เจ้าสุริยะจางวาง

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
(เปลี่ยนทางจาก เจ้าหลวงพรหมาพงษ์ธาดา)
เจ้าสุริยะจางวาง
เจ้าผู้ครองนครลำปาง
(อ้างสิทธิ)
ครองราชย์พ.ศ. 2430 - 2436[1]
ก่อนหน้าเจ้าพรหมาภิพงษธาดา
ถัดไปเจ้านรนันทไชยชวลิต
ชายา
  • แม่เจ้าคำมวล
  • แม่เจ้าคำบุ่ง
  • แม่เจ้าฟองแก้ว
พระบุตร
  • เจ้าไชยสงคราม
  • เจ้าแก้วเมืองเมา
  • เจ้าบุรีรัตน์ (บุญฤทธิ์)
  • เจ้าน้อยเมือง
  • เจ้าน้อยน้อง
  • เจ้าหญิงน้อง
  • เจ้าราชบุตร (แก้วเมืองมูล)
ราชวงศ์ทิพย์จักร
ราชสกุลณ ลำปาง
พระบิดาเจ้าวรญาณรังษี
พระมารดาเจ้าสุวันไล

เจ้าสุริยะจางวาง เจ้าผู้ครองนครลำปาง องค์ที่ 11 ในระหว่างปี พ.ศ. 2430 ถึงปี พ.ศ. 2436[2] แต่ในเอกสารทางประวัติศาสตร์ของสยาม ไม่ได้กล่าวถึงเจ้าสุริยะจางวางเลยแม้แต่น้อย

พระประวัติ[แก้]

เจ้าสุริยะจางวาง มีพระนามเดิมว่า "เจ้าคำป้อ" เป็นราชบุตรของเจ้าวรญาณรังษี กับแม่เจ้าสุวันไล ณ ลำปาง ได้ครองนครลำปางสืบต่อจากเจ้าพรหมาภิพงษธาดา เมื่อคราวที่เจ้าหลวงพรหมาภิพงษธาดา ชราภาพตั้งแต่ปี พ.ศ. 2425 เป็นต้นมา จนกระทั่งในปี พ.ศ. 2429 เจ้าหลวงพรหมาภิพงษธาดา ถึงแก่พิราลัย เจ้าสุริยะจึงได้เป็นผู้รักษาราชการเมืองนครลำปาง โดยในเอกสารบันทึกของครูบาอาโนธรรมชัย วัดปงสนุก ได้กล่าวไว้ในบันทึกประวัติวัดปงสนุกเหนือว่า "ในปี พ.ศ. 2430 ได้มีการบูรณะปฏิสังขรณ์วัดปงสนุกเหนือครั้งใหญ่ มีโยอุปัฐากคือ พระองค์ตนเป็นเจ้าหลวงสุริยะจางวาง และ พระองค์ตนเป็นเจ้านรนันท์ชัยชวลิต

แต่ในขณะนั้นรัฐบาลทางกรุงเทพฯ พยายามที่จะปลดเจ้าสุริยะจางวาง ออกจากการเป็นเจ้าผู้ครองนครลำปาง แต่ทว่าเจ้าสุริยะไม่ยอมรับอำนาจการจัดการของรัฐบาลกรุงเทพ และยึดถือตราประจำตำแหน่งไว้ครอบครอง

กระนั้นรัฐบาลทางกรุงเทพ ก็พยายามสนับสนุนเจ้าอุปราช (นรนันท์ไชย) ให้เป็นเจ้าหลวงอีกพระองค์หนึ่งในเวลาเดียวกัน นับได้ว่าช่วงเวลาดังกล่าวนครลำปาง มีเจ้าหลวง 2 พระองค์ แต่ในบางตำราประวัติศาสตร์กล่าวว่าเจ้าหลวงสุริยะ ลาออกจากตำแหน่งเจ้าผู้ครองนครลำปางในปี พ.ศ. 2430

ครั้นเมื่อปี พ.ศ. 2436 รัฐบาลได้ส่งพระยาทรงสุรเดชขึ้นมาเป็นข้าหลวงมณฑลลาวเฉียง และพระยาทรงสุรเดช ได้เจรจากับเจ้าสุริยะจางวางจนสำเร็จและยอมสละอำนาจดังกล่าว และกับการได้รับเงินปี 3,000-4,000 รูปี

เจ้าสุริยะจางวาง มีชายาคือ

  1. แม่เจ้าคำมวล พิราลัยปีพ.ศ. 2430 มีราชโอรสคือ
    • เจ้าไชยสงคราม (ไม่ทราบนามเดิม) พิราลัย พ.ศ. 2421
  2. แม่เจ้าคำบุ่ง มีราชโอรสธิดาคือ
    • เจ้าแก้วเมืองเมา
    • เจ้าบุรีรัตน์ (บุญฤทธิ์)
    • เจ้าน้อยเมือง
    • เจ้าน้อยน้อง
    • เจ้าหญิงน้อง
  3. แม่เจ้าฟองแก้ว มีราชโอรสคือ
    • เจ้าราชบุตร (แก้วเมืองมูล) เจ้าราชบุตรเมืองพะเยา สมรสกับเจ้าบุษรา (หรือเจ้าบุษย์) ธิดาเจ้าหลวงพุทธวงศ์ เมืองพะเยา (หรือธิดาเจ้าหลวงอินต๊ะชมพู เมืองพะเยา)

ราชตระกูล[แก้]

อ้างอิง[แก้]

  1. รุ่งพงษ์ ชัยนาม. ประวัติศาสตร์ล้านนา : ประวัติศาสตร์ไทยที่คนไทยไม่ค่อยมีโกาสได้ศึกษา. มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช
  2. มงคล ถูกนึก. ไทยวน คนเมือง แห่งลุ่มแม่น้ำวัง. ลำปาง : ลำปางบรรณกิจ. 2555
ก่อนหน้า เจ้าสุริยะจางวาง ถัดไป
เจ้าพรหมาภิพงษธาดา เจ้าผู้ครองนครลำปาง
(พ.ศ. 2430 - พ.ศ. 2436)
เจ้านรนันทไชยชวลิต