หม่อมราชวงศ์นริศรา จักรพงษ์

นริศรา จักรพงษ์
หม่อมราชวงศ์; นริศรา จักรพงษ์; ป.ช, ป.ม., ร.ง.ภ.
เกิด	2 สิงหาคม พ.ศ. 2499 (68 ปี); ลอนดอน ประเทศอังกฤษ สหราชอาณาจักร
สัญชาติ	ไทย
อาชีพ	นักเขียน; นักสังคมสงเคราะห์; อาจารย์; นักธุรกิจ;
คู่สมรส	แอลเลน เลวี (หย่า); กอสวัสดิ์ สวัสดิวัตน์ ทอมสัน
บุตร	จุลจักร จักรพงษ์; ภูวสวัสดิ์ จักรพงษ์
บิดามารดา	พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจุลจักรพงษ์ (บิดา); หม่อมเอลิสะเบธ จักรพงษ์ ณ อยุธยา (มารดา);

หม่อมราชวงศ์นริศรา จักรพงษ์ [นะ-ริด-สา] (เกิด 2 สิงหาคม พ.ศ. 2499)^[1] เป็นพระธิดาคนเดียวในพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจุลจักรพงษ์ กับหม่อมเอลิสะเบธ จักรพงษ์ ณ อยุธยา และเป็นพระนัดดาในสมเด็จพระเชษฐาธิราช เจ้าฟ้าจักรพงษ์ภูวนาถ กรมหลวงพิษณุโลกประชานาถ

หม่อมราชวงศ์นริศราสมรสครั้งแรกกับแอลเลน เลวี่ มีบุตรชาย 1 คนคือ จุลจักร จักรพงษ์ หรือ "เล็ก" หรือ "ฮิวโก้" และสมรสครั้งที่สองกับกอสวัสดิ์ สวัสดิวัตน์ ทอมสัน (กี้, บุตรชายของแกรี ทอมสัน กับหม่อมราชวงศ์สายสวัสดี สวัสดิวัตน์ ทอมสัน)^[2] มีบุตรชายอีก 1 คน คือ ภูวสวัสดิ์ จักรพงษ์ หรือ "กู้"

ประวัติ

หม่อมราชวงศ์นริศรา เกิดที่กรุงลอนดอน ประเทศอังกฤษ โดยพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจุลจักรพงษ์ เป็นผู้ประทานชื่อ ตามพระนามกรมของสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากรมพระยานริศรานุวัดติวงศ์^[3] หม่อมราชวงศ์นริศราใช้ชีวิตวัยเด็กส่วนใหญ่ในบ้านหลังใหญ่บนเนินเขา ณ มณฑลคอร์นวอลล์ เขตชนบทของอังกฤษ แต่ก็กลับกรุงเทพมหานครอยู่บ่อยครั้ง^[4] เธอเข้าศึกษาชั้นต้นที่โรงเรียนจิตรลดา รุ่นเดียวกับสมเด็จเจ้าฟ้าฯ กรมพระศรีสวางควัฒน วรขัตติยราชนารี ในวัยเด็กเธอได้ติดตามบิดาไปมาระหว่างประเทศไทยกับประเทศอังกฤษ บ่อยครั้ง

เมื่ออายุได้ 7 ปี พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจุลจักรพงษ์ ได้สิ้นพระชนม์ด้วยโรคมะเร็ง อีกไม่กี่ปีถัดมา หม่อมเอลิสะเบธ จักรพงษ์ ณ อยุธยา มารดาก็ถึงแก่กรรมด้วยโรคมะเร็งเช่นกัน เธอจึงย้ายไปอยู่กับน้าที่ค่อนข้างเอียงซ้ายและไม่ชอบความเป็น “เจ้า” จึงสบประมาทว่าชีวิตนี้คงไม่เอาไหน ต่อมาเมื่ออายุ 18 ปี เธอจึงออกจากบ้านน้า ขณะนั้นไม่มีอะไรติดตัวมาเลย โดยเธอทำงานเสริฟอาหารเลี้ยงตัวเอง

