ผลต่างระหว่างรุ่นของ "อันดับฐานวาฬและโลมา"

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
เนื้อหาที่ลบ เนื้อหาที่เพิ่ม
ย้อนกลับไปรุ่นที่ 7997971 โดย BotKungด้วยสจห.
ป้ายระบุ: ทำกลับ
Boom1221 (คุย | ส่วนร่วม)
เพิ่มส่วนนำเล็กน้อย
บรรทัด 1: บรรทัด 1:
{{Taxobox
{{Taxobox
| name = ซีทาเซีย
| name = วาฬและโลมา
| image = Baleine à bosse et son baleineau 2.jpg
| image = Baleine à bosse et son baleineau 2.jpg
| image_width = 250px
| image_width = 250px
| image_caption = [[วาฬหลังค่อม]] จัดเป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมที่คล้ายปลา
| image_caption = [[วาฬหลังค่อม]] จัดเป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมที่คล้ายปลา
| regnum = [[Animal]]ia
| regnum = [[Animal]]ia
| phylum = [[Chordate|Chordata]]
| phylum = [[สัตว์มีแกนสันหลัง|Chordata]]
| classis = [[Mammalia]]
| classis = [[สัตว์เลี้ยงลูกด้วยน้ำนม|Mammalia]]
| ordo = [[อันดับสัตว์กีบคู่|Artiodactyla]]
| infraclassis = [[Eutheria]]
| superordo = [[Laurasiatheria]]
| subordo = [[Whippomorpha]]
| ordo = '''Cetacea'''
| infraordo = '''Cetacea'''
| ordo_authority = [[Mathurin Jacques Brisson|Brisson]], 1762
| infraordo_authority = [[Mathurin Jacques Brisson|Brisson]], 1762
| subdivision_ranks = [[Suborder]]s
| subdivision_ranks = อนุอันดับ
| subdivision =
| subdivision =
[[Mysticeti]]<br />
[[วาฬบาลีน|Mysticeti]]<br />
[[Odontoceti]]<br />
[[วาฬมีฟัน|Odontoceti]]<br />
[[Archaeoceti]] (extinct) <br />
[[Archaeoceti]]<br />
'' ([[Cetacea#Taxonomic listing|see text]] for families) ''
'' ([[Cetacea#Taxonomic listing|see text]] for families) ''
| diversity =
| diversity =
บรรทัด 21: บรรทัด 21:
}}
}}


'''วาฬและโลมา'''เป็นกลุ่ม[[สัตว์เลี้ยงลูกด้วยน้ำนมในน้ำ]]ที่ประกอบขึ้นเป็นอันดับฐาน '''Cetacea''' (จากภาษาละติน ''cetus'' "วาฬ"; จากภาษากรีกโบราณ ''κῆτος'' "ปลาใหญ่") มีชนิดที่ยังมีชีวิตอยู่ทั้งหมด 89 ชนิด แบ่งออกเป็นสอง[[อันดับ (ชีววิทยา)|อนุอันดับ]] (parvorder) อนุอันดับแรก คือ [[วาฬมีฟัน]] (Odontoceti) ประกอบไปด้วยชนิดประมาณ 70 ชนิด มี[[โลมา]] (รวมถึง[[วาฬเพชรฆาต]]), [[พอร์พอยส์]], [[วาฬเบลูกา]], [[วาฬนาร์วาล]], [[วาฬหัวทุย]] และ[[วาฬจะงอย]]รวมอยู่ด้วย อนุอันดับที่สอง คือ [[วาฬบาลีน]] (Mysticeti) ซึ่งมีระบบกรองอาหารจากน้ำทะเล ประกอบไปด้วยชนิด 15 ชนิดแบ่งออกเป็นสามวงศ์ และมี[[วาฬสีน้ำเงิน]], [[วาฬไรต์]], [[วาฬหัวคันศร]], [[วงศ์วาฬแกลบ|วาฬแกลบ]] และ[[วาฬสีเทา]]รวมอยู่ด้วย
อันดับวาฬและโลมา '' (Order Cetacea) '' จัดอยู่ใน[[ไฟลัม]][[สัตว์มีแกนสันหลัง]] เป็นอันดับหนึ่งใน 18 อันดับของชั้น[[สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม]] ซึ่งสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมในอันดับวาฬและโลมา ได้แก่สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมที่มีลักษณะคล้ายปลา เช่น[[วาฬ]] [[โลมา]] เป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมที่มีลักษณะภายนอกคล้ายปลา จนมักเรียกติดปลาว่า ปลาวาฬ และ ปลาโลมา ซึ่งผิดหลักอนุกรมวิธานบรรพบุรุษของสัตว์ตระกูลนี้เป็นสัตว์บกที่วิวัฒนาการกลับลงไปในทะเล

