กลุ่มชนอิหร่าน

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี
บทความนี้เกี่ยวกับกลุ่มชาติพันธุ์-ภาษา สำหรับผู้ที่อาศัยในประเทศอิหร่าน ดูที่ ประชากรศาสตร์อิหร่าน
กลุ่มชนอิหร่าน
Iranian languages distribution.png
ภูมิภาคที่มีประชากรอย่างมีนัยสำคัญ
เอเชียตะวันตก, อานาโตเลีย, คอเคซัส, ออสซีเชีย, เอเชียกลาง, เอเชียตะวันตกเฉียงใต้ และซินเจียงตะวันตก
(อดีตรวม: ยุโรปตะวันออก)
ภาษา
กลุ่มภาษาอิหร่าน สาขาในตระกูลภาษาอินโด-ยูโรเปียน
ศาสนา
ส่วนใหญ่: อิสลาม (ซุนนีและชีอะฮ์) ส่วนน้อย: คริสต์ (อีสเทิร์นออร์ทอดอกซ์, Nestorian, โปรเตสแตนต์ และโรมันคาทอลิก), ไม่มีศาสนา, โซโรอัสเตอร์, ยูดาห์, บาไฮ, Uatsdin, ลัทธิยาร์ซาน, อเทวนิยม และลัทธิยาซีดี
(อดีตรวม: ศาสนามาณีกีและพุทธ)

กลุ่มชนอิหร่าน (อังกฤษ: Iranian peoples;[1] Iranic peoples[2][3]) เป็นกลุ่มชาติพันธุ์-ภาษาอินโด-ยูโรเปียนจำนวนมาก[1][4] ที่ระบุด้วยการใช้ภาษากลุ่มอิหร่านและวัฒนธรรมอื่นที่คล้าย ๆ กัน

เชื่อว่าอิหร่านดั้งเดิมถูกรวมมาจากสาขาต่างหากของภาษากลุ่มอินโด-อิเรเนียนในเอเชียกลางช่วงกลางสหัสวรรษที่ 2 ก่อนคริสต์ศักราช[5][6] ในช่วงสูงสุดตอนกลางสหัสวรรษที่ 1 ก่อนคริสต์ศักราช ดินแดนของกลุ่มชนอิหร่านขยายไปถึงยูเรเชียสเตปป์ทั้งหมดจากที่ราบใหญ่ฮังการีทางตะวันตกถึงที่ราบสูงออร์ดอสทางตะวันออก และที่ราบสูงอิหร่านทางใต้[7] จักรวรรดิอิหร่านตะวันตกทางใต้ครอบครองพื้นที่โลกเก่าจำนวนมากในศตวรรษที่ 6 ก่อนคริสต์ศักราช ทำให้มีการสืบทอดวัฒนธรรมสำคัญ และอิหร่านตะวันออกแถบสเตปป์มีบทบาทสำคัญในการพัฒนาการเป็นชนร่อนเร่ยูเรเชียและเส้นทางสายไหม[8][5]

ในคริสต์สหัสวรรษที่ 1 พื้นที่อยู่อาศัยของกลุ่มชนนี้ส่วนใหญ่ที่อยู่ในพื้นที่สเตปป์และทะเลทรายของยูเรเชีย[9] ลดลงจากการขยายตัวของชาวสลาฟ, เจอร์แมนิก, เตอร์กิก และมองโกล และมีหลายกลุ่มที่ถูกแผลงเป็นสลาฟ[10][11][12][13] และเติร์ก[14][15] กลุ่มชนอิหร่านในปัจจุบันมีทั้งบาลอจ, กีแลก, เคิร์ด, ลูร์, มอแซนเดรอน, ออสซีเชีย, พอมีรี, ปาทาน, เปอร์เซีย, ตัต, ทาจิก, ทอลิช, วาคี, ยัฆโนบี และซาซา กลุ่มชนในปัจจุบันอาศัยทั่วที่ราบสูงอิหร่าน ตั้งแต่คอเคซัสทางเหนือถึงอ่าวเปอร์เซียทางใต้ และประเทศตุรกีทางตะวันออกจนถึงซินเจียงตะวันออกทางตะวันออก[16]—บางครั้งมีการเรียกภูมิภาคนี้ว่า ทวีปทางวัฒนธรรมอิหร่าน (Iranian Cultural Continent) ซึ่งนำเสนอถึงบริเวณไกลสุดของผู้พูดภาษาอิหร่านและอิทธิพลที่สำคัญของกลุ่มชนอิหร่านผ่านการเข้าถึงทางภูมิรัฐศาสตร์ของเกรตเตอร์อิหร่าน[17]

อ้างอิง[แก้]

