต่อต้านคูลักไม่ได้ "พิจารณาลักษณะอันเฉพาะของโครงสร้างทางสังคมของอับคาเซีย และเป็นการผิดพลาดที่จะส่งผ่ายโมเดลการก่อร่างสังคมแบบรัสเซียมายังผืนดินอับคาเซีย"[43] การยึดคืนและแจกจ่ายกรรมสิทธิ์ใหม่เริ่มมีขึ้นครั้งแรกในอับคาเซียหลังรัฐถูกลดสถานะลงใน ค.ศ. 1931 และถูกนำมาใช้โดยสมบูรณ์ใน ค.ศ. 1936 หลังลาโกบาเสียชีวิต[44]

ตลอดการมีอยู่ของสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตอับคาเซีย สกุลเงินทางการคือรูเบิลโซเวียต[45]

ประชากรศาสตร์

[แก้]

ชาติพันธุ์ในอับคาเซีย ตามช้อมูลจากสำมะโนโซเวียต ค.ศ. 1926[1]

  ชาวอับคาซ (27.82%)
  ชาวจอร์เจีย (33.58%)
  ชาวอาร์มีเนีย (12.77%)
  ชาวกรีกคอเคซัส (6.99%)
  ชาวรัสเซีย (6.25%)
  อื่น ๆ (12.59%)

สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตอับคาเซียเป็นภูมิภาคที่มีความหลากหลายทางชาติพันธุ์สูงมาก โดยมีประชากรที่เปลี่ยนแปลงไปอย่างมากนับตั้งแต่รัสเซียผนวกอับคาเซียเข้าเป็นส่วนหนึ่ง ในศตวรรษที่ 19 มีการขับไล่ชาวอับคาซกว่า 100,000 คน ออกจากภูมิภาค โดยส่วนใหญ่ขับไปยังจักรวรรดิออตโตมัน[46] ในขณะที่สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตอับคาเซียสถาปนาขึ้น ชาวอับคาซคิดเป็นไม่ถึง 30 เปอร์เซ็นต์ของประชากร นโยบาย โคเรนีซัตซียา (การทำให้กลายเป็นวัฒนธรรมแม่; nativization) ที่ใช้ในช่วงนี้เพื่อส่งเสริมชนกลุ่มน้อยทางชาติพันธุ์ในสหภาพโซเวียต เป็นผลให้ประชากรชาวอับคาซเพิ่มสูงขึ้น: ระหว่าง ค.ศ. 1922 และ 1926 ชาติพันธุ์ชาวอับคาซเพิ่มขึ้นประมาณ 8 เปอร์เซ็นต์ ในขณะที่จำนวนประชากรชาติพันธุ์จอร์เจียลดลง 6 เปอร์เซ็นต์ ฉะนั้นตามที่กล่าวอ้างในสำมะโน ค.ศ. 1926 ของโซเวียต (สำมะโนเดียวที่มีตลอดการดำรงอยู่ของสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตอับคาเซีย) จำนวนประชากรที่เป็นชาติพันธุ์อับคาซสูงถึง 55,918 คนหรือราว 28 เปอร์เซ็นต์ของประชากร (ซึ่งอยู่ที่ 201,016 คน) ในขณะที่จำนวนชาติพันธุ์จอร์เจียอยู่ที่ 67,494 คน (36 เปอร์เซ็นต์) กลุ่มชาติพันธุ์อื่น ๆ ที่ปรากฏในสำมะโน ค.ศ. 1926 ได้แก่ชาวอาร์มีเนีย (25,677 คนหรือ 13 เปอร์เซ็นต์), ชาวกรีกคอเคซัส (14,045 คนหรือ 7 เปอร์เซ็นต์) และ ชาวรัสเซีย (12,553 คนหรือ 6 เปอร์เซ็นต์)[1][47]

ในสมัยของสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตอับคาเซียมีการปรับแก้ระบบการเชียนที่ใช้ในภาษาอับคาซ ภายใต้นโยบาย โคเรนีซัตซียา ชาวอับคาซไม่ได้ถือเป็นหนึ่งในประชากร "ก้าวหน้า" ของสหภาพโซเวียต ฉะนั้นจึงเกิดการมุ่งเน้นไปที่การพัฒนาอัตลักษณ์และวัฒนธรรมประจำชาติของตน[48] ภาษาอับคาซและภาษาอื่น ๆ ในสหภาพโซเวียตภายใต้นโยบายนี้ถูกแปรเป็นอักษรละตินใน ค.ศ. 1928 แทนที่การใช้ระบบการเขียนที่ใช้อักษรซีริลลิก[49] มีการให้ความสำคัญมากต่อการพัฒนาวัฒนธรรมอับคาซ ซึ่งได้รับการสนับสนุนมากในแง่ของเงินทุน[39] นอกจากนี้ ยังมีการจัดตั้งสมาคมวิทยาศาสตร์อับคาเซีย (Abkhazian Scientific Society) ขึ้นใน ค.ศ. 1922 ตามด้วยสถาบันภาษาและวรรณกรรมอับคาเซีย (Academy of Abkhazian Language and Literature) ซึ่งตั้งขึ้นใน ค.ศ. 1925[50]

เนื้องจากรัฐบาลรับรู้ถึงความหลากหลายทางชาติพันธุ์ภายในอับคาเซียเอง ในมาตรา 8 ของรัฐธรรมนูญอับคาเซีย ค.ศ. 1925 ได้ระบุให้อับคาเซียมีภาษาทางการสามภาษา คือ ภาษาอับคาเซีย, ภาษาจอร์เจียและภาษารัสเซีย ในขณะที่การแปรญัติในภายหลังระบุเพิ่มว่า "ชนชาติทั้งปวงที่อาศัยในสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตอับคาเซียได้รับการรับรองสิทธิในการพัฒนาและใช้ภาษาแม่ของตนโดยเสรี ทั้งในระดับชาติ วัฒนธรรม และในหน่วยงานทั่วไปของรัฐ"[51][52] ประชากรส่วนใหญ่ไม่เข้าใจภาษาอับคาเซีย ภาษารัสเซียจึงเป็นภาษาหลักของรัฐบาลในขณะที่ภูมิภาคท้องถิ่นต่าง ๆ ใช้ภาษาที่มีใช้มากสุดในพื้นที่นั้น ๆ[53]

ผลสืบเนื่อง

[แก้]
ปาร์กสลาวี ในซูฮูมี เป็นอนุสรณ์ระลึกถึงทหารอับคาเซียที่เสียชีวิตในสงครามใน ค.ศ. 1992–1993

สถานะที่แน่นอนของอับคาเซียในฐานะ "สาธารณรัฐตามสนธิสัญญา" ไม่เคยได้รับการอธิบายให้กระจ่างตลอดการมีอยู่ของสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตอับคาเซีย นักประวัติศาสตร์ อาร์เซนี ซาปารอฟ ระบุว่าแม้แต่เจ้าหน้าที่รัฐในเวลานั้นก็ไม่รู้เช่นกันว่าวลีนี้หมายความว่าอะไร[54] สถานะที่ว่านี้มีความสำคัญในเชิงสัญลักษณ์ต่อชาวอับคาเซีย ผู้ไม่เคยหลงลืมว่าเคยมีรัฐอิสระของตนเองมาก่อน อย่างน้อยในเชิงทฤษฎี[55] ภายหลังการเกิดขึ้นของนโยบายกลัสนอสต์และเปเรสตรอยคาในคริสต์ทศวรรษ 1980 การเรียกร้องให้ฟื้นฟูสถานะของอับคาเซียได้เริ่มเกิดขึ้นใหม่อีกครั้ง การประชุมที่ลีฮนีใน ค.ศ. 1989 เรียกร้องให้เจ้าหน้าที่ของโซเวียตประกาศให้อับคาเซียเป็นสาธารณรัฐเต็มตัว โดยอ้างสาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตอับคาเซียว่าเป็นรัฐที่เคยดำรงอยู่มาก่อนหน้า[56] เมื่ออับคาเซียประกาศเอกราชอีกครั้งใน ค.ศ. 1990 อับคาเซียได้เรียกร้องให้ฟื้นฟูรัฐธรรมนูญ ค.ศ. 1925 ซึ่งระบุให้จอร์เจียและอับคาเซียรวมเป็นสหภาพ การเรียกร้องนี้ทำไปเพื่อเปิดทางให้กับความเป็นไปได้ของการรวมเป็นสหภาพของสองรัฐในอนาคต[57] การรื้อฟื้นรัฐธรรมนูญ ค.ศ. 1925 นำไปสู่สงครามใน ค.ศ. 1992–1993 และข้อพิพาทเกี่ยวกับสถานะของอับคาเซีย ซึ่งนำไปสู่สถานะเอกราชโดยพฤตินัยของอับคาเซียในจอร์เจียนับตั้งแต่ ค.ศ. 1992[44]

