อันดับพะยูน

อันดับพะยูน; ช่วงเวลาที่มีชีวิตอยู่: อีโอซีน– ปัจจุบัน, 55.8–0Ma PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N
	ตามเข็มนาฬิกาจากซ้ายบน: แมนนาทีอินเดียตะวันตก, แมนนาทีแอฟริกา, วัวทะเลชเต็ลเลอร์, พะยูน, แมนนาทีแอมะซอน
	พะยูน (Dugong dugon) จัดอยู่ในวงศ์ Dugongidae
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร:	Animalia
ไฟลัม:	Chordata
ชั้น:	Mammalia
ชั้นฐาน:	Placentalia
อันดับ:	Sirenia; Illiger, 1811
วงศ์
	Dugongidae; Trichechidae; Prorastomidae †; Protosirenidae †;

อันดับพะยูน เป็นอันดับของสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมขนาดใหญ่อันดับหนึ่ง ใช้ชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Sirenia

เดิมที สัตว์ในอันดับนี้ถูกจัดให้อยู่ในอันดับเดียวกับอันดับวาฬและโลมา (Cetacea) ด้วยเห็นว่าเป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมที่อาศัยอยู่ในทะเล และมีรูปร่างคล้ายคลึงกัน แต่ต่อมาในปี ค.ศ. 1816 อ็องรี มารี ดูว์ครอแต เดอ แบล็งวีล นักสัตววิทยา ชาวฝรั่งเศส เป็นบุคคลแรกที่ทำการแยกความแตกต่างระหว่างพะยูนกับโลมาและวาฬ ออกจากกันและจัดพะยูนเข้าไว้ในกลุ่มสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมที่มีกีบในอันดับ Sirenia โดยนับว่าพะยูนมีบรรพบุรุษร่วมกันกับช้างมาก่อน คือ Paenungulata รวมถึงการศึกษาซากดึกดำบรรพ์ของพะยูนสกุล Eotheroides ที่พบในประเทศอียิปต์ พบว่ามีลักษณะบางอย่างเหมือนและใกล้เคียงกันกับ Moeritherium ซึ่งเป็นต้นตระกูลของช้างยุคอีโอซีนตอนต้น (ประมาณ 40 ล้านปีมาแล้ว) Eotheroides เป็นสัตว์มี 4 ขา มีฟันครบและอาศัยอยู่ในน้ำ ต่อมามีวิวัฒนาการเพื่อให้อาศัยอยู่ในน้ำได้ดีขึ้น โดยที่ขาหลังจะลดขนาดลงและหายไปในที่สุด ส่วนขาหน้าจะเปลี่ยนแปลงไปมีลักษณะคล้ายใบพายเพื่อให้เหมาะสมกับการว่ายน้ำ จากนั้นก็มีวิวัฒนาการมาเรื่อย ๆ จนกลายมาเป็นพะยูนในปัจจุบัน อีกทั้ง แอนสท์ แฮคเคิล นักชีววิทยา ชาวเยอรมันได้วิจัยเมื่อประมาณ 100 ปีก่อน โดยพบว่าตัวอ่อนของสัตว์ทั้งสองนี้มีโครงสร้างทางสรีระที่คล้ายกันมากจนในอดีตเมื่อ 40 ล้านปีก่อน ช้างและพะยูนมีต้นตระกูลร่วมกัน ถึงวันนี้มันก็ยังมีงวงและจมูกที่ใช้หายใจเหมือนกัน มีพฤติกรรมสืบพันธุ์ที่คล้ายคลึงกัน และเลี้ยงลูกด้วยนมเหมือนกัน^[1] ^[2]

ปัจจุบัน พะยูนได้ถูกแบ่งออกเป็น 2 วงศ์ คือ Dugongidae และTrichechidae แบ่งได้เป็น 2 สกุล 4 ชนิด กระจายพันธุ์ไปในทะเลและแม่น้ำสายใหญ่ในเขตร้อนและเขตอบอุ่นทั่วโลก กินอาหารจำพวก หญ้าทะเล, สาหร่ายและตะไคร่น้ำ เป็นอาหาร^[3]

โดยพะยูนชนิดที่ใหญ่ที่สุดเท่าที่เคยมีมา คือ วัวทะเลชเตลเลอร์ (Hydrodamalis gigas) ที่อยู่ในวงศ์ Dugongidae ที่มีความยาวถึง 7 เมตร แต่ปัจจุบันได้สูญพันธุ์ไปแล้วเมื่อราว 300 ปีก่อน^[4]

โดยคำว่า "Sirenia" นั้นมาจากคำว่า "ไซเรน" ซึ่งเป็นอสูรกายที่อาศัยอยู่ในทะเลในเทพปกรณัมกรีก^[5]

ดูเพิ่ม

Paenungulata

อ้างอิง

↑ [1]เก็บถาวร 2011-03-18 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน ธรรมชาติของพะยูน จากผู้จัดการออนไลน์
↑ "ลักษณะทั่วไปของพะยูน". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2011-08-11. สืบค้นเมื่อ 2012-03-27.
↑ ทรัพยากรสัตว์ทะเลหายาก - พะยูน
↑ Hydrodamalis
↑ ["Frequently Asked Questions (อังกฤษ)". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2012-07-20. สืบค้นเมื่อ 2012-03-27. Frequently Asked Questions (อังกฤษ)]

แหล่งข้อมูลอื่น

เว็บไซต์องค์กรอนุรักษ์พะยูน (อังกฤษ)

[1] [1]เก็บถาวร 2011-03-18 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน ธรรมชาติของพะยูน จากผู้จัดการออนไลน์

[2] "ลักษณะทั่วไปของพะยูน". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2011-08-11. สืบค้นเมื่อ 2012-03-27.

[3] ทรัพยากรสัตว์ทะเลหายาก - พะยูน

[4] Hydrodamalis

[5] ["Frequently Asked Questions (อังกฤษ)". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2012-07-20. สืบค้นเมื่อ 2012-03-27. Frequently Asked Questions (อังกฤษ)]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

ด ค ก อันดับของสัตว์เลี้ยงลูกด้วยน้ำนม
โพรโทเธอเรีย	โมโนทรีม (Monotremata)
มาร์ซูเปียเลีย	โอพอสซัม (Didelphimorphia) • หนูผีโอพอสซัม (Paucituberculata) • Microbiotheria • Notoryctemorphia • ดันนาร์ท (Dasyuromorphia) • แบนดิคูท (Pelamelemorphia) • จิงโจ้ (Diprotodontia)
ยูเธอเรีย	สล็อท (Xenarthra) (อันดับใหญ่) • เทนเรค (Afrosoricida) • หนูผีช้าง (Macroscelidea) • อาร์ดวาร์ก (Tubulidentata) • อาร์มาดิลโล (Cingulata) • ไฮแรกซ์ (Hyracoidea) • ช้าง (Proboscidea) • พะยูน (Sirenia) • พิโลซา (Pilosa) • กระแต (Scandentia) • บ่าง (Dermoptera) • ลิง (Primates) • สัตว์ฟันแทะ (Rodentia) • กระต่าย (Lagomorpha) • เฮดจ์ฮอก (Erinaceomorpha) • ตุ่น (Soricomorpha) • ค้างคาว (Chiroptera) • ลิ่น (Pholidota) • สัตว์กินเนื้อ (Carnivora) • สัตว์กีบคี่ (Perissodactyla) • สัตว์กีบคู่ (Artiodactyla)