ผลต่างระหว่างรุ่นของ "พระวิสุทธิกษัตรีย์"
ไม่มีความย่อการแก้ไข |
|||
| บรรทัด 1: | บรรทัด 1: | ||
| ⚫ | '''ระวิสุทธิกษัตรีย์'''<ref name="เจิม">''พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) และเอกสารอื่น'', หน้า 71</ref> หรือ[[คำให้การชาวกรุงเก่า]]ออกพระนามว่า'''พระบรมเทวี'''<ref name="กรุงเก่า">คำให้การชาวกรุงเก่า, ''พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) และเอกสารอื่น'', หน้า 497</ref> มีพระนามเดิมว่า '''สมเด็จพระเจ้าลูกเธอพระสวัสดิราชธิดา'''<ref name="เจิม"/> เป็นพระราชธิดาใน[[สมเด็จพระมหาจักรพรรดิ]] ประสูติแต่[[พระสุริโยทัย]] ภายหลังได้รับการสถาปนาเป็นพระอัครมเหสีใน[[สมเด็จพระมหาธรรมราชาธิราช]] และเป็นพระราชชนนีใน[[พระสุพรรณกัลยา]] [[สมเด็จพระนเรศวรมหาราช]] และ[[สมเด็จพระเอกาทศรถ]] |
||
{{infobox royalty |
|||
| succession1 = [[รายพระนามพระอัครมเหสีในพระมหากษัตริย์ไทย|พระอัครมเหสีกรุงศรีอยุธยา]] |
|||
| cor-type1 = สถาปนา |
|||
| coronation1 = พ.ศ. 2112 |
|||
| predecessor1 = [[พระสุริโยทัย]] |
|||
| successor1 = [[พระมณีรัตนา]] |
|||
| succession2 = พระอัครมเหสีเมืองพิษณุโลก |
|||
| cor-type2 = สถาปนา |
|||
| coronation2 = พ.ศ. 2091 |
|||
| predecessor2 = ''ไม่ปรากฏ'' |
|||
| successor2 = [[พระมณีรัตนา]] |
|||
| father = [[สมเด็จพระมหาจักรพรรดิ]] |
|||
| mother = [[พระสุริโยทัย]] |
|||
| spouse-type = พระราชสวามี |
|||
| spouse = [[สมเด็จพระมหาธรรมราชาธิราช]] |
|||
| issue = [[พระสุพรรณกัลยา]]<br>[[สมเด็จพระนเรศวรมหาราช]]<br>[[สมเด็จพระเอกาทศรถ]] |
|||
| dynasty = [[ราชวงศ์สุพรรณภูมิ|สุพรรณภูมิ]] <small>(ประสูติ)</small><br>[[ราชวงศ์สุโขทัย|สุโขทัย]] <small>(อภิเษกสมรส)</small> |
|||
|}} |
|||
| ⚫ | |||
| ⚫ | ''' |
||
| ⚫ | |||
=== พระชนม์ชีพช่วงต้น === |
=== พระชนม์ชีพช่วงต้น === |
||
พระวิสุทธิกษัตรีย์ มีพระนามเดิมว่า ''สมเด็จพระเจ้าลูกเธอพระสวัสดิราชธิดา''<ref name="เจิม"/> เป็นพระราชธิดาใน[[สมเด็จพระมหาจักรพรรดิ]] ประสูติแต่[[พระสุริโยทัย]] มีพระเชษฐาและพระขนิษฐาร่วมพระราชชนกชนนีคือ [[พระราเมศวร (พระราชโอรสในสมเด็จพระมหาจักรพรรดิ)|พระราเมศวร]] [[สมเด็จพระมหินทราธิราช]] [[พระบรมดิลก]] และ[[พระเทพกษัตรีย์]] |
พระวิสุทธิกษัตรีย์ มีพระนามเดิมว่า ''สมเด็จพระเจ้าลูกเธอพระสวัสดิราชธิดา''<ref name="เจิม"/> เป็นพระราชธิดาใน[[สมเด็จพระมหาจักรพรรดิ]] ประสูติแต่[[พระสุริโยทัย]] มีพระเชษฐาและพระขนิษฐาร่วมพระราชชนกชนนีคือ [[พระราเมศวร (พระราชโอรสในสมเด็จพระมหาจักรพรรดิ)|พระราเมศวร]] [[สมเด็จพระมหินทราธิราช]] [[พระบรมดิลก]] และ[[พระเทพกษัตรีย์]] |
||
รุ่นแก้ไขเมื่อ 15:52, 3 กุมภาพันธ์ 2563
ระวิสุทธิกษัตรีย์[1] หรือคำให้การชาวกรุงเก่าออกพระนามว่าพระบรมเทวี[2] มีพระนามเดิมว่า สมเด็จพระเจ้าลูกเธอพระสวัสดิราชธิดา[1] เป็นพระราชธิดาในสมเด็จพระมหาจักรพรรดิ ประสูติแต่พระสุริโยทัย ภายหลังได้รับการสถาปนาเป็นพระอัครมเหสีในสมเด็จพระมหาธรรมราชาธิราช และเป็นพระราชชนนีในพระสุพรรณกัลยา สมเด็จพระนเรศวรมหาราช และสมเด็จพระเอกาทศรถ
