เนเมซิส

สำหรับความหมายอื่น ดูที่ เนเมซิส (แก้ความกำกวม)

เนเมซิส
เทพีแห่งการลงโทษ
ส่วนหนึ่งของ Oceanides
ชื่ออื่น	Rhamnousia
เป็นที่บูชาใน	กรีกโบราณ
สัตว์	ห่าน
สัญลักษณ์	ดาบ, แส้, ดาบสั้น, ก้านวัด, ตาชั่ง, บังเหียน
เทศกาล	Nemeseia
ข้อมูลส่วนบุคคล
คู่ครอง	ซุส ทาร์ทารัส
บุตร - ธิดา	เฮเลนแห่งทรอย Telchines
บิดา-มารดา	นิกซ์กับเอเรบัส โอซีอานัส ซุส
พี่น้อง	จากนิกซ์กับเอเรบัส Moros Keres Thanatos Hypnos Oneiroi Momus Oizys Moirai Hesperides Apate Philotes Geras Eris Styx Dolos Ponos Euphrosyne Epiphron Continentia Petulantia Misericordia Pertinacia จากโอซีอานัส Oceanides Potamoi

ในศาสนากรีกโบราณ เนเมซิส (อังกฤษ: Nemesis, /ˈnɛməsɪs/; กรีกโบราณ: Νέμεσις, อักษรโรมัน: Némesis) มีอีกชื่อว่า Rhamnousia หรือ Rhamnusia (กรีกโบราณ: Ῥαμνουσία, อักษรโรมัน: Rhamnousía, แปลตรงตัว 'เทพีแห่งRhamnous') เป็นเทพีที่ทำการลงโทษต่อผู้ที่ยอมจำนนต่อความอหังการ (ความเย่อหยิ่งต่อเทพเจ้า)

ศัพทมูลวิทยา

ชื่อ Nemesis มีส่วนเกี่ยวข้องกับศัพท์ในภาษากรีกว่า νέμειν némein หมายถึง "การให้ตามสมควร" ซึ่งมาจากภาษาอินโด-ยูโรเปียนดั้งเดิมว่า nem- "แจกจ่าย"

รายละเอียด

เนเมซิสเป็นเทพีสาวที่ออกมาลงโทษคนที่ทำผิดศีลธรรมทำกรรมชั่ว คนที่หยิ่งผยอง หรือคนที่ปฏิเสธพรของเทพเจ้า หรือไม่ก็คนที่เห็นแก่ตัวไม่ยอมเอื้อเฟื้อแก่คนอื่น แต่จะให้ผลตอบแทนที่ดีแก่คนดีและผู้ทรงคุณธรรมทั่วไป และคนที่ต้องการล้างแค้นจึงจะมาให้เทพีเทเมซิสช่วยล้างแค้นให้ด้วย

เนเมซิสเป็นลูกสาวของ นิกซ์ (Nyx) เทพีแห่งรัตติกาล หรือราตรีเขาว่ากันว่าบิดาของเธอคือ โอเชียนัส (Oceanus) เนเมซิสนั้นได้ชื่อว่าสวยพอ ๆ กับ อโฟรไดท์ (Aphrodite) เทพีแห่งความงามและความรัก ความสวยของเธอไปเข้าตาของจอมเทพซุส (Zeus) เข้า แต่เนเมซิสไม่อยากจะไปยุ่งเกี่ยวกับซุส เธอก็เลยแปลงร่างหนีทุกครั้งที่เธอเห็น ซุสเข้ามาใกล้ บางตำราก็บอกว่าสุดท้ายเธอแปลงร่างเป็นห่าน แต่ซุส รู้ทันแปลงร่างเป็นหงส์และจับคู่กับเธอ เนเมซิสวางไข่ไว้ในกอหญ้า 1 ฟอง คนเลี้ยงแกะมาพบไข่ฟองนี้เข้าจึงนำไปถวายพระนางลีดา (Leda) พระองค์เก็บไข่ฟองนั้นเอาไว้ในกล่อง และเมื่อเด็กน้อยฟักออกมาจากไข่ นางลีดาก็ให้ชื่อว่า"เฮเลน"และเลี้ยงดูเด็กคนนั้นเหมือนเป็นบุตรีของตนเอง หนูน้อยเฮเลนคนนี้เมื่อโตขึ้นมาก็คือแม่สาวที่ทำให้เกิดสงครามกรุงทรอย (Trojan War) ขึ้น

บางตำรากล่าวว่า ซุสหลงรักเนเมซิส แต่เมื่อเนเมซิสไม่ยอม พระองค์ก็เลยไปขอความช่วยเหลือจากอโฟรไดท์ ให้อโฟรไดท์แปลงร่างเป็นนกอินทรีเข้าโจมตีตัวเองที่แปลงร่างเป็นหงส์ หงส์ปลอมก็ทำเป็นบินร่อแร่มาหา เนเมซิสใจดีอุ้มหงส์เจ้าเล่ห์เอาไว้ พอเนเมซิสหลับ ซุสในร่างหงส์ก็มีความสัมพันธ์กับเธอ พอเนเมซิสคลอดก็คลอดลูกออกมาเป็นไข่ เทพเฮอร์มีส (Hermes) ก็รีบมาเอาไข่นั้นไปที่เมืองสปาร์ตา (Sparta) แล้วโยนไข่ฟองนั้นไปที่ตักของพระนางลีดา แล้วเฮเลน ก็กระโดดออกมาจากไข่ใบนั้นนั่นเอง (แต่ส่วนใหญ่กล่าวว่าเฮเลนเป็นพระธิดาของพระนางลีดาเอง)

แต่บางตำรากล่าวถึงเนเมซิสแตกต่างออกไปอย่างสิ้นเชิง คือบอกว่า รูปลักษณะของเทพีองค์นี้เป็นหญิงที่มีหน้าตาแสดงความเหี้ยมเกรียม ถืองาและล้อเกวียน บางทีก็มีปีกด้วย แสดงว่าองค์เทพีเนเมซิสจะตามตอบแทนผู้ทำความผิดไปทั่วทุกหนทุกแห่งอย่างไม่ลดละ ไม่ว่าจะเป็นทางน้ำหรือบก ดังที่งาและล้อเกวียนเป็นเครื่องหมายแสดงอยู่

ที่กรุงโรมมีรูปอนุสาวรีย์ของเทพีเนเมซิสประดิษฐานอยู่ในรัฐสภาทีเดียว เมื่อจะประกาศศึกต่อศัตรู จะมีพิธีบวงสรวงพระนางก่อน เพื่อให้เป็นที่ปรากฏว่า พวกเขาทำศึกโดยเหตุผลอันชอบธรรมที่สุดเสมอ

แหล่งข้อมูลอื่น

•  บทความนี้ ประกอบด้วยข้อความจากสิ่งพิมพ์ซึ่งปัจจุบันเป็นสาธารณสมบัติ: Chisholm, Hugh, บ.ก. (1911). "Nemesis" . สารานุกรมบริตานิกา ค.ศ. 1911. Vol. 19 (11 ed.). สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยเคมบริดจ์. p. 369.
• เนเมซิส เทพีแห่งการล้างแค้น เก็บถาวร 2009-04-25 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน