ปางโปรดสัตว์

พระพุทธรูปปางโปรดสัตว์ หรือ ปางโปรดอาฬวกยักษ์ ณ วัดพระปฐมเจดีย์ราชวรมหาวิหาร

ปางโปรดสัตว์ เป็นพระพุทธรูปอยู่ในอิริยาบถนั่งขัดสมาธิ พระหัตถ์ซ้ายหงายวางที่พระชานุ พระหัตถ์ขวายกขึ้นเสมอพระอุระ หรือเรียกอีกอย่างว่า ปางโปรดอาฬาวกยักษ์ พระพุทธรูปปางนี้เป็นพระสองปาง คือปางเทศนาและปางประทานพรรวมกัน ซึ่งสมเด็จฯกรมพระยา ดำรงราชานุภาพ ทรงเห็นว่าควรเรียกว่าปางโปรดสัตว์ และมีแบบพระในอิริยาบถประทับยืน ยกพระหัตถ์ขวากรีดนิ้วพระหัตถ์เป็นวงลม ท่าแสดงธรรม พระหัตถ์ซ้ายยกขึ้น หันฝ่าพระหัตถ์ออกมาข้างหน้าและบางทีก็ถือจีวร

อ้างอิง

• สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ. ตำนานพุทธเจดีย์. ธนบุรี  : ศิลปาบรรณาคาร โรงพิมพ์รุ่งวัฒนา, 2513.
• เรื่องพระพุทธรูปปางต่างๆ หลวงบริบาลบุรีรัตน์ และนายเกษมบุญศรี (พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้พิมพ์ขึ้นเพื่อพระราชทานในงานพระราชกุศลราชคฤหมงคลขึ้นพระตำหนักจิตรลดารโหฐาน เมื่อวันที่ 31 ตุลาคม พ.ศ. 2500)
• สกุลศิลปพระพุทธรูปในประเทศไทย อาจารย์จิตร บัวบุศย์
• ศิลปในประเทศไทย ศาสตราจารย์ หม่อมเจ้าสุภัทรดิศ ดิสกุล