ราชรถน้อย

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
ราชรถน้อย
ราชรถน้อยรหัส 9784 (องค์เบื้องหลังติดกระจกรหัส 9783) ในพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ
ภาพรวม
เริ่มผลิตเมื่อพ.ศ. 2338 (จำนวน 3 องค์)
ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช
ผู้ออกแบบช่างสิบหมู่
ภายใต้การกำกับดูแลของกรมศิลปากร
ตัวถังและช่วงล่าง
ประเภทราชรถ[1]
โครงสร้างทรงบุษบก ย่อมุมไม้สิบสอง หลังคาซ้อน 5 ชั้น
มิติ
ความยาว
  • องค์ที่หนึ่ง (รหัส 9782) 12.95 เมตร
  • องค์ที่สอง (รหัส 9783) 12.95 เมตร
  • องค์ที่สาม (รหัส 9784) 12.95 เมตร[2][3]
ความกว้าง
  • องค์ที่หนึ่ง (รหัส 9782) 3.64 เมตร
  • องค์ที่สอง (รหัส 9783) 3.66 เมตร
  • องค์ที่สาม (รหัส 9784) 3.86 เมตร[2][3]
ความสูง
  • องค์ที่หนึ่ง (รหัส 9782) 6.30 เมตร
  • องค์ที่สอง (รหัส 9783) 6.30 เมตร
  • องค์ที่สาม (รหัส 9784) 6.84 เมตร[2][3]
น้ำหนัก
  • องค์ที่หนึ่ง (รหัส 9782) 3.85 ตัน
  • องค์ที่สอง (รหัส 9783) 3.65 ตัน
  • องค์ที่สาม (รหัส 9784) 3.65 ตัน[2][3]
ระยะเหตุการณ์
รุ่นก่อนหน้าพระมหาพิชัยราชรถ
พระเวชยันตราชรถ

ราชรถน้อย เป็นราชรถทรงบุษบกจำนวน 3 องค์ สร้างในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช (รัชกาลที่ 1) ราวปี พ.ศ. 2338 ทำหน้าที่ประกอบควบคู่ไปกับ พระมหาพิชัยราชรถ พระเวชยันตราชรถ ได้แก่ องค์ที่หนึ่งเป็นราชรถที่สมเด็จพระสังฆราชประทับ ทรงสวดนำกระบวนพระมหาพิชัยราชรถ องค์ที่สองเป็นราชรถโยงผ้าจากพระบรมโกศ และองค์ที่สามเป็นรถสำหรับพระบรมวงศานุวงศ์ผู้ใหญ่ประทับ เพื่อทรงโปรยทานพระราชทานแก่ประชาชนที่มาเฝ้ากราบพระบรมศพตามทางสู่พระเมรุมาศ ต่อมาในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดให้ยกเลิกประเพณีโยงผ้าและโปรยทาน ปัจจุบันราชรถน้อย จึงใช้เพียงเป็นรถพระสงฆ์อ่านพระอภิธรรมนำราชรถทรงพระบรมโกศเท่านั้น[4]

ราชรถน้อย มีรูปแบบคล้ายคลึงกับพระมหาพิชัยราชรถ และพระเวชยันตราชรถ เกือบทุกประการเพียงแต่มีขนาดเล็กกว่ามาก โดยส่วนตัวรถที่แกะสลักลงรักปิดทองประดับกระจก คานที่ยื่นออกมาเป็นรูปนาคราช บนราชรถมีบุษบกตั้งอยู่เช่นเดียวกัน ในราชรถน้อยหนึ่งองค์ ใช้จำนวนพลฉุดชัก 74 นาย คือ ด้านหน้า 56 นาย และด้านหลัง 18 นาย[5]

นอกจากนี้ ราชรถน้อยยังมีการเรียกชื่อที่ต่างออกไปตามหน้าที่ขงแต่ละองค์ คือองค์ที่ทำหน้าที่เป็น รถพระนำ (อ่านพระอภิธรรมนำกระบวน) เรียกอย่างย่อว่า “รถสวด” องค์ที่ทำหน้าที่เป็นรถโปรยข้าวตอกเรียกอย่างย่อว่า “รถโปรย” และ สำหรับองค์ที่โยงภูษาโยง จากพระบรมโกศ เรียกอย่างย่อว่า “รถโยง”[6]

ดูเพิ่ม[แก้]

อ้างอิง[แก้]

  1. ‘ราชรถ ราชยาน’ เครื่องประกอบพระบรมราชอิสริยยศ ร.9, เว็บไซด์:www.matichon.co.th .วันที่ 24 ตุลาคม 2560
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 "ราชรถและราชยาน" ในริ้วขบวนพระบรมราชอิสริยยศ เว็บไซด์:https://mgronline.com/ .วันที่ 27 ต.ค. 2560
  3. 3.0 3.1 3.2 3.3 ‘ราชรถ ราชยาน’ เครื่องประกอบพระบรมราชอิสริยยศ ร.9, เว็บไซด์:https://www.matichon.co.th/ .วันที่ 24 ตุลาคม 2560
  4. ยลความงาม “พระมหาพิชัยราชรถ” ราชรถหลักที่ใช้ส่งเสด็จสู่สวรรคาลัย[ลิงก์เสีย] เว็บไซด์: https://www2.manager.co.th/ เก็บถาวร 2018-01-02 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน .วันที่ 8 พฤศจิกายน 2559
  5. 'ราชรถ ราชยาน'ในพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพ ,เว็บไซด์:http://www.naewna.com .สืบค้นเมื่อ 02/01/2560
  6. หนังสือ “ราชรถ ราชยานในพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพ”, http://www.finearts.go.th/ .สืบค้นเมื่อ 02/01/2560