ต่อมาเข้าศึกษาชั้นมัธยมที่ คอร์นวอลล์ และศึกษาระดับอุดมศึกษา ด้านภาษาจีน และเปลี่ยนเป็นสาขาประวัติศาสตร์ศิลป์วิทยาจนจบปริญญาบัณฑิต เกียรตินิยมอันดับ 1 จาก Courtauld Institute ^[2] จากนั้นจึงมาเป็นอาจารย์สอนวิชาประวัติศาสตร์ศิลป์วิทยา ที่มหาวิทยาลัยศิลปากร และสอนภาษาอังกฤษที่โรงเรียนจิตรลดา^[5] ได้ทำงานกับทหารในโครงการป้องกันตัวเองตามชายแดน ซึ่งเป็นโครงการที่ได้รับเงินสนับสนุนจากสหรัฐ

หม่อมราชวงศ์นริศราสมรสครั้งแรกกับ แอลเลน เลวี่ ด้วยวัยที่ห่างกัน 20 ปี ต่อมาได้แยกทางกัน โดยมีลูกชายด้วยกัน 1 คน คือ จุลจักร จักรพงษ์ หรือ ฮิวโก้ นักร้องและนักแสดง จากนั้นแต่งงานกับกอสวัสดิ์ สวัสดิวัตน์ บุตรชายของหม่อมราชวงศ์สายสวัสดี สวัสดิวัตน์ ซึ่งต่างเป็นลูกครึ่งที่มีรสนิยมและการใช้ชีวิตคล้ายกัน โดยมีบุตรชาย คือ ภูวสวัสดิ์ จักรพงษ์ เธอและครอบครัวใช้ชีวิตไป-มาระหว่างประเทศไทยและประเทศอังกฤษ^[6]

ปัจจุบันเธอใช้ชีวิตส่วนใหญ่อยู่ที่ประเทศอังกฤษ เป็นประธานมูลนิธิโลกสีเขียว เป็นประธานกรรมการสำนักพิมพ์ริเวอร์บุ๊คส์ ซึ่งเป็นสำนักพิมพ์ที่เน้นพิมพ์หนังสือเกี่ยวกับประวัติศาสตร์ ศิลปะ และวัฒนธรรมไทย อีกทั้งในปัจจุบันก็ได้เปิดวังจักรพงษ์เป็นโรงแรมหรูขนาดเล็กชื่อว่า “จักรพงษ์วิลล่าแอนด์ไดน์นิ่ง”

กิจกรรมทางสังคม

หม่อมราชวงศ์นริศราเป็นผู้ใส่ใจกับปัญหาสิ่งแวดล้อมและสิทธิมนุษยชนมานาน เธอเป็นประธานผู้ก่อตั้งมูลนิธิโลกสีเขียว^[4]

หม่อมราชวงศ์นริศรา เป็นหนึ่งในผู้ได้รับเชิญให้เป็นผู้ถือคบเพลิงโอลิมปิก ในพิธีวิ่งคบเพลิงโอลิมปิก 2008 ช่วงเดินทางผ่านประเทศไทย ในวันที่ 19 เมษายน พ.ศ. 2551 ในฐานะประธานมูลนิธิโลกสีเขียว ที่มีบทบาทในการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อม แต่หลังเกิดเหตุการณ์ความไม่สงบในทิเบต ซึ่งมีผู้เสียชีวิตหลายสิบรายในลาซา ทิเบต ในเดือนมีนาคม พ.ศ. 2551 หม่อมราชวงศ์นริศรา ได้ประกาศถอนตัวจากการเป็นผู้ถือคบเพลงดังกล่าว เพื่อเป็นการประท้วงการละเมิดสิทธิมนุษยชนของรัฐบาลจีน^[7]

ผลงาน

ผลงานประพันธ์ เช่น หนังสือ “แคทยาและเจ้าฟ้าสยาม” พจนานุกรมอังกฤษ-ไทย ทำร่วมกับสำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยอ๊อกฟอร์ด และศูนย์การแปลและการล่ามเฉลิมพระเกียรติจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, หนังสือ "ถึงลูกชายเล็ก" ซึ่งเป็นพระราชหัตถเลขาในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ถึงสมเด็จพระเชษฐาธิราช เจ้าฟ้าจักรพงษ์ภูวนาถ กรมหลวงพิษณุโลกประชานาถ^[8]