หนังสือพระวรสาร

ระวังสับสนกับ พระวรสาร

วรรณกรรมคริสต์ศาสนา
หนังสือพระวรสาร Εὐαγγέλιον
หน้า 292r จากหนังสือ “พระวรสารเคลล์ส” แสดงการตกแต่งบทเขียนอย่างวิจิตรงดงามที่เปิดพระวรสารนักบุญยอห์น
ยุคกลาง
หนังสือพระวรสาร

หนังสือพระวรสาร (กรีก: Εὐαγγέλιον, Evangélion, อังกฤษ: Gospel Book หรือ Book of the Gospels) เป็นประเภทของวรรณกรรมคริสต์ศาสนา ที่เป็นประมวลหรือหนังสือรวมเล่มที่ประกอบด้วยพระวรสารในสารบบทั้งสี่ฉบับในพันธสัญญาใหม่ของคริสต์ศาสนา หนังสือพระวรสารจะมีเนื้อหาที่สมบูรณ์ครบถ้วนและจัดเรียงตามลำดับพระวรสาร ซึ่งต่างจาก “หนังสือพระวรสารฉบับตัดตอน” (Evangeliary) ซึ่งมีเนื้อหาเฉพาะบางตอนจากพระวรสารเท่านั้นที่ใช้ในการทำพิธีมิสซาหรือคริสต์ศาสนพิธีอื่นๆ

ประวัติ

ในยุคกลางการสร้างคัมภีร์ไบเบิลทั้งฉบับเป็นสิ่งที่หายาก การผลิตหนังสือแต่ละเล่มหรือประมวลหนังสือก็จะทำโดยมีวัตถุประสงค์ใดวัตถุประสงค์หนึ่ง หนังสือพระวรสารสร้างขึ้นเพื่อทั้งใช้ในการศึกษาเป็นการส่วนบุคคล หรือ เพื่อใช้เป็น “หนังสือแสดง” ในพิธีและเพื่อการตกแต่ง ฉะนั้นหนังสือบางเล่มจึงสร้างกันอย่างหรูหราวิจิตร โดยเฉพาะหนังสือพระวรสารที่นิยมสร้างกันมากก็จะเป็นหนังสือที่เรียกว่า “หนังสือวิจิตร” ที่ได้รับการตกแต่งอย่างเต็มที่มาจนถึงราวคริสต์ศตวรรษที่ 11 เมื่อมาแทนที่ด้วยหนังสือเพลงสวดสดุดีและคัมภีร์ไบเบิลโรมาเนสก์ทางตะวันตก แต่ทางตะวันออกหนังสือพระวรสารก็คงยังดำรงความนิยมกันอยู่จนกระทั่งเมื่อมีวิวัฒนาการการพิมพ์กันขึ้น การตกแต่งที่นิยมกันก็จะเป็นภาพเหมือนประกาศก งานชิ้นเอกส่วนใหญ่ของหนังสือวิจิตรของศิลปะเกาะเป็นหนังสือพระวรสาร รวมทั้งหนังสือพระวรสารของไบแซนไทน์และ ราชวงศ์กาโรแล็งฌีย็องอีกหลายฉบับ แต่หนังสือพระวรสารส่วนใหญ่ก็มิได้รับการสร้างให้เป็นหนังสือวิจิตร หรือเพียงแต่ตกแต่งด้วยอักษรตัวต้นประดิษฐ์หรือสิ่งอื่นๆ อีกเพียงเล็กน้อย เนื้อหาของหนังสือพระวรสารก็จะเป็นข้อความจากพระวรสารเอง, หนังสือสนับสนุนที่รวมทั้งตารางแบ่งพระวรสาร (Eusebian Canons), บทสรุปข้อความ, อภิธานศัพท์ และคำอธิบายอื่นๆ

หนังสือพระวรสารฉบับสำคัญ

• “Ada Gospels”
• “Rossano Gospels”
• “Rabula Gospels”
• “Mulling Gospels”
• “Book of Durrow”
• “Echternach Gospels”
• “St. Augustine Gospels”
• “Stonyhurst Gospel”
• “Durham Gospels”
• “พระวรสารลินดิสฟาร์น”
• “Lichfield Gospels” (หรือที่รู้จักกันว่า St. Chad Gospels)
• “Leningrad Gospels”
• “พระวรสารเคลล์ส”
• “Barberini Gospels”
• “พระวรสารบรมราชาภิเษกเวียนนา”
• “Aachen Coronation Gospels”
• “Ebbo Gospels”
• “พระวรสารเซนต์เอมเมอแรม”
• “พระวรสารลอร์สช”
• “Codex Aureus of Echternach”
• “Gospels of Henry the Lion”
• “Tetraevangelia of Ivan Alexander”
• “Peresopnytsia Gospels”

ระเบียงภาพ

• 
  ฉากจากทุกขกิริยาของพระเยซู
  “พระวรสารเซนต์ออกัสติน”คริสต์ศตวรรษที่ 6
  อิตาลี
• 
  “พระวรสารรอสซาโน”
  คริสต์ศตวรรษที่ 6
  อิตาลี
• 
  “พระวรสารเดอร์โรว์”
  คริสต์ศตวรรษที่ 7
  อังกฤษ/ไอร์แลนด์?
• 
  “พระวรสารลินดิสฟาร์น”<ref>Celtic and Anglo-Saxon Art: Geometric Aspects Derek Hull, Published 2003
• 
  หน้าปก “พระวรสารลอร์สช”
  ราว ค.ศ. 778 ถึงค.ศ. 820
  โดยสกุลช่างของราชสำนัก
  ของจักรพรรดิชาร์เลอมาญ
• 
  ตารางแบ่งพระวรสาร
  “พระวรสารลอร์สช”
• 
  “พระวรสารอดา”
  ต้นคริสต์ศตวรรษที่ 9
  จักรวรรดิแฟรงค์
• 
  หน้าปก “พระวรสารบรมราชาภิเษก”
  ออสเตรีย
• 
  หน้าปกของหนังสือพระวรสารของ
  ซาร์อเล็กซี
• 
  “พระวรสารเฮนรีเดอะไลออน”
  คริสต์ศตวรรษที่ 12
  เยอรมนี

ดูเพิ่ม

• พระวรสาร
• หนังสือวิจิตร

แหล่งข้อมูลอื่น

วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ หนังสือพระวรสาร