เปรียญธรรม 3 ประโยค
 พัดยศเปรียญธรรม 3 ประโยค | |
| ชื่อย่อ | ป.ธ.3 |
|---|---|
| ประเภท | การศึกษาแผนกบาลี |
| ผู้จัดการสอบ/ผู้ควบคุมการสอบ | สำนักงานแม่กองบาลีสนามหลวง |
| ทดสอบความรู้/ความสามารถเกี่ยวกับ |
|
| ประเทศ | ประเทศไทย |
| ภาษา | |
เปรียญธรรม 3 ประโยค (ชื่อย่อ ป.ธ.3) เป็นระดับชั้นการศึกษาแผนกบาลีของคณะสงฆ์ไทย เรียกพระภิกษุผู้สอบไล่ได้ในชั้นนี้ว่า "พระมหา" และสามเณรว่า "สามเณรเปรียญ" กระทรวงศึกษาธิการเทียบวุฒิผู้สอบได้ในชั้นนี้ให้เทียบเท่ามัธยมศึกษาตอนต้น[1] คณะสงฆ์ เคยมีการขอให้ปรับวุฒิผู้สอบไล่ได้ชั้นนี้ ให้เทียบเท่าระดับอุดมศึกษา แต่ไม่ได้รับการตอบรับจากผู้เกี่ยวข้อง แต่เปรียญธรรม 3 ประโยค ก็ยังเป็นที่นับถือกันโดยพฤตินัยในวงการคณะสงฆ์ไทยว่าผู้สอบได้ในชั้นนี้เป็น "ปริญญาตรี" ของฝ่ายคณะสงฆ์ หรือเปรียบได้กับคฤหัสถ์ผู้สอบไล่ได้ปริญญาบัณฑิตของฝ่ายฆราวาส โดยผู้สอบได้ในชั้นนี้จะได้รับพระมหากรุณาธิคุณ จากพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชฯ โปรดฯ ทรงตั้งให้เป็นเปรียญ ได้รับพระราชทานประกาศนียบัตร พัดเปรียญธรรม 3 ประโยค
การศึกษาพระปริยัติธรรมแผนกบาลีในชั้น "เปรียญธรรม 3 ประโยค" นั้น แบ่ง รายวิชาที่สำนักงานแม่กองบาลีสนามหลวงกำหนดให้พระภิกษุสามเณรสอบไล่เพื่อผ่านในชั้นนี้ได้เป็น 4 วิชา คือวิชาไวยากรณ์, วิชาแปลมคธเป็นไทย, วิชาสัมพันธ์ไทย และวิชาบุรพภาค[2]
หลักสูตรการศึกษาพระปริยัติธรรมบาลีในชั้นเปรียญธรรม 3 ประโยค
[แก้]ในชั้นนี้ แม่กองบาลีสนามหลวง กำหนดวิชาในการศึกษาไว้ 4 วิชา คือ
วิชาบาลีไวยากรณ์
[แก้]ใช้หนังสือบาลีไวยากรณ์ 4 เล่ม ในชั้นประโยค 1 - 2[2] การสอบไล่ประเภทสอบถามความจำและความเข้าใจประกอบกัน 7 ข้อ
วิชาแปลมคธเป็นไทย
[แก้]วิชาแปลมคธเป็นไทย คือ วิชาแปลภาษาบาลีเป็นภาษาไทย โดยในชั้นนี้กำหนดเป็น แปลโดยพยัญชนะและอรรถ ให้ฝึกการแปลภาษาบาลีจากหนังสือ อรรถกถาธรรมบท (ธมฺมปทฏ
กถา)[3]
การศึกษาวิชาแปลมคธเป็นไทย
[แก้]
กถา สตฺตโม ภาโค" หนึ่งในหลักสูตรวิชาแปลมคธเป็นไทยในชั้นประโยค ป.ธ. 3 และ วิชาแต่งไทยเป็นมคธในชั้น เปรียญธรรม 6 ประโยคใช้หนังสืออรรถกถาธรรมบท 4 เล่ม คือ[4]
- ธมฺมปทฏฺ
กถา (ปญฺจโม ภาโค - ภาคห้า) - ธมฺมปทฏฺกถา (ฉฏฺโ ภาโค - ภาคหก)
- ธมฺมปทฏฺกถา (สตฺตโม ภาโค - ภาคเจ็ด)
- ธมฺมปทฏฺกถา (อฏฺโม ภาโค - ภาคแปด)
การสอบไล่วิชาแปลมคธเป็นไทย
[แก้]แบ่งข้อสอบในวิชานี้ออกเป็น 2 ชั้นคือ
- แปลโดยพยัญชนะ
- แปลโดยอรรถะ
การตรวจข้อสอบ กำหนดจากเกณฑ์การทำข้อสอบผิด หากผิดมากกว่า 12 คะแนนขึ้นไป ถือว่าตกในวิชานี้
- ผิดศัพท์ แปลผิดคำศัพท์ ปรับผิด 1 คะแนน
- ผิดสัมพันธ์ ปรับผิด 2 คะแนน
- ผิดประโยค แปลเรียงรูปประโยคผิด ประธานและกรรมไม่สอดคล้องกัน ปรับผิด 6 คะแนน (หากผิด 2 ประโยค ถือว่าตก)[5]
วิชาสัมพันธ์ไทย
[แก้].jpg)
![[icon]](/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%9F%E0%B8%A5%E0%B9%8C:Wiki_letter_w_cropped.svg){kind=small} | ส่วนนี้รอเพิ่มเติมข้อมูล คุณสามารถช่วยเพิ่มข้อมูลส่วนนี้ได้ |
การศึกษาวิชาสัมพันธ์ไทย
[แก้]ใช้หนังสือธัมมปทัฏกถา 4 เล่ม เหมือนวิชาแปลมคธเป็นไทย
การสอบไล่วิชาสัมพันธ์ไทย
