พืชไร่

พืชไร่ เป็นไม้ประเภทไม้ล้มลุกและไม้ทนแล้ง ต้องการน้ำน้อย มีอายุการปลูกและการเก็บเกี่ยวไม่นาน และเมื่อให้ผลผลิตแล้วลำต้นก็จะตาย พืชไร่ถือเป็นอาชีพหลักของเกษตรกรไทย และมีความสำคัญต่อความมั่นคงทางอาหารของประเทศ พืชไร่ที่จัดเป็นพืชเศรษฐกิจนำรายได้มาสู่ประเทศไทยอย่างมาก เช่น ข้าว เป็นอาหารหลัก (คาร์โบไฮเดรท), อ้อย เป็นวัตถุดิบสำหรับผลิตน้ำตาลทราย, ข้าวโพด เป็นวัตถุดิบสำหรับผลิตอาหารสัตว์, มันสำปะหลัง เป็นวัตถุดิบในการผลิตแป้งและอาหารสัตว์ ซึ่งภาควิชาพืชไร่นา มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ได้วิจัย สอน และสนับสนุนให้เกษตรกรปลูกพืชไร่อย่างมีคุณภาพ ขณะที่กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เช่น กรมการข้าว กรมวิชาการเกษตร กรมส่งเสริมการเกษตร ได้ร่วมกันส่งเสริมให้เกษตรกรปลูกพืชไร่จนได้ปริมาณที่เหมาะสมสำหรับการบริโภคในประเทศและการส่งออก อาทิ มันสำปะหลังพันธุ์เกษตรศาสตร์ 50 เป็นพันธุ์ที่มีการปลูกมากที่สุดในโลก และช่วยผลักดันให้เกิดอุตสาหกรรมกลางน้ำและปลายน้ำมากมาย ข้าวพันธุ์ขาวดอกมะลิ 105 ซึ่งเป็นที่นิยมในการบริโภคทั้งชาวไทยและชาวต่างชาติ เป็นต้น

การจำแนกพืชไร่

พืชไร่สามารถจำแนกตามประโยชน์ใช้งานได้เป็น ธัญพืช พืชอาหารสัตว์ พืชพลังงาน พืชคลุมดิน พืชหัว พืชสมุนไพร พืชเส้นใย พืชน้ำมัน พืชน้ำตาล พืชอเนกประสงค์ เป็นต้น

ตัวอย่างพืชไร่

ประเภทธัญพืช ได้แก่ ข้าว ข้าวโพดหวาน พืชวงศ์ถั่ว
ประเภทอาหารสัตว์ ได้แก่ ข้าวโพด ข้าวฟ่าง
ประเภทพืชพลังงาน ได้แก่ กระถินยักษ์
ประเภทคลุมดิน ได้แก่ หญ้า พืชวงศ์ถั่ว
ประเภทใช้หัว ได้แก่ มันฝรั่ง มันเทศ มันสำปะหลัง
ประเภทสมุนไพร ได้แก่ ฟ้าทะลายโจร กัญชง กัญชา ขมิ้น
ประเภทเส้นใย ได้แก่ ฝ้าย ปอ ป่าน
ประเภทให้น้ำมัน ได้แก่ ถั่วเหลือง ละหุ่ง ทานตะวัน งา ปาล์มน้ำมัน
ประเภทให้น้ำตาล ได้แก่ อ้อย มะพร้าว ตาล

พืชอุตสาหกรรม

ประเทศไทยเป็นประเทศที่มีศักยภาพด้านการเกษตร ซึ่งการเกษตรถือเป็นรากฐานของประเทศไทย มีการปลูกพืชประเภทพืชไร่เป็นจำนวนมากและพืชไร่ที่ถือเป็นพืชเศรษฐกิจของประเทศ ได้แก่ ปาล์มน้ำมัน ซึ่งสามารถใช้ได้ทั้งในอุตสาหกรรมอาหารและด้านพลังงานทดแทน โดยมีการใช้น้ำมันปาล์มทดแทนน้ำมันดีเซลซึ่งต้องนำเข้าจากต่างประเทศปีละหลายร้อยล้านบาท ซึ่งน้ำมันที่เป็นทรัพยากรโลกก็เริ่มลดน้อยลง และส่งผลให้ราคายิ่งสูงขึ้น ประเทศไทยมีเป้าหมายในการเพิ่มพื้นที่ปลูกปาล์มน้ำมันให้ได้ 10 ล้านไร่ ภายในปี 2572 นอกจากปาล์มน้ำมันที่เป็นพืชอุตสาหกรรมของไทยแล้ว ยังมี ข้าว ข้าวโพด และมันสำปะหลัง ซึ่งมีการปลูกทางภาคเหนือและภาคอีสานของประเทศไทย ทำรายได้เข้าสู่ประเทศและทำรายได้ให้เกษตรกรในท้องถิ่นได้เป็นอย่างดี

ในส่วนของการส่งเสริมวิชาชีพเกษตรของวิทยาลัยเกษตรกรรมทั่วทั้งประเทศไทยก็ได้มีการส่งเสริมให้ความรู้กับเกษตรกรผู้ประกอบอาชีพพืชไร่ชนิดต่าง ๆ

อ้างอิง

พืชเศรษฐกิจ
เอกสารวิชาการงานราชพฤกษ์ 2549:กรมวิชาการ “พืชอุตสาหกรรม”