พระราชประวัต
พระชนม์ชีพช่วงต้น
พระวิสุทธิกษัตรีย์ มีพระนามเดิมว่า สมเด็จพระเจ้าลูกเธอพระสวัสดิราชธิดา[1] เป็นพระราชธิดาในสมเด็จพระมหาจักรพรรดิ ประสูติแต่พระสุริโยทัย มีพระเชษฐาและพระขนิษฐาร่วมพระราชชนกชนนีคือ พระราเมศวร สมเด็จพระมหินทราธิราช พระบรมดิลก และพระเทพกษัตรีย์
พระราชพงศาวดาร ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) ระบุว่าหลังสมเด็จพระมหาจักรพรรดิเสวยราชย์จากความช่วยเหลือจากขุนพิเรนทรเทพ ขุนอินทรเทพ หมื่นราชเสน่หา และหลวงศรียศบ้านลานตากฟ้า จึงทรงปรึกษาพระธรรมนูญหอหลวงเพื่อพระราชทานบำเหน็จรางวัล และมีพระราชดำรัสว่าจะพระราชทานสมเด็จพระเจ้าลูกเธอพระสวัสดิราชธิดาแก่ขุนพิเรนทรเทพ แล้วจึงถวายพระนามให้ใหม่ว่า วิสุทธิกษัตรีย์ เป็นตำแหน่งพระอัครมเหสีเมืองพิษณุโลก พร้อมพระราชทานเครื่องราชูปโภค ศักดิฝ่ายทหารพลเรือน เรือชัยพื้นดำแดงคู่หนึ่ง และเครื่องราชกกุธภัณฑ์[1]
ขณะที่ คำให้การชาวกรุงเก่า ระบุว่าสมเด็จพระมหาธรรมราชามีพระนามาภิไธยเดิมว่าพระไชย เป็นพระราชโอรสในสมเด็จพระมหาจักรพรรดิ ประสูติแต่พระมหาเทวี ต่อมาโปรดให้ไปครองเมืองพิษณุโลก มีพระอัครมเหสีชื่อ พระบรมเทวี และประสูติกาลพระราชบุตรสามพระองค์คือ พระสุวรรณกัลยา พระนเรศวร และพระเอกาทศรถ[2]
พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับเยเรเมียส ฟาน ฟลีต ระบุว่าพระองค์กับพระราชสวามีคือออกญาพิษณุโลก มิใคร่จะลงรอยกัน เคยถูกพระราชสวามีตีพระเศียรจนพระโลหิตไหล พระวิสุทธิกษัตรีย์ทรงใช้ผ้าซับพระพักตร์เช็ดพระโลหิตใส่ถ้วยทองพร้อมหนังสือฟ้องร้องนำส่งจากพิษณุโลกไปยังพระราชบิดาในกรุงศรีอยุธยา เมื่อสมเด็จพระมหาจักรพรรดิทราบความดังนั้นก็ทรงกริ้วมาก มีรับสั่งให้ทหารพร้อมอาวุธขึ้นไปพิษณุโลกหวังประหารพระชามาดา ออกญาพิษณุโลกจึงหนีราชภัยไปหงสาวดี เมื่อพบพระเจ้าหงสาวดีจึงกราบทูลว่าสมเด็จพระมหาจักรพรรดิมีช้างเผือกเจ็ดเชือก หลายตัวเกิดแถบชายแดนหงสาวดี พระเจ้าหงสาวดีจึงมีสิทธิในช้างเผือก จึงก่อให้เกิดสงครามช้างเผือก[3]
สงครามช้างเผือก
พระราชพงศาวดาร ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) ระบุว่าหลังการเสวยราชย์ครั้งที่สองของสมเด็จพระมหาจักรพรรดิ เวลานั้นพระวิสุทธิกษัตรีย์ยังประทับอยู่ที่เมืองพิษณุโลกร่วมกับสมเด็จพระเอกาทศรถ สมเด็จพระมหินทราธิราชเกรงว่าพระภคินีและพระราชนัดดาจะเป็นอันตราย[4] เพราะทรงพิจารณาแล้วว่าสมเด็จพระมหาธรรมราชาเอาใจออกห่างไปเข้าฝ่ายหงสาวดี[5] สมเด็จพระมหาจักรพรรดิและสมเด็จพระมหินทราธิราชจึงไปชิงตัวพระวิสุทธิกษัตรีย์และสมเด็จพระเอกาทศรถเสด็จลงมา ณ กรุงอโยธยา[4] ครั้นสมเด็จพระมหาธรรมราชาทรงทราบข่าวจึงทูลฟ้องพระเจ้าบุเรงนอง พระเจ้าบุเรงนองจึงยกทัพใหญ่ไปตีกรุงอโยธยา[6] สามารถปิดล้อมกรุงอโยธยาไว้ได้ แต่ตีพระนครแต่ไม่สำเร็จ ระหว่างนั้นสมเด็จพระมหาจักรพรรดิประชวรได้ 25 วันก็เสด็จสวรรคต[7]
