พูดคุย:ภาษาอีสาน

หน้านี้เป็นหน้าพูดคุยสำหรับการแสดงความเห็นเพื่อพัฒนาบทความ ภาษาอีสาน
หน้านี้ไม่ใช่สำหรับฝากข้อความหรือแสดงทัศนคติต่อสิ่งที่เป็นหัวเรื่อง กรุณาเพิ่มข้อความใหม่ด้านล่างสุด คลิกที่นี่เพื่อเริ่มหัวข้อใหม่ โปรดลงชื่อและวันที่กำกับการโพสต์ของคุณ โดยการพิมพ์เครื่องหมาย ~ สี่ตัว (~~~~) ยังใหม่กับวิกิพีเดีย? ยินดีต้อนรับ! คุณมีคำถาม เรามีคำตอบ	มีมารยาท เชื่อว่าคนอื่นสุจริตใจ ไม่ว่าร้ายผู้อื่น ต้อนรับมือใหม่ นโยบายบทความ: งดงานต้นฉบับ มุมมองที่เป็นกลาง การพิสูจน์ยืนยันได้

ชื่อบทความ

แนะนำให้เปลี่ยนชื่อบทความเป็น "ภาษาอีสาน" เพราะภาษาอีสานเป็นภาษาลาวสำเนียงหนึ่ง ไม่ใช่ภาษาไทย --奥虎 ボンド 15:54, 11 พฤศจิกายน 2556 (ICT)

เห็นด้วยครับ การใช้ชื่อบทความว่า "ภาษาไทยถิ่นอีสาน" นั้นค่อนข้างมีความกำกวม ถึงแม้จะเห็นการใช้คำนี้มากในเอกสารราชการ หรือเอกสารทางวิชาการที่พิมพ์โดยรัฐไทย แต่ "ภาษาไทยถิ่นอีสาน" ไม่มีความชัดเจนในการสื่อความว่าคือภาษาอะไรกันแน่ ภาษาในภาคอีสานนั้นมีหลากหลาย (ยกตัวอย่างเช่น ภาษาลาวอีสาน ภาษาผู้ไท ภาษากูย ภาษาส่วย ภาษาเขมรสุรินทร์ ภาษาไทยโคราช) หากหมายถึงบทความที่พูดถึงภาษาลาวอีสาน ก็เห็นว่าควรใช้ชื่อหลักของบทความว่า "ภาษาอีสาน" หรือ "ภาษาลาวอีสาน" ให้เฉพาะเจาะจงไปเลย หนึ่ง เพราะไม่ว่าจะอ้างอิงการศึกษาเกี่ยวกับวัฒนธรรมอีสานจากแหล่งใด ๆ ก็จะพบตรงกันว่า ภาษาอีสาน มีพัฒนาการร่วมรากมาจากกลุ่มตระกูลย่อยภาษาลาว-ผู้ไท มีความใกล้ชิดกับภาษาลาว หรืออาจจะเรียกได้ว่าเป็นสำเนียงหนึ่งของภาษาลาว (สำเนียงที่ถูกภาษาไทยเข้ามามีอิทธิพล) แต่ก็ไม่ได้เป็นสำเนียงหรือภาษาถิ่นหนึ่งของภาษาไทย(ภาคกลาง)อยู่ดี ภาษาลาวอีสานไม่ได้พัฒนามาจากกลุ่มตระกูลย่อยภาษาสุโขทัยที่เป็นรากของภาษาไทยแต่อย่างใด สอง ในแง่ของภาษาศาสตร์การสื่อสารของผู้พูดภาษาไทยกลาง และภาษาอีสานนั้นมีความแตกต่างกันมาก ทั้งการใช้คำศัพท์ วรรณยุกต์ การออกเสียง และอื่น ๆ ผู้พูดสองภาษานี้ไม่สามารถเข้าใจกันได้ จึงไม่ถือว่าเป็นภาษาเดียวกัน และไม่ได้เป็นสำเนียงจากภาษาเดียวกัน

ดังนั้นการให้ชื่อ "ภาษาอีสาน" ว่าเป็น "ภาษาไทยถิ่นอีสาน" จึงไม่ถูกต้องทั้งในแง่ของภาษาศาสตร์ ประวัติศาสตร์ และชาติพันธุ์วิทยา ถ้าจะกล่าวให้ถูกต้องภาษาอีสานคือ ภาษาถิ่น(dialect; ภาษาที่มีการใช้ในประเทศหนึ่ง ๆ ที่ไม่ได้เป็นภาษาประจำชาติ)ภาษาหนึ่งในประเทศไทยเท่านั้น ไม่ใช่ภาษาไทย

แต่ถ้าเจตนาให้บทความนี้กล่าวถึงภาษาที่ผู้คนในภาคอีสานใช้โดยรวม ๆ ก็ควรใช้ชื่อบทความว่า "ภาษาในภาคอีสาน" "ภาษาถิ่นในภาคอีสาน" หรือ "ภาษาที่ใช้ในภาคอีสาน" และควรมีเนื้อหาที่กล่าวถึงภาษาต่าง ๆ ไม่ได้เจาะจงถึงภาษาลาวอีสานเพียงอย่างเดียว

อนึ่งผมเห็นว่า การตั้งชื่อบทความโดยเฉพาะอย่างยิ่งบทความที่เกี่ยวข้องกับวัฒนธรรม หรือชาติพันธุ์วิทยา ควรสื่อความหมายถึงอัฒนลักษณ์หนึ่ง ๆ อย่างเจาะจงและชัดเจน มากกว่าแค่ตั้งชื่อล้อไปกับหน่วยงานรัฐนะครับ

Austin (คุย) 17:45, 12 มกราคม 2565 (+07)

ตามหลักที่วิกิพีเดียใช้กัน ถ้าคุณบอกว่าเป็นการเปลี่ยนชื่อบทความเพื่อให้สอดคล้องกับหลักวิชาการ ก็น่าจะมีแหล่งอ้างอิงที่จับต้องได้มาให้ดูหน่อย เช่น สื่อสิ่งพิมพ์หรือลิงก์ไปยังเว็บเพจ นอกจากนี้ บางทีถึงจะถูกตามหลักวิชาการ แต่พวก misnomer ต่าง ๆ ที่ใช้กันมานานและแพร่หลาย ก็ถือเป็นเหตุผลหนึ่งในการตั้งชื่อบทความด้วยเช่นกัน สรุปว่าการจะยึดตามเอกสารราชการ ชื่อที่นิยมใช้กัน หรือความถูกต้องตามหลักวิชาการ มันต้องมีการชั่งน้ำหนักกันอยู่ดีครับ --Horus (พูดคุย) 22:34, 12 มกราคม 2565 (+07)

ตาม ethonologue ก็มีการขึ้นทะเบียนภาษาอีสานไว้ พร้อมระบุ autonyms (ชื่อที่เจ้าของภาษาเรียกภาษาตนเอง) ว่า"ภาษาอีสาน"ครับ เว็บไซต์รวบรวมกลุ่มชาติพันธุ์ในประเทศไทยของ [1]ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร ก็ mention ด้วยคำว่าภาษาอีสาน ในวารสารบัณฑิตศึกษามนุษยศาสตร์สังคมศาสตร์ ฉบับปี 2559 ก็ระบุด้วยคำว่าภาษาอีสาน คุณคำพูน บุณทวี ศิลปินแห่งชาติ พ.ศ. 2544 ผู้เขียนพจนานุกรมภาษาอีสาน ก็เลือกใช้คำว่าภาษาอีสานขึ้นปก

ในแง่ความนิยมใช้ โดยทั่วไปคนไทยเราก็รู้จักกันและเอ่ยถึงในฐานะชื่อ "ภาษาอีสาน" นะครับ (ถึงแม้ว่าจริง ๆ คนที่ใช้คนภาคอีสานส่วนใหญ่จะเรียกภาษาของตนว่า "ภาษาลาว", "ภาษาลาวอีสาน" มากกว่าอ้างอิงจาก Formation of Ethnonyms in Southeast Asia ซึ่งนี่ก็คือ misnomer อย่างหนึ่ง)

จากสถิติการใช้คำว่า ภาษาอีสาน จากการเทียบจำนวนผลลัพธ์การค้นหาใน google เยอะกว่าคำว่า ภาษาไทยถิ่นอีสาน อยู่มาก (24ล้าน ต่อ 8แสน) และวิกิพีเดียภาษาอังกฤษก็ใช้คำว่า Isan language ไม่ใช้ Thai northeastern language (ซึ่งก็มีการอภิปรายในประเด็นนี้มาก่อนแล้วเช่นกัน)

ความกระชับ ผมเห็นว่าการใช้คำว่าภาษาอีสานสะดวกในการเอ่ยถึงต่อไปในบทความมากกว่าคำว่า ภาษาไทยถิ่นอีสาน ซึ่งคำนี้จะก่อให้เกิดความสับสนต่อไปเมื่อมี section ที่ต้องเอ่ยถึงภาษาไทยภาคกลาง สลับกับภาษาไทยถิ่นอีสานหลาย ๆ ครั้ง นำไปสู่ความลำบากในการอ่าน ไม่สะดวกต่อทั้งผู้อ่านและผู้เขียนครับ

สุดท้าย การใช้คำว่า "ภาษาไทยถิ่นอีสาน" เป็นชื่อหลักบทความ ผมเห็นว่าจะมีปัญหาเรื่อง การทำให้เป็นไทย (Thaification) มากจนเกินไป และมีนัยยะของการลดความสำคัญและศักดิ์ศรีทางภาษาลง (Language Prestige) (อ้างอิงวารสารบัณฑิตศึกษามนุษยศาสตร์สังคมศาสตร์ ฉบับปี 2559 และหนังสือ Ethnic Identity and Loyalty of Villagers in Northeastern Thailand โดย Keyes, Charles F. ) ซึ่งจะมีปัญหาในหลักนโยบายความเป็นกลาง อีกทั้งวิกิพีเดียภาษาไทยก็มีคนอ่านที่เป็นคนภาคอีสานใช้ภาษาอีสานอยู่จำนวนไม่น้อย ผมเห็นว่าใช้คำว่า "ภาษาอีสาน" น่าจะเหมาะสมกว่าครับ Austin (คุย) 14:26, 13 มกราคม 2565 (+07)