วาฬบาลีน

วาฬบาลีน ช่วงเวลาที่มีชีวิตอยู่: อีโอซีนยุคสุดท้าย – ปัจจุบัน
วาฬหลังค่อม (Megaptera novaeangliae) จัดเป็นวาฬบาลีนที่อยู่ในวงศ์วาฬอกร่อง (Balaenopteridae)
การจำแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
อาณาจักร:	Animalia
ไฟลัม:	Chordata
ชั้น:	Mammalia
อันดับ:	Artiodactyla
อันดับฐาน:	Cetacea
อนุอันดับ:	Mysticeti Cope, 1891
วงศ์
ดูในเนื้อหา

บาลีน

การกินอาหารของวาฬหลังค่อม ซึ่งเห็นบาลีนสีเขียวอยู่ในปาก

อนุอันดับวาฬบาลีน หรือ วาฬกรองกิน หรือ วาฬไม่มีฟัน (อังกฤษ: Baleen whales, Toothless whales) เป็นกลุ่มของสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมขนาดใหญ่ที่อาศัยอยู่ในทะเล ในอันดับฐานวาฬและโลมา (Cetacea) อันได้แก่ วาฬ และโลมาในอันดับสัตว์กีบคู่ ซึ่งวาฬบาลีนถูกจัดอยู่ในอนุอันดับ Mysticeti (/มิส-ติ-เซ-เตส/)

วาฬ ที่อยู่ในกลุ่มวาฬบาลีน มีลักษณะเด่น คือ เป็นวาฬที่มีขนาดใหญ่ ในปากจะไม่มีฟันเป็นซี่ ๆ เหมือนสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมอันดับอื่น ๆ แต่จะมีมีฟันเหมือนขนแปรงสีฟันหรือซี่หวี่ขนาดใหญ่ ซึ่งห้อยลงมาจากขากรรไกรด้านบน ขนแปรงนี้จะเติบโตด้วยกันเป็นกลุ่มที่เรียกว่า "บาลีน" ใช้สำหรับกรองอาหารจากน้ำทะเล จึงกินได้แต่เฉพาะสัตว์ทะเลขนาดเล็ก ๆ เช่น แพลงก์ตอนชนิดต่าง ๆ, เคย และปลาขนาดเล็ก เช่น ปลาแฮร์ริ่ง, ปลากะตัก, ปลาซาร์ดีน เป็นต้น

ดังนั้นการกินอาหารของวาฬบาลีน จะใช้วิธีกลืนน้ำทะเลเข้าไปในปากเป็นจำนวนมาก แล้วจะหุบปากแล้วยกลิ้นขึ้นเป็นการบังคับให้น้ำออกมาจากปาก โดยผ่านบาลีน ที่ทำหน้าที่เหมือนหวี่กรองปล่อยให้น้ำออกไป แต่อาหารยังติดอยู่ในปากของวาฬ แล้ววาฬจะกลืนอาหารลงไป โดยวัน ๆ หนึ่งจะกินอาหารได้เป็นจำนวนมาก คิดเป็นน้ำหนักเป็นตัน เช่น วาฬสีน้ำเงิน ซึ่งเป็นวาฬบาลีนชนิดหนึ่ง และเป็นสัตว์ที่มีขนาดใหญ่ที่สุดในโลกด้วย จะกินแพลงก์ตอนมากถึง 4,000 กิโลกรัม (8,800 ปอนด์) ต่อวัน (คิดเป็นน้ำหนักเท่ากับพิซซาจำนวน 12,000 ชิ้น)

วาฬบาลีน เป็นวาฬที่อาศัยอยู่รวมกันเป็นฝูง เมื่อเวลาหากินจะช่วยกันหาอาหาร โดยรวมตัวกันด้วยการทำให้ผิวน้ำเป็นฟองเพื่อไล่ต้อนอาหาร ซึ่งเป็นฝูงปลาเล็ก ๆ ให้สับสน อีกทั้งยังเป็นนักเดินทางในท้องทะเลและมหาสมุทร ส่วนใหญ่อพยพเป็นระยะทางไกล ๆ ทุกปี จากทะเลที่มีอุณหภูมิอบอุ่นซึ่งเป็นที่ ๆ ผสมพันธุ์และคลอดลูกไปยังทะเลที่เย็นกว่า ซึ่งเป็นที่ ๆ จะหาอาหาร โดยวาฬสีเทานับเป็นวาฬที่อพยพเป็นระยะทางไกลที่สุด จากประเทศเม็กซิโกถึงอาร์กติกแถบขั้วโลกเหนือ รวมระยะทางไปกลับประมาณ 20,000 กิโลเมตร (12, 500 ไมล์)

