รัฐแคลิฟอร์เนีย

State of California
ธง Seal
ฉายา: รัฐสีทอง (The Golden State)
คติพจน์: ยูเรก้า (Eureka)
ภาษาราชการ	อังกฤษ
เดมะนิม	แคลิฟอร์เนียน (Californian)
เมืองหลวง	แซคราเมนโต
เมืองใหญ่ที่สุด	ลอสแอนเจลิส
Largest metro	มหานครลอสแอนเจลิส
พื้นที่	Ranked 3
• รวม	163,696 sq mi (423,970 km2)
• กว้าง	250 miles (400 km)
• ยาว	770 miles (1,240 km)
• % water	4.7
• ละติจูด	32° 32′ เหนือ ถึง 42° เหนือ
•	114° 8′ ตะวันตก ถึง 124° 26′ ตะวันตก
ประชากร	Ranked 1
• รวม	39,250,017 คน (ประมาณ 2016)
• ความหนาแน่น	234.4 คน/sq mi  (90.49 คน/km2) Ranked 11
• Median household income	$63,636 (11)
Elevation
• Highest point	เมานท์วิทนีย์ 14,505 ft (4,421 m)
• Mean	2,900 ft  (884 m)
• Lowest point	เดธแวลลีย์ -282 ft (-86 m)
Before statehood	สาธารณรัฐแคลิฟอร์เนีย
Admission to Union	9 กันยายน ค.ศ. 1850 (31)
ผู้ว่าการ	เจอร์รี บราวน์ (D)
รองผู้ว่าการ	กาวิน นิวซัม (D)
สภานิติบัญญัติ	{{{Legislature}}}
• สภาสูง	{{{Upperhouse}}}
• สภาล่าง	{{{Lowerhouse}}}
สมาชิกวุฒิสภา	ไดแอน ไฟน์สไตน์ (D) บาร์บารา บ็อกเซอร์ (D)
สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร	เดโมแครต 38 คน ริพับลิกัน 14 คน (list)
เขตเวลา	แปซิฟิก: UTC-8/-7
ISO 3166	US-CA
อักษรย่อ	CA, Calif.
เว็บไซต์	www.ca.gov

รัฐแคลิฟอร์เนีย (อังกฤษ: California, เสียงอ่านภาษาอังกฤษ: /kælɨˈfɔrnjə/, แคลึฟอรฺนยะ) เป็นรัฐที่มีประชากรมากที่สุดในสหรัฐอเมริกาและมีพื้นที่ใหญ่สุดเป็นอันดับสาม ตั้งอยู่บนชายฝั่งตะวันตก (ติดมหาสมุทรแปซิฟิก) ของสหรัฐอเมริกา มีชายแดนติดกับรัฐแอริโซนา รัฐเนวาดาและรัฐออริกอน และมีชายแดนระหว่างประเทศติดต่อกับรัฐบาฮากาลิฟอร์เนียของประเทศเม็กซิโก เมืองหลวงรัฐ คือ แซคราเมนโต ลอสแอนเจลิสเป็นนครที่มีประชากรมากที่สุดของรัฐแคลิฟอร์เนีย และเป็นนครใหญ่สุดอันดับสองของประเทศรองจากนครนิวยอร์ก รัฐแคลิฟอร์เนียยังมีเคาน์ตีที่มีประชากรที่สุดของประเทศ คือ ลอสแอนเจลิสเคาน์ตี และมีพื้นที่มากที่สุด คือ แซนเบอร์นาร์ดีโนเคาน์ตี

ภูมิศาสตร์หลากหลายของรัฐแคลิฟอร์เนียมีตั้งแต่ชายฝั่งแปซิฟิกทางทิศตะวันตกถึงเทือกเขาเซียร์ราเนวาดาทางทิศตะวันออก และตั้งแต่ป่าเรดวูด–สนดักลาสทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือจนถึงทะเลทรายโมฮาวีทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ เซ็นทรัลแวลลี พื้นที่เกษตรกรรมหลัก กินพื้นที่ตอนกลางส่วนใหญ่ของรัฐ แม้รัฐแคลิฟอร์เนียจะขึ้นชื่อด้านภูมิอากาศแบบเมดิเตอร์เรเนียนอบอุ่น แต่ขนาดที่ใหญ่หมายความว่าภูมิอากาศมีหลากหลายตั้งแต่ป่าฝนเขตอบอุ่นชื้นทางทิศเหนือ ถึงทะเลทรายแห้งแล้งด้านใน ตลอดจนแบบแอลป์หิมะในเขตภูเขา

ทีแรกพื้นที่รัฐแคลิฟอร์เนียปัจจุบันมีชนเผ่าอเมริกันพื้นเมืองตั้งถิ่นฐานอยู่ก่อนมีการสำรวจของชาวยุโรปจำนวนหนึ่งระหว่างคริสต์ศตวรรษที่ 16 และ 17 ต่อมาจักรวรรดิสเปนอ้างสิทธิ์เป็นส่วนหนึ่งของอัลตาแคลิฟอร์เนียในอาณานิคมนิวสเปน พื้นที่ดังกล่าวกลายเป็นส่วนหนึ่งของเม็กซิโกใน ค.ศ. 1821 หลังสงครามประกาศอิสรภาพสัมฤทธิ์ผล แต่ถูกยกให้สหรัฐอเมริกาใน ค.ศ. 1848 หลังสงครามเม็กซิโก–อเมริกา มีการจัดระเบียบส่วนตะวันตกของอัลตาแคลิฟอร์เนียเป็นรัฐแคลิฟอร์เนีย และเข้าเป็นรัฐที่ 31 เมื่อวันที่ 9 กันยายน ค.ศ. 1850 การตื่นทองที่แคลิฟอร์เนียซึ่งเริ่มใน ค.ศ. 1848 นำไปสู่การเปลี่ยนแปลงทางสังคมและประชากรศาสตร์อยอ่างสำคัญ โดยมีการเข้าเมืองขนานใหญ่จากทิศตะวันออกและต่างประเทศโดยมีการเฟื่องฟูทางเศรษฐกิจร่วมด้วย

