วัดพระธาตุคีรีเขต

วัดพระธาตุคีรีเขต
ชื่อสามัญ	วัดพระธาตุคีรีเขต, วัดคีรีเขต, วัดธาตุคีรีเขต, วัดลุ่ม, วัดตลาดใต้
ที่ตั้ง	ตำบลตะกั่วป่า อำเภอตะกั่วป่า จังหวัดพังงา
ประเภท	วัดราษฎร์
นิกาย	มหานิกาย
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมพระพุทธศาสนา

วัดพระธาตุคีรีเขต เป็นวัดราษฎร์สังกัดคณะสงฆ์ฝ่ายมหานิกาย ตั้งอยู่ในตำบลตะกั่วป่า อำเภอตะกั่วป่า จังหวัดพังงา

วัดพระธาตุคีรีเขต หรือ วัดคีรีเขต หรือ วัดธาตุคีรีเขต สร้างขึ้นเมื่อวันที่ 15 พฤษภาคม พ.ศ. 2436 แต่เดิมนั้นสร้างขึ้นเป็นเพียงที่พำนักของพระภิกษุสงฆ์ผู้ถือการอยู่ในป่าเพื่อความสงบเท่านั้น ต่อมาจึงได้จัดสร้างให้มั่งคงจนมีฐานะเป็นวัด ชาวบ้านนิยมเรียกว่า วัดลุ่ม หรือ วัดตลาดใต้ วัดได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมาเมื่อวันที่ 25 สิงหาคม พ.ศ. 2462 ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมาครั้งหลังเมื่อวันที่ 23 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2542 ทางด้านการศึกษาวัดได้เปิดสอนพระปริยัติธรรมเริ่มมาตั้งแต่ พ.ศ. 2518 จัดตั้งโรงเรียนสอนเด็กก่อนเกณฑ์เมื่อ พ.ศ. 2512–2513 นอกจากนี้ยังได้อนุญาตให้ทางราชการสร้างโรงเรียนมัธยมศึกษาขึ้นภายบริเวณวัด คือ โรงเรียนตะกั่วป่าคีรีเขต

องค์พระบรมธาตเจดีย์ สร้างในแบบศิลปะศรีวิชัย เจดีย์เป็นรูปทรงเจดีย์สี่เหลี่ยมย่อมุม มีประตูเข้าออกสี่ทิศ ด้านบนองค์พระบรมธาตุเจดีย์ออกแบบเป็นรูปบาตรซ้อนกัน 5 ใบ ถัดไปเป็นปล้องไฉนและยอดฉัตร ภายในองค์พระบรมธาตุเจดีย์ออกแบบเป็นห้องโถงมีเจดีย์องค์เล็ก จำลองแบบมาจากพระบรมธาตุไชยา ตั้งอยู๋กลางห้องวางปิดทับบริเวณอุโมงค์ประดิษฐานพระบรมสารีริกธาตุ

วิหารประดิษฐานพระประธานปางมารวิชัย ศิลปะรัตนโกสินทร์ตอนต้น และมีพระพุทธรูปไม้แกะสลักด้วยไม้จวง หรือไม้เทพาโร ปางยืนและนั่ง เพื่อแทนพระพุทธรูป "พ่อท่านแก่นรัก" ซึ่งเป็นพระพุทธรูปไม้แกะสลักจากไม้รักเขา สูงประมาณ 1 ศอก สร้างขึ้นเมื่อประมาณราว พ.ศ. 2200 แต่เกิดความชำรุดที่พระพาหา (แขน) และพระพักตร์ด้านซ้ายเมื่อ พ.ศ. 2500