ผลต่างระหว่างรุ่นของ "จิตรกรรมฝาผนัง"
ไม่มีความย่อการแก้ไข |
|||
บรรทัด 97: | บรรทัด 97: | ||
== แหล่งข้อมูลอื่น== |
== แหล่งข้อมูลอื่น== |
||
{{commonscat|Frescos|จิตรกรรมฝาผนัง}} |
{{commonscat|Frescos|จิตรกรรมฝาผนัง}} |
||
* [http://www.muralist.org/fresco/ The Art and Nature of Fresco by Lucia Wiley] |
|||
* [http://www.smith.edu/hsc/museum/ancient_inventions/hsc16b.htm Museum of Ancient Inventions: Roman-Style Fresco, Italy, 50 AD] |
|||
* [http://www.italianfrescoes.com/ Fresco examples from Italy] |
|||
Fresco technique described |
|||
* [http://www.truefresco.com/ Contemporary Fresco Painting Resource Center] |
|||
* [http://www.fresco-techniques.com/ Fresco Techniques] |
|||
* [http://www.frescoschool.org/ Fresco School] |
|||
* [http://www.home-decorating-reviews.com/1106porters_fresco.html Fresco Paintings, What It Is and How to Use It] |
|||
* [http://www.library.upenn.edu/collections/sasia/mbw/sri_lanka/Sri%20Lanka%20Lecture%20Pages/frescoes.htm Sigiriya Frescoes, The Mary B. Wheeler Collection, University of Pennsylvania Library] |
|||
[[หมวดหมู่:จิตรกรรม]] |
[[หมวดหมู่:จิตรกรรม]] |
รุ่นแก้ไขเมื่อ 05:24, 18 มกราคม 2551
![]() | ลิงก์ข้ามภาษาในบทความนี้ มีไว้ให้ผู้อ่านและผู้ร่วมแก้ไขบทความศึกษาเพิ่มเติมโดยสะดวก เนื่องจากวิกิพีเดียภาษาไทยยังไม่มีบทความดังกล่าว กระนั้น ควรรีบสร้างเป็นบทความโดยเร็วที่สุด |
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fe/Sistine_jonah.jpg/220px-Sistine_jonah.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/31/Ferapontov.jpg/220px-Ferapontov.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/58/Dante_Domenico_di_Michelino_Duomo_Florence.jpg/220px-Dante_Domenico_di_Michelino_Duomo_Florence.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/f/fd/PaestumTaucher.jpg/220px-PaestumTaucher.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/30/Indischer_Maler_des_6._Jahrhunderts_001.jpg/220px-Indischer_Maler_des_6._Jahrhunderts_001.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/be/Chola_fresco.png/220px-Chola_fresco.png)
จิตรกรรมฝาผนัง (ภาษาอังกฤษ: Fresco) คือภาพเขียนหลายชนิดที่เขียนบนปูนบนผนังหรือเพดาน คำว่า “fresco” มาจากภาษาอิตาลี “affresco” ซึ่งมาจากคำว่า “fresco” หรือ “สด” ต้นรากมาจากภาษาเยอรมัน