หมายเหตุ

[แก้]
  1. ↑ Abkhaz: Социалисттә Советтә Республика Аҧсны, ССР Аҧсны; Sociālicṭṭw Soveṭṭw Resṗubliḳā Āpsnə
    จอร์เจีย: საბჭოთა სოციალისტური რესპუბლიკა აფხაზეთი, სსრ აფხაზეთი; Sabch'ota Sotsialist'uri Resp'ublika Apkhazeti
    รัสเซีย: Социалистическая Советская Республика Абхазия, ССР Абхазия; Sotsialisticheskaya Sovetskaya Respublika Abkhaziya
  2. ↑ อับคาเซียเป็นประเด็นถกเถียงเรื่องพรมแดนระหว่างสาธารณรัฐอับคาเซียกับประเทศจอร์เจีย สาธารณรัฐอับคาเซียประกาศเอกราชด้วยตนเองอยู่ฝ่ายเดียวในวันที่ 23 กรกฎาคม ค.ศ. 1992 ในขณะที่จอร์เจียยังคงอ้างสิทธิ์เหนือดินแดนว่าเป็นเขตปกครองของตน อับคาเซียได้รับการยอมรับโดย 7 จาก 193 ประเทศสมาชิกในสหประชาชาติ ในจำนวนนี้มี 1 ประเทศที่ถอนการรับรองประเทศอับคาเซีย
  3. ↑ "Abkhazeti" เป็นชื่อของอับคาเซียในภาษาจอร์เจียที่ปรากฏไว้ในรูปทับศัพท์เป็นภาษาอังกฤษของรัฐธรรมนูญ ค.ศ. 1921

อ้างอิง

[แก้]
  1. ↑ 1.0 1.1 1.2 Müller 1998, p. 231
  2. ↑ Lak'oba 1998a, pp. 89–101
  3. ↑ kartuli sabch'ota entsiklopedia 1985, p. 504
  4. ↑ Lak'oba 1998a, p. 84
  5. ↑ Müller 1998, pp. 220–225
  6. ↑ Blauvelt 2007, p. 206
  7. ↑ Saparov 2015, p. 43
  8. ↑ Blauvelt 2012b, p. 81
  9. ↑ Lakoba 1990, p. 63
  10. ↑ Papuashvili 2012, p. 48
  11. ↑ Welt 2012, pp. 214–215
  12. ↑ 12.0 12.1 Blauvelt 2014, p. 26
  13. ↑ Suny 1994, p. 207
  14. ↑ Saparov 2015, p. 48
  15. ↑ Hewitt 2013, p. 39
  16. ↑ Saparov 2015, p. 49
  17. ↑ 17.0 17.1 Saparov 2015, p. 50
  18. ↑ 18.0 18.1 Saparov 2015, p. 51
  19. ↑ Saparov 2015, p. 52
  20. ↑ Saparov 2015, p. 54
  21. ↑ Saparov 2015, p. 55
  22. ↑ Saparov 2015, pp. 55, 57
  23. ↑ Hewitt 1993, p. 271
  24. ↑ Saparov 2015, pp. 50–56
  25. ↑ 25.0 25.1 Saparov 2015, p. 56
  26. ↑ Hewitt 2013, p. 40
  27. ↑ Smith 2013, p. 344
  28. ↑ Saparov 2015, p. 60
  29. ↑ Blauvelt 2007, p. 212
  30. ↑ Lakoba 1995, p. 99
  31. ↑ Bgazhba 1965, p. 39
  32. ↑ Blauvelt 2007, p. 207
  33. ↑ Blauvelt 2014, pp. 24–25
  34. ↑ Lakoba 2004, pp. 100–101
  35. ↑ Lak'oba 1998b, p. 71
  36. ↑ Suny 1994, p. 268
  37. ↑ Zürcher 2007, pp. 120–121
  38. ↑ Rayfield 2004, p. 95
  39. ↑ 39.0 39.1 Anchabadze & Argun 2012, p. 90
  40. ↑ Blauvelt 2007, p. 202
  41. ↑ Scott 2016, p. 96
  42. ↑ Marshall 2010, p. 239
  43. ↑ Rayfield 2004, p. 30
  44. ↑ 44.0 44.1 Derluguian 1998, p. 266
  45. ↑ Blauvelt 2007, p. 211
  46. ↑ Hewitt 2013, p. 25
  47. ↑ Jones 1988, pp. 617–618
  48. ↑ Martin 2001, pp. 23–24
  49. ↑ Jones 1988, p. 617
  50. ↑ Blauvelt 2012a, p. 252
  51. ↑ Blauvelt 2012a, pp. 241–242
  52. ↑ Saparov 2015, pp. 58–59
  53. ↑ Blauvelt 2012a, pp. 240–246
  54. ↑ Saparov 2015, pp. 61–62
  55. ↑ Saparov 2015, p. 62
  56. ↑ Anchabadze 1998, p. 132
  57. ↑ Cornell 1998, p. 52