[แก้]วิชาสัมพันธ์ไทยมีข้อสอบข้อเดียว ให้ผู้สอบเชื่อมโยงความสัมพันธ์ของแต่ละศัพท์ในประโยค
การตรวจข้อสอบ ใช้เกณฑ์เดียวกับการสอบวิชาแปลมคธเป็นไทย
วิชาบุรพภาค
[แก้]ไม่มีหนังสือใช้เป็นหลักสูตรที่แน่นอน ส่วนมากจะเป็นข้อเขียนภาษาไทย ให้เรียงรูปแบบการเขียนจดหมายราชการ หรือประกาศ และให้สะกดศัพท์ภาษาไทยให้ถูกต้อง
หลักเกณฑ์ของผู้มีสิทธิ์สอบไล่ในชั้นเปรียญธรรม 3 ประโยค
[แก้]พระภิกษุสามเณรที่มีสิทธิ์สอบไล่ในชั้นเปรียญธรรม 3 ประโยคนี้ ต้องสอบไล่ได้ ประโยค 1-2 และต้องสอบไล่ได้ นักธรรมตรี ก่อนจึงจะมีสิทธิ์สอบไล่ในชั้นนี้ได้
ผู้สอบไล่ได้เปรียญธรรม 3 ประโยค
[แก้]พระภิกษุสามเณรผู้สอบไล่ได้ในชั้นนี้จะได้รับประกาศนียบัตร พระราชทานพัดยศเปรียญธรรม ทรงตั้งเป็น "เปรียญ" เมื่อผ่านการทรงตั้งแล้วถ้าเป็นพระภิกษุจะมีสิทธิ์ใช้คำนำหน้าชื่อว่า "พระมหา" ถ้าเป็นสามเณร สามารถใช้คำต่อท้ายนามสกุลว่า "เปรียญ"
การตั้งเปรียญเป็นสมณศักดิ์เกี่ยวกับความรู้ สมณศักดิ์ประเภทนี้ทรงตั้งถวายเฉพาะพระภิกษุสามเณรที่สอบได้เปรียญธรรมตั้งแต่ 3-9 ประโยค เรียกว่า ‘ทรงตั้งเปรียญ’ แต่ละประโยคมีเลขพัดยศกำกับ พระภิกษุสามเณรผู้สอบได้เปรียญธรรม 3 ประโยคขึ้นไปจะทรงพระกรุณาโปรดฯ ให้สมเด็จพระสังฆราชทรงตั้ง โดยประทานประกาศนียบัตร พัดยศ ชื่อว่า ทรงตั้งแล้ว ส่วนผู้สอบได้ประโยค ป.ธ. 6 ถึงประโยค ป.ธ. 9 จะเสด็จพระราชดำเนินไปพระราชทานประกาศนียบัตรพัดยศ และไตรจีวรด้วยพระองค์เอง ณ พระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม [6]
ลักษณะพัดยศเปรียญธรรม 3 ประโยค เป็นพัดหน้านางประโยค ป.ธ.3 - ป.ธ.5 พื้นสักหลาดสีแดง ปักดิ้นเลื่อมมีเลขประโยค อยู่ตรงกลาง[7]
อนึ่ง สมณศักดิ์อันดับในงานพระราชพิธี - รัฐพิธี เหนือกว่า พระครูรองคู่สวด, พระครูสังฆรักษ์, พระครูสมุห์, พระครูใบฎีกา, พระวินัยธร, พระธรรมธร, พระสมุห์, พระใบฎีกา, พระพิธีธรรม แต่ต่ำกว่า พระปลัด ฐานานุกรม ใน พระราชาคณะชั้นสามัญ เจ้าคณะจังหวัด และ เจ้าคณะอำเภอ
ดูเพิ่ม
[แก้]อ้างอิง
[แก้]- ↑ [http://www.gongtham.net/my_data/mydata_law/index_mydata_law.htm กฎกระทรวง ว่าด้วยสิทธิในการจัดการศึกษาขั้นพื้นฐาน โดยสถาบันพระพุทธศาสนา พ.ศ. 2548]
- ↑ 2.0 2.1 "การศึกษาพระปริยัติธรรมแผนกบาลี สมัยปัจจุบัน จากหอมรดกไทย". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2007-04-15. สืบค้นเมื่อ 2007-05-03.
- ↑ คณะกรรมการแผนกตำรา. มหามกุฏราชวิทยาลัย. พระธัมมปทัฏกถาแปลภาค 1-8. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์มหามกุฏราชวิทยาลัย, 2528.
- ↑ หนังสือหมวดเปรียญธรรม ประโยค 1 ถึง 9
- ↑ ตัวอย่างปัญหา-เฉลยบาลีสนามหลวง ประโยค 1-2 - ป.ธ.5 ปี 2550
- ↑ การประกอบพิธีทรงตั้งเปรียญธรรม 3 ประโยค
- ↑ ลักษณะพัดยศเปรียญธรรม 3-5 ประโยค
แหล่งข้อมูลอื่น
[แก้]- ข้อมูลบาลีประโยค 1-2 ถึง 9 .จากบาลีดอตเน็ต เก็บถาวร 2007-11-30 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
หลักสูตรการศึกษาพระปริยัติธรรม | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| แผนกธรรม |
|  | |||||
| แผนกบาลี |
| ||||||
 | บทความศาสนาพุทธนี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล |