ชาวยิวอัชเคนาซิ

ชาวยิวอัชเคนาซิ (יהודי אשכנז Yehudei Ashkenaz)
แถวที่ 1: ไฮน์ริค ไฮน์ · Eliezer Ben-Yehuda · อัลเบิร์ต ไอน์สไตน์ ซิกมุนด์ ฟรอยด์ · จอร์จ เกิร์ชวิน แถวที่ 2: จอห์น ฟอน นอยมันน์ · กุสตาฟ มาห์เลอร์ · วิลนา โกน เลนนาร์ด เบิร์นสไตน์ · แม็กซ์ บอร์น แถวที่ 3: ฟรันซ์ คาฟคา · เอมมี โนเทอร์ · ทีโอดอร์ เฮอร์เซิล ราชิ · เฟลิกซ์ เมนเดลโซห์น
จำนวนประชากรทั้งหมด
8,–11.2 ล้านคน
ดินแดนที่ให้การรับรองชาติพันธุ์
สหรัฐอเมริกา ~6,000,000 อิสราเอล 2,817,000 รัสเซีย 500,000 อาร์เจนตินา 300,000 สหราชอาณาจักร ~ 260,000 แคนาดา ~ 240,000 ฝรั่งเศส 200,000 เยอรมนี 200,000 ยูเครน 150,000 ออสเตรเลีย 120,000 แอฟริกาใต้ 80,000 เบลารุส 80,000 ฮังการี 75,000 ชิลี 70,000 เนเธอร์แลนด์ 30,000 มอลโดวา 30,000 โปแลนด์ 25,000 เม็กซิโก 18,500 สวีเดน 18,000 ลัตเวีย 10,000 ออสเตรีย 9,000 นิวซีแลนด์ 5,000 ลิทัวเนีย 4,000 สาธารณรัฐเช็ก 3,000 สโลวาเกีย 3,000 เอสโตเนีย 1,000 อาเซอร์ไบจาน 4,300
ภาษา
ในประวัติศาสตร์: ภาษายิดดิช ภาษาฮีบรูอาซเกนาซี ปัจจุบัน: ภาษาท้องถิ่น, ส่วนใหญ่: อังกฤษ, ฮิบรู, รัสเซีย
ศาสนา
ศาสนายูดาย
กลุ่มชาติพันธุ์อื่นๆที่ใกล้เคียงกัน
ชาวยิวเซฟาร์ดี, ชาวยิวมิซราฮิ และชายยิวกลุ่มอื่นๆ

ชาวยิวอัชเคนาซิ หรือ ชาวยิวแห่งอัชเคนาซ (ฮีบรู: יְהוּדֵי אַשְׁכֲּנָז หรือ אַשְׁכֲּנָזִים‎, อังกฤษ: Ashkenazi Jews หรือ Ashkenazic Jews หรือ Ashkenazim) คือชาวยิวที่สืบเชื้อสายมาจากชาวยิวที่ตั้งถิ่นฐานอยู่ในลุ่มแม่น้ำไรน์แลนด์ทางตะวันตกของเยอรมนีและตอนเหนือของฝรั่งเศสในยุคกลาง คำว่า "Ashkenaz" เป็นชื่อภาษาฮิบรูสมัยกลางของภูมิภาคที่ในปัจจุบันครอบคลุมประเทศเยอรมนี และบริเวณที่มีชายแดนติดต่อที่พูดภาษาเยอรมัน นอกจากนั้นอัชเคนาซก็ยังเป็นประมุขจาเฟติคที่สืบเชื้อสายมาจากลูกหลานของโนอาห์ (Table of Nations) ฉะนั้น "อัชเคนาซิม" หรือ "อัชเคนาซิยิว" ก็คือ "ชาวยิวเยอรมัน"

ต่อมาชาวยิวอัชเคนาซิก็อพยพไปทางตะวันออก ไปตั้งถิ่นฐานอยู่ในบริเวณที่ไม่ได้พูดภาษาเยอรมันที่รวมทั้งฮังการี โปแลนด์ ลิทัวเนีย รัสเซีย ยุโรปตะวันออก และ ภูมิภาคอื่นๆ ระหว่างคริสต์ศตวรรษที่ 10 ถึง 19 ภาษาที่นำติดตัวไปก็คือภาษายิดดิชซึ่งเป็นภาษาเยอรมันภาษายิว|ยิว ที่ตั้งแต่ยุคกลางมาเป็น "ภาษากลาง" ในหมู่ชาวยิวอัชเคนาซิ นอกจากนั้นก็มีบ้างที่พูดภาษายิว-ฝรั่งเศส หรือ ภาษาซาร์ฟาติค (Zarphatic) และ ภาษากลุ่มสลาฟ-ที่มีพื้นฐานมาจากภาษาคนานิค (ภาษายิว-เช็ก) ชาวยิวอัชเคนาซิวิวัฒนาการวัฒนธรรมที่เป็นเอกลักษณ์ของตนเองที่ผสานเอาวัฒนธรรมของชนในท้องถิ่นที่ตั้งถิ่นฐานในยุโรปกลางและยุโรปตะวันออกเข้ามาด้วย