  1. ↑ 1.0 1.1 Frye, R. N. "IRAN v. PEOPLES OF IRAN (1) A General Survey". Encyclopædia Iranica. Vol. XIII. pp. 321–326. สืบค้นเมื่อ 30 December 2012.
  2. ↑ The Encyclopedia Americana. Vol. 15. 1954. p. 306. {{cite encyclopedia}}: |title= ไม่มีหรือว่างเปล่า (help)
  3. ↑ Izady, Mehrdad R. (1992). The Kurds: A Concise Handbook. Taylor & Francis. ISBN 978-0-8448-1727-9.
  4. ↑ Young, Jr., T. Cuyler (1988). "The Early History of the Medes and the Persians and the Achaemenid Empire to the Death of Cambyses". ใน Boardman, John; Hammond, N. G. L.; Lewis, D. M.; Ostwald, M. (บ.ก.). Persia, Greece and the Western Mediterranean c. 525 to 479 B.C. The Cambridge Ancient History. Vol. 11 (2 ed.). Cambridge University Press. p. 1. ISBN 0-521-22804-2. The Iranians are one of the three major ethno-linguistic groups who define the modern Near East.
  5. ↑ 5.0 5.1 Beckwith 2009, pp. 58–77
  6. ↑ Mallory 1997, pp. 308–311
  7. ↑ Harmatta 1992, p. 348: "From the first millennium b.c., we have abundant historical, archaeological and linguistic sources for the location of the territory inhabited by the Iranian peoples. In this period the territory of the northern Iranians, they being equestrian nomads, extended over the whole zone of the steppes and the wooded steppes and even the semi-deserts from the Great Hungarian Plain to the Ordos in northern China."
  8. ↑ Annamoradnejad, Rahimberdi; Lotfi, Sedigheh (2010). "Demographic changes of nomadic communities in Iran (1956–2008)". Asian Population Studies. 6 (3): 335–345. doi:10.1080/17441730.2010.512764. S2CID 154140533.
  9. ↑ "A Persian view of Steppe Iranians". ResearchGate (ภาษาอังกฤษ). สืบค้นเมื่อ 10 August 2019.
  10. ↑ Brzezinski, Richard; Mielczarek, Mariusz (2002). The Sarmatians, 600 BC-AD 450. Osprey Publishing. p. 39. (...) Indeed, it is now accepted that the Sarmatians merged in with pre-Slavic populations.
  11. ↑ Adams, Douglas Q. (1997). Encyclopedia of Indo-European Culture. Taylor & Francis. p. 523. (...) In their Ukrainian and Polish homeland the Slavs were intermixed and at times overlain by Germanic speakers (the Goths) and by Iranian speakers (Scythians, Sarmatians, Alans) in a shifting array of tribal and national configurations.
  12. ↑ Atkinson, Dorothy; Dallin, Alexander; Lapidus, Gail Warshofsky, บ.ก. (1977). Women in Russia. Stanford University Press. p. 3. ISBN 978-0-8047-0910-1. (...) Ancient accounts link the Amazons with the Scythians and the Sarmatians, who successively dominated the south of Russia for a millennium extending back to the seventh century B.C. The descendants of these peoples were absorbed by the Slavs who came to be known as Russians.
  13. ↑ Slovene Studies. Vol. 9–11. Society for Slovene Studies. 1987. p. 36. (...) For example, the ancient Scythians, Sarmatians (amongst others) and many other attested but now extinct peoples were assimilated in the course of history by Proto-Slavs.
  14. ↑ Roy, Olivier (2007). The New Central Asia: Geopolitics and the Birth of Nations. I.B. Tauris. p. 6. ISBN 978-1-84511-552-4. The mass of the Oghuz who crossed the Amu Darya towards the west left the Iranian Plateau, which remained Persian and established themselves more to the west, in Anatolia. Here they divided into Ottomans, who were Sunni and settled, and Turkmens, who were nomads and in part Shiite (or, rather, Alevi). The latter were to keep the name 'Turkmen' for a long time: from the thirteenth century onwards they 'Turkised' the Iranian populations of Azerbaijan (who spoke west Iranian languages such as Tat, which is still found in residual forms), thus creating a new identity based on Shiism and the use of Turkish. These are the people today known as Azeris.
  15. ↑ Yarshater, Ehsan (15 December 1988). "AZERBAIJAN vii. The Iranian Language of Azerbaijan". Encyclopædia Iranica.
  16. ↑ Emmerick, Ronald Eric (23 February 2016). "Iranian languages". Encyclopædia Britannica. สืบค้นเมื่อ 9 September 2018.
  17. ↑ Frye, Richard Nelson (2005). Greater Iran. p. xi. ISBN 978-1-56859-177-3. (...) Iran means all lands and people where Iranian languages were and are spoken, and where in the past, multi-faceted Iranian cultures existed.

ข้อมูล[แก้]

อ่านเพิ่ม[แก้]

เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=กลุ่มชนอิหร่าน&oldid=10346833"