บรรณานุกรม

[แก้]
  • Anchabadze, Jurij (1998), "History: the modern period", ใน Hewitt, George (บ.ก.), The Abkhazians: A Handbook, New York City: St. Martin's Press, pp. 132–146, ISBN 978-0-31-221975-8
  • Anchabadze, Yu. D.; Argun, Yu. G. (2012), Абхазы (The Abkhazians) (ภาษารัสเซีย), Moscow: Nauka, ISBN 978-5-02-035538-5
  • Bgazhba, Mikhail (1965), Нестор Лакоба (Nestor Lakoba) (ภาษารัสเซีย), Tbilisi: Sabtchota Saqartvelo
  • Blauvelt, Timothy (May 2007), "Abkhazia: Patronage and Power in the Stalin Era", Nationalities Papers, 35 (2): 203–232, doi:10.1080/00905990701254318, S2CID 128803263
  • Blauvelt, Timothy (2012a), "'From words to action!': Nationality policy in Soviet Abkhazia (1921–38)", ใน Jones, Stephen F. (บ.ก.), The Making of Modern Georgia, 1918–2012: The first Georgian Republic and its successors, New York City: Routledge, pp. 232–262, ISBN 978-0-41-559238-3
  • Blauvelt, Timothy K. (2012b), "Resistance and Accommodation in the Stalinist Periphery: A Peasant Uprising in Abkhazia", Ab Imperio, 2012 (3): 78–108, doi:10.1353/imp.2012.0091, S2CID 154386436
  • Blauvelt, Timothy K. (2014), "The Establishment of Soviet Power in Abkhazia: Ethnicity, Contestation and Clientalism in the Revolutionary Periphery", Revolutionary Russia, 27 (1): 22–46, doi:10.1080/09546545.2014.904472, S2CID 144974460
  • Cornell, Svante E. (Autumn 1998), "Religion as a Factor in Caucasian Conflicts", Civil Wars, 1 (3): 46–64, doi:10.1080/13698249808402381
  • Derluguian, Georgi M. (1998), "The Tale of Two Resorts: Abkhazia and Ajaria Before and Since the Soviet Collapse", ใน Crawford, Beverley; Lipshutz, Ronnie D. (บ.ก.), The Myth of "Ethnic Conflict": Politics, Economics, and "Cultural" Violence, Berkeley, California: University of California Press, pp. 261–292, ISBN 978-0-87-725198-9
  • Hewitt, B.G. (1993), "Abkhazia: a problem of identity and ownership", Central Asian Survey, 12 (3): 267–323, doi:10.1080/02634939308400819
  • Hewitt, George (2013), Discordant Neighbours: A Reassessment of the Georgian-Abkhazian and Georgian-South Ossetian Conflicts, Leiden, The Netherlands: Brill, ISBN 978-9-00-424892-2
  • Jones, Stephen F. (October 1988), "The Establishment of Soviet Power in Transcaucasia: The Case of Georgia 1921–1928", Soviet Studies, 40 (4): 616–639, doi:10.1080/09668138808411783
  • kartuli sabch'ota entsiklopedia (1985), "Sukhumi okrug", kartuli sabch'ota entsiklopedia (Georgian Soviet Encyclopedia) (ภาษาจอร์เจีย), vol. 9, Tbilisi: Kartuli Sabch'ota Entsiklopedia
  • Lak'oba, Stanislav (1998a), "History: 18th century–1917", ใน Hewitt, George (บ.ก.), The Abkhazians: A Handbook, New York City: St. Martin's Press, pp. 89–101, ISBN 978-0-31-221975-8
