วัดเขาวง (จังหวัดสระบุรี)

วัดเขาวง
ชื่อสามัญ	วัดเขาวง, วัดถ้ำพระนารายณ์
ที่ตั้ง	ตำบลเขาวง อำเภอพระพุทธบาท จังหวัดสระบุรี
ประเภท	วัดราษฎร์
นิกาย	มหานิกาย
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมพระพุทธศาสนา

วัดเขาวง เป็นวัดราษฎร์สังกัดคณะสงฆ์ฝ่ายมหานิกาย ตั้งอยู่ในตำบลเขาวง อำเภอพระพุทธบาท จังหวัดสระบุรี บริเวณวัดยังเป็นแหล่งพันธุ์ไม้และสัตว์หาดูยาก เช่น โมกราชินี จันผา นกหัวจุก และกระรอกเผือก ฯลฯ

ประว้ติ

วัดเขาวง หรือ วัดถ้ำพระนารายณ์ มีถ้ำซึ่งเป็นถ้ำในเขาหินปูนบริเวณทิศตะวันออกเฉียงใต้ของเทือกเขาวงที่พบรอยจารึกอักษณปัลลวะภาษามอญโบราณและบาลี อายุราวพุทธศตวรรษที่ 12 สลักอยู่บริเวณปากถ้ำ รอยจารึกนี้มีคำแปลว่า "กัณทราชัยผู้ตั้งแคว้นอนุราธปุระได้มอบให้พ่อลุงสินาธะเป็นตัวแทนพร้อมชาวเมือง (อนุราธปุระ) จัดพิธีร้องรำเพื่อเฉลมฉลอง (สิ่ง) ซึ่งประดิษฐานไว้แล้วข้างในนี้" กล่าวกันว่าสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช ทรงเสด็จจากพระนารายณ์ราชนิเวศน์เมืองละโว้ (ลพบุรี) ไปว่าราชการที่กรุงศรีอยุธยา ทรงผ่านประทับแรม ณ ถ้ำนารายณ์ และสมเด็จพระเจ้าทรงธรรมเสด็จมานมัสการพระพุทธบาทสระบุรี ก็ได้เสด็จประทับพักแรมในถ้านารายณ์

วัดเขาวงได้รับอนุญาตตั้งวัดเมื่อวันที่ 5 กรกฎาคม พ.ศ. 2460 และได้รับอนุญาตพระราชทานวิสุงคามสีมาเมื่อวันที่ 15 มิถุนายน พ.ศ. 2521 เขตวิสุงคามสีมากว้าง 30 เมตร ยาว 51 เมตร ดำเนินการผูกพัทธสีมาเมื่อวันที่ 20 กุมภาพันธ์ พ.ศ.2526 วัดเขาวงได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถานที่ขึ้นทะเบียนของกรมศิลปากรแล้วเมื่อวันที่ 4 ธันวาคม พ.ศ. 2545

อาคารเสนาสนะ

อุโบสถกว้าง 9 เมตร ยาว 24 เมตร สร้างเมื่อ พ.ศ. 2525 ภายในมีภาพจิตรกรรมเรื่องทศชาติชาดก ศาลาการเปรียญ กว้าง 13 เมตร ยาว 20 เมตร สร้างด้วยไม้ พ.ศ. 2512 หอสวดมนต์กว้าง 7 เมตรยาว 10 เมตร สร้างด้วยไม้ พ.ศ. 2505 กุฏิสงฆ์ จำนวน 3 หลัง เป็นอาคารไม้ และวิหารประดิษฐานพระพุทธรูปปางมารวิชัยบริเวณปากถ้ำและใช้แผ่นพลาสติกแข็งขนาดใหญ่กั้นป้องกันมิไห้มีการจับต้องตัวจารึกโดยตรงจารึกบางส่วนสึกกร่อน

ปูชนียวัตถุมี พระประธานในอุโบสถ ขนาดพระเพลากว้าง 2 ศอก ปางมารวิชัยสร้างด้วยทองเหลือง ส่วนภายในถ้ำปรับปรุงสภาพพื้นเดิมปูแผ่นหินอ่อน ประดิษฐานพระพุทธรูปปางสมาธิและหินสลักรูปเศียรพระพุทธรูป