ชนิดของจิตรกรรมฝาผนัง
จิตรกรรมปูนเปียก
จิตรกรรมฝาผนังแบบปูนเปียก (Buon fresco) เป็นวิธีที่ใช้สีผสมน้ำแล้ววาดลงบนปูนปลาสเตอร์ หรือ lime mortar ที่ปาดไว้บางๆบนผนังที่ภาษาอิตาลีเรียกว่า intonaco เมื่อทาสีลงไปแล้วก็ไม่จำเป็นต้องใช้อะไรทาเคลือบให้สีติดเพราะปูนปลาสเตอร์จะมีปฏิกิริยาเคมีกับสีติดปูน เมื่อทาสีจะซึมลงไปในปูนที่ยังชื้นพอปูนแห้งก็จะมีปฏิกิริยาเคมีกับอากาศทำให้สีติดผนังถาวร ผู้ที่ใช้วิธีสร้างจิตรกรรมฝาผนังโดยใช้วิธีนี้คือไอแซ็ค มาสเตอร์ที่ชั้นบนของมหาวิหารเซ็นต์ฟรานซิสที่อาซิซิ (Assisi) ประเทศอิตาลี
จิตรกรรมปูนแห้ง
จิตรกรรมฝาผนังแบบปูนแห้ง (A Secco) จะตรงกันข้ามคือจะวาดบนปูนแห้ง (“Secco” ในภาษาอิตาลีแปลว่า แห้ง) วิธีนี้จิตรกรจะผสมสีกับสารที่ทำให้ติดผนังเช่นไข่ (ที่เรียกว่า “tempera”) กาว หรือ น้ำมัน เพื่อให้สียึดติดกับผนัง สิ่งที่ควรจะสังเกตคือความแตกต่างระหว่างจิตรกรรมปูนแห้งที่วาดทับบนจิตรกรรมปูนเปียกซึ่งเป็นวิธีที่ใช้กันทั่วไปตั้งแต่ยุคกลางเป็นต้นมา และจิตรกรรมปูนแห้งที่วาดบนผนังเปล่า
ตามปกติแล้วจิตรกรรมปูนเปียกจะทนทานกว่าจิตรกรรมปูนแห้งที่มาวาดทับภายหลังเพราะจิตรกรรมปูนแห้งจะติดผนังที่ไม่เรียบได้ดีกว่าผนังที่เรียบ บางครั้งจิตรกรจะใช้วิธีหลังนี้เพื่อเติมรายละเอียดหรือเพราะบางสีไม่สามารถทำได้จากวิธีแรกเพราะปฏิกิริยาเคมีของปูนที่มีด่างโดยเฉพาะสีน้ำเงิน เสื้อคลุมที่เป็นสีน้ำเงินของจิตรกรรมปูนเปียกจะมาเติมด้วยวิธีหลังให้สีเข้มขึ้นเพราะทั้งสีน้ำเงิน azurite และสีน้ำเงิน lapis lazuliจะออกมาไม่สวยเมื่อใช้ปูนเปียก[1]
จากการวิจัยพบว่าจิตรกรสมัยเรอเนซองส์ตอนต้นมักจะใช้วาดบนปูนแห้งเพื่อจะให้ได้สีที่หลากหลายกว่าปูนเปียก งานที่ทำด้วยวิธีนี้ในสมัยแรกๆ สูญหายไปเกือบหมด แต่งานที่ทำบนผิวผนังที่ทำให้หยาบเพื่อให้สีติดจะยังคงเหลืออยู่บ้าง แต่สิ่งที่เป็นอันตรายต่อจิตรกรรมฝาผนังมากที่สุดก็เห็นจะเป็นความชื้น
จิตรกรรมปูนชื้น
วิธีที่สามเรียกว่า จิตรกรรมปูนชื้น หรือ “mezzo-fresco” วิธีนี้จิตรกรจะวาดรูปบนผนังปูนที่ใกล้จะแห้ง-ตามที่อิกนาซิโอ พ็อซโซอธิบายไว้เมื่อคริสต์ศตวรรษที่ 16 ว่าเพื่อจะพอให้สีซึมลงไปในเนื้อปูนเพียงเล็กน้อย พอมาถึงปลายคริสต์ศตวรรษที่ 16 วิธีนี้ก็ใช้แทนที่จิตรกรรมปูนเปียกเป็นส่วนใหญ่ จิตรกรที่ใช้วิธีนี้ก็มีจิแอนบัททิสตา ทิอาโพโล (Gianbattista Tiepolo)
ระหว่างสามวิธีนี้ งานที่ทำโดยวิธีปูนแห้งล้วนจะทำได้เร็วกว่าวิธีอื่น ถ้ามีอะไรผิดก็แก้ง่ายและความแตกต่างของสีที่ทาลงไปกับเวลาที่สีแห้งจะน้อยที่สุดเมื่อเทียบกับวิธีอื่น
