อาการกลัวเลขสิบสาม

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
หมายเลขคอกม้าที่ Santa Anita Park ไล่จาก 12 ไป 12A ไป 14

อาการกลัวเลขสิบสาม (อังกฤษ: triskaidekaphobia) คืออาการกลัวในการพบเห็นจำนวน 13 และหลีกเลี่ยงที่จะใช้มัน ซึ่งเป็นความเชื่องมงายชนิดหนึ่งและเกี่ยวข้องกับอาการกลัวจำเพาะวันศุกร์ที่สิบสาม ศัพท์คำนี้มีการใช้เป็นครั้งแรกโดย อิซาดอร์ คอเรียต ในหนังสือ แอบนอร์มัล ไซคอลอจี (จิตวิทยาผิดปรกติ) [1]

จุดเริ่มต้น[แก้]

มีเรื่องปรัมปราเรื่องหนึ่งว่า การอ้างถึงแรกสุดที่บอกว่าเลขสิบสามเป็นเลขแห่งความโชคร้ายหรือความชั่วร้าย มาจากประมวลกฎหมายฮัมมูราบีของชาวบาบิโลน (ประมาณ 1780 ปีก่อน ค.ศ.) โดยกฎหมายบทที่ 13 หายไป แต่ในข้อเท็จจริง ประมวลกฎหมายฮัมมูราบีมิได้มีการนับเลข การแปลของ แอล.ดับเบิลยู. คิง (ค.ศ. 1910) ที่ปรับปรุงโดยริชาร์ด ฮุกเกอร์ ได้ตกหล่นไปหนึ่งบท ดังนี้

ถ้าผู้ขายเป็นไปตามชะตากรรม[เสียชีวิต] ผู้ซื้อจะได้ชดเชยความเสียหายในกรณีดังกล่าวห้าเท่าจากมรดกของผู้ขาย

การแปลประมวลกฎหมายโดยบุคคลอื่น ๆ ตัวอย่างเช่นโรเบิร์ต ฟรานซิส ฮาร์เปอร์ มีบทที่ 13 รวมอยู่ [2]

ประเพณีของชาวคริสต์บางกลุ่มมีความเชื่อเรื่องความโชคร้ายจากอาหารค่ำมื้อสุดท้าย นักบุญยูดาส อิสคาริโอท ผู้ซึ่งทรยศต่อพระเยซูนั่งอยู่ในตำแหน่งที่ 13 ของโต๊ะ [3] อย่างไรก็ตาม คัมภีร์ไบเบิลเองก็มิได้บอกลำดับที่นั่งของเหล่าอัครทูตแต่อย่างใด นอกจากนี้เลขสิบสามก็มิได้เลวร้ายไปทั้งหมดในประเพณีจูเดโอ-คริสเตียน ตัวอย่างเช่น คุณลักษณะของพระเป็นเจ้า (Thirteen Attributes of Mercy) ได้แจกแจงไว้ในโทราห์ (อพยพ 34:6–7) โบสถ์คริสต์สมัยใหม่บางแห่งก็ใช้คุณลักษณะของพระเป็นเจ้าทั้งสิบสามข้อในบทเทศน์

อาการกลัวเลขสิบสามก็มีผลกระทบต่อชาวไวกิง คือเชื่อว่าโลกิจากเทพปกรณัมนอร์สเป็นเทพองค์ที่ 13 กล่าวโดยละเอียดก็คือ โลกิถูกเชื่อว่าเป็นผู้วางแผนสังหารบัลเดอร์ และเป็นแขกคนที่ 13 ที่มาร่วมงานศพ [4] อาจเป็นได้ว่าสิ่งนี้ทำให้เกิดความเชื่องมงายที่ว่า ถ้ามีคน 13 คนอยู่รวมกัน หนึ่งคนในกลุ่มนั้นจะเสียชีวิตในปีหน้า ประเพณีนอร์สอีกอย่างหนึ่งเกี่ยวข้องกับเรื่องปรัมปราของนอร์นา-เกสต์ (Norna-Gests þáttr) คือเมื่อนอร์น (norn) สามตนปรากฏขึ้นในงานฉลองวันเกิดของนอร์นา-เกสต์โดยไม่ได้รับเชิญ ทำให้จำนวนแขกเพิ่มขึ้นจาก 10 คนเป็น 13 คน นอร์นเหล่านั้นได้สาปให้ทารกมีอายุขัยผูกกับเทียนไขเวทย์ที่พวกนางมอบให้เป็นของขวัญ

ชาวเปอร์เซียโบราณเชื่อว่ากลุ่มดาวสิบสองราศีเป็นผู้ควบคุมเดือนต่าง ๆ ของปี และแต่ละราศีก็มีอิทธิพลต่อโลกเป็นเวลาหนึ่งพันปีหลังจากสิ้นสุดหายนะที่ฟ้าดินถล่มทลาย ด้วยเหตุนั้นจึงทำให้เลข 13 ถูกบ่งบอกว่าเป็นหายนะ และเป็นเหตุผลที่ทำให้ชาวเปอร์เซียต้องออกจากบ้านเพื่อหลีกเลี่ยงความโชคร้ายในวันที่ 13 ของปฏิทินเปอร์เซีย ซึ่งตามประเพณีเรียกว่า ซิซดาฮ์เบดัร (เปอร์เซีย: سیزده‌به‌در)

อาการกลัวอื่น ๆ ที่คล้ายกัน[แก้]

ลิฟต์ในอะพาร์ตเมนต์แห่งหนึ่งในเซี่ยงไฮ้ ไม่มีปุ่มกดชั้น 4, 13, 14 แถมยังมีชั้นติดลบด้วย

อ้างอิงและเชิงอรรถ[แก้]

  1. "Abnormal Psychology" p. 319, published in 1910, Moffat, Yard and company (New York). Library of Congress Control No. 10011167.
  2. English translation of the Code of Hammurabi เก็บถาวร 2008-10-05 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน Online Library of Liberty.
  3. Cecil Adams (1992-11-06). "Why is the number 13 considered unlucky?". The Straight Dope. สืบค้นเมื่อ 2011-05-13.
  4. Oberon Zell-Ravenheart, "Companion for the Apprentice Wizard", Career Press (2006), p 200.
  5. Harris, Nick (15 November 2007). "Bad omen for Italy as their unlucky number comes up". The Independent. London.
  • Lachenmeyer, Nathaniel (2004). 13: The Story of the World's Most Popular Superstition. New York: ISBN 1-56858-306-0.
  • Havil, Julian (2007). Nonplussed: Mathematical Proof of Implausible Ideas (Hardcover). Princeton University Press. p. 152. ISBN 0-691-12056-0.
  • O'Neil, Daniel (2008). "Fear of 13: Tales over dinner."
  • Coriat, I.H. (1910). "Abnormal Psychology", p. 319, published in, Moffat, Yard and company (New York). Library of Congress Control No. 10011167.

แหล่งข้อมูลอื่น[แก้]