หากเป็นประเทศ รัฐแคลิฟอร์เนียจะมีเศรษฐกิจใหญ่สุดเป็นอันดับที่ 6 ของโลก และมีประชากรมากที่สุดอันดับที่ 35 ของโลก ถือเป็นผู้นำกระแสโลกทั้งด้านวัฒนธรรมสมัยนิยมและการเมือง และเป็นถิ่นกำเนิดของอุตสาหกรรมภาพยนตร์ วัฒนธรรมสวนกลับฮิปปี้ อินเทอร์เน็ต คอมพิวเตอร์ส่วนบุคคล เป็นต้น ร้อยละ 58 ของเศรษฐกิจรัฐมีศูนย์กลางอยู่ที่บริการการเงิน ภาครัฐ บริการอสังหาริมทรัพย์ เทคโนโลยีและบริการธุรกิจอาชีพ วิทยาศาสตร์และเทคนิค พื้นที่อ่าวซานฟรานซิสโกมีรายได้ครัวเรือนมัชมิมสูงสุดของประเทศโดยเรียงตามพื้นที่มหานคร และเป็นที่ตั้งของสำนักงานใหญ่ของบริษัทที่มีรายได้สูงสุดของโลก 20 บริษัทจำนวน 3 บริษัท ได้แก่ เชฟรอน แอปเปิลและแม็กเคสซัน แม้อุตสาหกรรมเกษตรสร้างรายได้คิดเป็นเพียงร้อยละ 1.5 ของรัฐแคลิฟอร์เนีย แต่ก็ให้ผลผลิตสูงยิ่งกว่ารัฐอื่นใดของสหรัฐอเมริกา

เศรษฐกิจ

แคลิฟอร์เนียรัฐเดียวผลิตผลิตภัณฑ์มวลรวมจำนวนถึง 14% ของประเทศสหรัฐอเมริกาทั้งหมด และยังเป็นรัฐที่ผลิตได้มากเป็นอันดับหนึ่ง ถ้าลองมองแคลิฟอร์เนียแยกเป็นประเทศอิสระ จะเป็นประเทศที่มีผลิตภัณฑ์มวลรวมสูงเป็นอันดับ 6 ของโลก ถัดจากประเทศฝรั่งเศส ภาคเกษตรกรรมเป็นอาชีพที่สำคัญที่สุด ตามมาด้วยอวกาศยาน และธุรกิจบันเทิง และธุรกิจเกี่ยวกับเทคโนโลยีที่กำลังเติบโตในย่านซิลิคอนแวลลีย์

เมืองสำคัญ

• ลอสแอนเจลิส
• แซคราแมนโต (เมืองหลวงของรัฐ)
• แซนดีเอโก
• แซนแฟรนซิสโก
• แซนโฮเซ

สถานที่ท่องเที่ยวที่มีชื่อเสียง

สถานที่ที่นักท่องเที่ยวส่วนมากรู้จักได้แก่

• ฮอลลีวูด (Hollywood)
• ดิสนีย์แลนด์ (Disneyland)
• ยูนิเวอร์แซล สตูดิโอ (Universal Studio)
• อุทยานแห่งชาติโยเซมิตี (Yosemite National Park)
• ทะเลสาบทาโฮ (Lake Tahoe)
• สวนสัตว์แซนดีเอโก (San Diego Zoo)

นอกจากนี้ ในส่วนของใจกลางเมืองลอสแอนเจลิส และ แซนแฟรนซิสโกยังเป็นจุดที่นักท่องเที่ยวนิยมเช่นกัน

สถานศึกษาที่เป็นที่รู้จัก

• ระบบมหาวิทยาลัยแคลิฟอร์เนีย (University of California, UC)
  • มหาวิทยาลัยแคลิฟอร์เนีย เบิร์กลีย์
  • มหาวิทยาลัยแคลิฟอร์เนีย ลอสแอนเจลิส (UCLA)
  • มหาวิทยาลัยแคลิฟอร์เนีย แซนดีเอโก (UCSD)

• ระบบมหาวิทยาลัยแห่งรัฐ (California State University, CSU)
  • CSU Maritime Academy (California State University Maritime Academy)
  • มหาวิทยาลัยรัฐซานฟรานซิสโก (San Francisco State University, SFSU)
  • มหาวิทยาลัยรัฐแซนดีเอโก (San Diego State University, SDSU)

• มหาวิทยาลัยเอกชน หรือจัดตั้งโดยมูลนิธิ
  • มหาวิทยาลัยสแตนฟอร์ด
  • สถาบันเทคโนโลยีแคลิฟอร์เนีย (CalTech)
  • มหาวิทยาลัยเซาเทิร์นแคลิฟอร์เนีย (USC)
  • Academy of Motion Picture Arts and Sciences (AMPAS)
  • CalArts Institute (California Institute of the Arts)
  • University of San Francisco (USF)

แหล่งข้อมูลอื่น

• เว็บไซต์อย่างเป็นทางการของรัฐแคลิฟอร์เนีย
• รัฐแคลิฟอร์เนีย ข้อมูลการท่องเที่ยวจาก วิกิท่องเที่ยว