พรรคริพับลิกัน (สหรัฐ)

พรรคริพับลิกัน
หัวหน้า	รอนน่า รอมนีย์ แมคแด
ก่อตั้ง	20 มีนาคม พ.ศ. 2397
ที่ทำการ	310 เฟิร์สทสตรีท SE วอชิงตัน ดี.ซี. 20003
อุดมการณ์	อนุรักษนิยมแบบอเมริกัน เสรีนิยมทางเศรษฐกิจ อนุรักษนิยมทางสังคม อนุรักษนิยมทางการเงิน อิสรนิยม ประชานิยม
สี	███ แดง
จุดยืน	การเงิน: กลาง-ขวา ถึง ขวา สังคม: กลาง-ขวา ถึง ขวา
วุฒิสภา	53 / 100
สภาผู้แทนราษฎร	197 / 435
จำนวนผู้ว่าราชการ	27 / 50
ที่นั่งบนอาคารรัฐสภา	1,076 / 1,972
รัฐที่นั่งสภาผู้แทนราษฎร	2,781 / 5,411
เว็บไซต์
www.gop.com
นโยบาย	อนุรักษนิยม: การเงิน ความทันสมัย สังคม
การเมืองสหรัฐ รายชื่อพรรคการเมือง การเลือกตั้ง

พรรคริพับลิกัน (อังกฤษ: Republican Party หรือ มีชื่อเล่นว่า Grand Old Party, อักษรย่อ: GOP) เป็นพรรคการเมืองอนุรักษนิยม ซึ่งเป็นหนึ่งในสองพรรคของสหรัฐที่มีขนาดใหญ่ที่สุด (อีกพรรคหนึ่งคือ พรรคเดโมแครต) พรรคริพับลิกันถูกตั้งชื่อเพื่อสะท้อนคตินิยมทางการเมืองแบบสาธารณรัฐนิยม (republicanism) ซึ่งเป็นคตินิยมที่สำคัญในสมัยสงครามปฏิวัติอเมริกา พรรคนี้ถูกก่อตั้งขึ้นในปี ค.ศ. 1854 โดยแนวร่วมผสมระหว่าง นักเคลื่อนไหวเพื่อต่อต้านสถาบันทาส, นักปฏิรูปเศรษฐกิจ, สมาชิกเก่าของพรรคเนชันแนลริพับลิกัน, สมาชิกเก่าของพรรคแผ่นดินเสรี, และพรรควิก พรรคริพับลิกันนำประเทศอเมริกาผ่านพ้นวิกฤติสงครามกลางเมือง (1861-1865) มาได้ และเป็นพรรคที่ครองอำนาจบริหารประเทศได้เป็นส่วนใหญ่ในระหว่างปี ค.ศ. 1860 - 1932 โดยหากนับตั้งแต่ ค.ศ. 1856 พรรคริพับลิกันส่งผู้สมัครลงชิงตำแหน่งประธานาธิบดีทั้งหมด 39 ครั้ง ชนะ 24 ครั้ง

ประธานาธิบดีจากพรรคนี้คนล่าสุดคือ ดอนัลด์ ทรัมป์

พรรคริพับลิกันในยุคเริ่มแรก ยึดถือคตินิยมทางการเมืองแบบเสรีนิยมคลาสสิค โดยมีจุดยืนที่ปฏิเสธสถาบันทาส และสนับสนุนการปฏิรูปทางเศรษฐกิจ แต่หลังจากยุคสมัยการเมืองก้าวหน้า โดยเริ่มตั้งแต่ยุคนิวดีล (New Deal) เป็นต้นมาพรรคริพับลิกันก็เริ่มเกิดการเปลี่ยนขั้วด้านคตินิยมทางการเมืองไปทางขวามากขึ้นเรื่อย ๆ โดยกระแสอนุรักษ์นิยมได้กลบเสียงของสมาชิกเสรีนิยมริพับลิกันลงได้อย่างสิ้นเชิงนับแต่ปี ค.ศ. 1964 เป็นต้นมา และกลายมาเป็นพรรคอนุรักษ์นิยมเต็มรูปแบบในสมัยของประธานาธิปดีเรแกน

ปัจจุบันพรรครีพับลิกันถือคตินิยมทางการเมืองแบบ อนุรักษ์นิยมอเมริกา ซึ่งสนับสนุนนโยบายเศรษฐกิจที่มุ่งเก็บภาษีต่ำ, ทุนนิยมแบบตลาดเสรี, นโยบายการทหารที่เข้มแข็ง, สิทธิการมีปืน เป็นต้น นอกจากนี้พรรคริพับลิกันยังเป็นฝ่ายการเมืองที่เป็นอนุรักษ์นิยมทางสังคม โดยมุ่งจะรักษาค่านิยมดั้งเดิมแบบอเมริกัน ที่มีศูนย์กลางความเชื่อเป็นแบบจูดีโอ-คริสเตียนไว้ แม้ว่าจะได้รับการวิพากษ์วิจารณ์จากฝ่ายตรงข้ามว่าเป็นการสนับสนุนค่านิยมที่เลือกปฏิบัติกับผู้ที่มีความแตกต่าง ไม่ว่าทางชาติพันธ์, สีผิว, ภาษา, ความเชื่อทางศาสนาหรือ และ เพศสภาพก็ตาม นอกจากนี้พรรคริพับลิกันยังต่อต้านสิทธิในการทำแท้งเสรี และ นโยบายสาธารณะแบบพิพัฒนาการนิยมกับเสรีนิยมแบบสังคม

