ฟิล์มกระจกหลวงและภาพต้นฉบับ
งานสะสมฟิล์มกระจกหลวงชนิดเนกาทิฟและภาพต้นฉบับ * | |
---|---|
ความทรงจำแห่งโลกโดยยูเนสโก | |
พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จพระราชดำเนินไปวัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามเมื่อวันที่ 13 ตุลาคม พ.ศ. 2408 | |
ที่เก็บรักษา | หอจดหมายเหตุแห่งชาติ |
ประเทศ | ไทย |
ภูมิภาค ** | เอเชียและแปซิฟิก |
อ้างอิง | 2016-57 |
ประวัติการขึ้นทะเบียน | |
ขึ้นทะเบียน | 2560 |
* ชื่อตามที่ได้ขึ้นทะเบียนในบัญชีความทรงจำแห่งโลก ** ภูมิภาคที่จัดแบ่งโดยยูเนสโก |
ฟิล์มกระจกหลวงและภาพต้นฉบับ หมายถึงงานสะสมแผ่นฟิล์มกระจกชนิดเนกาทิฟจำนวน 35,427 แผ่น และภาพต้นฉบับอีก 50,000 ภาพ ที่ถ่ายระหว่าง พ.ศ. 2398–2478 ซึ่งแต่เดิมเก็บรักษาในหอสมุดหลวง 3 แห่ง ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ โดยตั้งแต่ พ.ศ. 2520 เป็นต้นไป อยู่ในความดูแลของหอจดหมายเหตุแห่งชาติ กรุงเทพมหานคร
งานสะสมนี้เป็นหลักฐานทางประวัติศาสตร์ที่แสดงถึงการเปลี่ยนแปลงทางสังคม วัฒนธรรม การเมือง และความสัมพันธ์ระหว่างประเทศของสยามกับโลก ปรากฏภาพบุคคล สถานที่ และเหตุการณ์สำคัญระดับชาติและระดับนานาชาติ ตั้งแต่สมัยการล่าอาณานิคมของชาติตะวันตกในเอเชีย ซึ่งกระตุ้นให้สยามตระหนักถึงเอกลักษณ์ของชาติและการปฏิรูปสังคม ตลอดจนสงครามโลกครั้งที่ 1 ที่สยามเข้าร่วมในฝ่ายพันธมิตรพร้อมกับการแบ่งปันชัยชนะและผลพวงของสงคราม รวมทั้งการเปลี่ยนแปลงทางการเมือง สังคม และวัฒนธรรมทั่วโลก ซึ่งส่งผลกระทบต่อสยามและนำไปสู่การเริ่มต้นของระบอบรัฐธรรมนูญ
เมื่อวันที่ 21 มกราคม พ.ศ. 2559 ได้มีการพิจารณาเสนอฟิล์มกระจกซึ่งเก็บรักษาอยู่ในสำนักหอจดหมายเหตุแห่งชาติ กรมศิลปากร ต่อคณะกรรมการแห่งชาติว่าด้วยแผนงานความทรงจำแห่งโลก ประเทศไทย และในการประชุมต่อมาในวันที่ 18 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2559 คณะกรรมการฯ มีมติให้สำนักหอจดหมายเหตุแห่งชาติ กรอกแบบข้อความเพื่อนำเสนอขึ้นทะเบียนเอกสารมรดกความทรงจำแห่งโลก โดยเป็นการให้ข้อมูลรายละเอียดของฟิล์มกระจกหอพระสมุดวชิรญาณ (หวญ) และเชื่อมโยงกับเอกสารสำคัญทางประวัติศาสตร์ของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวที่ขึ้นทะเบียนเป็นมรดกความทรงจำแห่งโลกก่อนแล้วเมื่อ พ.ศ. 2552[1]
องค์การศึกษา วิทยาศาสตร์ และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ (ยูเนสโก) ได้ขึ้นทะเบียนฟิล์มกระจกหลวงและภาพต้นฉบับเป็นเอกสารความทรงจำแห่งโลกเมื่อวันที่ 30 ตุลาคม พ.ศ. 2560 ในนาม "งานสะสมฟิล์มกระจกหลวงชนิดเนกาทิฟและภาพต้นฉบับ" (อังกฤษ: The Royal Photographic Glass Plate Negatives and Original Prints Collections)