บรรพบุรุษโบราณและสูญพันธุ์ไปแล้วของวาฬสมัยใหม่ (Archaeoceti) มีชีวิตอยู่เมื่อ 53 ถึง 45 ล้านปีก่อน โดยเบนออกจาก[[อันดับสัตว์กีบคู่]] และมีสัตว์ที่ใกล้ชิดทางพันธุกรรมที่สุด คือ [[ฮิปโปโปเตมัส]]และอื่น ๆ เช่น [[วัว]] [[หมู]] สัตว์บรรพบุรุษดังกล่าวเป็น[[สัตว์ครึ่งน้ำ]]และวิวัฒนาการในน้ำตื้นที่แยกอินเดียออกจากทวีปเอเชีย สปีชีส์ประมาณ 30 ชนิดปรับตัวให้ใช้ชีวิตในมหาสมุทรได้โดยสมบูรณ์ วาฬบาลีนแยกออกจากวาฬมีฟันเมื่อประมาณ 34 ล้านปีก่อน


== ลักษณะเฉพาะ ==
== ลักษณะเฉพาะ ==
บรรทัด 31: บรรทัด 33:
มี [[กล่องเสียง]] ที่พัฒนาดีพอควร ซึ่งทำให้มีวิวัฒนาการทางสังคม ใช้เสียงความถี่ต่ำ หรือ[[อัลตร้าโซนิค]]ในการสื่อสาร ระบบขับถ่าย มี [[ไต]] และ [[กระเพาะปัสสาวะ]] ระบบประสาท สมองเจริญดีมาก แต่วิวัฒนาการให้ใช้ออกซิเจนน้อย จึงสามารถอยู่ใต้ทะเลได้นาน ระบบสมดุลแบบสัตว์เลือดอุ่น รักษาอุณหภูมิร่างกายให้คงที่ เพศแยก ปฏิสนธิภายใน มีมดลูก ออกลูกเป็นตัว
มี [[กล่องเสียง]] ที่พัฒนาดีพอควร ซึ่งทำให้มีวิวัฒนาการทางสังคม ใช้เสียงความถี่ต่ำ หรือ[[อัลตร้าโซนิค]]ในการสื่อสาร ระบบขับถ่าย มี [[ไต]] และ [[กระเพาะปัสสาวะ]] ระบบประสาท สมองเจริญดีมาก แต่วิวัฒนาการให้ใช้ออกซิเจนน้อย จึงสามารถอยู่ใต้ทะเลได้นาน ระบบสมดุลแบบสัตว์เลือดอุ่น รักษาอุณหภูมิร่างกายให้คงที่ เพศแยก ปฏิสนธิภายใน มีมดลูก ออกลูกเป็นตัว


== อนุกรมภิธาน ==
== อนุกรมวิธาน ==


[[ไฟล์:Whale_baleen_oum.jpg|left|thumb| บาลีน ในวาฬกรองกิน]]
[[ไฟล์:Whale_baleen_oum.jpg|left|thumb| บาลีน ในวาฬกรองกิน]]
บรรทัด 39: บรรทัด 41:
# Toothed (''[[Odontoceti]]'') วาฬมีฟัน เช่น [[วาฬเพชฌฆาต]], [[โลมา]]
# Toothed (''[[Odontoceti]]'') วาฬมีฟัน เช่น [[วาฬเพชฌฆาต]], [[โลมา]]
# บาลีน (''[[Mysticeti]]'') วาฬกรองกิน ซึ่งฟันวิวัฒนาการไปเป็น baleen เพื่อกรองกิน[[แพลงก์ตอน]] เช่น [[วาฬสีน้ำเงิน]]
# บาลีน (''[[Mysticeti]]'') วาฬกรองกิน ซึ่งฟันวิวัฒนาการไปเป็น baleen เพื่อกรองกิน[[แพลงก์ตอน]] เช่น [[วาฬสีน้ำเงิน]]

[





รุ่นแก้ไขเมื่อ 16:03, 22 มกราคม 2563

วาฬและโลมา
วาฬหลังค่อม จัดเป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมที่คล้ายปลา
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร: Animalia
ไฟลัม: Chordata
ชั้น: Mammalia
อันดับ: Artiodactyla
อันดับย่อย: Whippomorpha
อันดับฐาน: Cetacea
Brisson, 1762
อนุอันดับ

Mysticeti
Odontoceti
Archaeoceti
(see text for families)