ประวัติของพรรค

พรรครีพับบลีกันตั้งขึ้นภายใต้การนำของประธานาธิบดีอับราฮัม ลินคอล์น เมื่อค.ศ. 1854 เป็นแยกตัวของนักการเมืองผู้ที่ไม่เห็นด้วยกับระบอบทาส ออกมาจากพรรควิก (Whig Party) ชื่อพรรครีพับบลีกันเป็นการตั้งชื่อเลียนแบบพรรครีพับบลีกันเก่าดั้งเดิมของสหรัฐซึ่งก่อตั้งโดยประธานาธิบดีโธมัส เจฟเฟอร์สัน การเลือกตั้งประธานาธิบดีในปีค.ศ. 1860 พรรครีพับบลีกันภายใต้การนำของอับราฮัม ลินคอล์น ได้รับชัยชนะท่วมท้นในมลรัฐทางภาคเหนือและได้เป็นประธานาธิบดี เป็นเหตุให้รัฐทางใต้ซึ่งไม่พอใจนโยบายเลิกทาสของลินคอล์นจึงแยกตัวออกไป นำไปสู่สงครามกลางเมืองอเมริกา (American Civil War) สงครามสิ้นสุดลงฝ่ายเหนือได้รับชัยชนะ ทำให้พรรครีพับบลิกันซึ่งชูนโยบายเลิกทาสประสบความสำเร็จและมีชัยชนะในการเลือกตั้งอย่างต่อเนื่องเป็นเวลาประมาณเจ็ดสิบปี ตั้งแต่ค.ศ. 1860 ถึง ค.ศ. 1933 (ยกเว้นในสมัยของประธานาธิบดีวูดโรว์ วิลสัน) ครองเสียงข้างมากทั้งในสภาผู้แทนราษฎรและวุฒิสภามาเกือบจะโดยตลอด เป็นแหล่งที่มาของประธานาธิบดีสหรัฐในสมัยแห่งการฟื้นฟู (Reconstruction) และสมัยแห่งความก้าวหน้า (Progressive Era) ที่สำคัญได้แก่ ยูลิสซิส เอส. แกรนต์ และธีโอดอร์ โรสเวลต์

ในช่วงแรกนั้นนโยบายของพรรครีพับบลีกันมีความเป็นเสรีนิยม ส่งเสริมความก้าวหน้าทางเศรษฐกิจและเทคโนโลยี การขยายอาณานิคม และการส่งเสริมสิทธิของชาวแอฟริกันอเมริกัน จนกระทั่งค.ศ. 1933 นายแฟรงกลิน ดี. โรสเวลต์ แห่งพรรคเดโมแครต ชูนโยบายสังคมเสรีนิยมทำให้พรรครีพับลีกันมีความนิยมที่เสื่อมลงและต้องสูญเสียอำนาจในการบริหารประเทศ รวมทั้งสูญเสียเสียงข้างมากทั้งในสภาผู้แทนราษฎรและวุฒิสภาให้แก่พรรคเดโมแครต ทำให้พรรครีพับบลีกันเป็นพรรคการเมืองฝ่ายค้านเสียส่วนใหญ่ในช่วงเวลาประมาณเจ็ดสิบปี ตั้งแต่ค.ศ. 1933 ถึง ค.ศ. 1994

ในช่วงสงครามเย็น แม้ว่าในรัฐสภาจะมีพรรคเดโมแครตกุมเสียงข้างมากอยู่ แต่ก็มีประธานาธิบดีจากพรรครีพับบลีกันได้รับเลือกตั้งถึงสามคน ได้แก่ ดไวต์ ดี. ไอเซนฮาวร์ ผู้นำสหรัฐเข้าสู่สงครามเกาหลี ริชาร์ด นิกสัน ผู้มีนโยบายผ่อนปรนกับสาธารณรัฐประชาชนจีนและถอนสหรัฐออกจากสงครามเวียดนาม และโรนัลด์ เรแกน ผู้นำสหรัฐในการยุติสงครามเย็น

ในค.ศ. 1994 ในสมัยของประธานาธิบดีบิล คลินตัน พรรครีพับบลีกันได้เสียงข้างมากกลับคืนมาทั้งในสภาผู้แทนราษฎรและวุฒิสภาเป็นครั้งแรกในรอบเจ็ดสิบปี ค.ศ. 2000 ประธานาธิบดีจอร์จ ดับเบิลยู. บุชจากพรรครีพับบลีกันชนะการเลือกตั้ง

ดูเพิ่ม

• พรรคเดโมแครต (สหรัฐ)