ภัยพิบัติท่าอากาศยานเตเนรีเฟ

ภัยพิบัติท่าอากาศยานเตเนรีเฟ

เหตุการณ์
วันที่	27 มีนาคม ค.ศ. 1977
สาเหตุ	ความผิดพลาดของนักบิน, การรุกล้ำเข้าไปในทางวิ่ง, หมอกลงจัด, ความล้มเหลวในการสื่อสาร
สถานที่	ท่าอากาศยานลอสรอดีออส (ปัจจุบันคือ ท่าอากาศยานเตเนรีเฟ-นอร์ท) เตเนรีเฟ หมู่เกาะคะเนรี สเปน
ตาย	583 คน (แพนแอม 335 คน + KLM 248 คน)
เจ็บ	61 คน
เครื่องบิน
ชนิด	(1) โบอิง 747–121 (2) โบอิง 747-206B
ผู้ควบคุม	(1) แพนแอม (2) KLM
ทะเบียน	(1) N736PA (2) PH-BUF
ผู้โดยสาร	(1) 380 คน (2) 234 คน
ลูกเรือ	(1) 16 คน (2) 14 คน

แผนภาพเหตุการณ์

ภัยพิบัติท่าอากาศยานเตเนรีเฟ เกิดขึ้นเมื่อวันที่ 27 มีนาคม ค.ศ. 1977 เมื่อเครื่องบินโดยสารโบอิง 747 ของสายการบินแพนแอมและ KLM ชนกันบนทางวิ่งของท่าอากาศยานลอสรอดีออส (ปัจจุบันคือท่าอากาศยานนอร์ทเตเนรีเฟ) ที่เตเนรีเฟ หมู่เกาะคะเนรีของสเปน ทำให้มีผู้เสียชีวิต 583 คน นับเป็นอุบัติเหตุทางการบินที่ร้ายแรงที่สุดในประวัติศาสตร์การบิน จากผลของอิทธิพลขององค์กร สภาพแวดล้อม และการกระทำที่ไม่ปลอดภัยที่นำไปสู่หายนะครั้งนี้เป็นตัวอย่างในการทบทวนกระบวนการและกรอบงานสำหรับการสอบสวนหายนะและการป้องกันอุบัติเหตุทางการบิน

จุดเริ่มต้นของเหตุการณ์เกิดจากเหตุระเบิดที่ท่าอากาศยานแกรนแคนาเรียและมีการขู่วางระเบิดลูกที่สอง ทำให้เครื่องบินหลายลำต้องเปลี่ยนมาลงที่ท่าอากาศยานลอสรอดีออสซึ่งเล็กกว่าแทน เจ้าหน้าที่ของท่าอากาศยานจึงต้องทำงานอย่างหนักในการจัดระเบียบเครื่องบินที่มาลงจอดที่นี่ เพื่อรอเวลาที่ท่าอากาศยานแกรนแคนาเรียจะเปิดใช้อีกครั้ง

เมื่อท่าอากาศยานแกรนแคนาเรียเปิดใช้อีกครั้ง เจ้าหน้าที่ได้พยายามจัดการทางวิ่งที่มีเครื่องบินหลายลำจอดรออยู่ รวมถึงเครื่องบินของสายการบินแพนแอม เที่ยวบินที่ 1736 ที่เดินทางมาจากลอสแอนเจลิสโดยแวะพักที่นิวยอร์กและเครื่องบินของสายการบิน KLM เที่ยวบินที่ 4805 ที่เดินทางมาจากอัมสเตอร์ดัม หมอกที่ลงจัดทำให้หอบังคับการบินมองไม่เห็นเครื่องบินทั้งสองลำ อีกทั้งเครื่องบินทั้งสองลำก็ไม่มีเรดาร์ภาคพื้นดิน ทำให้หอบังคับการบินไม่ทราบตำแหน่งและต้องใช้วิธีการสื่อสารแทน ผลของการสื่อสารที่ผิดพลาดทำให้นักบินของเครื่องบิน KLM ตัดสินใจบินขึ้นในขณะที่เครื่องบินของแพนแอมยังอยู่บนทางวิ่ง ทำให้เกิดการชนกันและระเบิดเป็นลูกไฟขนาดใหญ่ ผู้โดยสารและลูกเรือบนเครื่องบิน KLM ทั้งหมด 248 คนเสียชีวิต ส่วนผู้โดยสารและลูกเรือบนเครื่องบินแพนแอมเสียชีวิต 335 คน บาดเจ็บ 61 คน รวมยอดผู้เสียชีวิตในเหตุการณ์นี้ 583 คน

เนื่องจากอุบัติเหตุเกิดขึ้นในดินแดนของสเปน เจ้าหน้าที่จากประเทศสเปนจึงเข้ามาสอบสวนสาเหตุ เหตุการชนเกี่ยวกับเครื่องบินจากสหรัฐอเมริกาและเนเธอร์แลนด์ ทั้งสองประเทศจึงเข้ามาสืบสวนสาเหตุเช่นกัน จากการสืบสวนพบว่าสาเหตุหลักของอุบัติเหตุคือเที่ยวบิน KLM แล่นขึ้นโดยยังไม่ได้รับสัญญาณจากหอบังคับการบิน การสอบสวนระบุว่ากัปตันไม่ได้ตั้งใจแล่นขึ้นโดยไม่อาศัยสัญญาณ แต่เนื่องจากความเข้าใจผิดของลูกเรือเที่ยวบิน KLM และหอบังคับการบิน ทำให้เขาเชื่อว่าเขาได้รับสัญญาณให้แล่นขึ้นแล้ว ผู้สืบสวนชาวดัตช์ให้ความสนใจเหตุครั้งนี้มากกว่าผู้สืบสวนชาวอเมริกันและสเปน แต่ในที่สุดแล้ว KLM ยอมรับว่าลูกเรือมีส่วนให้เกิดอุบัติเหตุครั้งนี้ และสายการบินชดเชยค่าเสียหายให้ญาติผู้เสียชีวิต

แหล่งข้อมูลอื่น

• "Tenerife airport disaster - Spanish Report (Part 1)". Project Tenerife. 
• "Tenerife airport disaster - Spanish Report (Part 2)". Project Tenerife. 
• "Tenerife airport disaster - Final Report". Netherlands Aviation Safety Board. 
• "Tenerife airport disaster - Aircraft Accident Report". Air Line Pilots Association.