แม้ว่าในคริสต์ศตวรรษที่ 11 ชาวยิวอัชเคนาซิจะเป็นจำนวนเพียง 3 เปอร์เซ็นต์ของประชากรชาวยิวทั้งโลก แต่เมื่อมาถึงปี ค.ศ. 1931 จำนวนก็สูงขึ้นถึง 92 เปอร์เซ็นต์ และในปัจจุบันเป็นจำนวนประมาณ 80 เปอร์เซ็นต์ของชาวยิวทั่วโลก ชุมชนชาวยิวที่มีประวัติยืดยาวในยุโรปจะเป็นชาวยิวอัชเคนาซินอกจากกลุ่มที่มีควาสัมพันธ์กับบริเวณเมดิเตอเรเนียน ชาวยิวส่วนใหญ่ที่อพยพจากยุโรปไปยังทวีปอื่นในสองร้อยปีที่ผ่านมาก็เช่นกัน โดยเฉพาะการอพยพไปตั้งถิ่นฐานในสหรัฐอเมริกา ที่ชาวยิวส่วนใหญ่ในบรรดาชาวยิวอเมริกัน 5.3 ล้านคนเป็นชาวยิวอัชเคนาซิ ซึ่งทำให้เป็นชาวยิวอัชเคนาซิกลุ่มที่ใหญ่ที่สุดในโลก

นิยาม

นิยามของความเป็นชาวยิวยังไม่เป็นที่ตกลงกันโดยทั่วไป—ไม่ว่าจะเป็นผู้เชี่ยวชาญทางศาสนาจากนิกายต่างๆ หรือ ในบริบทของการเมือง หรือแม้แต่โดยทั่วไป ซึ่งการเป็นยิวอาจจะกล่าวอย่างง่ายๆ ว่าเป็นทั้งทางศาสนาและทางโลก หรือ ทางศาสนาแต่อย่างเดียว ซึ่งทำให้เป็นการยากที่จะระบุนิยามของชาวยิวอัชเคนาซิ เพราะชาวยิวอัชเคนาซิได้รับการตีความหมายเป็นหลายอย่างโดยศาสนา วัฒนธรรม และ ชาติพันธุ์เป็นเครื่องวัด แต่ชาวยิวอัชเคนาซิส่วนใหญ่ในปัจจุบันมิได้ตั้งถิ่นฐานอยู่ในยุโรปตะวันออกแล้ว ฉะนั้นลักษณะทางวัฒนธรรมและการปฏบัติทางศาสนาที่เคยเป็นลักษณะเฉพาะเพราะตำแหน่งที่ตั้งถิ่นฐานที่ใกล้เคียงกันก็เริ่มเลือนหายไป นอกจากนั้นคำว่า "อัชเคนาซิ" ก็ยังนำไปใช้ในบริบทที่นอกไปจากการใช้กันมาก่อน โดยเฉพาะในอิสราเอล ตามหลักของปรัชญาออร์ธอด็อกซ์แล้วผู้ที่จะเป็นยิวได้ก็เมื่อมีแม่เป็นยิว หรือ เปลี่ยนศาสนามานับถือศาสนายูดาย ซึ่งทำให้ตีความหมายได้ว่าผู้หนึ่งอาจจะเป็นอัชเคนาซิแต่ไม่ได้เป็นยิวตามการตีความหมายของกลุ่มชาวยิวบางกลุ่ม ซึ่งทำให้การใช้คำว่า "อัชเคนาซิ" ตีความหมายได้ว่าเป็นกลุ่มชาติพันธุ์ที่วิวัฒนาการมาจากการดำรงชีวิตตามหลักศาสนายูดายในยุโรป

บรรณานุกรม

• Goldberg, Harvey E. (2001). The Life of Judaism. University of California Press. ISBN 0-520-21267-3. 
• Silberstein, Laurence (2000). Mapping Jewish Identities. New York University Press. ISBN 0-8147-9769-5. 
• Wettstein, Howard (2002). Diasporas and Exiles: Varieties of Jewish Identity. University of California Press. ISBN 0-520-22864-2. 
• Wex, Michael (2005). Born to Kvetch: Yiddish Language and Culture in All Its Moods. St. Martin's Press. ISBN 0-312-30741-1. 
• Beider, Alexander (2001) : A Dictionary of Ashkenazic Given Names: Their Origins, Structure, Pronunciations, and Migrations. Avotaynu. ISBN 1-886223-12-2.
• Biale, David (2002) : Cultures of the Jews: A New History. Schoken Books. ISBN 0-8052-4131-0
• Brook, Kevin Alan (2003) : "The Origins of East European Jews" in Russian History/Histoire Russe vol. 30, nos. 1-2, pp. 1–22.
• Gross, N. (1975) : Economic History of the Jews. Schocken Books, New York.
• Haumann, Heiko (2001) : A History of East European Jews. Central European University Press. ISBN 963-9241-26-1.
• Lewis, Bernard (1984) : The Jews of Islam. Princeton University Press. ISBN 0-691-05419-3
• Vital, David (1999) : A People Apart: A History of the Jews in Europe. Oxford University Press. ISBN 0-19-821980-6

ดูเพิ่ม

• ชาวยิว

แหล่งข้อมูลอื่น

• <http://www.latimes.com/news/nationworld/nation/la-sci-jewish-iq18-2009apr18,0,2228388.story>
• Ashkenazi history at the Jewish Virtual Library
• A Mosaic of a People: The Jewish Story and a Reassessment of the DNA Evidence by Ellen Levy-Coffman
• "The Matrilineal Ancestry of Ashkenazi Jewry: Portrait of a Recent Founder Event"PDF (2.02 MB)
• "Ashkenazi Jewish mtDNA haplogroup distribution varies among distinct subpopulations: lessons of population substructure in a closed group" (European Journal of Human Genetics - 2007)
• "Analysis of genetic variation in Ashkenazi Jews by high density SNP genotyping" (BMC Genetics - 2008)
• Genetics and the Jewish identity
• Nusach Ashkenaz, and Discussion Forum
• Ashkenaz Heritage