วาฬบาลีน ในปัจจุบันสามารถแบ่งออกได้เป็นทั้งหมด 4 วงศ์ 15 ชนิด แต่ก็มีหลายชนิดและหลายสกุลที่สูญพันธุ์ไปแล้วตั้งแต่ยุคก่อนประวัติศาสตร์ (ที่สูญพันธุ์แล้วจะใส่เครื่องหมาย † ไว้ข้างหน้า)

แต่จากการศึกษาจากซากดึกดำบรรพ์ พบว่าบรรพบุรุษของวาฬบาลีนเป็นวาฬมีฟันที่มีชื่อว่า Janjucetus มีอายุอยู่ในราว 25 ล้านปีก่อน และเชื่อว่าอาจจะเป็นสัตว์ดุร้ายและทรงพลังมากในการล่าเหยื่อและกินอาหารด้วย เนื่องจากลักษณะของฟันมีความแหลมคม ไม่เหมือนกับของแมวน้ำรวมถึงไม่เหมือนกับสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมจำพวกอื่นในยุคสมัยเดียวกัน แต่มีลักษณะคล้ายกับฟันของสิงโตในยุคปัจจุบันมากกว่า

การจำแนก

• †วงศ์ Aetiocetidae
  • † Aetiocetus
  • † Ashorocetus
  • † Chonecetus
  • † Morawanocetus
  • † Willungacetus
• †วงศ์ Aglaocetidae
  • † Aglaocetus
  • † Isanacetus
  • † Pinocetus
• วงศ์ Balaenidae
  • Balaena
  • †Balaenella
  • †Balaenotus
  • †Balaenula
  • Eubalaena
  • Eucetites
  • †Morenocetus
• วงศ์ Balaenopteridae
  • †Archaebalaenoptera
  • Balaenoptera
  • †Cetotheriophanes
  • †Diunatans
  • †Mauicetus
  • Megaptera
  • †Notiocetus
  • †Parabalaenoptera
  • †Plesiobalaenoptera
  • †Praemegaptera
  • †Protororqualus
• †วงศ์ Cetotheriidae
  • †Cephalotropis
  • †Cetotherium
  • †Herpetocetus
  • †Hibacetus
  • †Joumocetus
  • †Metopocetus
  • †Mixocetus
  • †Nannocetus
  • †Palaeobalaena
  • †Piscobalaena
  • †Plesiocetopsis
  • †Titanocetus
• †วงศ์ Cetotheriopsidae
  • †Cetotheriopsis
  • †Micromysticetus
• †วงศ์ Diorocetidae
  • †Amphicetus
  • †Diorocetus
  • †Plesiocetus
  • †Thinocetus
  • †Uranocetus
• †วงศ์ Eomysticetidae
  • †Eomysticetus
• วงศ์ Eschrichtiidae
  • †Archaeschrichtius
  • †Eschrichtioides
  • Eschrichtius
  • †Gricetoides
  • †Megapteropsis
• †วงศ์ Llanocetidae
  • †Llanocetus
• †วงศ์ Mammalodontidae
  • †Janjucetus
  • †Mammalodon
• วงศ์ Neobalaenidae
  • Caperea
• †วงศ์ Pelocetidae
  • †Cophocetus
  • †Halicetus
  • †Parietobalaena
  • †Pelocetus
  • †Eobalaenoptera
• วงศ์ ไม่ถูกจัดอันดับ
  • †Amphitera
  • †Burtinopsis
  • †Idiocetus
  • †Imerocetus
  • †Isocetus
  • †Mesocetus
  • †Mioceta
  • †Otradnocetus
  • †Peripolocetus
  • †Piscocetus
  • †Siphonocetus
  • †Tiphyocetus
  • †Tretulias
  • †Ulias