  • Lak'oba, Stanislav (1998b), "History: 1917–1989", ใน Hewitt, George (บ.ก.), The Abkhazians: A Handbook, New York City: St. Martin's Press, pp. 67–88, ISBN 978-0-31-221975-8
  • Lakoba, Stanislav (1990), Очерки Политической Истории Абхазии (Essays on the Political History of Abkhazia) (ภาษารัสเซีย), Sukhumi, Abkhazia: Alashara
  • Lakoba, Stanislav (1995), "Abkhazia is Abkhazia", Central Asian Survey, 14 (1): 97–105, doi:10.1080/02634939508400893
  • Lakoba, Stanislav (2004), Абхазия после двух империй. XIX–XXI вв. (Abkhazia after two empires: XIX–XXI centuries) (ภาษารัสเซีย), Moscow: Materik, ISBN 5-85646-146-0
  • Marshall, Alex (2010), The Caucasus Under Soviet Rule, New York City: Routledge, ISBN 978-0-41-541012-0
  • Martin, Terry (2001), The Affirmative Action Empire: Nations and Nationalism in the Soviet Union, 1923–1939, Ithaca, New York: Cornell University Press, ISBN 978-0-80-143813-4
  • Müller, Daniel (1998), "Demography: ethno-demographic history, 1886–1989", ใน Hewitt, George (บ.ก.), The Abkhazians: A Handbook, New York City: St. Martin's Press, pp. 218–231, ISBN 978-0-31-221975-8
  • Papuashvili, George, บ.ก. (2012), The 1921 Constitution of the Democratic Republic of Georgia, Batumi, Georgia: Constitutional Court of Georgia, ISBN 978-9941-0-3458-9
  • Rayfield, Donald (2004), Stalin and His Hangmen: The Tyrant and Those Who Killed for Him, New York City: Random House, ISBN 978-0-37-575771-6
  • Saparov, Arsène (2015), From Conflict to Autonomy in the Caucasus: The Soviet Union and the making of Abkhazia, South Ossetia and Nagorno Karabakh, New York City: Routledge, ISBN 978-0-41-565802-7
  • Scott, Erik R. (2016), Familiar Strangers: The Georgian Diaspora and the Evolution of Soviet Empire, Oxford, United Kingdom: Oxford University Press, ISBN 978-0-19-939637-5
  • Smith, Jeremy (2013), Red Nations: The Nationalities Experience in and after the USSR, Cambridge, United Kingdom: Cambridge University Press, ISBN 978-0-52-112870-4
  • Suny, Ronald Grigor (1994), The Making of the Georgian Nation (Second ed.), Bloomington, Indiana: Indiana University Press, ISBN 978-0-25-320915-3
  • Welt, Cory (2012), "A Fateful Moment: Ethnic Autonomy and Revolutionary Violence in the Democratic Republic of Georgia (1918–1921)", ใน Jones, Stephen F. (บ.ก.), The Making of Modern Georgia, 1918–2012: The first Georgian Republic and its successors, New York City: Routledge, pp. 205–231, ISBN 978-0-41-559238-3
  • Zürcher, Christoph (2007), The Post-Soviet Wars: Rebellion, Ethnic Conflict, and Nationhood in the Caucasus, New York City: New York University Press, ISBN 978-0-81-479709-9

แหล่งข้อมูลอื่น

[แก้]
เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตอับคาเซีย&oldid=11878902"