วาฬและโลมาเป็นกลุ่มสัตว์เลี้ยงลูกด้วยน้ำนมในน้ำที่ประกอบขึ้นเป็นอันดับฐาน Cetacea (จากภาษาละติน cetus "วาฬ"; จากภาษากรีกโบราณ κῆτος "ปลาใหญ่") มีชนิดที่ยังมีชีวิตอยู่ทั้งหมด 89 ชนิด แบ่งออกเป็นสองอนุอันดับ (parvorder) อนุอันดับแรก คือ วาฬมีฟัน (Odontoceti) ประกอบไปด้วยชนิดประมาณ 70 ชนิด มีโลมา (รวมถึงวาฬเพชรฆาต), พอร์พอยส์, วาฬเบลูกา, วาฬนาร์วาล, วาฬหัวทุย และวาฬจะงอยรวมอยู่ด้วย อนุอันดับที่สอง คือ วาฬบาลีน (Mysticeti) ซึ่งมีระบบกรองอาหารจากน้ำทะเล ประกอบไปด้วยชนิด 15 ชนิดแบ่งออกเป็นสามวงศ์ และมีวาฬสีน้ำเงิน, วาฬไรต์, วาฬหัวคันศร, วาฬแกลบ และวาฬสีเทารวมอยู่ด้วย

บรรพบุรุษโบราณและสูญพันธุ์ไปแล้วของวาฬสมัยใหม่ (Archaeoceti) มีชีวิตอยู่เมื่อ 53 ถึง 45 ล้านปีก่อน โดยเบนออกจากอันดับสัตว์กีบคู่ และมีสัตว์ที่ใกล้ชิดทางพันธุกรรมที่สุด คือ ฮิปโปโปเตมัสและอื่น ๆ เช่น วัว หมู สัตว์บรรพบุรุษดังกล่าวเป็นสัตว์ครึ่งน้ำและวิวัฒนาการในน้ำตื้นที่แยกอินเดียออกจากทวีปเอเชีย สปีชีส์ประมาณ 30 ชนิดปรับตัวให้ใช้ชีวิตในมหาสมุทรได้โดยสมบูรณ์ วาฬบาลีนแยกออกจากวาฬมีฟันเมื่อประมาณ 34 ล้านปีก่อน

ลักษณะเฉพาะ

การสังเกต

ดำรงชีวิตในน้ำ มีขนาดที่ใหญ่ เช่น วาฬสีน้ำเงิน เป็นวาฬขนาดใหญ่ที่สุด มีความยาวมากกว่ารถบัส 2 คัน และใหญ่กว่าไดโนเสาร์ส่วนใหญ่ นิ้วลดรูป กลายเป็นลักษณะของใบพาย (Flipper) กระดูกบางชิ้นมีการลดรูป เช่น กระดูกไหปลาร้า (Clavicle) กระดูกสะโพก (Pelvic) วิวิฒนาการของ ขน ลดกลับไปและมีลักษณะอื่นนอกจากข้างต้นแล้ว เหมือนกับสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมอื่น มี ต่อมน้ำนม สำหรับเลี้ยงตัวอ่อน ระบบหายใจ มี ปอด และ กะบังลม

มี กล่องเสียง ที่พัฒนาดีพอควร ซึ่งทำให้มีวิวัฒนาการทางสังคม ใช้เสียงความถี่ต่ำ หรืออัลตร้าโซนิคในการสื่อสาร ระบบขับถ่าย มี ไต และ กระเพาะปัสสาวะ ระบบประสาท สมองเจริญดีมาก แต่วิวัฒนาการให้ใช้ออกซิเจนน้อย จึงสามารถอยู่ใต้ทะเลได้นาน ระบบสมดุลแบบสัตว์เลือดอุ่น รักษาอุณหภูมิร่างกายให้คงที่ เพศแยก ปฏิสนธิภายใน มีมดลูก ออกลูกเป็นตัว

อนุกรมวิธาน

บาลีน ในวาฬกรองกิน

วาฬ เป็นสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมที่มีวิวัฒนาการจากบกลงสู่ท้องทะเล ซึ่งยังคงลักษณะโครงร่างบางส่วนเอาไว้ เช่น ขาคู่หน้าวิวัฒนาการกลายเป็นครีบหน้า สามารถแบ่งออกเป็น 2 ชนิดคือ

  1. Toothed (Odontoceti) วาฬมีฟัน เช่น วาฬเพชฌฆาต, โลมา
  2. บาลีน (Mysticeti) วาฬกรองกิน ซึ่งฟันวิวัฒนาการไปเป็น baleen เพื่อกรองกินแพลงก์ตอน เช่น วาฬสีน้ำเงิน