ข้ามไปเนื้อหา

ตัวรับความรู้สึกที่หนัง

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

ตัวรับความรู้สึกที่หนัง (อังกฤษ: cutaneous receptor) เป็นปลายประสาทรับความรู้สึกที่พบในหนังแท้หรือหนังกำพร้า โดยเป็นส่วนของระบบรับความรู้สึกทางกาย มีประเภทต่าง ๆ รวมทั้งตัวรับแรงกลที่หนัง โนซิเซ็ปเตอร์ (ความเจ็บปวด) และตัวรับอุณหภูมิ[1]

ประเภท

[แก้]

ตัวรับความรู้สึกที่ผิวหนังรวมทั้ง

แบบความรู้สึก (Modalities)

[แก้]

ด้วยตัวรับความรู้สึกแบบต่าง ๆ ที่กล่าวแล้ว ผิวหนังจึงสามารถรับรู้สัมผัส แรงกดดัน แรงสั่น อุณหภูมิ และความเจ็บปวด ความรู้สึกแบบต่าง ๆ (Modalities) ที่ตัวรับความรู้สึกตรวจจับจะคาบเกี่ยวกัน โดยมีใยประสาทแบบต่าง ๆ กัน

ตัวรับความรู้สึกที่หนัง
แบบความรู้สึก ตัวรับความรู้สึก ใยประสาท
สัมผัส ตัวรับแรงกลที่หนังซึ่งปรับตัวอย่างรวดเร็ว -
สัมผัสและแรงดัน ตัวรับแรงกลที่หนังซึ่งปรับตัวอย่างช้า ๆ
  • Aβ (ปลายประสาทเมอร์เกิลและรัฟฟินี),
  • Aδ (ปลายประสาทอิสระ)
แรงสั่น
อุณหภูมิ ตัวรับอุณหภูมิ
  • Aδ (ปลายประสาทรับเย็น),
  • C (ปลายประสาทรับร้อน)
ความเจ็บปวด
และความคัน
โนซิเซ็ปเตอร์ซึ่งเป็นปลายประสาทอิสระ

สัณฐาน

[แก้]

ตัวรับความรู้สึกที่หนัง อยู่ที่ปลายประสาทนำเข้า โดยมักจะหุ้มด้วยเม็ดแคปซูลอันเป็นเซลล์ที่ซับซ้อน ปลายประสาทมักจะเกี่ยวพันกับข่ายใยคอลลาเจนภายในแคปซูล โดยช่องไอออนจะอยู่ใกล้ ๆ ข่ายประสาทเช่นนี้

ในการถ่ายโอนความรู้สึก ใยประสาทนำเข้าจะส่งอิมพัลส์ประสาทไปยังไซแนปส์เป็นลำดับ ๆ ภายในระบบประสาทกลาง แรกสุดที่ไขสันหลังหรือ trigeminal nucleus (ในสมองส่วนกลาง พอนส์ และก้านสมองส่วนท้าย) ขึ้นอยู่กับผิวหนังที่เป็นจุดเริ่มส่งสัญญาณ วิถีหนึ่งส่งไปยังทาลามัสส่วนฐานด้านข้าง (ventrobasal) และต่อจากนั้นไปยังคอร์เทกซ์รับความรู้สึกทางกาย (รอยนูนหลังร่องกลาง)[4]

เชิงอรรถและอ้างอิง

[แก้]
  1. Lincoln, RJ; Boxshall, GA (1990). Natural history - The Cambridge illustrated dictionary. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 0-521-30551-9.
  2. Gardner & Johnson 2013a, p. 482
  3. Gardner & Johnson 2013a, p. 487
  4. Mader, SS (2000). Human Biology. New York: McGraw-Hill. ISBN 0-07-290584-0.

อ้างอิงอื่น ๆ

[แก้]
Neuroscience (2008)
  • Purves, Dale; Augustine, George J; Fitzpatrick, David; Hall, William C; Lamantia, Anthony Samuel; McNamara, James O; White, Leonard E, บ.ก. (2008a). "9 - The Somatic Sensory System: Touch and Proprioception". Neuroscience (4th ed.). Sinauer Associates. pp. 207–229. ISBN 978-0-87893-697-7.
  • Purves, Dale; Augustine, George J; Fitzpatrick, David; Hall, William C; Lamantia, Anthony Samuel; McNamara, James O; White, Leonard E, บ.ก. (2008b). "10 - Pain". Neuroscience (4th ed.). Sinauer Associates. pp. 231–251. ISBN 978-0-87893-697-7.
Principles of Neural Science (2013)
  • Gardner, Esther P; Johnson, Kenneth O (2013a). "22 - The Somatosensory System: Receptors and Central Pathway". ใน Kandel, Eric R; Schwartz, James H; Jessell, Thomas M; Siegelbaum, Steven A; Hudspeth, AJ (บ.ก.). Principles of Neural Science (5th ed.). United State of America: McGraw-Hill. pp. 475–497. ISBN 978-0-07-139011-8.
  • Gardner, Esther P; Johnson, Kenneth O (2013b). "23: Pain". ใน Kandel, Eric R; Schwartz, James H; Jessell, Thomas M; Siegelbaum, Steven A; Hudspeth, AJ (บ.ก.). Principles of Neural Science (5th ed.). United State of America: McGraw-Hill. pp. 498–529. ISBN 978-0-07-139011-8.

ดูเพิ่ม

[แก้]