กลวิธี
ในการสร้างจิตรกรรมปูนเปียก ช่างจะฉาบบริเวณที่จะวาดภาพด้วย “arriccio” ที่ทำให้ผนังภายใต้สากแล้วทิ้งไว้ให้แห้งอีกสามสี่วันก่อนที่จะร่างภาพที่จะวาดลงบนผนังที่ฉาบไว้ โดยใช้สีฝุ่นแดงที่เรียกว่า “sinopia” ภาพที่ร่างก็เรียกว่า “sinopia” เช่นเดียวกัน ต่อมาการร่างใช้วิธีวาดบนกระดาษก่อนที่จะมาทาบบนผนัง ตามขอบรูปก็จะปรุเป็นรอยด้วยอะไรแหลมแล้วทาบกับผนังแล้วใช้ประคบที่บรรจุด้วยผงดำๆ ที่เรียกว่า “spolvero” ตบบนตัวร่าง พอเสร็จบนผนังก็จะเป็นรอยร่างคร่าวๆจากฝุ่นที่ตบเอาไว้ ถ้าผนังที่จะวาดมีรูปอยู่แล้วช่างก็จะสกัดผิวออกเป็นระยะๆ เพื่อให้ปูนที่จะฉาบเกาะติด วันที่จะวาดรูปช่างก็จะฉาบปูนบางๆ เรียบบนผนังที่เตรียมไว้ การฉาบก็จะฉาบเฉพาะบริเวณที่จะทำเสร็จในวันนั้น การซ่อนรอยต่อของปูนก็อาจจะทำโดยใช้ขอบรูปของตัวแบบ หรือทิวทัศน์ การทาสีมักจะเริ่มจากส่วนที่สูงที่สุดของภาพ บริเวณที่ทาสีเสร็จในวันหนึ่งเรียก “giornata” เราจะศึกษาขั้นตอนการวาดภาพได้จากตะเข็บหรือรอยต่อจากส่วนหนึ่งไปอีกส่วนหนึ่ง
จิตรกรรมปูนเปียกจะเป็นวิธีที่ค่อนข้างยากเพราะจิตรกรมีเวลาวาดเพียงสิบสองชั่วโมงก่อนที่ปูนจะแห้ง ตามปกติแล้วจิตรกรจะรอชั่วโมงหนึ่งหลังจากฉาบก่อนที่จะเริ่มวาดแล้ววาดไปจนราวสองชั่วโมงก่อนที่ปูนจะแห้ง พอปูนแห้งวิธีวาดปูนเปียกก็ต้องหยุดไม่มีการแก้ ปูนที่ยังวาดไม่เสร็จก็ต้องเซาะออก เพื่อที่จะได้ฉาบใหม่ ถ้ามีอะไรผิดบางครั้งก็ต้องลอกปูนที่วาดไว้ออกทั้งหมด หรือมาใช้วิธีวาดบนปูนแห้งแก้
ถ้าเราดูจิตรกรรมฝาผนังบนผนังขนาดใหญ่เราอาจจะเห็นบริเวณที่วาดอาจจะแบ่งได้ราวสิบถึงยี่สิบบริเวณหรืออาจจะมากกว่านั้นก็ได้ รอบตะเข็บที่เคยซ่อนไว้อย่างแนบเนียนก็อาจจะเด่นชัดขึ้นจนบางครั้งก็มองเห็นได้จากข้างล่าง นอกจากนั้นรอบตะเข็บมักจะแต่งให้เรียบร้อยด้วยวิธีวาดปูนแห้งซึ่งจะหลุดออกมาตามกาลเวลา
ถ้าเป็นงานปูนแห้งล้วนๆ ปูนที่ฉาบจะมีผิวหยาบ เมื่อแห้งก็จะถูด้วยกระดาษทรายเพื่อให้สีติดดีขึ้น จิตรกรก็จะทาสีเช่นเดียวกับการทาสีบนแผ่นไม้
จิตรกรรมฝาผนังในประวัติศาสตร์
งานจิตรกรรมฝาผนังแรกที่สุดสร้างเมื่อ 1500 ก่อนคริสต์ศักราชที่พบที่เกาะครีต (Crete) ที่ประเทศกรีซ ชิ้นที่สำคัญที่สุดเรียกว่า “The Toreador” ซึ่งเป็นเรื่องราวของพิธีศักดิ์สิทธิ์ที่คนกระโดดข้ามหลังวัว งานชิ้นอื่นๆที่มีลักษณะคล้ายคลึงกัน ก็มีพบในบริเวณเมดิเตอร์เรเนียนโดยเฉพาะใน ประเทศอียิปต์ และประเทศโมร็อกโก งานจิตรกรรมฝาผนังที่พบมากในประเทศอียิปต์ก็เป็นงานที่พบในสุสานที่ฝังศพและจะใช้วิธีวาดบนปูนแห้ง แต่ที่มาของจิตรกรรมฝาผนังเหล่านี้ยังเป็นที่สันนิษฐานกันอยู่