ในวัฒนธรรมร่วมสมัย
พระวิสุทธิกษัตรีย์เป็นตัวละครในภาพยนตร์และละครโทรทัศน์ ดังนี้
- ภาพยนตร์เรื่อง สุริโยไท รับบทโดยพิมลรัตน์ พิศลยบุตร เมื่อปี พ.ศ. 2544[8][9]
- ละครโทรทัศน์เรื่อง กษัตริยา รับบทโดยทูลกระหม่อมหญิงอุบลรัตนราชกัญญา สิริวัฒนาพรรณวดี เมื่อปี พ.ศ. 2546[10]
- ภาพยนตร์เรื่อง ตำนานสมเด็จพระนเรศวรมหาราช รับบทโดยปวีณา ชารีฟสกุล เมื่อปี พ.ศ. 2550[11]
- ละครโทรทัศน์เรื่อง ตำนานสมเด็จพระนเรศวรมหาราช เดอะซีรีส์ รับบทโดยศิรประภา สุขดำรงค์ เมื่อปี พ.ศ. 2560[12]
อ้างอิง
- เชิงอรรถ
- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) และเอกสารอื่น, หน้า 71
- ↑ 2.0 2.1 คำให้การชาวกรุงเก่า, พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) และเอกสารอื่น, หน้า 497
- ↑ พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยาฉบับ เยเรเมียส ฟาน ฟลีตฯ, หน้า 43-44
- ↑ 4.0 4.1 พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม), หน้า 111
- ↑ พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม), หน้า 109
- ↑ พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม), หน้า 112
- ↑ พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม), หน้า 116
- ↑ "สุริโยไท ฉบับสู่ตลาดโลก เพิ่มฉากใหญ่เน้นเรื่องของอารมณ์". สยามโซน. 12 เมษายน 2545. สืบค้นเมื่อ 22 กรกฎาคม 2561.
{{cite web}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน:|accessdate=(help) - ↑ "สุริโยไท". ภาพยนตร์ไทย. สืบค้นเมื่อ 22 กรกฎาคม 2561.
{{cite web}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน:|accessdate=(help) - ↑ "กษัตริยา". เรื่องย่อละครไทย. สืบค้นเมื่อ 24 มิถุนายน 2561.
{{cite web}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน:|accessdate=(help) - ↑ สยามโซน https://www.siamzone.com/movie/m/4366. สืบค้นเมื่อ 8 สิงหาคม 2562.
{{cite web}}:|title=ไม่มีหรือว่างเปล่า (help); ข้อความ "date 1 สิงหาคม 2557" ถูกละเว้น (help); ตรวจสอบค่าวันที่ใน:|accessdate=(help) - ↑ ""ตำนานสมเด็จพระนเรศวรมหาราช" อภิมหาซีรีส์ยิ่งใหญ่ เปิดศักราช พ.ศ. 2560". ผู้จัดการออนไลน์. 22 ธันวาคม 2559. สืบค้นเมื่อ 4 สิงหาคม 2561.
{{cite web}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน:|accessdate=(help)
- บรรณานุกรม
- ประชุมคำให้การกรุงศรีอยุธยา รวม 3 เรื่อง. กรุงเทพฯ : แสงดาว, 2553. 536 หน้า. ISBN 978-616-508-073-6
- พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) และเอกสารอื่น. นนทบุรี : ศรีปัญญา, 2553. 800 หน้า. ISBN 978-616-7146-08-9
- หม่อมราชวงศ์ศุภวัฒย์ เกษมศรี. พระราชพงศาวดารกรุงศรีอยุธยาฉบับเยเรเมียส ฟาน ฟลีตและผลงานคัดสรร พลตรี หม่อมราชวงศ์ ศุภวัฒย์ เกษมศรีฯ. กรุงเทพฯ : สมาคมประวัติศาสตร์ในพระราชูปถัมภ์สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี, 2552. 171 หน้า. ISBN 9789746425872