นกปลีกล้วยลาย

นกปลีกล้วยลาย
สถานะการอนุรักษ์
	; ความเสี่ยงต่ำ (IUCN 3.1)
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร:	Animalia
ไฟลัม:	Chordata
ชั้น:	Aves
อันดับ:	Passeriformes
วงศ์:	Nectariniidae
สกุล:	Arachnothera
สปีชีส์:	A. magna
ชื่อทวินาม
	Arachnothera magna; (Hodgson, 1837)

นกปลีกล้วยลาย (อังกฤษ: streaked spiderhunter; ชื่อวิทยาศาสตร์: Arachnothera magna) เป็นนกในสกุลนกปลีกล้วย (Arachnothera) ของวงศ์นกกินปลี มีลักษณะเด่นคือลายริ้วที่กระจายตลอดตัวยกเว้นที่หาง จะงอยปากที่ยาวโค้งกว่านกปลีกล้วยอื่น ๆ นกปลีกล้วยลายมีการกระจายพันธุ์อย่างกว้างขวางในป่าดิบเขา เขตร้อนและกึ่งเขตร้อน^[3] ของเอเชียใต้และเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ นกปลีกล้วยลายเป็นนกปลีกล้วยในประเทศไทยเพียงชนิดเดียวที่จำกัดถิ่นอาศัยอยู่ในป่าบนภูเขา^[4]

อนุกรมวิธาน

นกปลีกล้วยลายมีชนิดย่อยที่ได้รับการรับรอง 5 ชนิดย่อยคือ^[5]

Arachnothera magna magna — กระจายพันธุ์ในแถบเทือกเขาหิมาลัย ตั้งแต่ภาคเหนือของประเทศพม่า มณฑลยูนนานของจีน และบางส่วนของคาบสมุทรมลายู
Arachnothera magna aurata — พบในประเทศพม่าตอนกลางและทางตะวันออก
Arachnothera magna musarum — อาศัยทางตะวันออกเฉียงเหนือของพม่า (ทางใต้ของรัฐฉาน) จนถึงภาคเหนือของประเทศไทย และภาคเหนือของประเทศลาว
Arachnothera magna pagodarum — พบภาคใต้ของประเทศพม่าและภาคใต้ทางฝั่งตะวันตกของประเทศไทย
Arachnothera magna remota — พบในประเทศเวียดนาม

ลักษณะทางกายวิภาค

นกปลีกล้วยลายมีขนาดพอ ๆ กับนกกระจอก^[6] ขนที่ลำตัวด้านบน ปีก และหางสีเหลืองแกมเขียวไพล คอและลำตัวด้านล่างเทาแกมขาว ทั้งลำตัวด้านบนและด้านล่างมีลายขีดเป็นริ้วตามยาวหนาแน่น แข้งและตีนสีส้มสด^[3]^[7] หางสั้นและปีกสีเขียวไพล (เขียวมะกอกเข้ม) ปลายขนหางอาจมีจุดดำรูปใบหอก มีลักษณะเด่นต่างจากนกปลีกล้วยอื่น ๆ คือ ขนาดที่ใหญ่กว่า จะงอยปากสีดำยาวโค้ง และมีลายริ้วสีดำที่ขน

พฤติกรรม

การหาอาหาร

นกปลีกล้วยลายกินทั้งพืชและสัตว์ ได้แก่สัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังต่างที่พบบนใบไม้ แต่โดยมากมักอาศัยวนเวียนอยู่รอบ ๆ ดอกไม้ เดินไต่ไปตามกิ่งไม้เพื่อหากินน้ำหวาน ที่พบบ่อยคือ ดอกกล้วยป่า^[4] มักเคลื่อนไหวเป็นฝูง และร้องเสียงดังถี่ ๆ "จี้บ จิบ ๆ"^[3]

การทำรัง

นกปลีกล้วยลายมักทำรังที่สานอยู่ใต้ใบกล้วย ในช่วงเลี้ยงลูกอ่อนรังของนกปลีกล้วยลายมักเป็นเป้าหมายหลักที่นกคัคคูเหยี่ยวใหญ่ (large hawk cuckoo) มักแอบมาวางไข่ให้เลี้ยง^[4]

ถิ่นที่อยู่อาศัยและการกระจายพันธุ์

นกปลีกล้วยลายเป็นนกที่อาศัยป่าที่สูง (ป่าดิบเขา) ความสูง 300–1,800 เมตร^[8] ของภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ภาคพื้นทวีปเช่น ประเทศลาว^[9] เวียดนาม มาเลเซีย และพม่า ในประเทศไทยนกปลีกล้วยลายเป็นนกประจำถิ่น^[10] มีถิ่นอาศัยอยู่ในแถบเทือกเขาสาขาของเทือกเขาหิมาลัย ได้แก่ทางภาคเหนือและอีสานตอนเหนือ และทางภาคตะวันตกในอุทยานแห่งชาติแก่งกระจาน อาจพบได้บนภูเขาสูงทางตอนใต้สุดของประเทศไทยในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าฮาลา-บาลา^[4] และมีรายงานพบที่ป่าดิบเขาในเขตเขาช่อง จังหวัดตรัง และอุทยานแห่งชาติทะเลบัน จังหวัดสตูล^[11]