นักประวัติศาสตร์บางท่านก็เชื่อว่าจิตรกรจากครีตอาจจะถูกส่งไปวาดตามที่ต่างเพื่อเป็นการแลกเปลี่ยนทางการค้าหรืออาจจะเป็นการส่งเสริมความสำคัญของศิลปะลักษณะนี้ซึ่งถือว่าเป็นศิลปะสำคัญของสมัยนั้นก็ได้
นอกจากนั้นจิตรกรรมฝาผนังยังเห็นได้จากสถาปัตยกรรมกรีก (Ancient Greece architecture) แต่ที่ยังเหลืออยู่ทุกวันนี้เกือบหาไม่ได้ ที่มีก็พบทางตอนใต้ของอิตาลีที่เพสตุม (Paestum) ที่แม็กนาเกรเซีย (Magna Graecia) ซึ่งเป็นอาณานิคมกรีก จิตรกรรมที่พบเมื่อปีค. ศ. 1968 ก็อยู่ภายในที่ฝังศพวาดมาตั้งแต่ 470 ปีก่อนคริสต์ศักราชที่เรียกว่า “ที่ฝังศพของนักดำน้ำ” (Tomb of the Diver) ฉากที่วาดมีความสำคัญทางประวัติศาสตร์มากเพราะเป็นการแสดงให้เห็นถึงชีวิตความเป็นอยู่ของคนสมัยนั้น อีกภาพหนึ่งแสดงให้เห็นคนกลุ่มหนึ่งนอนเอนอย่างพบประสังสรรค์กัน อีกภาพหนึ่งเป็นภาพชายหนุ่มกระโดดลงไปในทะเล
จิตรกรรมฝาผนังที่สร้างในสมัยจักรวรรดิโรมันเช่นที่ปอมเปอี และ Roman wall paintings, such as those at ปอมเปอี และ เฮอร์คิวเลเนียม (Herculaneum) เป็น จิตรกรรมแบบปูนเปียก
จิตรกรรมฝาผนังของอิสลาม ซึ่งหาชมได้ยากพบที่ Qasr Amra ซึ่งเป็นปราสาทกลางทะเลทรายที่ Umayyads วาดเมื่อ คริสต์ศตวรรษที่ 8
สมัยปลายจักรวรรดิโรมัน เมื่อคริสต์ศตวรรษที่ 1 ถึง 2 จิตรกรรมฝาผนังมักจะพบภายในที่ที่เก็บศพแบบ catacomb ภายใต้ กรุงโรม และ ประเทศไซปรัส ครีต อีฟิซุส (Ephesus) คะพาโดเซีย (Capadocia) และ อันติออก (Antioch) จิตรกรรมฝาผนังของโรมันเป็นแบบปูนเปียกบนปูนปลาสเตอร์สี นอกจากนั้นจิตรกรรมฝาผนังของคริสต์ศาสนายังพบได้ที่วัดโกเรเม (Churches of Goreme) ที่ประเทศตุรกี
เมื่อปลายยุคกลางและในสมัยเรอเนซองส์เป็นสมัยที่จิตรกรรมฝาผนังรุ่งเรืองที่สุดโดยเฉพาะในประเทศอิตาลีซึ่งยังนิยมใช้ศิลปะลักษณะนี้ตกแต่งในสิ่งก่อสร้างทางศาสนาและการปกครอง
อันเดรีย พาลลาดิโอ (Andrea Palladio) สถาปนิกคนสำคัญของอิตาลีเมื่อคริสต์ศตวรรษที่ 16 สร้างคฤหาสน์ไว้หลายแห่งที่ดูเรียบภายนอกแต่ภายในตกแต่งด้วยจิตรกรรมฝาผนังอย่างวิจิตร
จิตรกรรมฝาผนังของลาตินอเมริกา
โฮเซ เคลเม็นเท โอโรซโค (Jose Clemente Orozco) เดวิด ซีเครอส (David Siqueiros) ดิเอโก ริเวรา (Diego Rivera) และ ฟรีดา คาห์โล เป็นจิตรกรคนสำคัญของประเทศเม็กซิโกที่มาฟื้นฟูงานจิตรกรรมฝาผนังเมื่อศตวรรษที่ 20 งานจิตรกรรมฝาผนังของริเวราเป็นการเริ่ม “ยุคเรอเนซองส์ของจิตรกรรมฝาผนังของเม็กซิโก”
จิตรกรรมฝาผนังของประเทศอินเดีย
จิตรกรรมฝาผนังที่เพดานและผนังถ้ำที่อจันตาวาดไว้ระหว่าง 200 ปีก่อนคริสต์ศตวรรษถึงราวค. ศ. 600 พบเมื่อค. ศ. 1819 เป็นเรื่องพุทธชาดก เรื่องราวที่วาดเป็นฉากๆ แต่ไม่ต่อเนื่องกัน
จิตรกรรมฝาผนังที่โคลา (Chola) พบเมื่อค. ศ. 1931 ภายในวัด Brihadisvara
ตัวอย่างจิตรกรรมฝาผนังในประเทศอิตาลี
สมัยยุกลางตอนต้น
จิตรกรรมฝาผนังที่คาสเตลเซปริโอ (Castelseprio) พบเมื่อค. ศ. 1944 เป็นภาพเรื่องราวที่มีอิทธิพลจากศิลปะไบแซนไทน์ สันนิษฐานกันว่าอาจจะวาดราวคริสต์ศตวรรษที่ 9 แต่ก็ยังไม่เป็นที่แน่นอน จิตรกรรมฝาผนังแบบไบแซนไทน์นี้พบรอบผนังมุขและด้านในซุ้มโค้งระหว่างมุข และในตัววัด ผิวภาพถูกสกัดเพื่อฉาบปูนทับ สภาพของภาพเขียนไม่เท่ากัน บางแห่งก็ยังอยู่ในสภาพดี บางแห่งก็แหว่งวิ่นไป
ตัวอย่างจิตรกรรมฝาผนังในประเทศอิตาลี
ตัวอย่างจิตรกรรมฝาผนังในประเทศอิตาลี
จิตรกรรมฝาผนังในประเทศอิตาลีเป็นงานศิลปะที่สำคัญและมีจิตรกรผู้มีชื่อเสียงทางด้านนี้มากมายดังเช่นตัวอย่างข้างล่าง
-
“ความทุกข์ในการสูญเสียพระเยซู” (Lamentation) โดย จอตโต ดี บอนโดเน ที่ชาเปลสโครเวนยี (Cappella Scrovegni) ที่ปาดัว
-
พระตรีเอกภาพ โดย ทอมาสโซ มาซาชิโอ (Tommaso Masaccio) ที่วัดซานตามาเรียโนเวลลา (Santa Maria Novella)
-
ผนังที่พาลาสโซพุบลิโค Palazzo Pubblico โดย แอมโบรจิโอ ลอเร็นเซ็ตตี เมืองเซียนนา
-
พระเยซูคืนชีพ โดย เพียโร เดลลา ฟรานเชสกา (Piero della Francesca)
-
งานผนังที่วัดซานตามาเรียโนเวลลา โดย โดเมนนิโค เกอร์แลนเดา (Domenico Ghirlandaio)
-
พระกระยาหารค่ำมื้อสุดท้าย โดย เลโอนาร์โด ดา วินชี ที่มิลาน
-
พระเยซูให้กุญแจแก่นักบุญปีเตอร์ โดย เปียโตร เปอรูจิโน (Pietro Perugino)
-
มหาวิหารออร์เวียตโต (Orvieto Duomo) โดย ลูคา ซินยอร์เรลลี (Luca Signorelli)
-
เพดานที่ ซิสทีนชาเปล (Sistine Chapel) โดยมีเกลันเจโล บัวนาร์โรตี
อ้างอิง
- ↑ All this section - Ugo Procacci, in Frescoes from Florence,pp. 15-25 1969, Arts Council, London (จิตรกรรมฝาผนังจากฟลอเรนซ์)
ข้อมูลเพิ่มเติม
- มหาวิหาร
- สถาปัตยกรรมการก่อสร้างมหาวิหารในยุโรปตะวันตก
- สถาปัตยกรรมโรมาเนสก์
- สถาปัตยกรรมกอธิค
- สถาปัตยกรรมบาโรก
- สถาปัตยกรรมไบแซนไทน์
แหล่งข้อมูลอื่น
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4a/Commons-logo.svg/30px-Commons-logo.svg.png)
- The Art and Nature of Fresco by Lucia Wiley
- Museum of Ancient Inventions: Roman-Style Fresco, Italy, 50 AD
- Fresco examples from Italy
Fresco technique described